tgoop.com/mghlte/1987
Last Update:
مغالطه شماره ۵
💠 واژه های مبهم💠
کتاب های انگلیسی این مغالطه با نام hedging شناخته میشوند که به معنای پرچین و حصار و نرده زدن به دور یک باغ میوه یا مزرعه است تا محصولات آن محفوظ بماند.
این #مغالطه در جایی است که گوینده یا نویسنده از لغات و واژه هایی استفاده کنند که به علت ابهام و عدم تَعیُّن ، سخن او را غیر قابل نقد نماید.باین ترتیب که در هر شرایطی بتواند ادعا کند سخن او هنوز صحیح و پابرجاست و بدین وسیله خود را از هر اعتراض و انتقادی مصون بدارد.
مثال :
من گفته بودم که خرج این مهمانی مبلغ معقولی خواهد بود و مسلما با توجه به مهمانی انجام شده این مقدار کاملا معقول است.
برخی واژه های مبهم صفات نسبی هستند ، مانند دور و نزدیک ، کوچک و بزرگ و ...
مثلا میگوییم: قم یکی از شهرهای نزدیک تهران است ، در حالی که فاصله آن ها ۱۴۰ کیلومتر است.
از آن سو به وسایل کنترل کننده دستگاههای الکترونیکی مانند رادیو و تلویزیون که جدا از اصل آن دستگاه باشد وسیله کنترل از راه دور می گوییم اگرچه کنترل است از راه یک متری صورت میگیرد.
یا مثلا کسی ادعا میکند که پول کمی دارد و بعد از تحقیق معلوم میشود که ۵۰۰ میلیون تومان دارد.
چنان کسی در مقابل اعتراض دیگران میتواند بگوید ۵۰۰ میلیون تومان که پولی نیست .یک خانه مناسب هم با آن نمی توان خرید.
( خود خانه مناسب تعریف استانداری ندارد)
از آن طرف ممکن است کسی بگوید : پول زیادی دارم و معلوم شود که مثلا ۲۰ هزار تومان پول داشته است ،بعد بگوید با ۲۰ هزار تومان می توان صد بار تلفن زد ، مگر کم پولی است؟
علت مغالطه در اینجا این است که ما با الفاظ و مفاهیم نامعین سر و کار داریم که همین عدم تعین باعث می شود که صدق و کذب و مطابقت و عدم مطابقت با واقع تعریف نشده باقی بماند ، یعنی سخن ما طوری است که اگر بخواهیم از آن دفاع کنیم امر واقع و آنچه اتفاق میافتد هر چه باشد سخن ما با آن قابل انطباق خواهد بود.
البته باید توجه داشت که استفاده از واژه های مبهم ( صفات نسبی ، کمیات نامعین و غیره ) در هر شرایطی مغالطه نیست. زیرا در بسیاری از موارد ، استعمال این کلمات مشکلی ایجاد نمیکند.
مثلاً وقتی گفته میشود روزهای کمی از سال در تهران هوا بارانیست ، اگرچه روشن نیست که دقیقا چند درصد روزهای سال بارانی است. اما فی الجمله می توان پذیرفت که درصد کمی از روزها هوای تهران بارانی است .
مغالطی بودن استفاده از واژه های مبهم وقتی است که گوینده با استفاده از چنین واژههایی خبری بدهد و قصد این باشد که وقتی امرِ واقعِ مربوطِ به خبرِ او محقق شد ، بتواند امر خارجی را هرچه باشد در ابهام کلام خود بگنجاند و سخن سابقه خود را صادق جلوه دهد و بدین ترتیب خود را از هر اعتراض و ایرادی مصون بدارد.
پیشگویی های نوستراداموس یکی از مثالهای این مغالطه است.
✅ برای مصون ماندن از این مغالطه همواره باید به استعمال کلمات مبهم حساسیت نشان داد و در مواردی که احتمال خطا وجود دارد ، به ویژه در تنظیم قراردادها و مسائل حقوقی و قانونی ، باید از چنین کلماتی اجتناب شود و یا مراد از هر یک به صورت دقیق و تعریف شده مشخص گردد.
#واژه_های_مبهم
آرشیو مغالطات:
https://www.tgoop.com/moghaletat2
کانال اصلی :
https://www.tgoop.com/mghlte
🔹ابطال ناپذیری
BY مجلهی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/1987