tgoop.com/mghlte/876
Last Update:
سوگیری‌های شناختی شماره (۲)
💠راه حل دمِ دست💠
راه حل دم دست (Availability heuristic) نوعی #سوگیری_شناختی است که طی آن فرد احتمال وقوع یا تکرار هر رویداد را بر اساس تعداد دفعاتی که می‌تواند آن احتمال را به یاد آورد می‌سنجد.
اگر از افراد بپرسیم کدام شغل خطرناک‌تر است:
پلیس یا چوب‌بُر؟
از آنجایی که ممکن است مثال‌های آماده‌ای از اخبار شلیک به ماموران پلیس در ذهن داشته باشیم، شاید نتیجه بگیریم پلیس بودن خطرناک‌تر است، در حالی که آمار نشان می‌دهد که چوب‌بُرها آسیب بیشتری در حین کار می‌بینند تا ماموران پلیس.
راه حل دم دست یعنی اگر مثالی به یاد آورده می‌شود پس حتماً مهم بوده یا حداقل مهم‌تر از نمونه‌هایی بوده که به راحتی به خاطر نمی‌آیند. تحت تاثیر راه حل دم دست، افراد تمایل دارند اطلاعات تازه‌تر را اساس قضاوت قرار دهند و در نتیجه ذهن به سمت آنها سوگیری می‌کند.
تکیه بر اخبار و اطلاعاتی که دردسترس هستند به جای توجه به 🔸آمار و آزمایش کنترل شده🔸 احتمال چنین سوگیری شناختی را بالا می‌برد.
مثلاً اگر از افراد بپرسیم که آیا در زبان فارسی واژگانی که با حرف ب آغاز می‌شود تعداشان بیشتر است یا واژگانی که حرف سومشان ب است؟ در این حالت افراد راحت‌تر واژگانی را که با حرف ب آغاز می‌شود به خاطر می‌آورند و در نتیجه احتمال اینکه نتیجه بگیرند واژگانی که با حرف ب آغاز می‌شود بیشترند در حالی که چنین نیست.
عبارت راه حل دم دست را برای نخستین بار در سال ۱۹۷۳ دو دانشمند برجسته علوم شناختی، آموس تورسکی و دنیل کانمن به کار بردند.
مثال دیگر:
بسیاری از مردم تعدادآسیب دیدگان (کشته و زخمیهای)بمب هسته ای را بیش از جنگهای جهانی میدانند.
درحالیکه تعدادکشته ها(و آسیب دیدگان) فجایع دو حمله ی هسته ای (چندصدهزارنفر) نسبت به جنگ جهانی دوم (حدود ۶۰میلیون کشته)بسیار کمتر است.
اگر فرد شاهد واژگون شدن یک ماشین در جاده باشد، تصور می‌کند احتمال اینکه خودش درگیر تصادف شود بالاست.
هر چقدر ذهن شخص بیشتر درگیر آن فیلم یا تصادف باشد، صحنه‌های آن فیلم یا تصادف در ذهنش تکرار می‌شود و در نتیجه باور به نتیجه‌گیری‌هایش قوی‌تر می‌شود.
مثال دیگر
فردی که پیگیر اخبار است ممکن است گمان کند که تروریسم بزرگترین تهدید برای جان افراد در جهان است
اما با تحلیل آمار علل مرگ و میر به این نتیجه می‌رسیم که عواملی همچون اضافه وزن و تصادف صدها برابر بیشتر جان انسان‌ها را می‌گیرد تا تروریسم.
راه حل دم دست احتمال وقوع هر رویداد را بر اساس در دسترس بودن اطلاعات مربوط به آن واقعه در حافظه حدس می‌زند.
اگر نمونه‌هایی از یک رخداد به علت اینکه اخیرا درباره‌شان اطلاعات کسب کردیم، سریع به ذهن متبادر شود، ذهن ممکن است به اشتباه برداشت کند که آن رخداد امری معمول است.
اجتناب از سفر با هواپیما تامدتی پس از سقوط یک هواپیما
رونق صنعت بیمه پس از انتشار خبر وقوع سیل و زلزله
نمونه های دیگری از این #سوگیری_شناختی ست.
البته راه حل دم دست همیشه بد نیست و بسیاری اوقات باعث می‌شود با یادآوری لغزش‌های گذشته از تکرارشان جلوگیری کنیم. مشکل زمانی است که راه حل دم دست می‌شود تنها منبع تصمیم‌گیری و قضاوت.
اگر پدیده‌ای در ذهن پرُرنگ‌تر است، دلیل نمی‌شود که آن پدیده متداول‌تر یا مهم‌تر باشد.
مشکل اعتماد بیش از حد به اطلاعات دم دست زمانی است که این اعتمادبیش از حد به قضاوت وتصمیم و رفتار جدید منجر می‌شود.
مثلاً وقتی شخص اخباری درباره رکود اقتصادی و اخراج گسترده کارمندان در ادارات و شرکت‌ها می‌خواند، احتمال بیشتری وجود دارد تصور کند شغلش در معرض خطر است و دچار نگرانی و مضطرب فراوان می شود.
یا باشنیدن اخبار سقوط هواپیما از سفری مهم صرفنظرکند یا بوسیله روش حمل ونقل پرخطرتری سفر کند.
این خطای ذهنی اهمیت مراجعه به آمار برای پرهیز از خطا و تصمیم‌گیری و قضاوت را نشان می دهد.
https://www.tgoop.com/mghlte
سوگیری های شناختی
سوگیری (۱) لنگرانداختن
مغالطه تکذیب
توسل به جهل
بحث فلسفی (زئوس)
مباحث مربوط به فلسفه علم
بحث فلسفی (۵)قرائتی و آمار زنان و مردان
BY مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری
Share with your friend now:
tgoop.com/mghlte/876