مغالطات ( سفسطه )

مغالطه ی شماره ۱۴۷

💠خلط هدف و وسیله💠

یکی از مشکل آفرین ترین و درعین حال رایج‌ترین ترینِ مغالطات ، #خلط #وسیله_وهدف است‌.
این مغالطه دو سویه دارد.
برای جلوگیری ازین مغالطه باید نکات ظریفی را در نظر گرفت.
همه‌ی ما بصورت فرگشتی ، برای هر عملی از جمله هر نظری که میدهیم ، هدفی داریم و برای رسیدن به هدف ، استراتژی ها ، برنامه ها و امکاناتی مادی را بعنوان نقشه‌ی رهنمای راه یا وسیله در نظر میگیریم.

موضوع مهم این‌ست که گاهی این وسایل هم مهیا نیست و ما برای تامین وسیله به برنامه ریزی برای دستیابی به آن متوسل میشویم ، در این جا چیزیکه در اصل وسیله‌ است ، همزمان در جایگاه هدف -در یک سطح متفاوت از اهداف اصلی- مینشیند.

مثال مادی :
هدف همه‌ی فعالیت‌های ما در زندگی در وهله‌ی اول حفظ بقا و سپس کسب آرامش و لذت است.
(که البته این دو جدا از هم نیستند ، هرچه از هرم نیازهای آبراهم مزلو بالا میرویم جنبه‌ی بیولوژیک و تامین بقا کمرنگ‌تر شده و جنبه‌ی روانیِ نیاز ، که به مربوط لذت و آرامش‌ست بیشتر میشود.)
و طبیعی‌ست که شکست و نرسیدن به مایحتاج زندگیِ فیزیکی ، آرامش روانی ما را دچار چالش میکند‌.

ما برای رفع احتیاجات و کسب آرامش به پول احتیاج داریم و برای رسیدن به پول که وسیله ی رفاه‌ست کار میکنیم ، یعنی خود پول برای ما نقش هدف پیدا می‌کند و طبیعی‌ست که اگر احساس کنیم دست‌یابی به حداقلی از پول هم ممکن نیست ، ناخودآگاه مضطرب شویم ، اما گاهی بخاطر پول ( چه کم‌ آن یا زیادش) آرامشِ موجود خود را هم از بین می‌بریم.

در این مواقع در ناخودآگاه مان ، دچار خطای خلط وسیله و هدف شده ایم.
درست‌ست که ما برای نیازهای اساسی تر مثل بقا ( خوراک پوشاک و مسکن ) ممکن‌ست گاهی از برخی لذات روانی ‌تر مانند تفریح و استراحت بگذریم اما
نمیشود که از اساس هدفمان - یعنی بقا و آرامش - را فدای چیزی مانند پول کنیم که صرفا وسیله است.( کسی که بیش از حد به پول وابسته است و بهیچ وجه نمیتواند بدون پولِ زیاد ارامش داشته باشد ، احتمالا به نوعی اختلال روانی مرتبط با اضطراب دچارست.)

مثال دیگر راجع به مفاهیم ذهنی‌ست که مورد احترام و تقدس هستند ، و اگر چه بصورت موقت و مجازا آرمان نام می‌گیرند و نقش هدف پیدا میکنند - و لاجرم محترم و مهم تلقی میشوند - اما نباید مانع و نابود کننده‌ی هدف باشند.

مفاهیمی مانند استقلال ، آزادی ، عدالت ، اخلاق ، پیشرفت ، رفاه و تامین اجتماعی یا مکاتب فکری که همگی مدعی‌ند انسان را به سمت این اهداف سوق میدهند ، نظیر مذاهب و ایدئولوژی‌های فلسفی مختلف یا مکاتب سیاسی-اقتصادی همگی به منزله‌ی برنامه هایی هستند که قرارست ما را به سمت زندگی شخصی و اجتماعی بهتر - چه به لحاظ مادی چه معنوی - سوق دهند.

بنابراین هرجا احساس کردیم شاید این آرمان ها یا مکاتب بنحوی خلاف اهداف ادعایی عمل میکنند و ممکن‌ست ما را از اهداف دور کنند ، آیا نباید با دقت به بازبینی اتفاقات بپردازیم و درصورت لزوم برنامه هایمان تغییر دهیم ؟!

#فرهاد_طحانی‌ ✍

#اپورتونیسم

@moghaletat2 | آرشیو مغالطات
@mghlte | عصر روشنگری
@persian_organon | ایران‌چراغانی‌دانش
@Tnaghad | شیادان بی‌شرم

www.tgoop.com/moghaletat2/208

1.5K viewsedited  Feb 16, 2021 at 04:17

مغالطه ی شماره ۱۴۷

💠خلط هدف و وسیله💠

یکی از مشکل آفرین ترین و درعین حال رایج‌ترین ترینِ مغالطات ، #خلط #وسیله_وهدف است‌.
این مغالطه دو سویه دارد.
برای جلوگیری ازین مغالطه باید نکات ظریفی را در نظر گرفت.
همه‌ی ما بصورت فرگشتی ، برای هر عملی از جمله هر نظری که میدهیم ، هدفی داریم و برای رسیدن به هدف ، استراتژی ها ، برنامه ها و امکاناتی مادی را بعنوان نقشه‌ی رهنمای راه یا وسیله در نظر میگیریم.

موضوع مهم این‌ست که گاهی این وسایل هم مهیا نیست و ما برای تامین وسیله به برنامه ریزی برای دستیابی به آن متوسل میشویم ، در این جا چیزیکه در اصل وسیله‌ است ، همزمان در جایگاه هدف -در یک سطح متفاوت از اهداف اصلی- مینشیند.

مثال مادی :
هدف همه‌ی فعالیت‌های ما در زندگی در وهله‌ی اول حفظ بقا و سپس کسب آرامش و لذت است.
(که البته این دو جدا از هم نیستند ، هرچه از هرم نیازهای آبراهم مزلو بالا میرویم جنبه‌ی بیولوژیک و تامین بقا کمرنگ‌تر شده و جنبه‌ی روانیِ نیاز ، که به مربوط لذت و آرامش‌ست بیشتر میشود.)
و طبیعی‌ست که شکست و نرسیدن به مایحتاج زندگیِ فیزیکی ، آرامش روانی ما را دچار چالش میکند‌.

ما برای رفع احتیاجات و کسب آرامش به پول احتیاج داریم و برای رسیدن به پول که وسیله ی رفاه‌ست کار میکنیم ، یعنی خود پول برای ما نقش هدف پیدا می‌کند و طبیعی‌ست که اگر احساس کنیم دست‌یابی به حداقلی از پول هم ممکن نیست ، ناخودآگاه مضطرب شویم ، اما گاهی بخاطر پول ( چه کم‌ آن یا زیادش) آرامشِ موجود خود را هم از بین می‌بریم.

در این مواقع در ناخودآگاه مان ، دچار خطای خلط وسیله و هدف شده ایم.
درست‌ست که ما برای نیازهای اساسی تر مثل بقا ( خوراک پوشاک و مسکن ) ممکن‌ست گاهی از برخی لذات روانی ‌تر مانند تفریح و استراحت بگذریم اما
نمیشود که از اساس هدفمان - یعنی بقا و آرامش - را فدای چیزی مانند پول کنیم که صرفا وسیله است.( کسی که بیش از حد به پول وابسته است و بهیچ وجه نمیتواند بدون پولِ زیاد ارامش داشته باشد ، احتمالا به نوعی اختلال روانی مرتبط با اضطراب دچارست.)

مثال دیگر راجع به مفاهیم ذهنی‌ست که مورد احترام و تقدس هستند ، و اگر چه بصورت موقت و مجازا آرمان نام می‌گیرند و نقش هدف پیدا میکنند - و لاجرم محترم و مهم تلقی میشوند - اما نباید مانع و نابود کننده‌ی هدف باشند.

مفاهیمی مانند استقلال ، آزادی ، عدالت ، اخلاق ، پیشرفت ، رفاه و تامین اجتماعی یا مکاتب فکری که همگی مدعی‌ند انسان را به سمت این اهداف سوق میدهند ، نظیر مذاهب و ایدئولوژی‌های فلسفی مختلف یا مکاتب سیاسی-اقتصادی همگی به منزله‌ی برنامه هایی هستند که قرارست ما را به سمت زندگی شخصی و اجتماعی بهتر - چه به لحاظ مادی چه معنوی - سوق دهند.

بنابراین هرجا احساس کردیم شاید این آرمان ها یا مکاتب بنحوی خلاف اهداف ادعایی عمل میکنند و ممکن‌ست ما را از اهداف دور کنند ، آیا نباید با دقت به بازبینی اتفاقات بپردازیم و درصورت لزوم برنامه هایمان تغییر دهیم ؟!

#فرهاد_طحانی‌ ✍

#اپورتونیسم

@moghaletat2 | آرشیو مغالطات
@mghlte | عصر روشنگری
@persian_organon | ایران‌چراغانی‌دانش
@Tnaghad | شیادان بی‌شرم

BY مغالطات ( سفسطه )