مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

💠نسبیت گرایی معرفت شناختی💠
در فلسفه علم

(بخش اول)

به نظر می‌رسد که گنجاندن بحثی معرفت‌شناختی در اینجا مفید است.می دانیم که با معضلات دشواری درباره ماهیت شناخت و #عینیت سر و کار خواهیم داشت.همان معضلاتی که قرنها فیلسوفان را نگران کرده است. در اینجا به گلچینی از ایده هایی می پردازیم که اغلب نامدون هستند و ذیل عنوان کلی #نسبیت_گرایی قرار می‌گیرند و امروزه در بخش‌هایی از علوم انسانی و علوم اجتماعی دانشگاهی نسبتا با نفوذند.
این روح زمان نسبیت گرایانه دو منشأ دارد :
آثار معاصر در #فلسفه_علم از قبیل #ساختارانقلاب‌های_علمیِ توماس #کوهن و ' #علیه_روش ' پل #فایرابند و نتیجه گیری های اخلاف این فیلسوفان از آثار آنها. البته ما مدعی بررسی کلیه آثار نویسندگان مورد بحث در این فلسفه نیستیم چنین کاری امکان پذیر نبود. ما کار خود را به تحلیل متون معینی محدود خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که این متون اغلب مبهم هستند و آنها را می‌توان حداقل به دو شیوه متمایز قرائت کرد:
1⃣قرائتی میانه رو که به ادعاهایی می‌انجامد که قابل بحث است یا درست ولی پیش پا افتاده به شمار می‌روند و
2⃣ قرائتی تندرو که به ادعاهای شگفت آور ولی نادرست می انجامد.

متاسفانه تفسیر تندرو را اغلب ، نه فقط تفسیر صحیح متن اصلی ، بلکه در عین حال واقعیتی تثبیت شده می‌پندارند=نتیجه‌گیری که به شدت از آن انتقاد خواهیم کرد.
البته ممکن است بگویند که هیچ کس به این تفسیر تندرو و عقیده ندارد ، در این صورت چه بهتر ، ولی ما نسبت به صحت این حرف تقریباً مشکوک هستیم .زیرا در بحث‌های گوناگونی که انجام دادیم ، گرانبار ، از نظریه بودن مشاهده ، #قطعیت_ناپذیری _نظریه با #شواهدتجربی یا #قیاس_ناپذیری ادعایی پارادایم ها را ، در دفاع از مواضع نسبیت گرایانه مطرح کرده اند.

درکل ، اصطلاح نسبیت گرایی را برای معرفی هر نوع فلسفه‌ای به کار می‌بریم ، که ادعا می‌کند صدق یا کذب گذاره ای ، به افراد یا گروه های اجتماعی مربوط است.
بر حسب ماهیت گزاره مورد نظر می‌توان صورت های متفاوت است نسبیت گرایی را تشخیص داد :
➖نسبیت‌گرایی شناختی یا #معرفت‌_شناختی که بیان امری واقعی سر و کار دارد (یعنی آنچه وجود دارد یا ادعا می‌کنند وجود دارد.)
➖ نسبیت گرایی #اخلاقی که به داوری ارزشی می‌پردازد ، درباره آنچه خوب یا بد مطلوب یا مضر است و
➖ نسبیت گرایی #زیباشناختی که با داوری هنر سروکار دارد. درباره آنچه زشت یا زیبا خوشایند یا ناخوشایند است.
دراینجا فقط به نسبیت گرایی معرفت شناختی می پردازیم و با نسبیت گرایی اخلاقی یا زیبایی شناختی که مسائل بسیار متفاوتی به وجود می‌آورند کاری نداریم
.
.
در حالی که دانشمندان نهایت تلاش خود را به خرج می‌دهند تا دیدی عینی ( از جنبه های معینی از ) جهان به دست آورند ، متفکران نسبیت گرایی به آنها می گویند که دارند وقت خودشان را تلف می کنند و چنین کاری اصولاً توهمی بیش نیست.
بنابراین ما با اختلاف و تضاد بنیادی سر و کار داریم.

ابتدا به ترسیم اجمالی نگرش خود در قبال #شناخت_علمی خواهیم پرداخت و سپس برخی جنبه‌های معرفت‌شناختی قرن بیستم (پوپر ، کواین ، کوهن ، فیرابند) را مختصر مرور خواهیم کرد. هدف اصلی ما رفع پاره ای از سردرگمی ها درباره مفاهیمی از قبیل #قطعیت_ناپذیری و #قیاس_ناپذیری است. سرانجام برخی گرایش های جدید در جامعه شناسی علم ( #بارنز ، #بلور ، #لاتور) را نقادانه بررسی خواهیم کرد و به ارائه برخی مثال های علمی از تاثیرات نسبیت‌گرایی معاصر خواهیم پرداخت.

#چرندیات_پست_مدرن

ادامه دارد

#روش_شناسی
#نسبی_گرایی
#پست_مدرنیسم


https://www.tgoop.com/mghlte

کوهن ۲
کوهن ۳
کوهن ۴
.

