مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

🔰رزم آرا

بریده ای از متن

رزم‌آرا سه ویژگی عمده و بارز داشت که می‌توان گفت همگان به آن اذعان داشتند: 1) سواد و دانش بالا، 2) تلاش و سختکوشی بسیار، 3) قدرت‌طلبی.

نخستین ویژگی، سواد نظامی و جغرافیایی بالای او بود. او همچنین به زبان‌های فرانسوی، انگلیسی و روسی قادر به صحبت بود. در ایران عالی‌‌ترین نشان نظامی (ذوالفقار) به او داده شد. دولت فرانسه نیز نشان شوالیه لژیون دونور را به او اعطا کرده بود. آکادمی آسیایی او را به عضویت هیئت رئیسه آکادمی و در علوم جغرافیایی به او درجه دکترا اعطا نمود. [12] نورالدین کیانوری از رهبران حزب توده در بخشی از خاطرات خود می‌گوید: «رزم‌آرا با سوادترین افسر ارتش بود و هیچ‌کس دیگر از نظر سواد بالاتر از او نبود؛ هم سواد نظامی و هم سواد عمومی و جغرافیایی. نقشه ایران بزرگ را رزم‌آرا تهیه کرد. بسیار آدم با سوادی بود. رزم‌آرا یک ارگانیزاتور، یک سازمان‌دهنده فوق‌العاده بود؛ یک سازمان‌دهنده زرنگ و باهوش و پیگیر.»[13] ارتشبد حسین فردوست نیز در این زمینه اظهار می‌دارد: «رزم‌آرا در ارتش به‌عنوان یک افسر با سواد شهرت داشت. او در مسافرت‌هایی که در دانشگاه جنگ به سراسر کشور داشت، 12 جلد درباره دهات و عشایر تألیف نمود که به نام جغرافیای نظامی ایران[14] چاپ شد... دارای حافظه بسیار قوی و فوق‌العاده سریع‌الانتقال بود... ولی به اعتقاد من هرچند رزم‌آرا افسر با سوادی محسوب می‌شد ولی به سیاست ایران، منطقه و جهان وارد نبود[15] و در مسائل سیاسی اطلاعات او سطحی بود.» [16]

علاوه بر سواد نظامی، باید گفت که رزم‌آرا بسیار سختکوش و پرتلاش بود. کیانوری بیان می‌کند: «از همه بالاتر، او بسیار پرکار بود و گویی اصلاً خواب نداشت. رفیق-عمویی، که در آن زمان در دانشکده افسری بود، می‌گفت: رزم‌آرا در دوران ریاست دانشکده افسری تا ساعت 12 شب در دانشکده بود و ساعت 4 صبح هم به دانشکده می‌آمد. عمویی می‌گفت: ما نمی‌دانیم که او کِی می‌خوابید و همه افسران این را می‌گفتند.[17] همیشه زودتر از همه در دانشکده حاضر بود و دیرتر از همه می‌‌رفت. این خصوصیات رزم‌آرا سبب شده بود که عده‌ای از افسران به او جلب شوند.»[18]

اما بارزترین ویژگی و خصوصیت رزم‌آرا قدرت‌طلبی او بود که سبب می‌شد جهت رسیدن به مقاصدش هم به شاه نزدیک شود، هم به دولت‌های خارجی و هم به تشکلاتی نظیر حزب توده. فردوست نقل می‌کند: «رزم‌آرا به شدت خود را به سفارت‌های بیگانه می‌چسباند و سعی می‌کرد هوای همه را داشته باشد. تماس‌هایش هم خیلی علنی بود و مأمورین عالی‌رتبه سفارت‌ها را به خانه‌اش دعوت می‌کرد. زمانی مقداری سند در اختیار من بود که روابط رزم‌آرا را با سفارت‌های سه قدرت بزرگ نشان می‌داد. او حتی با حزب توده و افراد مهم آن هم در تماس شخصی و مکاتبه بود. نه اینکه کمونیست باشد، اصلاً معتقد به این حرف‌ها نبود. ولی چون شنیده بود که حزب توده می‌تواند به موفقیت او کمک کند، با آن در تماس دائم بود.[19] او شخصی بی‌پروا و فوق‌العاده مقام‌پرست بود و از هیچ‌چیز ابا نداشت. هم با توده‌ای‌ها مخفیانه مربوط بود و هم با انگلیس و آمریکا لاس می‌زد. رزم‌آرا نظامی برجسته‌ای بود، اما سیاستمدار خوبی نبود. عجول بود و می‌خواست زود به هدفش برسد. هدف او حداکثر قدرت بود.[20] از هیچ فردی حساب نمی‌برد و اطاعت او از محمدرضا [شاه] هم فقط برای وصول سریع به هدف‌های خودش بود. هدف او هم همیشه حداکثر بود. مثلاً از نظر مقام به کمتر از ریاست حکومت (یعنی کشور) قانع نبود.» [21]

شاید بتوان گفت که همین ویژگی قدرت‌طلبی او بود که باعث می‌شد به روابط پنهانی‌اش با اشرف پهلوی ادامه دهد و بسیار به او نزدیک شود. البته روابط گسترده اشرف پهلوی با رزم‌آرا را برخی این‌گونه تحلیل کرده‌اند که چون محمدرضا پهلوی از این افسر عالی‌رتبه ارتش نگران بود، خواست به وسیله خواهرش از جانب وی آرامش خاطر یابد. نامه‌های عاشقانه متعدد اشرف به رزم‌آرا را نیز در همین راستا تفسیر می‌نمایند.[22]

متن کامل در مشاهده فوری 👇

#تاریخ_معاصر

@Rfekri | نخبگان معاصر ملت
@JAAMEbaaz | فلسفه علوم اجتماعی

Telegraph

مرکز بررسی اسناد تاریخی

تاریخ انتشار: 15 اسفند 1403

www.tgoop.com/mghlte/24264

190 viewsedited  Apr 9 at 11:52

🔰رزم آرا

بریده ای از متن

رزم‌آرا سه ویژگی عمده و بارز داشت که می‌توان گفت همگان به آن اذعان داشتند: 1) سواد و دانش بالا، 2) تلاش و سختکوشی بسیار، 3) قدرت‌طلبی.

نخستین ویژگی، سواد نظامی و جغرافیایی بالای او بود. او همچنین به زبان‌های فرانسوی، انگلیسی و روسی قادر به صحبت بود. در ایران عالی‌‌ترین نشان نظامی (ذوالفقار) به او داده شد. دولت فرانسه نیز نشان شوالیه لژیون دونور را به او اعطا کرده بود. آکادمی آسیایی او را به عضویت هیئت رئیسه آکادمی و در علوم جغرافیایی به او درجه دکترا اعطا نمود. [12] نورالدین کیانوری از رهبران حزب توده در بخشی از خاطرات خود می‌گوید: «رزم‌آرا با سوادترین افسر ارتش بود و هیچ‌کس دیگر از نظر سواد بالاتر از او نبود؛ هم سواد نظامی و هم سواد عمومی و جغرافیایی. نقشه ایران بزرگ را رزم‌آرا تهیه کرد. بسیار آدم با سوادی بود. رزم‌آرا یک ارگانیزاتور، یک سازمان‌دهنده فوق‌العاده بود؛ یک سازمان‌دهنده زرنگ و باهوش و پیگیر.»[13] ارتشبد حسین فردوست نیز در این زمینه اظهار می‌دارد: «رزم‌آرا در ارتش به‌عنوان یک افسر با سواد شهرت داشت. او در مسافرت‌هایی که در دانشگاه جنگ به سراسر کشور داشت، 12 جلد درباره دهات و عشایر تألیف نمود که به نام جغرافیای نظامی ایران[14] چاپ شد... دارای حافظه بسیار قوی و فوق‌العاده سریع‌الانتقال بود... ولی به اعتقاد من هرچند رزم‌آرا افسر با سوادی محسوب می‌شد ولی به سیاست ایران، منطقه و جهان وارد نبود[15] و در مسائل سیاسی اطلاعات او سطحی بود.» [16]

علاوه بر سواد نظامی، باید گفت که رزم‌آرا بسیار سختکوش و پرتلاش بود. کیانوری بیان می‌کند: «از همه بالاتر، او بسیار پرکار بود و گویی اصلاً خواب نداشت. رفیق-عمویی، که در آن زمان در دانشکده افسری بود، می‌گفت: رزم‌آرا در دوران ریاست دانشکده افسری تا ساعت 12 شب در دانشکده بود و ساعت 4 صبح هم به دانشکده می‌آمد. عمویی می‌گفت: ما نمی‌دانیم که او کِی می‌خوابید و همه افسران این را می‌گفتند.[17] همیشه زودتر از همه در دانشکده حاضر بود و دیرتر از همه می‌‌رفت. این خصوصیات رزم‌آرا سبب شده بود که عده‌ای از افسران به او جلب شوند.»[18]

اما بارزترین ویژگی و خصوصیت رزم‌آرا قدرت‌طلبی او بود که سبب می‌شد جهت رسیدن به مقاصدش هم به شاه نزدیک شود، هم به دولت‌های خارجی و هم به تشکلاتی نظیر حزب توده. فردوست نقل می‌کند: «رزم‌آرا به شدت خود را به سفارت‌های بیگانه می‌چسباند و سعی می‌کرد هوای همه را داشته باشد. تماس‌هایش هم خیلی علنی بود و مأمورین عالی‌رتبه سفارت‌ها را به خانه‌اش دعوت می‌کرد. زمانی مقداری سند در اختیار من بود که روابط رزم‌آرا را با سفارت‌های سه قدرت بزرگ نشان می‌داد. او حتی با حزب توده و افراد مهم آن هم در تماس شخصی و مکاتبه بود. نه اینکه کمونیست باشد، اصلاً معتقد به این حرف‌ها نبود. ولی چون شنیده بود که حزب توده می‌تواند به موفقیت او کمک کند، با آن در تماس دائم بود.[19] او شخصی بی‌پروا و فوق‌العاده مقام‌پرست بود و از هیچ‌چیز ابا نداشت. هم با توده‌ای‌ها مخفیانه مربوط بود و هم با انگلیس و آمریکا لاس می‌زد. رزم‌آرا نظامی برجسته‌ای بود، اما سیاستمدار خوبی نبود. عجول بود و می‌خواست زود به هدفش برسد. هدف او حداکثر قدرت بود.[20] از هیچ فردی حساب نمی‌برد و اطاعت او از محمدرضا [شاه] هم فقط برای وصول سریع به هدف‌های خودش بود. هدف او هم همیشه حداکثر بود. مثلاً از نظر مقام به کمتر از ریاست حکومت (یعنی کشور) قانع نبود.» [21]

شاید بتوان گفت که همین ویژگی قدرت‌طلبی او بود که باعث می‌شد به روابط پنهانی‌اش با اشرف پهلوی ادامه دهد و بسیار به او نزدیک شود. البته روابط گسترده اشرف پهلوی با رزم‌آرا را برخی این‌گونه تحلیل کرده‌اند که چون محمدرضا پهلوی از این افسر عالی‌رتبه ارتش نگران بود، خواست به وسیله خواهرش از جانب وی آرامش خاطر یابد. نامه‌های عاشقانه متعدد اشرف به رزم‌آرا را نیز در همین راستا تفسیر می‌نمایند.[22]

متن کامل در مشاهده فوری 👇

#تاریخ_معاصر

@Rfekri | نخبگان معاصر ملت
@JAAMEbaaz | فلسفه علوم اجتماعی

BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری