Telegram Web
11 (1).pdf
500.8 KB
صفحه ادبیات روزنامه‌ جام جم

11 (1).pdf

@mazdakpanjehee
حکم

وحشتناک است!
چشم بگشایی و
صبح‌دمان خورشید را پشتِ گردنی
طناب شده ببینی

وحشتناک نیست؟
ذهن به نگاه ملتمسانه‌ای روی چارپایه عادت کند؟
وحشت! تماشای جنگ و خون نیست؟
آرزویی پرپر در تلالو خورشید
وحشت! شیهه‌ی مادرانه است

کبوتری ترسیده از رنج

سربازی که چشم می‌شود
گوش بسته
خودکاری که در سرمای سگ‌سوز زمستان
میل ِنوشتنش نیست

وحشتناک نیست؟
اینکه صبح با غارغار کلاغی
آن سوی دیوارِ بلند
در گرگ و میشی نفس‌گیر آغاز شود؟
من پس از آن انسان باقی خواهم ماند؟!
و از حس شاعرانه خواهم نوشت؟
چه کسی می‌تواند بشنود حقیقت را از میان آن همه شیون

حق با کیست؟

آن که انتقام می‌گیرد دل شکسته‌ای دارد
آن که کشته نمی‌شود
فقط یک بار زنده می‌ماند
هزاران بار کشته خواهد شد

نگاه کن ای صبحِ رخوت‌انگیزِ سگ‌سوز
نگاه کن!
کرامتت چگونه رخت می‌بندد
تا خندی تنها برای لحظه‌ای بر لب نشیند
دلی آرام گیرد

آیا چنین بود که بشارت می‌دادی !
زخم در برابر زخم
شیون در برابر شیون؟

این منم!
نه زندانی ِ چشم‌های تو
نه اسیر ملتمس ِ آزادی
شاعری بخت برگشته
که از سر وظیفه ایستاده در حیاط

برای پایان این قصه هیچ فکری نکرده‌است
تصمیم با شماست!

کیفرخواست/ انتشارات دوات معاصر/ 1401 / ص 76

Www.davatmoaser.ir

@mazdakpanjehee
کارگاه شعر و نقد شعر گروه شعر فارسی خانه‌ی فرهنگ، علی‌رغم برودت هوا در عمارت خانه‌ی فرهنگ با محوریت سخنرانی دکتر زهرا حیدری با عنوان «شعر مردم نگارانه یا مردم‌نگاری شاعرانه» و شعرخوانی سیزده تن از شاعران حاضر در نشست برگزار شد.
دکتر زهرا حیدری شاعر و جامعه‌شناس پیرامون عنوان سخنرانی برای اعضای کارگاه شعر فارسی خانه فرهنگ گفت: با این که شعر همچنان در نوشتارهای علمی به حاشیه رانده می‌شود، اما مدتی است از سوی تعدادی از مردم نگاران جهان به‌عنوان شکل و روشی معتبر از بازنمایی، در تحقیقات کیفی شناخته شده است، به معنی استفاده از شعر به عنوان جایگزینی برای استعاره‌های  سیستمی مانند «اهداف» و  «استراتژی‌ها» که در گفتمان آموزشی غالب هستند. آن‌ها به دنبال روش‌های جدید و تجربی هستند که درک جدیدی از زندگی فرهنگی ارائه کنند و با استفاده از ژانرهای مختلفی مانند رمان، زندگی‌نامه و شعر نمونه‌های تجربی قابل توجهی در مردم نگاری خلق کرده‌اند.شعر مردم‌نگارانه، علاوه بر این‌که یک فرم هنری است، به‌عنوان ابزاری برای بازنمایی زندگی فرهنگی و اجتماعی افراد به‌کار می‌رود اما، شعر مردم نگارانه را نباید با «مردم‌نگاری شعر» اشتباه گرفت. مردم‌نگاری شعر  بیشتر بر اصول زیبایی‌شناختی شعر شفاهی بومی تمرکز دارد، در حالی که شعر مردم‌نگارانه یکی از شیوه ‌های ارائه پژوهش‌های میدانی انسان‌شناسان است.
 نقشی  که شعر در مردم‌نگاری ایفا می‌کند، به‌خصوص در حوزه‌ی انسان‌شناسی، که محققان از آن به عنوان رسانه‌ای برای بیان ارتباط همدلانه  با سوژه‌های تحقیق برگزیده‌اند، ایجاد فضاهای شناختی و احساسی جدید با جابه‌جایی مرزهای روش‌شناختی است.
 دلایل این گروه از مردم‌نگاران برای ارائه شعری پژوهش‌هایشان، ویژگی‌های خاص شعر به‌عنوان یک هنر، یک کنش و یک رشته است  که می‌تواند رویکردهای جدیدی در پژوهش‌های اجتماعی ایجاد کند و از خطی بودن و ساده‌سازی پرهیز کند.
تآکید بر بازآرایی داده‌های پژوهش‌های میدانی و فرم گرافیکی شعر، شامل استفاده از پایان خطوط، آغاز خطوط و طول خطوط برای تأکید و تفکر بر جنبه‌های خاصی از توضیحات و توصیف‌ها را به‌عنوان یک اصل در نظر می‌گیرند.
در پایان چند شعر از «دیوید هانائر» به عنوان نمونه‌هایی از شعرهای مردم نگارانه برای حاضرین خوانده شد که بیانگر آن بود، هر شعر روایت یک سرباز آمریکایی از تجربیاتش در جریان جنگ دوم عراق در سال ۲۰۰۳ است. یافته‌های هانائر محصول مصاحبه‌های عمیق با آنهاست و هدف اصلی این بوده که از طریق شعر تجربیات و خاطرات سربازهای آمریکایی که غیرداوطلبانه و به اجبار در جنگ دوم عراق و آمریکا حضور داشته‌ است را  برای بررسی و تأمل بیشتر مخاطبان ارائه کند. هدف کلی‌تر این بوده است که با هدف سیاسی سعی در ارائه وزنی در تقابل با ساختارهای بلاغی رایج جنگ عراق و آمریکا و شرکت‌کنندگان در آن در تمام طرف‌های درگیر داشته باشد.
در ادامه این کارگاه، ماهان نظام‌ وست، صالح محزون، رها برکنار، هانیه برزگر، پورعبدالله، آیدا برنو، معصومه یوسفی، مریم شجاع، زهرا حیدری، سعیده لطفی، سادن فرخی، حامد رضوی و مزدک پنجه‌ای شعر خواندند.

