tgoop.com/mghlte/469
Last Update:
مغالطه شماره ۱۰
💠علت جعلی💠
این مغالطه دارای دو شکل اصلی ست:
1⃣ شکل اول این مغالطه وقتی است که در یک استدلال چیزی به عنوان علت وانمود شود که در تحلیل عقلی و منطقی آن چیز نمی تواند جنبه علی و تأثیرگذاری داشته باشند،اما گوینده یا نویسنده در استدلال خود آن را به عنوان و سبب یک امر خاص به حساب می آورد:
حکایت طنز گونه زیر نمونه‌ای از چنین جعلی است:
نقل است که در دوران قدیم فرزند ساده‌لوح یکی از طبیبان از پدر خود شنیده بود که هرگاه حال یکی از بیمارانت بد شد ، بر بالین او حاضر شو و به اطراف نگاه کن ببین چه میبینی. اگر مثلاً پوست خربزه دیدی ، بگو که بیمار خربزه خورده و مرضش شدت یافته.
یا اگر هسته آلو دیدی بدان که آلو خورده .
روزی جوان ساده لوح خبردار شد که حال یکی از بیمارانش وخیم است.
لذا بر بالین او حاضر شد و مرتب می گفت که بیمار ناپرهیزی کرده و برای اثبات مدعای خویش به اطراف نگاه کرد و چیزی نیافت جر یک پالان .
خطاب به اطرافیان بیمار کرد و گفت بیمار خر خورده .
گاهی علت وقوع این مغالطه نه جهل بلکه غرض ورزی است .منظور از غرض ورزی به عنوان علت وقوع مغالطه علت جعلی این است که گاهی شخص از علت واقعی امری خبر دارد اما برای اینکه بر آن حقیقت سرپوش بگذارد و تحلیل دیگری از مسئله ارائه دهد ، سعی می‌کند علت دیگری برای آن امر بتراشد و آن را به عنوان علت حقیقی معرفی نماید.
مثال:
آقا اجازه علت اینکه در این امتحان نمره کم گرفته ام این است که در شب امتحان ما مهمانان زیادی داشتیم و نتوانستیم برای امتحان درس بخوانیم.
2⃣ نوع دیگر مغالطه علت جعلی این است که بخشی از علت به عنوان کل علت معرفی شود.
یعنی اگر برای تحقق معلولی لازم است پنج عامل دست به دست هم دهند تا معلوم محقق.شود ، شخص مغالطه کننده آن معلول را تنها به یکی از علل استناد می دهد .
مثل:
ما در دهه اخیر شاهد افت تحصیلی شدیدی درراهنمایی و دبیرستان های کشور هستیم واضح است که آموزگاران و دبیران در انجام وظایف خود بسیار کوتاهی می‌کنند .
افت تحصیلی دانش آموزان راهنمایی و دبیرستان می‌تواند ناشی از علل بسیار زیادی باشد . مانند: تغییرات متون درسی ، سطح پایین آموزش در دوره ابتدایی
کوتاهی آموزگاران در انجام وظایف خود نیز می‌تواند یکی از علل افت تحصیلی باشد.
اما در استدلال فوق شخص مغالطه کننده ، با چشم‌پوشی نسبت به علل و عوامل دیگر ، تنها علت افت تحصیلی در دهه اخیر را کم کاری معلمان معرفی می کند.
شکل اخیر مغالطه علت جعلی بیش از شکل دیگر صورت می‌گیرد.
علت این امر را می‌توان در این مسئله جستجو کرد که در اینجا علت مذکور به عنوان علت منحصر ، امر بیگانه ای نسبت به معلول به حساب نمی‌آیند و واقعاً آن علت دارای تاثیر علی بر معلول مورد نظر است و همین امر باعث می‌شود که مخاطب به سادگی فریب خورده و این مغالطه را بپذیرد.
معمولاً هدف این مغالطه این است که بار مثبت یا منفی استدلال را متوجه یک سو و یک علت کنند یعنی اگر در پی تحلیل یک عمل نامطلوب هستیم شخص مغالطه کننده سعی می‌کند که آن عنصر نامطلوب را تنها به یک علت مربوط کند و لذا نامی از علل دیگر به میان نمی‌آورند
چنان که استدلال فوق چنین بود. همچنین ممکن است که شخص درپی تحلیل مطلوب و مثبت باشد در اینجا نیز سوق دادن بحث به یک سو و نسبت دادن آن امر به یک علت و فراموش کردن علل دیگر منجر به مغالطاتی ناخواسته خواهد شد .
مثال در ۵۰ سال گذشته معدل و میانگین عمر انسانها افزایش چشمگیری داشته است. هر یک از ما حدود ۱۰ سال پیش از والدین و پدربزرگ و مادربزرگ آن خود زندگی می کنیم. ما واقعا مدیون هزاران پزشکی هستیم که برای تامین سلامتی ما عمر خود را در بیمارستان‌ها و مطب ها برای این کار اختصاص داده اند .
-درباره مسائل دیگر نظری نداری؟
مانند کاهش جنگ‌ها تصادفات و افزایش بهداشت غذا و آب همگانی تر شدن ورزش و غیره
#علت_جعلی
https://www.tgoop.com/mghlte
توضیح شنیداری
مطالب مربوط :
خلط علت و دلیل
دلیل نامربوط
علت شمردن مقدم
علت شمردن همبستگی
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/469