tgoop.com/mghlte/684
Last Update:
مغالطه شماره ۷۳
💠 ایهام انعکاس💠
یکی از مباحث مهم در کتاب‌های منطقی بحث عکس قضایاست.
منظور از عکس یک قضیه اینست که جای طرفین آن قضیه را عوض می‌کنیم. یعنی در قضیه حملی جای موضوع و محمول و در قضیه شرطی جای مقدم و تالی را عوض می کنیم.
مثلاً عکس قضیه ی
هر ایرانی مسلمان است
چنین خواهد بود:
هر مسلمان ایرانی است.
و قضیه ی
اگر کسی در ایران به دنیا آمده باشد ، زبان فارسی می داند
عکس آن چنین است :
اگر کسی زبان فارسی بداند در ایران به دنیا آمده است .
https://www.tgoop.com/mghlte
مغالطه ایهام انعکاس وقتی صورت می‌گیرد که کسی گمان کند که چون یک قضیه درستست ، پس عکس آن نیز درست خواهد بودس
البته این مغالطه در مورد قضایای شرطی کمتر اتفاق می‌افتد و خطاها و مغالطات مربوط به قضایای شرطی بیشتر به شکل اثبات تالی و نفی مقدم صورت می‌گیرد که توضیح داده شد.
لذا در اینجا مغالطه ایهام انعکاس را تنها درباره قضایای حملی توضیح خواهیم داد.
مثال:
هر انسان خوشبختی ثروتمند است. بنابراین شما در راه جمع‌آوری ثروت نباید از خود کوتاهی و سستی نشان دهید زیرا ثروتمندی هر کس خوشبختی اوست.
اگر بپذیریم که هر انسان خوشبختی ثروتمند است.
آیا می‌توان نتیجه گرفت که هر ثروتمندی خوشبخت است؟
برای پاسخ به این سوال خوبست به چند قاعده کوچک منطقی اشاره کنیم.
به طور کلی چهار نوع قضیه حملی وجود دارد:
هر الفی ب است.
بعضی الف ها ب اند.
هیچی الفی ب نیست.
بعضی الف ها ب نیستند.
قواعد منطقی به ما می‌گوید که تنها نوع دوم و سوم دارای عکس مقبول هستند و اگر کسی از قضایای نوع اول و چهارم بخواهد عکس آنها را نتیجه بگیرد مرتکب مغالطه #ایهام_انعکاس شده است.
مثال :
بعضی از دانشجویان معلم هستند.
پس بعضی از معلمان دانشجو هستند. هیچ دانشجویی دانش آموز دبیرستانی نیست.
پس هیچ دانش آموز دبیرستانی دانشجو نیست.
این دو استدلال که مبتنی بر استفاده از عکس قضایای نوع دوم و سوم است هر دو معتبر و صحیح هستند.
اما اگر کسی بخواهد از اینکه
'هر دانشجویی دیپلمه است'
استفاده کند که:
هر دیپلمه ای دانشجو است.
مرتکب خطا شده است.
البته می‌تواند بگوید:
برخی دیپلمه ها دانشجو هستند .
همچنین در شکل چهارم از اینکه:
بعضی از انسانها ورزشکار نیستند.
نمی توان نتیجه گرفت که :
بعضی از ورزشکاران انسان نیستند.
بنابراین توضیحات فوق نتیجه می‌گیریم که با پذیرش جمله ی
هر انسان خوشبختی ثروتمند است
این نتیجه که
هر ثروتمندی خوشبخت است
مغالطه خواهد بود.
ذکر این نکته لازم است که
این مغالطه در قضایای نوع اول کمتر اتفاق میفتد.
(منطق دانان این نکته را تذکر داده‌اند که این نوع قضایا ، اگرچه عکس کلی ندارند چون عکس موجبه ی کلیه همیشه موجبه ی کلیه نیست ، اما اکثر آنها می‌تواند به صورت موجبه جزئی در نظر گرفته شود تا در همه موارد صادق باشد.
مثلاً از قضیه ی
هر ژاپنی آسیایی است.
می‌توان نتیجه گرفت
برخی از آسیایی‌ها ژاپنی هستند )
زیرا اگر کسی بگوید:
همه گربه ها حیوان هستند.
پس همه حیوان‌ها گربه هستند.
خطا و مغالطه بودن سخن او آشکار است و مخاطبان به اعتراض خواهند کرد .
مغالطه ایهام انعکاس بیش از هر شکل دیگری در قضایای نوع چهارم اتفاق می‌افتد که از فریبندگی بیشتری برخوردارند و تشخیص مغالطه در آنها بیشتراست.
مثال:
بعضی از مسلمانان طرفدار انقلاب نیستند.
لذا به این نتیجه می‌رسیم که بعضی از طرفداران انقلاب مسلمان نیستند.
(هیچ مسلمان عاقلی به این نتیجه نمی رسد)
توضیح شنیداری
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/684