tgoop.com/mghlte/812
Last Update:
💠بحث فلسفی (۴) 💠
ذهن انسان میتواند از طریق تركیب معلوماتش ، به معلومات جدیدی دست بیابد و مجهولی را از این راه تبدیل به معلوم كند.
این کار ذهن، همان چیزی است که از آن #فکر_منطقی یاد میکنیم.
فرض كنید پنج كلاه وجود دارد كه سه تای آن سفید است و دو تا قرمز
سه نفر به ترتیب روی پله های نردبانی نشسته اند و طبعاً آن كه بر پلّه ی سوم است.
دو نفر دیگر را می بیند.
و آن كه در پله ی دوم است تنها نفر پله ی اول را می بیند.
و نفر سوم هیچكدام از آن دو را نمی بیند
و نفر اول و دوم مجاز نیستند كه پشت سر خود نگاه كنند.
در حالی كه چشمهای آنها را می بندند، بر سر هر یك از آنها یكی از آن كلاهها را می گذارند و دو كلاه دیگر را مخفی می كنند و آنگاه چشم آنها را باز می كنند و از هر یك از آنها می پرسند كه كلاهی كه بر سر توست چه رنگ است؟
نفر سوم كه بر پله ی سوم است پس از نگاهی كه به كلاههای دو نفر دیگر می كند ، فكر می كند و می گوید من نمی دانم.
نفر پله ی دوم پس از نگاهی به كلاه نفر اول كه در پله ی اول است كشف می كند كه كلاه خودش چه رنگ است و می گوید كلاه من سفید است.
نفر اول كه بر پله ی اول است فوراً می گوید: كلاه من قرمز است.
اكنون باید بگوییم نفر اول و دوم با چه استدلال ذهنی- كه جز از نوع قیاس نمی تواند باشد- بدون آنكه كلاه سر خود را مشاهده كنند ، رنگ كلاه خود را كشف كردند؟
و چرا نفر سوم نتوانست رنگ كلاه خود را كشف كند؟
علت این كه نفر سوم نتوانست رنگ كلاه خود را كشف بكند این است كه رنگ كلاههای نفر اول و دوم برای او دلیل هیچ چیز نبود، زیرا یكی سفید بود و دیگری قرمز، پس غیر آن دو كلاه سه كلاه دیگر وجود دارد كه یكی از آنها قرمز است و دو تا سفید و كلاه او می تواند سفید باشد و می تواند قرمز باشد. لهذا او گفت من نمی دانم.
تنها در صورتی او می توانست رنگ كلاه خود را كشف كند كه كلاههای دو نفر دیگر هر دو قرمز می بود.
در این صورت او می توانست فوراً بگوید كلاه من سفید است ، زیرا اگر كلاه آن دو نفر را می دید كه قرمز است ، چون می دانست كه دو كلاه قرمز بیشتر وجود ندارد ، حكم می كرد كه كلاه من سفید است ، ولی چون كلاه یكی از آن دو نفر قرمز بود و كلاه دیگری سفید بود ، نتوانست رنگ كلاه خود را كشف كند.
ولی نفر دوم همینكه از نفر سوم شنید كه گفت من نمی دانم ، دانست كه كلاه خودش و كلاه نفر اول هر دو قرمز نیست، و الاّ نفر سوم نمی گفت من نمی دانم ، بلكه می دانست كه رنگ كلاه خودش چیست.
پس یا باید كلاه او و نفر اول هر دو سفید باشد و یا یكی سفید و یكی قرمز ، و چون دید كه كلاه نفر اول قرمز است، كشف كرد كه كلاه خودش سفید است؛
یعنی از علم به این كه هر دو كلاه قرمز نیست (این علم از گفته ی نفر سوم پیدا شد) و علم به این كه كلاه نفر اول قرمز است ، كشف كرد كه كلاه خودش سفید است.
علت این كه نفر اول توانست كشف كند كه رنگ كلاه خودش قرمز است این است كه از گفته ی نفر سوم علم حاصل كرد كه كلاه خودش و كلاه نفر دوم هر دو قرمز نیست ، و از گفته ی نفر دوم كه گفت «كلاه من سفید است» ، علم حاصل كرد كه كلاه خودش سفید نیست،
زیرا اگر سفید می بود نفر دوم نمی توانست رنگ كلاه خودش را كشف كند. از این دو علم، برایش كشف شد كه كلاه خودش قرمز است.
نتیجه :
این مثال اگر چه یك معمای دانش آموزانه است، ولی مثال خوبی است برای اینكه ذهن در مواردی بدون دخالت مشاهده، صرفاً با عمل قیاس و تجزیه و تحلیل ذهنی به كشف مجهولی نائل می آید. در واقع در این موارد، ذهن قیاس تشكیل می دهد و به نتیجه می رسد. انسان اگر دقت كند می بیند در این موارد ذهن تنها یك قیاس تشكیل نمی دهد بلكه قیاسهای متعدد تشكیل می دهد، ولی آنچنان سریع تشكیل می دهد و نتیجه می گیرد كه انسان كمتر متوجه می شود كه ذهن چه اعمال زیادی انجام داده است.
برگرفته از کتاب:
آشنایی با علوم اسلامی
شهید مطهری
منبع:
@practical_logic
مغالطه #بهترین_شش_لول_بندتگزاس
توضیح:
نویسنده ی متن چند مطلب را که هدفش را تایید می کرده در نظرگرفته و مطالب و حقایقی و شواهد متعددی که خلاف باورش بوده (مطالبی که بولد شده) و اهمیت و نقش تعیین کننده مشاهده را نشان می دهد ، در نتیجه گیری لحاظ نکرده و در آخر گفته :
"این داستان مثال خوبی است برای اینكه ذهن در مواردی بدون دخالت مشاهده ، صرفاً با عمل قیاس و تجزیه و تحلیل ذهنی به كشف مجهولی نائل می آید."
ضمن این که قیاس هایی که شخص تشکیل داده نیز صرفا محصول تجربه ومشاهده حسی و آموزشی گذشته ماست .
مثلا قیاس "چون قرمزاست ، سفید نیست" حاصل تجربه ایست که نشان میدهد یک گوی که قرمز است ، نمیتواند سفید هم باشد" یا بر عکس
#حدس_منطقی
#فلسفه_علم
#پوزیتیویسم
https://www.tgoop.com/mghlte
مغالطات مرتبط:
مغالطه بهترین شش لول بند تگزاس
مغالطه رها نکردن پیشفرض
مغالطه ارزیابی یکطرفه
مغالطه تعصب و لجاجت
مطالب مرتبط با
فلسفه علم و بحث فلسفی
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/812