آیدنلو 16.pdf
1008.4 KB
به دام افتادنِ بهرام در هند
(یک تلمیحِ داستانیِ ناشناخته در دیوان قطران تبریزی)
✍️ سجّاد آیدِنلو
قطران تبریزی در یکی از قصاید خود، در مصراعهای دومِ دو بیتِ پیوسته گفته است: «خود شد چو تو بهرام به هند اندر زی دام» و «وز هند به نازِ دل بازآمد بهرام». این تلمیحِ او که بهرام ـ که به احتمال فراوان، منظور «بهرامِ گور» است ـ در هند به دام افتاده و سپس از آنجا با نازِ دل بازگشته است، فعلاً از تلمیحاتِ مبهمِ ادب فارسی است و در منابع مختلف ـ در حدودِ بررسیهای نگارنده ـ گزارشی نیست که در آن بهرام گور در هندوستان گرفتار و سپس رها شده باشد. شاید قطران با چنین داستانی در مأخذی مکتوب یا نقلی شفاهی در آذربایجان آشنا شده و در شعر خویش استفاده کرده است.
مأخذ: دوشمارۀ ۷۴-۷۵ دوفصلنامۀ آینۀ میراث (دورۀ سوم، سال اول، شمارۀ اول و دوم [پیاپی: ۷۴-۷۵]، بهار ـ تابستان و پاییز ـ زمستان ۱۴۰۳)
@mirasmaktoob
.
(یک تلمیحِ داستانیِ ناشناخته در دیوان قطران تبریزی)
✍️ سجّاد آیدِنلو
قطران تبریزی در یکی از قصاید خود، در مصراعهای دومِ دو بیتِ پیوسته گفته است: «خود شد چو تو بهرام به هند اندر زی دام» و «وز هند به نازِ دل بازآمد بهرام». این تلمیحِ او که بهرام ـ که به احتمال فراوان، منظور «بهرامِ گور» است ـ در هند به دام افتاده و سپس از آنجا با نازِ دل بازگشته است، فعلاً از تلمیحاتِ مبهمِ ادب فارسی است و در منابع مختلف ـ در حدودِ بررسیهای نگارنده ـ گزارشی نیست که در آن بهرام گور در هندوستان گرفتار و سپس رها شده باشد. شاید قطران با چنین داستانی در مأخذی مکتوب یا نقلی شفاهی در آذربایجان آشنا شده و در شعر خویش استفاده کرده است.
مأخذ: دوشمارۀ ۷۴-۷۵ دوفصلنامۀ آینۀ میراث (دورۀ سوم، سال اول، شمارۀ اول و دوم [پیاپی: ۷۴-۷۵]، بهار ـ تابستان و پاییز ـ زمستان ۱۴۰۳)
@mirasmaktoob
.
❤1
میراث علمی و همّت دکتر محمد باقری
✍️ اکبر ایرانی
https://www.instagram.com/p/DRuSCbBDOcC/?img_index=2&igsh=MXZybzFoZXFlODB2ZQ==
✍️ اکبر ایرانی
https://www.instagram.com/p/DRuSCbBDOcC/?img_index=2&igsh=MXZybzFoZXFlODB2ZQ==
میراث علمی و همّت دکتر محمد باقری
✍️ اکبر ایرانی
دوشمارۀ مجلۀ "میراث علمی اسلام و ایران"(۲۷ و ۲۸، سال ۱۴۰۴) به سردبیری #محمد_باقری و صاحبامتیازی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر شد.
دکتر محمدباقری از علمدوستان کممانند روزگار ماست. از رشتۀ برق به تاریخ علم روی آورد و همّت خود را روی پژوهش آثار کوشیار گیلانی و معرفی او گذاشت. گروه تاریخ علم #بنیاد_دایرة_المعارف_اسلامی را رونق بخشید و در پرورش دانشجویان علاقهمند به تاریخ علم در #پژوهشکدۀ_تاریخ_علم_دانشگاه_تهران از بن جان مایه گذاشت. او از نسلی است که علم و عمل را توأمان در خود حفظ کرده. دهها ساعت آفتابی در شهرهای مختلف ساخته و به هر مکان و برج و بنایی مرتبط با نجوم بوده، سر زده و تحقیق کرده و اغلب شیفتگان خود را همراه کرده. برای شهابباران با او و دوستان، به دیر گچین رفتیم و با جمعی برجهای خرقان را بررسی کرد و بسیاری جاهای دیگر. روابط علمی او با پژوهشگران تاریخ علم کشورهای مختلف همچنان برقرار است.
