tgoop.com/mghlte/765
Last Update:
مغالطه شماره ۹۹
💠تمثیل💠
مغالطه تمثیل وقتی صورت میگیرد که مامیان دو شی تشابهی برقرارکنیم وازوجوداین تشابه نتیجه ای بگیریم،اماآن تشابه به حدی و به گونه ای نیست که بتواندچنین نتیجه ای راتاییدکند.
ساختاراصلی یک استدلال تمثیلی چنین است:
شی الف دارای اوصاف ۱ و ۲ و۳ و ۴ است.
شی ب دارای اوصاف ۱ و ۲ و۳ است.
بنابرای این شی ب دارای وصف ۴ نیزهست.
همانطور که ذکر شد
یک استدلال تمثیلی ممکنست صحیح و معتبر باشد، یعنی دارای نتیجه مقبول باشد.
.
برای این تشخیص یک استدلال تمثیلی معتبرازیک تمثیل مغالطی باید دستورالعمل زیر رابدقت انجام دهیم:
1⃣- تشخیص اوصاف ۱ ، ۲ و ۳ که هردوموصوف درآن مشترکند.
یعنی ببینیم دو طرف تمثیل درچه اموری مشترکند؟
2⃣- تشخیص وصف۴ورابطه آن با اوصاف مشترک
یعنی تمثیل درصدداثبات چه وصفی برای شی ب است و این وصف چه رابطه‌ای باوصف مشترک دارد؟
اگر اوصاف مشترک نسبت به وصف جدید،حالت شمول داشت وآن رادربرگرفت ونیزاگر اوصاف مشترک به منزله علت وصف جدید بود،استدلال تمثیلی صحیح و معتبر بوده ودر غیر این صورت مغالطی خواهد بود.
برای روشن شدن این دو دستورالعمل مذکور را در یک مثال تطبیق می کنیم:
جریان الکتریسیته در یک سیم برق مانند جریان آب در یک لوله است .
همانطور که یک لوله با قطر بزرگ تر می تواند مقدار بیشتری آب منتقل کند ، یک سیم برق با قطر بیشتر نیز می‌تواند حجل بیشتری جریان الکتریکی را منتقل کند.
جریان الکتریسیته در یک سیم هادی مانند جریان آب درون یک لوله است.
وقتی که یک لوله به صورت عمودی قرار داشته و آب از بالا به پایین در جریان باشد ، فشار آب در طبقات پایین یک ساختمان مرتفع ، بسیار بیشتر از فشار آب در طبقات بالای آن است.
همچنین ولتاژ برق در طبقات پایین ساختمان از ولتاژ طبقات بالا بیشتر است.
هردو تمثیل مبتنی بر شباهت جریان مولکولهای آب درون یک لوله و جریان الکترونها در یک سیم برق است.
همچنین هر دو جریان آب و الکتریسیته امری کمی و قابل اندازه گیری هستند.
بنابراین وصف مشترک در هر دو تمثیل
جریان داشتن یک امر کمی در یک مسیر ممتد است.
در هر دوحالت رابطه مستقیمی میان افزایش وبزرگ شدن مسیر جریان بامقدار جریان آب/الکتریسیته وجود دارد.
بنابراین در استدلال اول اوصاف مشترک میان جریان آب وجریان الکتریسیته رابطه قوی علی باوصف جدید (افزایش جریان در اثر بزرگتر شدن قطر لوله آب)دارنداز این روتمثیل اول یک استدلال صحیح ومعتبر است.
اما در تمثیل دوم چنین رابطه ای میان اوصاف مشترک در وصف جدید(افزایش فشار در سطوح پایین) وجودندارد.
زیراجریان مولکولهای آب درون لوله تحت تاثیر نیروی جاذبه زمین است وبه علت اینکه آب،دارای وزن ست،فشار حاصل از وزن سطوح بالاترآب،باعث افزایش فشارسطوح پایین می‌شود.
اماجریان الکتریسیته دارای وزن نیست و تحت تاثیر نیروی جاذبه قرار نمی‌گیرد.
بنابراین تمثیل دوم مغالطی است.
مغالطه تمثیل کاربرد وسیعی در زمینه‌های گوناگون دارد.
یکی از این زمینه ها،مسئله تفسیروتحلیل تاریخ،بویژه مسئله تمدن ملل مختلف است.
همه تمدن ها این وصف را دارند که روزی نبوده اند
ودر دورانی به وجود آمده،رشد کرده وبه نقطه اوج خود رسیده اند.
سپس افول کرده ونیست ونابودشده اند.
این شباهت زمینه ساز انواع تمثیلهای مغالطی شده ست.
باین ترتیب که همواره تمدن‌ها را به یک گیاه تشبیه می کنندکه روزی نبوده ست.بعد جوانه می زند و رشد می‌کند.
وسرانجام پژمرده و نابود می‌شود.
افراد مغالطه کننده علاوه بر تمثیل و تشبیه یک تمدن به یک گیاه یادرخت، دامنه تشبیه را به اموری می کشانندکه معقول و منطقی نیست.
مثال:
اکنون که فرهنگ و تمدن ماشکوفا شده و به مرحله میوه دهی رسیده،شایسته است که جوانه هایی از آن در سرزمین‌های اطراف و دوردست کاشته شود تا هرچه زودتر تولید و تکثیر شود.
هم چنین است مغالطات زیادی که به منظور اثبات بعضی از نتایج غیر مقبول جامعه انسانی را به یک خانواده و یا تشکیلات حکومتی را به بدن انسان تشبیه می کند.
🔴با چنین تمثیلاتی شخص مغالطه کننده می تواند تقریبا هر نتیجه ای را که درنظر داشته باشداثبات کند.🔴
مانند اینکه بایددرخانواده اجتماع،به اعضای آن، پول توجیبی داده شودواز اخراج و تنبیه افراد متخلف جلوگیری کرد،بلکه آنها را با مهر و محبت به پیوستن به دیگر اعضای خانواده ترغیب کرد.
احزاب و تشکیلاتی که تازه شکل می‌گیرند مانند طفل نوزاد می مانند که دیگر اعضای خانواده باید در مراقبت از آنهابکوشند.
همانطور که در بدن انسان تنهایک حاکم یعنی مغز وجود دارد در یک حکومت نیز باید همه تصمیم گیری ها و اوامر و فرامین در دست یک نفر باشد.
گاهی شخص مغالطه کننده میان دو امر ادعای تشابه می‌کند و تمثیل می سازد تا ادعای خودرا اثبات کند.
در حالی که میان آن دو هیچ تشابهی وجود نداردویاتشابه بحدی ست که هیچ چیز را ثابت نمیکند.
https://www.tgoop.com/mghlte
توضیح شنیداری
انواع استدلال
تمثیل
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/765