tgoop.com/mghlte/1302
Last Update:
💠تاریخچه ومکاتب روش شناسی علمی ۶💠
🔴پوزیتیویسم منطقی
🔴راسیونالیسم انتقادی
یکی از مسائل اساسی و مهم در روش‌شناسی که تأثیری بنیادی بر روش تحقیق علوم استقرایی-تجربی دارد مسئله ملاک تمایز است.
چگونه می توان تعیین کرد یک نظریه یا فرضیه مفروض ، نظریه ای از علوم تجربی است یا خیر؟
آیا می‌توان یک ملاک و معیار منطقی برای تمایز نظریات و فرضیات تجربی ارائه داد ؟
اولین برخورد با مسئله فوق ممکن است به صورت طبیعی پاسخ این باشد که فرضیات تجربی همانگونه که از نام آن پیداست در تجربه اثبات بپذیرند یا با شواهد خارجی مورد تایید قرار می‌گیرند.
این همان ایده است که مورد تصریح و تأکید مکتب #پوزیتیویسم نیز قرار گرفته است.
به عنوان مثال این حکم که زوایای تابش
و انعکاس نور مساویند ، یک حکم تجربی ست ، چراکه این حکم توسط مشاهدات حسی و تجربی تایید پذیر است و نتیجه آن که از دیدگاه پوزیتیویسم منطقی (حلقه وین) ملاک تمایز نظریه ها و فرضیه های تجربی ، اثبات پذیری تجربی یا به صورت خفیف تر و ضعیف تر تایید پذیری تجربی است.
علیرغم این پاسخ اولیه بهتر است تامل جدی در باب مسئله ملاک تمایز داشته باشیم.
به دو حکم زیر توجه کنید:
الف) زوایای تابش و انعکاس نور مساوی اند
ب) فردا هوا یا آفتابی است یا غیر آفتابی
اگر ملاک تمایز ، تایید پذیری تجربی باشد .هر دو حکم در تجربه تایید پذیرند.
در آزمایش‌هایی که تاکنون انجام گرفته و می گیرد ، زاویه تابش و انعکاس نور مساوی است و
در هر فردایی که پس از هر روز می آید به تجربه می توان در یافت که هوا یا آفتابی است یا غیر آفتابی ، اما شهودا در میابیم علیرغم اینکه احکامی ازسنخ حکم الف در علوم تجربی مجاز و معتبرند ، اما پذیرفتن احکامی از نوع ب اگر چه به لحاظ منطقی غیر معتبر و #مغالطه آمیز نیست ، اما حضور آنها در علوم تجربی مجاز نیست.
و به همین دلیل است که اگر یک متخصص هواشناسی، در مقام پیش بینی هوای فردا بگوید:
" فردا هوای آفتابی یا غیر آفتابی است."
چنین سخنی را به عنوان پیش بینی هواشناسی نمی‌پذیریم.
بروز مشکلاتی از این سنخ کارل ریموند #پوپر را بر آن داشت که تامل دقیق‌تر و مطالعه عمیق تری در باب ملاک تمایز نظریات تجربی از غیر تجربی داشته باشد. وی بر خلاف مکتب پوزیتیویسم بر این اعتقاد است که ملاک تمایز نظریات تجربی از غیر تجربی #ابطال_پذیری تجربی و #آزمون_پذیری تجربی است و نه #اثبات_پذیری یا #تاییدپذیری
https://www.tgoop.com/mghlte
ادامه دارد
#مبانی_منطق و #روش_شناسی
دکتر #نبوی
صفحه ۲۵۴
#تاریخ_علم
#تاریخ_فلسفه
#منطق_مادی
#پوزیتیویسم
#فلسفه_علم
#راسیونالیسم
#نسبی_گرایی
#فیرابند
#کوون
#پست_مدرنیسم
مطلب مربوط:
🔻مقدمه کتاب مبانی منطق وروش شناسی
🔻 تاریخچه و مکاتب روش‌شناسی علمی ۵
🔻روش علمی و مراحل آن
🔻ابطال پذیری(توضیح دکتر سروش)
🔻منطق مادی (دکتر خندان)
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/1302