پذیرش سردبیری #دو_فصلنامۀ_میراث_علمی از سوی او، از برکات و کامیابیهای دوران مدیریت بنده بر میراث مکتوب است. انرژیدادن و امیدآفرینیهای دکتر باقری به دوستان و دوستدارانش، پیوسته است و خاص اوست، بخصوص در حوزۀ تدریس و #ترویج_علم، بدین روی من او را یکی از"الگوها و نمادهای ترویج علم در ایران" میدانم. او پذیرش سردبیری میراث علمی را مشروط کرد به اینکه رتبۀ علمی از وزارت علوم نگیریم تا او بتواند از همۀ ظرفیتهای علمی افراد نخبه و علاقهمند جوان بهره بگیرد و آثار قلمی آنها را منتشر کند. او ترجیح میدهد کارهای فاخر دانشمندان تاریخ علم دیگر کشورها را هم به فارسی برگردان کند، موضوعی که نشریات علمی رتبهدار! مجاز به آن نیستند.
یکیدوسالی که انتشار مجله به تعویق افتاد، اصرار داشت ادامۀ کار مجله را به دیگری واگذار کند. گفتم مجله با شما تأسیس شده و بدون شما هم ادامه نخواهد یافت، چون فعلاً کسی را مناسب سردبیری نمیشناسم. خوشبختانه قبول زحمت کرده و برغم کسالت و اشتغالات شخصی، مجله با مدیریت داخلی جدید خانم آرزو اقرلو، به راهش ادامه داد. جا دارد از #زینب_کریمیان که از آغاز تا دوشمارۀ اخیر، دکتر باقری را همراهی کردند تشکر کنم.
از دکتر باقری تقاضا کردم برایشان در رشت بزرگداشتی با همکاری پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران بگیریم. به زحمت قبول فرمودند و کار تا مرحله تدوین جدول سخنرانیها و زمان و مکان برگزاری و... خوب پیش رفت. تلاقی دو رویداد مهم یعنی افتتاح کتابخانۀ دکتر #میر_مجلسی و بزرگداشت دکترباقری از یکسو و عدم همکاری و عدم امکان هماهنگی امور دو همایش در یکروز و نیز چاپ و پخش پوستری پرغلط بدون اطلاع ما و ایشان در رشت از سوی دیگر، موجب شد ایشان انصرافش را کتباً اعلام کنند و امیدواریم باز بتوانیم با موافقت ایشان نکوداشتی درخور شأن و جایگاه علمی و مردمی ایشان با همکاری دوستدارانشان در رشت برگزار کنیم.
https://www.instagram.com/p/DRuSCbBDOcC/?img_index=2&igsh=MXZybzFoZXFlODB2ZQ==
✍️ اکبر ایرانی
دوشمارۀ مجلۀ "میراث علمی اسلام و ایران"(۲۷ و ۲۸، سال ۱۴۰۴) به سردبیری #محمد_باقری و صاحبامتیازی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر شد.
دکتر محمدباقری از علمدوستان کممانند روزگار ماست. از رشتۀ برق به تاریخ علم روی آورد و همّت خود را روی پژوهش آثار کوشیار گیلانی و معرفی او گذاشت. گروه تاریخ علم #بنیاد_دایرة_المعارف_اسلامی را رونق بخشید و در پرورش دانشجویان علاقهمند به تاریخ علم در #پژوهشکدۀ_تاریخ_علم_دانشگاه_تهران از بن جان مایه گذاشت. او از نسلی است که علم و عمل را توأمان در خود حفظ کرده. دهها ساعت آفتابی در شهرهای مختلف ساخته و به هر مکان و برج و بنایی مرتبط با نجوم بوده، سر زده و تحقیق کرده و اغلب شیفتگان خود را همراه کرده. برای شهابباران با او و دوستان، به دیر گچین رفتیم و با جمعی برجهای خرقان را بررسی کرد و بسیاری جاهای دیگر. روابط علمی او با پژوهشگران تاریخ علم کشورهای مختلف همچنان برقرار است.
پذیرش سردبیری #دو_فصلنامۀ_میراث_علمی از سوی او، از برکات و کامیابیهای دوران مدیریت بنده بر میراث مکتوب است. انرژیدادن و امیدآفرینیهای دکتر باقری به دوستان و دوستدارانش، پیوسته است و خاص اوست، بخصوص در حوزۀ تدریس و #ترویج_علم، بدین روی من او را یکی از"الگوها و نمادهای ترویج علم در ایران" میدانم. او پذیرش سردبیری میراث علمی را مشروط کرد به اینکه رتبۀ علمی از وزارت علوم نگیریم تا او بتواند از همۀ ظرفیتهای علمی افراد نخبه و علاقهمند جوان بهره بگیرد و آثار قلمی آنها را منتشر کند. او ترجیح میدهد کارهای فاخر دانشمندان تاریخ علم دیگر کشورها را هم به فارسی برگردان کند، موضوعی که نشریات علمی رتبهدار! مجاز به آن نیستند.
یکیدوسالی که انتشار مجله به تعویق افتاد، اصرار داشت ادامۀ کار مجله را به دیگری واگذار کند. گفتم مجله با شما تأسیس شده و بدون شما هم ادامه نخواهد یافت، چون فعلاً کسی را مناسب سردبیری نمیشناسم. خوشبختانه قبول زحمت کرده و برغم کسالت و اشتغالات شخصی، مجله با مدیریت داخلی جدید خانم آرزو اقرلو، به راهش ادامه داد. جا دارد از #زینب_کریمیان که از آغاز تا دوشمارۀ اخیر، دکتر باقری را همراهی کردند تشکر کنم.
از دکتر باقری تقاضا کردم برایشان در رشت بزرگداشتی با همکاری پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران بگیریم. به زحمت قبول فرمودند و کار تا مرحله تدوین جدول سخنرانیها و زمان و مکان برگزاری و... خوب پیش رفت. تلاقی دو رویداد مهم یعنی افتتاح کتابخانۀ دکتر #میر_مجلسی و بزرگداشت دکترباقری از یکسو و عدم همکاری و عدم امکان هماهنگی امور دو همایش در یکروز و نیز چاپ و پخش پوستری پرغلط بدون اطلاع ما و ایشان در رشت از سوی دیگر، موجب شد ایشان انصرافش را کتباً اعلام کنند و امیدواریم باز بتوانیم با موافقت ایشان نکوداشتی درخور شأن و جایگاه علمی و مردمی ایشان با همکاری دوستدارانشان در رشت برگزار کنیم.
https://www.instagram.com/p/DRuSCbBDOcC/?img_index=2&igsh=MXZybzFoZXFlODB2ZQ==
Instagram
Instagram
Media number out of range
در حجر کردن مفتیان ماجن و طبیبان جاهل
در کتب فقهی این روایت مذکور است که مفتی ماجن و طبیب جاهل منع کنند، زیرا که خلق را از حیله مفتی ماجن زیان است و بیماران را از طبیب جاهل هم جان است. و چون در قانون بوعلی گفته است که این کتاب مالابدّ طبیب است، باید که اقل مالابدش باشد باری؛ و چون در قانون جالینوس را متطیّب میگویند، میتوان دانست که طبیبان زمان ما را چه میگویند. والله الشافی. (قائنی، 1404: 349)
مآخذ: قائنی، جلالالدین بن محمد. 1404. نصایح شاهرخی. تصحیح و تحقیق غلامرضا امیرخانی. تهران: مؤسسهٔ پژوهشی میراث مکتوب.
@mirasmaktoob
.
در کتب فقهی این روایت مذکور است که مفتی ماجن و طبیب جاهل منع کنند، زیرا که خلق را از حیله مفتی ماجن زیان است و بیماران را از طبیب جاهل هم جان است. و چون در قانون بوعلی گفته است که این کتاب مالابدّ طبیب است، باید که اقل مالابدش باشد باری؛ و چون در قانون جالینوس را متطیّب میگویند، میتوان دانست که طبیبان زمان ما را چه میگویند. والله الشافی. (قائنی، 1404: 349)
مآخذ: قائنی، جلالالدین بن محمد. 1404. نصایح شاهرخی. تصحیح و تحقیق غلامرضا امیرخانی. تهران: مؤسسهٔ پژوهشی میراث مکتوب.
@mirasmaktoob
.
در سیاست غمازان و سعاة به فساد
در روضة العلما میگوید که وهب منبّه روایت میکند که در عهد موسى عليه الصلوة و السلام مسلمانان بیرون آمدند به استسقا، پس موسى عليه الصلوة و السلام دعا کرد سه روز و سه شب و باران نیامد. پس موسی علیه الصلوة و السلام سجده کرد و گفت: الهی دعا کردیم و اجابت نکردی دعای ما را. آله تعالی وحی کرد که ای موسی دعا کردید سه روز و اگر دعا کنید سه روز، پس سه روز، پس سه روز دیگر؛ اجابت کنم دعای شما را. موسی علیه السلام گفت: بار خدایا! به چه سبب؟ آله تعالی فرمود: ای موسی چگونه اجابت کنم دعای شما را و در میان شما کسی است که غمازی میکند؟ موسی علیه السلام گفت: الهی کیست آن کس تا او را از میان خود بیرون کنم؟ آله تعالی فرمود به موسی علیه السلام که ای موسى! نهی میکنم شما را از غمازی، خود منزهم از آن. جمع گو توبه کنید تا آن مرد در میان شما نیز توبه کند تا اجابت کنم دعای شما را. چون موسی صلوات الرحمن علیه این پیغام به قوم رسانید، توبه کردند و آن مرد در میانه توبه کرد و وی را کسی ندانست و آله تعالی اجابت کرد دعای ایشان را و بارانی نافعی فرستاد. (قائنی، 1404: 350)
مآخذ: قائنی، جلالالدین بن محمد. 1404. نصایح شاهرخی. تصحیح و تحقیق غلامرضا امیرخانی. تهران: مؤسسهٔ پژوهشی میراث مکتوب.
@mirasmaktoob
.
در روضة العلما میگوید که وهب منبّه روایت میکند که در عهد موسى عليه الصلوة و السلام مسلمانان بیرون آمدند به استسقا، پس موسى عليه الصلوة و السلام دعا کرد سه روز و سه شب و باران نیامد. پس موسی علیه الصلوة و السلام سجده کرد و گفت: الهی دعا کردیم و اجابت نکردی دعای ما را. آله تعالی وحی کرد که ای موسی دعا کردید سه روز و اگر دعا کنید سه روز، پس سه روز، پس سه روز دیگر؛ اجابت کنم دعای شما را. موسی علیه السلام گفت: بار خدایا! به چه سبب؟ آله تعالی فرمود: ای موسی چگونه اجابت کنم دعای شما را و در میان شما کسی است که غمازی میکند؟ موسی علیه السلام گفت: الهی کیست آن کس تا او را از میان خود بیرون کنم؟ آله تعالی فرمود به موسی علیه السلام که ای موسى! نهی میکنم شما را از غمازی، خود منزهم از آن. جمع گو توبه کنید تا آن مرد در میان شما نیز توبه کند تا اجابت کنم دعای شما را. چون موسی صلوات الرحمن علیه این پیغام به قوم رسانید، توبه کردند و آن مرد در میانه توبه کرد و وی را کسی ندانست و آله تعالی اجابت کرد دعای ایشان را و بارانی نافعی فرستاد. (قائنی، 1404: 350)
مآخذ: قائنی، جلالالدین بن محمد. 1404. نصایح شاهرخی. تصحیح و تحقیق غلامرضا امیرخانی. تهران: مؤسسهٔ پژوهشی میراث مکتوب.
@mirasmaktoob
.
نصری 17.pdf
1 MB
در حاشیۀ دیوان قطران تبریزی
✍️ گُلپر نصری
دیوان قطران تبریزی که نخستبار، در 1333 ش، به کوشش «محمّد نخجوانی» منتشر، و پس از آن، دو نوبت تجدید چاپ شده بود، دیگرباره، در سال 1402 ش، به تصحیحِ چهار تن از پژوهشگران فرهنگستانِ زبان، براساسِ 10 نسخۀ اصلی و شماری دیگر از دستنویسها، تذکرهها، سفینهها و جُنگها، با تعلیقات سودمند و نمایههای چندگانه از چاپ برآمد. اهتمام مصحّحان در تنقیح متن و تشخیص دادن صورت ریختۀ قلمِ شاعر، بهویژه بر اساس قرائنِ سبکی و زبانی، ستودنی است. تعلیقات فعلیِ کتاب سودمند و راهگشاست؛ امّا مصحّحان با احاطهای که بر شعر قطران دارند، میتوانند آن را کاملتر کنند. در این مقاله، چند نکته دربارۀ ضبطهای دیوان و چند نکتۀ استحسانی دربابِ تعلیقات آمده است.
مأخذ: دوشمارۀ ۷۴-۷۵ دوفصلنامۀ آینۀ میراث (دورۀ سوم، سال اول، شمارۀ اول و دوم [پیاپی: ۷۴-۷۵]، بهار ـ تابستان و پاییز ـ زمستان ۱۴۰۳)
@mirasmaktoob
.
✍️ گُلپر نصری
دیوان قطران تبریزی که نخستبار، در 1333 ش، به کوشش «محمّد نخجوانی» منتشر، و پس از آن، دو نوبت تجدید چاپ شده بود، دیگرباره، در سال 1402 ش، به تصحیحِ چهار تن از پژوهشگران فرهنگستانِ زبان، براساسِ 10 نسخۀ اصلی و شماری دیگر از دستنویسها، تذکرهها، سفینهها و جُنگها، با تعلیقات سودمند و نمایههای چندگانه از چاپ برآمد. اهتمام مصحّحان در تنقیح متن و تشخیص دادن صورت ریختۀ قلمِ شاعر، بهویژه بر اساس قرائنِ سبکی و زبانی، ستودنی است. تعلیقات فعلیِ کتاب سودمند و راهگشاست؛ امّا مصحّحان با احاطهای که بر شعر قطران دارند، میتوانند آن را کاملتر کنند. در این مقاله، چند نکته دربارۀ ضبطهای دیوان و چند نکتۀ استحسانی دربابِ تعلیقات آمده است.
مأخذ: دوشمارۀ ۷۴-۷۵ دوفصلنامۀ آینۀ میراث (دورۀ سوم، سال اول، شمارۀ اول و دوم [پیاپی: ۷۴-۷۵]، بهار ـ تابستان و پاییز ـ زمستان ۱۴۰۳)
@mirasmaktoob
.
روح فرهنگ ایران حکمت است
غلامرضا اعوانی گفت: حکمت یک وجود مستمری در ایران و ایران فرهنگی داشته و خیلی مهم است که به مسئله حکمت پرداخته شود. ضعیف شدن فلسفه در ایران به معنای تضعیف فرهنگ ایران است برای اینکه روح فرهنگ ایران حکمت است.
https://mirasmaktoob.com/روح-فرهنگ-ایران-حکمت-است/
غلامرضا اعوانی گفت: حکمت یک وجود مستمری در ایران و ایران فرهنگی داشته و خیلی مهم است که به مسئله حکمت پرداخته شود. ضعیف شدن فلسفه در ایران به معنای تضعیف فرهنگ ایران است برای اینکه روح فرهنگ ایران حکمت است.
https://mirasmaktoob.com/روح-فرهنگ-ایران-حکمت-است/
سغد؛ حلقه مفقوده و «پل روایی» در چهارصد سال هنر ایران
واکاویِ جایگاه هنر سغدی بهعنوان «پُلی روایی» برای بازسازیِ گسست و شکافِ چهارصدساله تاریخ نقاشی ایران در سدههای نخستین اسلامی، محوریت نشست تخصصی نقد کتاب «افسانهها، قصهها و حکایتها در هنر سغدی» را شکل داد.
https://mirasmaktoob.com/سغد؛-حلقه-مفقوده-و-پل-روایی-در-چهارصد/
واکاویِ جایگاه هنر سغدی بهعنوان «پُلی روایی» برای بازسازیِ گسست و شکافِ چهارصدساله تاریخ نقاشی ایران در سدههای نخستین اسلامی، محوریت نشست تخصصی نقد کتاب «افسانهها، قصهها و حکایتها در هنر سغدی» را شکل داد.
https://mirasmaktoob.com/سغد؛-حلقه-مفقوده-و-پل-روایی-در-چهارصد/
❤3
مروری بر کتاب «خلاصهالتواریخ»؛ تاریخ برای کودکان
کتاب «خلاصهالتواریخ» نخستین گزیده کودکانه شاهنامه فردوسی در ایران است که به همت محمودخان مفتاحالملک در دوره محمدعلی شاه قاجار منتشر شده است.
https://mirasmaktoob.com/مروری-بر-کتاب-خلاصهالتواریخ؛-تاری/
کتاب «خلاصهالتواریخ» نخستین گزیده کودکانه شاهنامه فردوسی در ایران است که به همت محمودخان مفتاحالملک در دوره محمدعلی شاه قاجار منتشر شده است.
https://mirasmaktoob.com/مروری-بر-کتاب-خلاصهالتواریخ؛-تاری/
❤1
جلال بن محمّد قائنی (درگذشتهٔ ۸۳۸)، در کتاب «نصایح شاهرخی»، (ص۹۴-۹۵)، ذیل عنوان «در بیان آنکه نصیحت هیچ طایفه مهمتر و فاضلتر از نصیحت و دعای ملوک نباشد»، با استناد به کتاب «المصباح المضیء فی خلافة المستضیء»، نگاشتهٔ عبدالرّحمن ابن جوزی، مینگارد:
مصباح میآرد که در وقتی که قُتَیْبَة ابن مسلم مقاتله میکرد در ماوراءالنّهر، در هول افتاد از امر ایشان.
سؤال کرد از محمّد بن واسع که در چه کار است؟
گفتند: او در اقصی میمنه است. دست برداشته به آسمان از برای دعای قتیبه.
گفت: آن دوست داشتهتر است به نزدیک من از صد هزار شمشیر کشیده و نیزهٔ آبدار؛ و بدان که همچنان که نصیحت ملوک اولی است از نصایح باقی مردم، همچنین دعای والی وقت به خیر، بهتر است از دعا در حقّ باقی مردم.
یکی از بزرگان دین میگوید که اگر مرا گویند که یک دعای تو اجابت میکنند، در خواه تا قبول کنند، من آن دعا را در حق حاکم وقت کنم و از برای صلاح وی؛ از بهر آنکه در صلاح وی صلاح عالمی است. فیالجمله باید که پادشاه وقت چنان زِیَد که تا زنده باشد، ثنای وی گویند و چون مرده باشد، دعای وی گویند.
گزینش از محمدرضا ابویی مهریزی
@mirasmaktoob
.
مصباح میآرد که در وقتی که قُتَیْبَة ابن مسلم مقاتله میکرد در ماوراءالنّهر، در هول افتاد از امر ایشان.
سؤال کرد از محمّد بن واسع که در چه کار است؟
گفتند: او در اقصی میمنه است. دست برداشته به آسمان از برای دعای قتیبه.
گفت: آن دوست داشتهتر است به نزدیک من از صد هزار شمشیر کشیده و نیزهٔ آبدار؛ و بدان که همچنان که نصیحت ملوک اولی است از نصایح باقی مردم، همچنین دعای والی وقت به خیر، بهتر است از دعا در حقّ باقی مردم.
یکی از بزرگان دین میگوید که اگر مرا گویند که یک دعای تو اجابت میکنند، در خواه تا قبول کنند، من آن دعا را در حق حاکم وقت کنم و از برای صلاح وی؛ از بهر آنکه در صلاح وی صلاح عالمی است. فیالجمله باید که پادشاه وقت چنان زِیَد که تا زنده باشد، ثنای وی گویند و چون مرده باشد، دعای وی گویند.
گزینش از محمدرضا ابویی مهریزی
@mirasmaktoob
.
«روزبهان»، قرآنی که تاریخ هنر ایران را ماندگار کرد
در قرآن روزبهان، تنوع و پیچیدگی تذهیب از جمله سرسورههای متفاوت، کتیبههای حاشیهای متعدد و صفحات افتتاحی و اختتامی با ترکیببندیهای چندلایه، آن را در میان مصاحف همعصر کمنظیر کرده است.
https://mirasmaktoob.com/روزبهان،-قرآنی-که-تاریخ-هنر-ایران-را/
در قرآن روزبهان، تنوع و پیچیدگی تذهیب از جمله سرسورههای متفاوت، کتیبههای حاشیهای متعدد و صفحات افتتاحی و اختتامی با ترکیببندیهای چندلایه، آن را در میان مصاحف همعصر کمنظیر کرده است.
https://mirasmaktoob.com/روزبهان،-قرآنی-که-تاریخ-هنر-ایران-را/
عطایی 18.pdf
1.3 MB
شعر قطران تبریزی و لغتنامۀ دهخدا (بخش دوّم)
✍️ تهمینه عطائی کچوئی
در لغتنامۀ دهخدا، برای هر مدخل، غالباً به شواهدی از متون نظم و نثر فارسی استناد شده است که برخی از آنها در اصل از قطران تبریزی است، امّا سهواً به نام رودکی یا شاعران دیگر آمده است و بالعکس، برخی دیگر از ابیات قطران نیست ولی بهخطا در لغتنامه به او منسوب شده است. همچنین گاه ابیاتی به قطران تبریزی منسوب است که در دیوان چاپی (به کوشش حسین نخجوانی) نیامده است و در مواردی به اشعار قطران بی ذکر نام شاعر استشهاد شده است. در مقالۀ حاضر نمونههایی از این موارد را طرح کردهایم و از درستی و نادرستی این ضبطها سخن گفتهایم. در ادامه به مباحث دیگری نیز پرداختهایم که عناوین آنها عبارتاند از: غلطهای چاپی ابیات قطران در لغتنامه؛ تصحیحهای قیاسی و یا پیشنهادهای مؤلّفانِ لغتنامه در ضبط ابیات قطران؛ لغتنامه و ابیات مبهم قطران؛ ابیات قطران با ضبطهای متفاوت در لغتنامه، دیوان و نسخههای خطّی.
مأخذ: دوشمارۀ ۷۴-۷۵ دوفصلنامۀ آینۀ میراث (دورۀ سوم، سال اول، شمارۀ اول و دوم [پیاپی: ۷۴-۷۵]، بهار ـ تابستان و پاییز ـ زمستان ۱۴۰۳)
@mirasmaktoob
.
✍️ تهمینه عطائی کچوئی
در لغتنامۀ دهخدا، برای هر مدخل، غالباً به شواهدی از متون نظم و نثر فارسی استناد شده است که برخی از آنها در اصل از قطران تبریزی است، امّا سهواً به نام رودکی یا شاعران دیگر آمده است و بالعکس، برخی دیگر از ابیات قطران نیست ولی بهخطا در لغتنامه به او منسوب شده است. همچنین گاه ابیاتی به قطران تبریزی منسوب است که در دیوان چاپی (به کوشش حسین نخجوانی) نیامده است و در مواردی به اشعار قطران بی ذکر نام شاعر استشهاد شده است. در مقالۀ حاضر نمونههایی از این موارد را طرح کردهایم و از درستی و نادرستی این ضبطها سخن گفتهایم. در ادامه به مباحث دیگری نیز پرداختهایم که عناوین آنها عبارتاند از: غلطهای چاپی ابیات قطران در لغتنامه؛ تصحیحهای قیاسی و یا پیشنهادهای مؤلّفانِ لغتنامه در ضبط ابیات قطران؛ لغتنامه و ابیات مبهم قطران؛ ابیات قطران با ضبطهای متفاوت در لغتنامه، دیوان و نسخههای خطّی.
مأخذ: دوشمارۀ ۷۴-۷۵ دوفصلنامۀ آینۀ میراث (دورۀ سوم، سال اول، شمارۀ اول و دوم [پیاپی: ۷۴-۷۵]، بهار ـ تابستان و پاییز ـ زمستان ۱۴۰۳)
@mirasmaktoob
.
شاهنامه فردوسی به زبان و گویش اقوام ایرانی منتشر میشود
انتشارات دیجیتال «شنوبوک» از اجرای پروژهای در حوزه پاسداشت میراث فرهنگی ایران خبر داد و گفت: نخستینبار، داستانهای شاهنامه فردوس به زبان و گویشهای اقوام ایرانی، همچنین انگلیسی و عربی در قالب نسخههای صوتی و تصویری تولید خواهد شد.
https://mirasmaktoob.com/شاهنامه-فردوسی-به-زبان-و-گویش-اقوام-ایر/
انتشارات دیجیتال «شنوبوک» از اجرای پروژهای در حوزه پاسداشت میراث فرهنگی ایران خبر داد و گفت: نخستینبار، داستانهای شاهنامه فردوس به زبان و گویشهای اقوام ایرانی، همچنین انگلیسی و عربی در قالب نسخههای صوتی و تصویری تولید خواهد شد.
https://mirasmaktoob.com/شاهنامه-فردوسی-به-زبان-و-گویش-اقوام-ایر/
❤1
به مناسبت زادروز ژاله آموزگار، بانوی مطالعات ایران باستان
ژاله آموزگار وطن را بیش از آنکه خاک بداند، فرهنگ میداند؛ نه مرز، بلکه حافظه. وطنی که بقای آن تنها با نگهداشتن زبان و روایتها ممکن است؛ فرهنگی که اگر پاسداری شود، همچنان زنده خواهد ماند.
https://mirasmaktoob.com/به-مناسبت-زادروز-ژاله-آموزگار،-بانوی-م/
ژاله آموزگار وطن را بیش از آنکه خاک بداند، فرهنگ میداند؛ نه مرز، بلکه حافظه. وطنی که بقای آن تنها با نگهداشتن زبان و روایتها ممکن است؛ فرهنگی که اگر پاسداری شود، همچنان زنده خواهد ماند.
https://mirasmaktoob.com/به-مناسبت-زادروز-ژاله-آموزگار،-بانوی-م/
کتاب «تأثیر زبان فارسی بر زبان هندی» منتشر شد
کتاب «تأثیر زبان فارسی بر زبان هندی» نوشته هاردو بحری با ترجمه فرهاد پالیزدار و نرگس جابری نسب از سوی نشر علمی و دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد تهران جنوب در آبانماه ۱۴۰۴ منتشر شد.
https://mirasmaktoob.com/کتاب-تأثیر-زبان-فارسی-بر-زبان-هندی-من/
کتاب «تأثیر زبان فارسی بر زبان هندی» نوشته هاردو بحری با ترجمه فرهاد پالیزدار و نرگس جابری نسب از سوی نشر علمی و دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد تهران جنوب در آبانماه ۱۴۰۴ منتشر شد.
https://mirasmaktoob.com/کتاب-تأثیر-زبان-فارسی-بر-زبان-هندی-من/
دوشمارۀ 28-27 «میراث علمی اسلام و ایران»
دوشمارۀ 28-27 دوفصلنامۀ تاریخ علوم و فناوری دورۀ اسلامی با عنوان «میراث علمی اسلام و ایران» (سال چهاردهم ـ شمارههای اول و دوم ـ سال ۱۴۰4) به سردبیری محمد باقری از سوی موسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر شد.
https://mirasmaktoob.com/دوشمارۀ-28-27-میراث-علمی-اسلام-و-ایران/
دوشمارۀ 28-27 دوفصلنامۀ تاریخ علوم و فناوری دورۀ اسلامی با عنوان «میراث علمی اسلام و ایران» (سال چهاردهم ـ شمارههای اول و دوم ـ سال ۱۴۰4) به سردبیری محمد باقری از سوی موسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر شد.
https://mirasmaktoob.com/دوشمارۀ-28-27-میراث-علمی-اسلام-و-ایران/
دوشمارۀ 28-27 «میراث علمی اسلام و ایران»
دوشمارۀ 28-27 دوفصلنامۀ تاریخ علوم و فناوری دورۀ اسلامی با عنوان «میراث علمی اسلام و ایران» (سال چهاردهم ـ شمارههای اول و دوم ـ سال ۱۴۰4) به سردبیری محمد باقری از سوی موسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر شد.
https://mirasmaktoob.com/دوشمارۀ-28-27-میراث-علمی-اسلام-و-ایران-2/
دوشمارۀ 28-27 دوفصلنامۀ تاریخ علوم و فناوری دورۀ اسلامی با عنوان «میراث علمی اسلام و ایران» (سال چهاردهم ـ شمارههای اول و دوم ـ سال ۱۴۰4) به سردبیری محمد باقری از سوی موسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر شد.
https://mirasmaktoob.com/دوشمارۀ-28-27-میراث-علمی-اسلام-و-ایران-2/
اکبر ایرانی، عضو جدید شورای علمی بنیاد ایرانشناسی
علیاکبر صالحی، رئیس بنیاد ایرانشناسی طی حکمی اکبر ایرانی را به عنوان عضو شورای علمی این بنیاد منصوب کرد.
در این حکم آمده است: «با توجه به شایستگیهای علمی، تعهد فرهنگی، تخصص و تجارب ارزنده حضرتعالی در پاسداشت و ترویج میراث والای ایرانزمین با کمال احترام به عنوان عضو شورای علمی بنیاد ایرانشناسی منصوب میگردید. بیتردید حضور جنابعالی در این شورا که از ارکان مهم سیاستگذاری تصمیمگیری در مورد روندهای کلان پژوهشی در این بنیاد است، میتواند زمینهساز اعتلای اندیشۀ علمی ایرانشناسی، گسترش پژوهشهای بنیادین در شناخت هویت ایرانی و پاسداشت زبان، فرهنگ و تاریخ این سرزمین کهن باشد.»
@mirasmaktoob
.
علیاکبر صالحی، رئیس بنیاد ایرانشناسی طی حکمی اکبر ایرانی را به عنوان عضو شورای علمی این بنیاد منصوب کرد.
در این حکم آمده است: «با توجه به شایستگیهای علمی، تعهد فرهنگی، تخصص و تجارب ارزنده حضرتعالی در پاسداشت و ترویج میراث والای ایرانزمین با کمال احترام به عنوان عضو شورای علمی بنیاد ایرانشناسی منصوب میگردید. بیتردید حضور جنابعالی در این شورا که از ارکان مهم سیاستگذاری تصمیمگیری در مورد روندهای کلان پژوهشی در این بنیاد است، میتواند زمینهساز اعتلای اندیشۀ علمی ایرانشناسی، گسترش پژوهشهای بنیادین در شناخت هویت ایرانی و پاسداشت زبان، فرهنگ و تاریخ این سرزمین کهن باشد.»
@mirasmaktoob
.
❤9