@mazdakpanjehee
مجموعه شعر کیفرخواست /دوات معاصر/مزدک پنجه‌ای

Www.davatmoaser.ir

پایان - فایل شنیداری
https://vaznedonya.ir/Audio/302

#وزن_دنیا

@mazdakpanjehee
مجموعه شعر کیفرخواست /دوات معاصر/ مزدک پنجه‌ای

Www.davatmoaser.ir

حکم-فایل شنیداری
https://vaznedonya.ir/Audio/301

#وزن_دنیا
@mazdakpanjehee
شعر، معشوقه‌ی تمامیت‌خواه زندگی‌ست

نشست کارگاه شعر فارسی خانه فرهنگ گیلان دوم دی ماه هزار و چهارصد و سه با حضور علی‌رضا پنجه‌یی شاعر، نظریه‌پرداز ادبی و روزنامه‌نگار برگزار شد.
در ابتدای این نشست مزدک پنجه‌ای عضو هیات مدیره‌ی خانه‌ی فرهنگ گیلان پیرامون فعالیت ادبی علی رضا پنجه‌ای مقدمه‌‌ی مبسوطی را ارایه کرد.
سپس از ایشان خواسته شد تا ضمن پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها پیرامون سایر مباحث پیرامون خود و ادبیات سخنرانی کند.
چه چیزی یک شعر را زیبا می‌کند یا یک شعر زیبا چه ویژگی‌هایی دارد و شما چه طور شعر می‌نویسید؟چه طور شعر در شما شکل می‌گیرد و مراحل ایجاد شعر چگونه است؟
علی‌رضا پنجه‌یی در این باره گفت: اگر دوباره به دنیا بیایم سراغ شعر نمی‌روم، چرا که ایجاد تعادل بین شعر، تعهد به زندگی و  خانواده و اجتماع سخت است. شاید جاهایی یک شاعر واقعی از زندگی غافل شود و جذب جادوی شعر ،زندگی را  به نفع شعر مصادره کند. یعنی توجه‌اش تمام به شعر این معشوقه‌ی تمامیت‌خواه شود و به سایر ارکان زندگی بی‌توجه شود،  مگر ندیدیم یا نخواندیم   از شاعران بزرگ که فقط در خدمت شعر بودند و همسر و کار و خانواده را قربانی هنر خود کردند، این تمامیت‌خواهی مخل زندگی معمولی و رایج است، اگرچه در کل زندگی هنرمندانه عاری از نوعی حرفه‌یی‌گری نیست و شاخصه‌ها و محدودیت‌های خود را دارد، من معتقدم ادبیات، درمان حسرت‌های خالقان ادبیات است. شاعران با باورهاشان شعر می‌نویسند و اغلب روند زندگی مغایر باورهای شاعرانه پیش می‌رود. من بعد از ۲۲ سال کار اداری، علی‌رغم عشقم به رشد شهرم، در واقع از مناسبات خشک، بی‌روح و ریامحور اداری که در آن مهارت و نخبگی هرگز در راس نخواهد بود، بلکه  در زیر دست خواهد ماند، فرار کردم چون همان دغدغه‌ها، در رعایت آدمی و میل به فداکاری و گذشت از منافع شخصی به نفع پیشرفت جامعه در مناسبات بروکراتیک آزار دهنده و با روحیات من سازگار نبود و البته همچنان نیست. خیلی از ما کارهایی را برای زندگی انجام می‌دهیم که مغایر روحیات هنری ماست، در جاهایی قرار می‌گیریم که دوست نداریم؛ اما آن شاعری موفق است که بتواند ناسازگاری‌ها را  مدیریت و سازگار با روح شعر کند.
