tgoop.com/moghaletat2/14
Last Update:
#مغالطه شماره ۲
💠ابهام ساختاری💠
این مغالطه وقتی ست که شخصی جمله ای را به کار برد که بیش از یک معنا داشته باشد و آن جمله برای مخاطب مطابق با یک تفسیر صحیح و مقبول باشد و مطابق با تفسیر دیگر خطا و غیر قابل قبول.
حال اگر شخص ، آن جمله را در مقدمات استدلال خود با معنای مطابق با تفسیر اول به کار برد ، ولی استنتاج خود را مطابق با تفسیر دوم انجام دهد مرتکب این مغالطه شده است.
مثال معروف و قدیمی این حالت در کتاب های لاتین حکایت زیر است:
پادشاه لیدا که در نظر داشت با #داریوش پادشاه ایران وارد جنگ شود ، برای حصول اطمینان از نتیجه مثبت جنگ با کاهن معبد دلفی مشورت کرد و این پیشگویی را دریافت نمود :
اگر به جنگ داریوش بروی یک امپراطوری قدرتمند را نابود خواهید ساخت .
پادشاه لیدا با شادمانی به جنگ داریوش رفت، اما به زودی شکست سختی از او خورد و نزدیک بود خود او هم کشته شود.
وقتی از مرگ نجات یافت شکواییه و نامه ی گلایه آمیزی به کاهن معبد نوشت.
کاهن پاسخ داد : پیش بینی درست بوده است و او در جنگ با داریوش واقع یک امپراطوری قدرتمند ( یعنی خودش ) را نابود کرده است.
برخی از عللی که باعث می‌شود جمله بیش از یک معنا داشته باشد:
✳️ ابهام در ضمائر
اگر در متنی ضمیر یا ضمائری به کار رفته باشد اما مرجع ضمیر مشخص نباشد و دو یا چند مرجع بتوانند بجای مرجع اصلی ضمائر قرار گیرند ، جمله چند پهلو و دارای معانی متعدد خواهد بود.
مثال:
مردم درباره مذهب ابن جوزی تردید داشتند که آیا شیعه است یا سنی؟ او به علت پرهیز از اختلاف فرقه‌ای ، سعی در کتمان مذهب خود داشت.
روزی هنگامی که ابن جوزی در بالای منبر بوده مردم از او می‌خواهند که با صراحت بگوید بعد از پیامبر اکرم خلیفه برحق و بلافصل چه کسی بوده است؟
ابن جوزی در پاسخ میگوید: خلیفه بلافصل پیامبر کسی است که "دختر وی در خانه اوست"
میدانیم که امیرالمومنین علی (ع) بوده و پیامبر اکرم نیز داماد ابوبکر ، بنابراین معنای 'کسی که دختر وی در خانه اوست' به علت ابهام در ضمیر «وی» و «او» ، هم می تواند حضرت علی باشد و هم ابوبکر.
مثالهای دیگر:
کودکی پدرش را دید لباسش را مرتب کرد (لباس خود را یا لباس پدرش را )
او گفت: این کتاب من است
(کتاب او یا کتاب گوینده جمله)
✳️عدم رعایت دقیق قواعد نقطه گذاری :
-عفو لازم نیست اعدامش کنید.
-اجناس دزدیده شده توسط مامورین کشف شد.
✳️مشخص نبودن نقش دستوری کلمه:
-من از راهنمایی شما پشیمانم ( شما فاعل یا مفعول ؟ )
✳️ مشخص نبودن تعلق صفت به مضاف یا به مصاف الیه
-جان‌دان مورخ فلسفه یهودی‌ست.
( مورخ یهودی یا مورخ فلسفه یهودی؟)
✳️ مشخص نبودن مُمَثّل در مثال برای عبارت منفی
-من مثل تو زود باور نیستم ( تو ، زود باور هستی یا نیستی )
-نمازت را آخر وقت نخوان مثل دیگران ( دیگرآن آخر وقت نماز می خوانند یا نمی خوانند )
✳️مشخص نبودن عبارت محذوف و تقدیر آن
- با ما غذا میخورید؟
نه میل ندارم
(به غذا یا به هم غذایی با ما؟)
- هندوانه ای مثل قند
(مثل قند شیرین یا مثل قند سفید)
مغالطات دکتر #خندان
#تلخیص توسط ادمین
@mghlte | عصر روشنگری
@moghaletat2 | آرشیو مغالطات
خلاصه‌ی مغالطات مربوط به ابهام و ایهام :
https://www.tgoop.com/moghaletat2/229
مغالطات شرح داده شده:
واژه های مبهم
ابهام ساختاری
اشتراک لفظ
اهمال سور
سورهای کلی نما
توریه
مغلق گویی
گروه‌بندی دوپهلویی ( کتاب تفکر نقاد )
توسل به معنای تحت الفظی
تعریف مبهم و توسل به ابهام ( #فرهاد_طحانی)
توضیح شنیداری این مغالطه
BY مغالطات ( سفسطه )
Share with your friend now:
tgoop.com/moghaletat2/14