tgoop.com/mghlte/1273
Last Update:
💠علم چیست؟فلسفه چیست؟💠
دکتر سروش✍
بخش اول
امروزه در زبان فارسی و عربی کلمه 'علم' به دو معنای متفاوت به کار برده می شود ، غفلت از این دو نوع کاربرد ، اغلب به مغالطاتی عظیم انجامیده است.
1⃣ - معنای نخستین علم ، دانستن در برابر ندانستن است ، به همه دانستنی ها صرف نظر از نوع آن علم می گویند. عالم کسی را می گویند که جاهل نیست. مطابق این معنا ،اخلاق ، ریاضیات ، فقه ، دستور زبان ، مذهب ، زیست شناسی ، نجوم و سحر وجادو ( آنچه علوم غریبه نامیده میشود ) همه علمند و هر کس یک یا چند رشته از آنها را بداند عالم دانسته میشود.
طبق این تعریف علم در برابر جهل و ناآگاهی قرار می‌گیرد .کلمه knowledge (ناو لیج) در انگلیسی و در فرانسه connassance معادل این معنای علمند.
2⃣-کلمه علم در معنای دوم منحصراً به دانستنی هایی اطلاق می شود که تجربه مستقیم حسی در داوری را گردآوری شان دخیل باشد.
طبق این تعریف ، علم در برابر جهل قرار نمی‌گیرد ، بلکه در برابر همه دانستنیهای قرار می‌گیرد که آزمون پذیر نیستند.
اخلاق دانش خوبی‌ها و بدی‌ها متافیزیک (دانش احکام و عوارض مطلق هستی) عرفان( تجارب درونی و شخصی) منطق( ابزار هدایت فکر) فقه ، اصول، بلاغت و غیره همه بیرون از معنای علم به معنای دوم آن قرار می‌گیرد و همه به این معنا ، غیر علمیند.
کلمه science (ساینس) در انگلیسی و فرانسه معادله این معنای علمند.
علم در این معنا ، بخشی از این به معنای اول را تشکیل می‌دهد و به سخن دیگر علم تجربی نوعی از انواع دانستنی های بسیاری است که در اختیار بشر قرار می گیرد .
رشد علم به معنای دوم عمدتاً از آغاز دوره رنسانس به بعد است ، در حالی که تولد علم به معنای مطلق آگاهی ( معنای اول) با تولد بشریت هم آغاز است.
همه ی مدح تحسینی که در معارف اسلامی درباره علم و عالم رسیده است و همه ذم و ملامت که از عالمان بدون عمل شده است و اصولاً هر چه درباره علم و عالم معنا و صفات خاص و فضایل و رذایل آنها گفته شده است همه ناظر به علم در برابر جهل است ، نه علوم تجربی در برابر علم غیر تجربی.
قرن نوزدهم قرن غرور علوم تجربی ست.
پیروزی‌های علوم (که هنوز ادامه دارد ) در این قرن به خوبی مشهود بود...
#پوزیتیویسم در دامن چنین قرنی و در قلب چنین فضایی پرورش یافت.
اندیشه مادر و بنیادین این مکتب ، این بود که
بشر جذب دانش تجربی راه به دانش دیگری ندارد .
و به گفته برتراند #راسل نماینده و سخنگوی نامبردار این مکتب در قرن بیستم:
اگر از چیزی آگاهی تجربی نتوان داشت ، از آن هیچ ، آگاهی ای ، نمی توان داشت.
به سخن دیگر ، اینان علم به معنای اول را ، معادل علم به معنای دوم گرفتند و بخشی از آن را ، مساوی همه ی آن دانستند و هرچه را در قلمرو علم تجربی نمی‌گنجید ، در زمره مجهولات و مهملات در آوردند و چنین بود که لقب پر حرمت و کوبنده " #علمی " تولد یافت ، "علمی" (بودن) از این پس ، معادل درست وحقیقی به کار می رفت و غیرعلمی باطنینی ، " پوزیتیویستیک " ک مفهوم نادرست و خرافی را منتقل می نمود.
#فلسفه_علم
#روش_شناسی
#تاریخ_علم
#تاریخ_فلسفه
#منطق_مادی
#منطق_صوری
#ابطال_پذیری
#آزمون_پذیری
#راسیونالیسم
#عصرروشنگری
#استقراگرایی
https://www.tgoop.com/mghlte
استقرا گرایی
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/1273