Telegram

مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

حق‌را بشناس اهل حق‌را خواهی شناخت.
فلسفه های
معرفت/ذهن/زبان/سیاست/حقوق/اقتصاد/تکامل/اخلاق/مذهب/هنر/ریاضی/فیزیک/ زندگی/موفقیت/شهوت

مثال زنده‌‌ مغالطات

آرشیو با تفکیک موضوعات:
www.tgoop.com/mghlte/2227

www.tgoop.com/mghlte/1101

534 viewsedited  Oct 24, 2019 at 18:26

💠نسبیت گرایی معرفت شناختی💠
در فلسفه علم

(بخش اول)

به نظر می‌رسد که گنجاندن بحثی معرفت‌شناختی در اینجا مفید است.می دانیم که با معضلات دشواری درباره ماهیت شناخت و #عینیت سر و کار خواهیم داشت.همان معضلاتی که قرنها فیلسوفان را نگران کرده است. در اینجا به گلچینی از ایده هایی می پردازیم که اغلب نامدون هستند و ذیل عنوان کلی #نسبیت_گرایی قرار می‌گیرند و امروزه در بخش‌هایی از علوم انسانی و علوم اجتماعی دانشگاهی نسبتا با نفوذند.
این روح زمان نسبیت گرایانه دو منشأ دارد :
آثار معاصر در #فلسفه_علم از قبیل #ساختارانقلاب‌های_علمیِ توماس #کوهن و ' #علیه_روش ' پل #فایرابند و نتیجه گیری های اخلاف این فیلسوفان از آثار آنها. البته ما مدعی بررسی کلیه آثار نویسندگان مورد بحث در این فلسفه نیستیم چنین کاری امکان پذیر نبود. ما کار خود را به تحلیل متون معینی محدود خواهیم کرد و نشان خواهیم داد که این متون اغلب مبهم هستند و آنها را می‌توان حداقل به دو شیوه متمایز قرائت کرد:
1⃣قرائتی میانه رو که به ادعاهایی می‌انجامد که قابل بحث است یا درست ولی پیش پا افتاده به شمار می‌روند و
2⃣ قرائتی تندرو که به ادعاهای شگفت آور ولی نادرست می انجامد.

متاسفانه تفسیر تندرو را اغلب ، نه فقط تفسیر صحیح متن اصلی ، بلکه در عین حال واقعیتی تثبیت شده می‌پندارند=نتیجه‌گیری که به شدت از آن انتقاد خواهیم کرد.
البته ممکن است بگویند که هیچ کس به این تفسیر تندرو و عقیده ندارد ، در این صورت چه بهتر ، ولی ما نسبت به صحت این حرف تقریباً مشکوک هستیم .زیرا در بحث‌های گوناگونی که انجام دادیم ، گرانبار ، از نظریه بودن مشاهده ، #قطعیت_ناپذیری _نظریه با #شواهدتجربی یا #قیاس_ناپذیری ادعایی پارادایم ها را ، در دفاع از مواضع نسبیت گرایانه مطرح کرده اند.

درکل ، اصطلاح نسبیت گرایی را برای معرفی هر نوع فلسفه‌ای به کار می‌بریم ، که ادعا می‌کند صدق یا کذب گذاره ای ، به افراد یا گروه های اجتماعی مربوط است.
بر حسب ماهیت گزاره مورد نظر می‌توان صورت های متفاوت است نسبیت گرایی را تشخیص داد :
➖نسبیت‌گرایی شناختی یا #معرفت‌_شناختی که بیان امری واقعی سر و کار دارد (یعنی آنچه وجود دارد یا ادعا می‌کنند وجود دارد.)
➖ نسبیت گرایی #اخلاقی که به داوری ارزشی می‌پردازد ، درباره آنچه خوب یا بد مطلوب یا مضر است و
➖ نسبیت گرایی #زیباشناختی که با داوری هنر سروکار دارد. درباره آنچه زشت یا زیبا خوشایند یا ناخوشایند است.
دراینجا فقط به نسبیت گرایی معرفت شناختی می پردازیم و با نسبیت گرایی اخلاقی یا زیبایی شناختی که مسائل بسیار متفاوتی به وجود می‌آورند کاری نداریم
.
.
در حالی که دانشمندان نهایت تلاش خود را به خرج می‌دهند تا دیدی عینی ( از جنبه های معینی از ) جهان به دست آورند ، متفکران نسبیت گرایی به آنها می گویند که دارند وقت خودشان را تلف می کنند و چنین کاری اصولاً توهمی بیش نیست.
بنابراین ما با اختلاف و تضاد بنیادی سر و کار داریم.

ابتدا به ترسیم اجمالی نگرش خود در قبال #شناخت_علمی خواهیم پرداخت و سپس برخی جنبه‌های معرفت‌شناختی قرن بیستم (پوپر ، کواین ، کوهن ، فیرابند) را مختصر مرور خواهیم کرد. هدف اصلی ما رفع پاره ای از سردرگمی ها درباره مفاهیمی از قبیل #قطعیت_ناپذیری و #قیاس_ناپذیری است. سرانجام برخی گرایش های جدید در جامعه شناسی علم ( #بارنز ، #بلور ، #لاتور) را نقادانه بررسی خواهیم کرد و به ارائه برخی مثال های علمی از تاثیرات نسبیت‌گرایی معاصر خواهیم پرداخت.

#چرندیات_پست_مدرن

ادامه دارد

#روش_شناسی
#نسبی_گرایی
#پست_مدرنیسم


https://www.tgoop.com/mghlte

کوهن ۲
کوهن ۳
کوهن ۴
.

BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری