مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

مغالطه شماره ۷۵
مغالطات مبنی بر پیشفرض نادرست (۱)

💠سنت‌گرایی💠

مغالطه #سنت_گرایی وقتی صورت می گیرد که کسی کهنه بودن و قدیمی بودن مطلبی را دلیل بر درستی و خوبی آن بداند. یابگوید:
چون این اعتقاد یک اعتقاد قدیمی است پس درست است.
یا چون این کار از قدیم انجام می شده پس خوب و پسندیده است.

مثال:
نمیتوان گفت دارو های طب سنتی عوارض دارد و فواید درمانی آن کم است.
چون از قرنها پیش مقابله با بیماری ها با همین روش انجام میشده.
(و البته مقابله ی طب قدیم ، در بسیاری موارد کمترین اثر را داشته ومثلا هر از گاه ، شیوع یک بیماری عفونی چندین هزار نفر را در عرض مدت کوتاهی به کام مرگ میکشیده)
https://www.tgoop.com/mghlte

نمونه برجسته این مغالطه تئوری ادموند برک وی علت این است که محافظه کاری را شعار خود قرار داده بود و استدلال می کرد که مثلا فلان روش سیاسی نزد گذشتگان مقبول بوده و مطابق آن عمل می شده است.
پس آن روش سیاسی درست بوده است.
و ما نیز از آن روش پیروی خواهیم کرد.

سنت گرایی و میل به پذیرش اعتقادات گذشتگان گرایش رایجی میان همه مردمان است. اما مسلما قدمت یک اعتقاد (بخودی خود) نمی تواند دلیلی بر صحت آن باشد.
میتوان علل گوناگونی برای ارتکاب این مغالطه در نظر گرفت

مانند گرایش های باطنی و تعلق خاطر به برخی اندیشه ها و آداب و رسوم و نیز صرفه جویی و به تعبیر درست تر سستی در مطالعه و تحقیق و فکر کردن

بسیاری مردم ترجیح میدهند:
از اندیشه ها و شیوه های قبلی خود یا گذشتگان خود دست برندارند.
تا زحمت طاقت فرسای نقد و بررسی و تغییر و تحول را بر خود هموار نکنند.

کسانی که مرتکب این مغالطه می شوند.
گاهی استدلال خود را با مسئله ی ادامه دادن راه گذشتگان موجه تر جلوه می‌دهند.
مثال:
پسرم پدران ما جد اندر جد نقاش بوده اند و تو باید سعی کنی که این شغل را در خاندان ما زنده نگه داری

جنبه دیگر مغالطه سنت‌گرایی مسئله عاد ت است.
افراد با تکرار یک عمل خاص و مداومت بر شیوه‌های خاص زندگی ، با آن مانوس می شوند و به سختی می‌توانند در رفتاری که به آن عادت کرده‌اند ، تغییری ایجاد کنند.
در این حالت براحتی میتوان مشاهده کرد که روحیه تنبلی و عدم پویایی و تحرک باعث می‌شود که فرد بر عادات پیشین خود اصرار ورزد و از تغییرآنها خودداری کند.

مغالطه وقتی رخ میدهد که
شخصی عادت خود را برتر از استدلال و منطق بداند و گمان کند که اگر کسی به کاری عادت کند ، این عادت دلیل خوبی برای انجام آن کار بوده و باعث می‌شود که کسی نتواند و باعث می‌شود که کسی نتواند به او خرده بگیرد وخطای او را تذکر دهد.

مثال:
من از بچگی عادت کردم که درازکش کتاب بخوانم باز می گوید از نظر علمی درست نیست؟

سخت ترین حالت این مغالطه عادات اجتماعی است که می‌توان از آن به آداب و رسوم کرد.
جنبه مذموم تعصب بر آداب و رسوم خاص این است که با این که خطا بودن یکی از آداب و رسوم قطعی و یقینی است ولی باز هم عده‌ای نمی‌خواهند از آن دست بردارند لذا این سخن موهوم و غیرمنطقی که " پیشینیان ما چنین می کرده اند ، لذا ما باید این سنت را زنده نگه داریم"
مثال :
ملت ما به استبداد عادت کرده اند.
دموکراسی به درد کشورهای عقب افتاده نمیخورد.
در قرآن کریم بارها و بارها به مغالطه سنت گرایی به عنوان یکی از لغزشهای مهم عقلانیت اشاره کرده است:

"وهمچنین در هیچ شهر و دیاری، پیش از تو پیامبر بیم دهنده ای نفرستادیم ، مگر اینکه اشراف و افراد خوشگذران گفتند:
ما پدران خود را برآیینی یافتیم و از رفتار آنها پیروی می‌کنیم.
پیامبرشان می‌گفت:حتی اگر من آیینی هدایت بخش تر از آنچه پدرانتان را بر آن یافتید آورده باشم ، آیا باز هم از آنها پیروی می‌کنید؟ آنها میگفتند:آری ، ما آنچه شما برآن مبعوث شده ایدکافریم."

سوره زخرف
آیات ۲۳

پاسخ پیامبران الهی بهترین روش برخورد با این مغالطه را به می‌آموزد همانطور که در آیه فوق ملاحظه کردید.پیامبران به جای توجه به قدمت ۱ اندیشه ، توجه مخاطبان خود را به محتوای اندیشه‌ها معطوف می کردند و فرمودند:
باید به تعالیم آیین های مختلف نگاه کرد و دید کدام یک به هدایت نزدیک تر است.
در برخی موارد و در آیات دیگر قرآن کریم به نقد اندیشه و شیوه گذشتگان به عنوان راهی برای پاسخ به این مغالطه اشاره شده است:

وهنگامی که به آنها گفته شود:
از آنچه خداوند نازل کرده پیروی کنید.
گویند نه ، ما از آنچه پدران خود را بر آن یافتیم پیروی می‌کنیم .
آیا اگر پدرانشان چیزی نمی فهمیدند و هدایت نشده بودند ، آیا باز هم از آنها پیروی می‌کنند؟!

سوره بقره آیه ۱۷۰

توضیح شنیداری

مغالطات مربوط:
عدم سابقه
سنت گریزی
تجدد

Telegram

مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

حق‌را بشناس اهل حق‌را خواهی شناخت.
فلسفه های
معرفت/ذهن/زبان/سیاست/حقوق/اقتصاد/تکامل/اخلاق/مذهب/هنر/ریاضی/فیزیک/ زندگی/موفقیت/شهوت

مثال زنده‌‌ مغالطات

آرشیو با تفکیک موضوعات:
www.tgoop.com/mghlte/2227

www.tgoop.com/mghlte/692

243 viewsedited  Jul 5, 2019 at 21:35

مغالطه شماره ۷۵
مغالطات مبنی بر پیشفرض نادرست (۱)

💠سنت‌گرایی💠

مغالطه #سنت_گرایی وقتی صورت می گیرد که کسی کهنه بودن و قدیمی بودن مطلبی را دلیل بر درستی و خوبی آن بداند. یابگوید:
چون این اعتقاد یک اعتقاد قدیمی است پس درست است.
یا چون این کار از قدیم انجام می شده پس خوب و پسندیده است.

مثال:
نمیتوان گفت دارو های طب سنتی عوارض دارد و فواید درمانی آن کم است.
چون از قرنها پیش مقابله با بیماری ها با همین روش انجام میشده.
(و البته مقابله ی طب قدیم ، در بسیاری موارد کمترین اثر را داشته ومثلا هر از گاه ، شیوع یک بیماری عفونی چندین هزار نفر را در عرض مدت کوتاهی به کام مرگ میکشیده)
https://www.tgoop.com/mghlte

نمونه برجسته این مغالطه تئوری ادموند برک وی علت این است که محافظه کاری را شعار خود قرار داده بود و استدلال می کرد که مثلا فلان روش سیاسی نزد گذشتگان مقبول بوده و مطابق آن عمل می شده است.
پس آن روش سیاسی درست بوده است.
و ما نیز از آن روش پیروی خواهیم کرد.

سنت گرایی و میل به پذیرش اعتقادات گذشتگان گرایش رایجی میان همه مردمان است. اما مسلما قدمت یک اعتقاد (بخودی خود) نمی تواند دلیلی بر صحت آن باشد.
میتوان علل گوناگونی برای ارتکاب این مغالطه در نظر گرفت

مانند گرایش های باطنی و تعلق خاطر به برخی اندیشه ها و آداب و رسوم و نیز صرفه جویی و به تعبیر درست تر سستی در مطالعه و تحقیق و فکر کردن

بسیاری مردم ترجیح میدهند:
از اندیشه ها و شیوه های قبلی خود یا گذشتگان خود دست برندارند.
تا زحمت طاقت فرسای نقد و بررسی و تغییر و تحول را بر خود هموار نکنند.

کسانی که مرتکب این مغالطه می شوند.
گاهی استدلال خود را با مسئله ی ادامه دادن راه گذشتگان موجه تر جلوه می‌دهند.
مثال:
پسرم پدران ما جد اندر جد نقاش بوده اند و تو باید سعی کنی که این شغل را در خاندان ما زنده نگه داری

جنبه دیگر مغالطه سنت‌گرایی مسئله عاد ت است.
افراد با تکرار یک عمل خاص و مداومت بر شیوه‌های خاص زندگی ، با آن مانوس می شوند و به سختی می‌توانند در رفتاری که به آن عادت کرده‌اند ، تغییری ایجاد کنند.
در این حالت براحتی میتوان مشاهده کرد که روحیه تنبلی و عدم پویایی و تحرک باعث می‌شود که فرد بر عادات پیشین خود اصرار ورزد و از تغییرآنها خودداری کند.

مغالطه وقتی رخ میدهد که
شخصی عادت خود را برتر از استدلال و منطق بداند و گمان کند که اگر کسی به کاری عادت کند ، این عادت دلیل خوبی برای انجام آن کار بوده و باعث می‌شود که کسی نتواند و باعث می‌شود که کسی نتواند به او خرده بگیرد وخطای او را تذکر دهد.

مثال:
من از بچگی عادت کردم که درازکش کتاب بخوانم باز می گوید از نظر علمی درست نیست؟

سخت ترین حالت این مغالطه عادات اجتماعی است که می‌توان از آن به آداب و رسوم کرد.
جنبه مذموم تعصب بر آداب و رسوم خاص این است که با این که خطا بودن یکی از آداب و رسوم قطعی و یقینی است ولی باز هم عده‌ای نمی‌خواهند از آن دست بردارند لذا این سخن موهوم و غیرمنطقی که " پیشینیان ما چنین می کرده اند ، لذا ما باید این سنت را زنده نگه داریم"
مثال :
ملت ما به استبداد عادت کرده اند.
دموکراسی به درد کشورهای عقب افتاده نمیخورد.
در قرآن کریم بارها و بارها به مغالطه سنت گرایی به عنوان یکی از لغزشهای مهم عقلانیت اشاره کرده است:

"وهمچنین در هیچ شهر و دیاری، پیش از تو پیامبر بیم دهنده ای نفرستادیم ، مگر اینکه اشراف و افراد خوشگذران گفتند:
ما پدران خود را برآیینی یافتیم و از رفتار آنها پیروی می‌کنیم.
پیامبرشان می‌گفت:حتی اگر من آیینی هدایت بخش تر از آنچه پدرانتان را بر آن یافتید آورده باشم ، آیا باز هم از آنها پیروی می‌کنید؟ آنها میگفتند:آری ، ما آنچه شما برآن مبعوث شده ایدکافریم."

سوره زخرف
آیات ۲۳

پاسخ پیامبران الهی بهترین روش برخورد با این مغالطه را به می‌آموزد همانطور که در آیه فوق ملاحظه کردید.پیامبران به جای توجه به قدمت ۱ اندیشه ، توجه مخاطبان خود را به محتوای اندیشه‌ها معطوف می کردند و فرمودند:
باید به تعالیم آیین های مختلف نگاه کرد و دید کدام یک به هدایت نزدیک تر است.
در برخی موارد و در آیات دیگر قرآن کریم به نقد اندیشه و شیوه گذشتگان به عنوان راهی برای پاسخ به این مغالطه اشاره شده است:

وهنگامی که به آنها گفته شود:
از آنچه خداوند نازل کرده پیروی کنید.
گویند نه ، ما از آنچه پدران خود را بر آن یافتیم پیروی می‌کنیم .
آیا اگر پدرانشان چیزی نمی فهمیدند و هدایت نشده بودند ، آیا باز هم از آنها پیروی می‌کنند؟!

سوره بقره آیه ۱۷۰

توضیح شنیداری

مغالطات مربوط:
عدم سابقه
سنت گریزی
تجدد

BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری