tgoop.com/mghlte/1332
Last Update:
💠علم چیست؟فلسفه چیست؟💠
دکتر سروش✍
بخش چهاردهم
⭕️ چگونه می توان به یافتن راه حل یک مسئله توفیق یافت؟ (۱)
اولین قدم و موثرترین قدم در راه حل یک مسئله این است که بدانیم از چه راهی باید رفت تا به حل مشکل نزدیک شد ؟
در برابر هر مسئله باید جنس مسئله را وارسی کرد ، وقتی این مطلب معلوم شد ، راه حل مسئله معلوم شده است و از آن پس خود شخص است که باید بقیه راه را برود و به حل نهایی مسئله توفیق یابد.
ذهن ما هر یک از ما آکنده از پرسشهای گوناگون است :
➖آیا قرآن علمی است؟
➖آیا مارکسیسم علمی است؟
➖آیا خدا وجود دارد؟
➖آیا تاریخ آینده تکاملی دارد؟
➖آیا نهضت کنونی ایران نهضتی اسلامی است؟
➖دموکراسی چیست؟
➖آیا جهان هدف دارد؟
➖آیا یوفو حقیقت دارد؟
➖هنر چیست؟
➖ آیا باید حقوق زن و مرد مساوی باشد؟
➖روش تفسیر تاریخ چیست؟
➖ صفات یک رهبر واقعی کدام است؟
➖ آیا مذهب مایع پیشرفت است یا خیر؟
➖ آیا انسان مجبور است یا مختار؟
برای پاسخ به این ها و صد سوال از این قبیل باید از جایی شروع کرد ما نمی خواهیم خود این مسائل را حل کنیم می‌خواهیم روشن کنیم که برای یافتن جواب آنها باید به کجا مراجعه کرد و از چه راهی باید رفت.
۱- نخستین قدم ، وضوح بخشیدن به سوال است . بسیاری از سوالات ، نه به خاطر دشوار بودنشان ، بلکه به خاطر مبهم بودن شان است که پاسخی نمی یابند و ایجاد حیرت می کنند.
یک سوال مبهم همواره جواب مبهم در پی خواهد داشت.
هنر پرسیدن در این است که پرسش را تا حد ممکن واضح و بی ابهام کنیم. بر خود و دیگران معلوم کنیم که از چه میپرسیم .اینکه می گویند:" حسن السوال ، نصف العلم " خوب-سوال کردن نیمی از علم است ، سخنی صدق و حق است .اگر کسی بتواند خوب بپرسد دینی از جواب را پیشاپیش آماده کرده است.
مثلاً اینکه آیا مارکسیست علمی است؟ سالی است که خوب ادا نشده است. باید سوال را تکه تکه کرد.
مارکسیسم یک چیز نیست، صدها چیز است. در آن انواع آموزش ها و ارزش ها وجود دارد و به همین سبب ،کلمه واحد مارکسیست نباید شخص را بفریبد و گمان کند که یک سوال کرده و یک جواب آری یا نه هم لازم دارد.
" آیا مارکسیسم علمی است" در حقیقت مشتمل بر دهها سوال است که هر یک را باید جداگانه پاسخ داد.
همچنین است این سوال که 'آیا قرآن علمی است' قرآن هم دارای یک بعد نیست. چند هزار آیه دارد و هر آیه اش ممکن است ، مشتمل بر مسئله علمی یا غیرعلمی ( متافیزیکی ، اخلاقی) باشد.
به علاوه سوال 'آیا قرآن علمی است؟' نقاط ابهام دیگری هم دارد . منظور محتوای قرآن است یا منظور روش به دست آوردن این محتواست ؟
و آیا منظور از علمی ، تجربی است یا علمی به معنای وسیع ؟
مثلا اگر منظور محتوای قرآن باشد و اگر منظور از علمی، تجربی باشد ، در این صورت راه حل مسئله این است که دنبال آیاتی بگردیم که مضمون آن ها را می توان با تجربه و یا مشاهده نقد کرد و ببینیم چنین آیاتی یافت می‌شود یا نه؟
مثلا آیات، راجع به مسائل فیزیکی ، مانند سیارات ، ظاهرا موضوعاتی علمی هستند.
داستان موسی تاریخی است.
آیات راجع به روابط زن ومرد و ... اخلاقی ست.
و ...
https://www.tgoop.com/mghlte
#راسیونالیسم
#تقلیل_گرایی
#معرفت_شناسی
#روش_شناسی
#فلسفه_علم
#مابعدالطبیعی
#خلط_مبحث
🔹بخش اول این نوشتار ( انواع معانی کلمه علم)
🔹گزینشی بودن علم
🔹ارزش معرفت شناسانه در معرفت تجربی
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/1332