tgoop.com/mghlte/710
Last Update:
مغالطه شماره ۸۲
مغالطه ناشی از یک پیش فرض نادرست(۹)
💠علت شمردن امر مقارن💠
در ارتکاب این مغالطه نیز این فرض وجود داردکه
هرگاه دوحادثه باهم اتفاق بیفتد می توان یکی راعلت ودیگری را معلول بحساب آورد.
🔰مثال لطیفه گونه‌ای در رابطه با این موضوع وجود دارد:
روزی یک جهانگرد درحالیکه موز می‌خورد در قطار با یک زن و مرد روستایی برخورد کردکه تا آن موقع موز ندیده بودند.
مرد جهانگرد به هر یک ازآنها یک موز داد.به محض اینکه مردروستایی شروع به خوردن موز نمود قطار وارد تونل شد و تاریکی همه جا را فرا گرفت.
مرد روستایی خطاب به همسرش فریاد زد:
آن موز رانخور کورمی شوی.😀
🔰مرد روستایی دچار ۲خطا شده بود.
یکی این که تاریکی اطراف خود را کوری خود شمرده و دیگر این که تقارن با خوردن موز باعث توهم علیت از سوی او شده بود.
به هر حال حکایت فوق نمونه‌ای گویا از مغالطه علت شمردن امر مقارن است.
🔰البته ارتکاب این مغالطه در مسائل خبری زندگی نیز وجود دارد که به برخی مثالها در این زمینه اشاره خواهیم کرد.
انسان هایی که از حقایق امور اطلاعات اندکی دارند و وقایع مختلف را در زندگی خود به خوبی نمی‌شناسند و نمی‌توانند آنها را به درستی تحلیل کنند ، بیش از دیگران در معرض ارتکاب این مغالطه قرار دارند.
🔰بعنوان مثال ممکن است در یک سال حوادث نامطلوب زیادی در یک روستا اتفاق بیفتد مانند قحطی ، عدم بارندگی ، مرگ چند نفر از اهالیط، خسارت مالی در کار کسب و مانند آن .
🔰بسیاری از افراد به طورناخودآگاه این حوادث نامطلوب را با برخی وقایع دیگر که به طور همزمان در آن سال رخ داده است مرتبط می‌کنند و به عنوان مثال این حوادث را ناشی از ورود یک غریبه به روستا قلمداد می کنند.
🔰در جوامع بدوی چنین قضاوت های بسیار متداول بوده و یکی از وظایف ساحران و جادوگران بیان ارتباط وقایع گوناگون به حساب می‌آمد.
به ویژه بیان امور خوش یمن و با برکت و تفکیک آن از امور نحس و برشمردن خاص هر یک از این امور.
یکی از علل وقوع این حالت این است که وقتی دو حادثه با هم رخ می‌دهد عده‌ای سعی دارند یک حکم کلی بیان کنند و میان آن دو حادثه قائل به رابطه علیت شوند.
مثال:
آن آقای کلاه قرمز آدم نحسی ست.تابحال
دو بار به مغازه ی ما آمده و هر دوبار اتفاق ناگواری در مغازه افتاده.
یک بار شیشه ویترین شکست و یک بار حالی که از مشتری ها در مغازه بد شد.
🔰امروزه علم آمار و استفاده از آن در زمینه های مختلف باعث شده که افراد از تعمیم شتابزده ی یک تجربه خاص اجتناب کنند.
علم آمار با نمونه برداری گسترده و بررسی همه جانبه یک مسئله قادر است بیان کند که مثلاً این دو امر باضریب ۵ درصدخطا (۹۵ درصد احتمال )با یکدیگر مرتبط هستند.
امااین دقت هنوز مانعی برای ارتکاب مغالطه علیت شمردن امر مقارن به حساب نمی آید.
زیرا ممکنست دوحادثه همواره باهم ارتباط داشته باشند.ولی درعین حال نتوان آنها راعلت ومعلول دانست .
بلکه احتمال دارد،علت آنها حادثه سومی باشدکه همزمان با این دو حادثه روی می‌دهد و این دومعلول آن امرسوم باشند.
مثال:
یک محقق در علوم آماری به کشف شگفت‌آوری نائل شد.
پژوهش‌های این محققان بر روی تکالیف درسی صدها دانش آموز ۷ تا ۱۲ساله صورت گرفته است و نشان می‌دهد که خوش خطی دانش آموزان باشماره کفش آنها رابطه دقیقی دارد.
نتیجه پژوهش باضریب ۹۹ درصد این حقیقت را نشان می دهد که کودکانی که دارای پای بزرگ هستند از خوش خطی کمتری برخوردار هستند.
درمثال فوق تحقیق بر روی صدها کودک نشان می‌دهد که رابطه مذکور بین شماره کفش و خوش خطی یک رابطه اتفاقی نیست و آن محقق دچار تعمیم شتاب زده نشده است.اماآیا همین امر کافیست تانتیجه بگیریم که بزرگ بودن پا سبب بدخطی کودکان می شود؟
مسلما خیر
چنانکه محقق دیگر نشان داده که رابطه مذکورناشی ازاین حقیقتست که کودکان ۷ ساله تکالیف درسی خود رابادقت بیشتری می نویسندو هرچه سن آنها بیشترمی‌شوداز دقت آنها کاسته میشود. البته هر چه سن آنها بیشتر میشود شماره کفش آنها نیزبالا می رود.
🔰تحقیقات آماری مربوط به رفتار انسانی به ویژه در عرصه های اقتصادی و اجتماعی معمولا در دام این مغالطه می‌افتند.
علت این امر آنست که تحلیل واقعی رفتار انسان کارمشکلیست و نیازمند تحقیق همه جانبه و شناخت کامل ازعوامل گوناگون و موثر برآنست.
در حالی که آمارها اغلب به چند جانبه محدود می نگرد و با مشاهده رابطه میان آنها به بیان حکم کلی دست می‌زند.
مثال:
انتخابات باعث افزایش خرید وفروش در بازار میشود.آماروارقام بخوبی نشان می‌دهدکه درهمه ماه‌هایی که انتخابات برگزار میشود،حجم بسیاربالاتری ازمعاملات تجاری صورت می‌گیرد.
( اما آیاممکن نیست که علت این امر آن باشدکه دولت برای تشویق بیشتر مردم به شرکت درانتخابات درآن ماهها سعی میکند مالیات کمتری وضع کند وسطح قیمت‌هاراثابت نگه دارد؟)
https://www.tgoop.com/mghlte
توضیح شنیداری
مطلب مربوط:
علت شمردن امرمقدم
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/710