خالق مجموعه شعر «پیامبر کوچک» در ادامه افزود: من به الهام شاعرانه و چیزی شبیه الهام منسوب به پیامبرانه اعتقاد دارم، البته عوامل دخیل در آن آنیت خلق شعر را باید دانشمندان آنالیز و تشریح کنند، حال نقش هورمون یا روان‌ آدمی چه حسی از حواس ویژه را به غلیان می‌آورد که در شیرینی خواب چند بار بلند می‌شوی دنبال مداد، قلم، کاغذ و گوشی موبایلت می‌گردی تا«هدیه‌ی خدایان» را از دست ندهی و بتوانی تا نپریده از ذهنت، ثبتش کنی و بعد خب آن کوشش‌ها و دانسته‌هاست که به کمک جوهره‌، کشتی شعر را در شور و طغیان و طوفان ذهن، در آنیت شعری پیش می‌برد. تا اگر که از ما دور شد، شعر نگارشی باشد. مجددا ببینیش و از کاستی‌هایش بکاهی یا بر آن بیفزایی،  اگر شعر خواندنی باشد بیان و اجرا شود تا پسا ضبط آن،  چند بار بشنویش و یحتمل اصلاح  کنی، تا شاعر زنده است  نمی‌توانیم بگوییم آخرین نسخه از شعر فلان شاعر است،چون پس از این‌همه کار بر روی آن، اگر در رسانه‌ای هم منعکس شود یا که حتی کتاب بشود، باز ممکن است توسط شاعر ویرایش شود. بارها از خواب بیدار شده‌ام و شعر نوشته‌ام. هیچگاه سراغ شعر نرفته‌ام همیشه او در من درونی شده و بیرون زده است.
وی در باب زیبایی در شعر گفت: زیبایی، جز تناسب بین اجزای نحوی و ساختی شعر و صنایع بلاغی نیست. هر شعری بازتاب عیار خود است. یعنی هر آن‌چه شاعر قصد آن کرده، و ماحصل آن چه از کار در آمده است، خواهد شد. شعر باید بر اساس وضعیت اختیار شده توسط شاعر پاسخ‌گوی طبع مخاطب باشد،   من ممکن است دوست نزدیک شما باشم اما الزاماً مخاطب شعر شما نباشم، در واقع مخاطب در برخورد با جهان‌بینی، میدان واژگانی، و رفتار شاعر با کلمات است که تحت تأثیر آفرینه قرار می‌گیرد. اگر آفرینه ردی بر جا گذاشت، این رد تا آخر هستی با مخاطب خود  باقی‌خواهد ماند. مخاطب باید باورت داشته باشد تا مخاطبت باشد، اغلب مناسبات فضای مجازی پر از تعارف است، نه باور، فالوورها هم لزوماً مخاطب شعر نیستند، اگرچه مخاطبِ چهره‌ی هنرمندانه‌ی هنرمند هستند.سودایی که شاعر با مخاطب برسر شعر دارد آنجا پدیدار می‌شود که وقتی شما شعری را خواندی، شاعر دیگری که مخاطب شماست بگوید ای‌کاش این شعر را من گفته بودم.

پنجه‌ای درباره‌ی وضعیت شعرهای معاصر گفت: اکثر شعرهای امروز آفرينه هستند و اثر نیستند. یعنی متن‌ها شاعرانه و مغایر نحو زبان رایج هستند، اما اثر و ردی از خود برجا نمی‌گذارند.
اگر آفرینه‌ای می‌خواهد اثر باشد، باید خود را به مخاطب تحمیل کند و در ذهن آن حک کند خود را، همچنین باید یک شاعر جوان بداند که در مسیری قدم گذاشته که شاعران بزرگی پیشتر چنان ردی از خود بر جا گذاشته‌اند که تو باید راهی دیگر زنی، به‌قول حافظ راهی بزن که آهی بر ساز آن توان زد، شعری بخوان که با آن رطل گران توان زد. بنابراین فقدان جهان‌بینی و تقلید از هم و مدام برای بزرگ خواندنت از فلاسفه‌ای نام بردن و گنده کردن بیش‌تر ایشان که یعنی ما هم دارای کلاس هستیم و خوانده‌ایم، مخلص کلام : اسنوبیسم و بیگانه‌پرستی و باور نکردن خود! همین‌ها آسیب‌‌شناسی راهند، چاره؟ باید از سرچشمه‌ها آگاهی یابیم. بسیاری از آرای فلاسفه و مبتلابه آن خلق آثار از جوهره کم‌ترین بهره را گرفته‌اند، جوهره یا همان گوهر در زبان پارسی مهم است، دغدغه‌های  جغرافیایی هر فرهنگی با دیگری جداست، باید تحلیل مشخص از شرایط مشخص داشت، اغلب ما با آثاری مواجه‌ایم که شیر بی‌یال و دم و اشکم‌اند، باید خودنویس باشی، خودت را بنویس، تابع طبیعت خود باش، از سرچشمه که سرشار شده باشی جوهره‌ات آدابته‌ی تغذیه از ریشه‌هاست، منبع مطالعات که دست چندم باشد از تو چیز مهمی بیرون نخواهد زد، بسیاری از شاه‌کارهای آفریده شده‌ی دنیای ادبیات، وام گرفته از کتاب‌هایی چون تورات، اوستا،  انجیل و قرآن ، ریگ ودا، اوپانیشاد و... باورها و فرهنگ‌اقوام‌‌اند. دانستن تاریخ تمدن بر هر اندیشه‌ورزی واجب است، وقتی این‌ها  را می‌خوانیم متوجه می‌شویم که ریشه‌ی الهام متفکران و شاعران از کجاست، آن احساسات را به محسوسات بدل کردن را نیما از افلاطون بر گرفته، چرا که ذهن  فرآوری می‌کند و مجدداً آن را در پوششی نو به ما عرضه می‌کند. آیا مضمون اشعار مولانا و حافظ ترجمان باورهای قرآنی نیست؟ البته هر کدام با رندی و زیرکی و تبحری که در بحث رتوریک داشتند توانستند، با آفرینه خود رد بر جا نهند، و اثرمند ظاهر شوند؛ اثرگذاری، هم‌ازاین روست؛ به گونه‌ای که قرن‌هاست ذهن ما در حال نشخوار  بازخورد  آثار باشکوه ایشان است.
در ادامه این کارگاه چهره‌هایی چون آیدا برنو، فائزه قدیمی، ماندانا قربانی، مریم شجاع، داوود شعبان‌زاده، سپیده داداش‌زاده، رها برنجکار، نازنین تنهایی، حامد بشارتی، مریم فرهمند، اعظم اسعدی و مزدک پنجه‌ای شعر خواندند و پیرامون برخی از اشعار نظراتی از سوی علی‌رضا پنجه‌یی و سایرین مطرح شد.

#خانه_فرهنگ_گیلان
#کارگاه_شعر
@mazdakpanjehee
گاهی، «اوقات مرده» را «پادکست» گوش می‌کنم، اوقات مرده برای من، اوقات ورزش، پیاده‌روی و رانندگی است. از این اوقات خیلی از ما داریم.
گاهی با شما از چیزهایی که شنیده‌ام و به زعم خودم مفید خواهد بود، به اشتراک می‌گذارم. امیدوارم برای شما هم مفید و جذاب باشد. 😊


I'm hooked on توجه و تمرکز | قسمت
سه on Castbox. Check out this episode! https://castbox.fm/vb/341337575

@mazdakpanjehee
07 (21).pdf
697.4 KB
متاورس چه بر سر ادبیات و زبان می‌آورد

گفتگوی روزنامه‌ی آرمان با مزدک پنجه‌ای

یکشنبه نهم دی ماه هزار و چهارصد و سه

در این گفتگو از نظریه مرگ تخیل گفتم و آیا ربات و هوش مصنوعی جای حافظ و سعدی را خواهد گرفت؟

#ادبیات_در_وضعیت_متاورس
#انتشارات_دوات_معاصر
Www.davatmoaser.ir

@mazdakpanjehee
2024/12/29 09:02:18
Back to Top
HTML Embed Code: