tgoop.com/mghlte/381
Last Update:
💠مغالطه ذوالحدین جعلی💠
از دسته مغالطات #ربطی
این مغالطه نیز مانند مغالطه یا این یا آن
به صورت تحریف شده ای از یکی از انواع قیاس های معتبر است.
بدون در نظر گرفتن حالت مغالطه ان
#قیاس_ذولحدین یک نوع استدلال صحیح و معتبر است .
این قیاس از دو مقدمه تشکیل می‌شود مقدمه اول ترکیب عطفی از دو قضیه شرطی است
مثل اگر p آن گاه q
و اگر R آنگاه s
مقدمه دوم یک ترکیب فصلی از دو قضیه حملی است
البته این دو قضیه , مقدم قضایای شرطی قبل هستند
مانند P یا R
این قیاس صحیح و منتج است و نتیجه آن ، ترکیب فصلی تالی قضایای شرطی است.
قیاس ذولحدین در مثال زیر به خوبی فهمیده می شود :
اگر فرزند پسر باشد نام او را مصباح می‌گذاریم
و اگر دختر باشد او را هدا می نامیم فرزندم یا پسر است یادختر
پس نام فرزند یا مصباح است یا هدا
مغالطه ذولحدین جعلی یا دروغی از لحاظ شکل و صورت مانند قیاس ذوالحدین است. اما آنچه آن را تبدیل به یک مغالطه کرده این است که یکی از مقدمات آن نادرست است .
مثلاً ممکن است
در قضایای شرطی رابطه شرطی میان مقدم و تالی وجود نداشته باشد
و یا
ترکیب فصلی منحصر به موارد مذکور نباشد.
به طور خلاصه در مغالطه ذولحدین جعلی گفته می‌شود که
این عوامل متعدد ، دارای این نتایج هستند و چون ما ناگزیر به انتخاب یکی از این عوامل هستیم ،
بنابراین باید این نتایج را بپذیریم.
در حالی که در جایی از این استدلال خللی وجود دارد.
مثال قدیمی و معروف برای این مغالطه سخن مادری است در یونان باستان که فرزند خود را از اینکه وارد عالم سیاست شود بر حذر می داشت و چنین می گفت: پسرم این کار را نکن زیرا در عالم سیاست اگر راست بگویی ، مردم است منزجر خواهند شد و اگر دروغ بگویی خدایان از تو روی گردان می‌شوند
بنابراین از آنجا که چاره‌ای نداری جز اینکه یا راست بگویی یا دروغ به ناچار یا مورد تنفر مردم واقع می شوی و یا خدایان از تو رویگردان می‌شوند
https://www.tgoop.com/mghlte
منطق دانان راه‌های مختلفی برای برخورد با مغالطه ذوالحدین جعلی پیشنهاد کرده‌اند.
به عنوان مثال در نمونه مذکور آن فرزند می تواند رابطه شرطی را نفی کنند و مثلا بگوید : این طور نیست که مردم به دلیل راستگویی از من متنفر شود بلکه احتمالاً به من احترام هم خواهند گذاشت .
این راه‌حل اصطلاحاً گرفتن دوشاخ نامیده می‌شود ، یعنی در اینجا فرزند تقسیم‌بندی مادر را پذیرفته اما در عین قبول آن تقسیم بندی ، نتایج مذکور از سوی مادر را رد می کند .
راه حل دیگر اصطلاحاً عبور از میان شاخه ها نام دارد. در این حال شستن نشان می‌دهد که راه های انتخابی در مسئله بیش از آن است که در سخن شخص مغالطه کننده آمده است.
مثلا در پاسخ مادر آن فرزند همچنین می‌توانست بگوید : این طور نیست که تنها دو راه راستگویی و دروغگویی پیش روی من باشد .
من می‌توانم گاهی راست بگویم و گاهی دروغ
و
یا سخنانی بگویم که هم مشتمل بر مطالب صادق باشد و هم شامل مطالب کاذب
و
یا می‌توانم در عالم سیاست شغلی انتخاب کنم که اصلا نیاز به سخن گفتن نداشته باشد.
راه سوم مواجهه با یک مغالطه ذوالحدین جعلی برگرداندن و زیر و رو کردن کل آن است.
این کار به مهارت نیاز دارد تا بتواند با استفاده از همان مقدمات به نتیجه کاملاً عکس نتیجه شخص مغالطه کننده برسد.
البته خود چنین آثاری هم در واقع یک مغالطه ذوالحدین جعلی خواهد بود چنانکه نقل شده آن پسر راه‌حل سوم را انتخاب کرد :
مادر من وارد کار سیاست خواهم شد زیرا اگر دروغ بگویم مردم از من راضی می‌شوند و اگر راست بگویم مورد تایید و رضایت خدایان خواهم بود.
پس چه راست بگویم و چه دروغ ، به هر حال مورد تایید و رضایت خدایان یا مردم خواهم بود.
شنیداری این مغالطه
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/381