tgoop.com/moghaletat2/323
Last Update:
💠در باب منفعت💠
اصلاح چند #پیشفرض_نادرست در مواجهه با فایده‌گرایی
۱- اولا منفعت و منفعت طلبی به خودی خود ، مذموم و باعث شر نیست ، منفعت طلبی ضامن و لازمه‌ی بقا و پیشرفت بشرست و در طبیعت همه‌ی جانداران بنوعی نهادینه شده
همه‌ی مکاتب اعم از مذهبی و غیرمذهبی برای تبلیغ و دعوت حس منفعت طلبی انسان ها را تحریک می‌کنند و از منافع و فواید پیروی ، میگویند.
مدعیان عدم منفعت طلبی یا بیمار و مهرطلب بوده اند یا -اگر نگوییم شیاد و دروغگو - دچار نوعی مکانیسم دفاعی ریاکارانه و خودفریبگرانه‌اند.
زیرا این سوال همواره بی‌پاسخ می‌ماند که
«کسی که خود دوست‌دار نیست ، و نمیخواهد منافعی برای خودش جلب کند ، چگونه میخواهد به دیگران نفع برساند؟!»
۲- فایده/لذت تنها در سود مادی نیست و
اگر کسی ادعا کرد در تبلیغ و ترویج یا رد و تخریب عقیده‌ای منفعت مادی ندارد،دلیل نمی‌شود که گمان کنیم هیچ انگیزه‌ی منفعت طلبانه‌ی دیگری ندارد. شاید به دنبال قدرت ، شهرت و جلب توجه یا لذات دیگری باشد.
۳- منفعت طلبی عموما آگاهانه و با برنامه‌ریزی پی‌گیری نمی‌شود.
بسیاری از کارهای ما از روی غریزه است ، در حالیکه لزوما به لذتی که برای ما دارد آگاه نیستیم.
این دسته از اعمال ما شامل طیف وسیعی از رفتارهای غریزی تا رفتارهای برآمده از عقاید مذهبی می‌شود که #شانس_بقا یا کیفیت زندگی ما را به لحاظ بیولوژیک یا روانی افزایش می‌دهد.
۴-پیشفرض غلط دیگر این‌ست که « منفعت همواره جریانی یک سویه دارد. »
این پیشفرض در بین کسانی که از روند خَلق #ثروت و #ارزش_افزوده در جوامع رو به پیشرفت اطلاع ندارند رایج‌ست.
گمان این افراد بر آنست که همواره وقتی یک نفر یا جمع منفعت و ثروت بالایی بدست می‌آورد ، یک جمع دیگر را به خاک سیاه نشانده
یا حداقل در ارتباطی کاملا نامتوازن ثروت اندوزی کرده اند.
در حالیکه موارد نقض چنین ادعایی بسیار زیاد است. دو کشور یا شرکت تجاری یا شخص میتوانند با هم شراکت کنند و هر دو بنحوی به منفعت گسترده دست پیدا کنند.
گاهی ممکن‌ست منفعت رسانی دو سویه بین یک شخص خدمات دهنده و مشتری صورت پذیرد. یکی پول زیادی بدهد و دیگری خدمتی بزرگ بگیرد.
باز هم بنحوی توازن و عدالت وجود دارد و به کسی ظلم نشده.
حالات دیگر هم وجود دارد.
۵-خطای دیگر عدم توجه به نسبی بودن مسئله ی #منفعت و #ضرر ست.
افرادی که این موضوع را در نظر نمی‌گیرند به محض برخورد با اولین ضرر در یک خدمت ، نتیجه می‌گیرند که آن چیز نفعی برای خدمات گیرنده ندارد .
مثلا با شنیدن عوارض یک دارو میگویند : باید کنار گذاشته شود. در حالیکه ممکن‌ست یک دارو (یا هر خدمت دیگر) هم هزینه‌ی زیادی داشته باشد ، هم عوارض قابل توجه اما باتوجه به شرایط بیمار باز هم نفع دارو بیش از هزینه و عوارض‌ش باشد.
۶-پیشفرض غلط دیگر این ست که « منفعت همواره جریانی یک سویه دارد.
این پیشفرض در بین کسانی که از روند خلق ثروت و #ارزش_افزوده در جوامع رو به پیشرفت اطلاع ندارند رایج است.
گمان این افراد بر آنست که همواره وقتی یک نفر یا جمع منفعت و ثروت بالایی بدست میاورد ، یک جمع را به خاک سیاه نشانده اند
یا حداقل در ارتباطی کاملا نامتوازن وجود داشته.
در حالیکه موارد نقض چنین ادعایی بسیار زیاد است. دو کشور یا شرکت تجاری یا شخص میتوانند با هم شراکت کنند و هر دو بنحوی به منفعت گسترده دست پیدا کنند.
گاهی ممکن است منفعت رسانی دو سویه از بین یک شخص خدمات دهنده و مشتری صورت پذیرد. یکی پول زیادی بدهد و دیگری خدمتی بزرگ بگیرد.
باز هم بنحوی توازن و عدالت وجود دارد و به کسی ظلم نشده است.
حالات دیگر هم وجود دارد.
۷-خطای دیگر عدم توجه به نسبی بودن مسئله ی #منفعت و ضرر است.
در مواجهه با ادعاهای گوناگون چنانچه ، کسانی استدلال‌هایی مطرح کنند و پای منفعت را پیش بکشند باید به نکات بالا توجه کنیم و در قضاوت نهایی مان نقش تعیین کننده ای به آن نکات بدهیم.
استدلال هایی نظیر این:
- او بخاطر نفع خودش اینطور حرف می‌زند.
-من نفعی در دفاع از فلان شخص یا عقیده ندارم.
معمولا ارزشی ندارند.
در توضیح مغالطه #نیت_خوانی اشاره شد که آنچه به سخنی ، حالت مغالطی می‌دهد #خلط #انگیزه_وانگیخته است .به تعبیری اگر حدسمان راجع به نیت گوینده را دلیلی بر رد یا تایید ادعای او بدانیم دچار مغالطه شده ایم ، والا اگر پای استدلال کافی به میان باشد دیگر ، گوشه نظر و اشاره به نیت گوینده ، مغالطه نیست.
در مورد منفعت طلبی نیز همان قاعده پا بر جاست.
یعنی اگر شخصی به اندازه کافی برای ادعایش دلیل آورد و سپس اشاره کرد که در تبلیغ این ادعا منفعتی جز تبلیغ حقیقت ندارد دیگر مغالطه صورت نگرفته.
#فرهاد_طحانی✍
@mghlte | عصر روشنگری
@moghaletat2 | آرشیو مغالطات
#هابز
#فلسفه_اخلاق
#تفکرنقاد
#فایده_گرایی
▪️فایده گرایی
▪️فایده‌ی فایده‌گرایی
▪️فایده گرایی در قرآن
▪️سوگیری بردباخت انگاری
▪️مغالطه تحلیل منفعت
BY مغالطات ( سفسطه )
Share with your friend now:
tgoop.com/moghaletat2/323