‌
‌‌کسروی منشأ مشروطيت را بيدارى ايرانيان دانست؛ بيدارى به‌معنى وقوف به عقب‌ماندگى و ضعف در برابر اروپاييان و اعتراض به حكومت استبدادى. به‌نوشتهٔ او پس از كشته شدن نادرشاه افشار تنزل ايران آغاز گرديد. جهان در فاصلهٔ بين درگذشت كريم‌خان زند و مرگ فتحعلى شاه قاجار دگرگونی‌هاى عظيمى را مانند «شورش فرانسه، و پيدايش ناپلئون و جنگ‌هاى پياپى [او]، و جنبش توده‌ها، و پيشرفت فن جنگ، و پديد آمدن افزارهاى نوين» تجربه كرد. در نتيجهٔ اين تحولات، دولت‌هايى بزرگ و نيرومند شكل گرفتند. در چنين مقطع حساسى شاهان ناتوان قاجار كشور را به‌پريشانى و زبونى كشاندند. ايران در عهد سلطنت فتحعلى شاه، محمّد شاه، و ناصرالدّين شاه با دولت‌هاى روسيه و انگليس جنگيد. در اين جنگ‌ها شكست خورد و بخش‌هايى از خاک خود را از دست داد. در همين دوره چند صدراعظم - ميرزا ابوالقاسم قائم‌مقام، ميرزا تقى‌خان اميركبير، و ميرزا حسين‏خان سپهسالار - كمر به اصلاحات بستند و با درايت كار دولت را پيش بردند. شاهان قاجار آنها را كنار گذاشتند و هر يک را به‌صورتى نابود كردند.

از کتابِ «کسروی و تاریخ مشروطه ایران»
سهراب یزدانی

‌
‌ای آن که دلم دوستت می‌دارد، مرا بگوی:
گله را کجا به چرا خواهی برد،
به وقت نیمروز، کجا آن را خواهی آرَماند؟
تا دیگر چون آوارگان،
نزدیک گله‌های رفیقانت سرگردان نگردم.‌
‌‌
‌از غزل غزلها، سلیمان
عهد عتیق، جلد سوم، کتاب‌های حکمت
بر اساس کتاب مقدس اورشلیم
ترجمهٔ پیروز سیار

‌
‌جورج یانگ، مدیر بخش خاورمیانۀ ام.آی.سیکس، مطلبی منتشر کرد که در آن دیدگاه خود را دربارۀ نقش جاسوسی در دنیای مدرن توصیف می‌کرد:

بن‌بست هسته‌ای عین بن‌بست اخلاقی است. این جاسوس است که برای چاره‌جویی در مورد اوضاع ناشی از ناکارآمدی‌ وزیران، دیپلمات‌ها، ژنرال‌ها و روحانیون دعوت به کار می‌شود. واضح است که محیط به ذهنیت آدم‌ها شکل می‌دهد و ما جاسوسان، هر چند حرفه‌ای‌های مرموزی هستیم، اما احتمالاً از سایر کارگزاران حکومت به واقعیات و اصول دشوار روابط بین‌الملل نزدیک‌تریم. ما نسبتاً از دغدغه‌های معمول دیگران مثل رتبه، سابقه، رفتارهای سازمانی، و گریز از مسئولیت‌های شخصی بری هستیم و مانند مجلسیان مادام‌العمر عبارات ازپیش‌تعیین‌شده، پاسخ‌های هوشمندانه و لبخند‌های فریبنده آماده نمی‌کنیم. بنابراین تعجبی ندارد که این روزها جاسوسان خود را پاسدار اصلی صداقت روشنفکری می‌دانند.

اما همین صداقت روشنفکری بود که به نظر می‌رسید از پرسش‌های اخلاقی می‌گریزد.

از کتابِ «‌سرویس جاسوسی انگلیس از درون»
نوشتهٔ استیون داریل
ترجمهٔ محسن اشرفی

‌
منتشر شد
«رامسس دوم»
نمایش‌نامه
سباستین تیِری
ترجمهٔ شهلا حائری

ژان و الیزابت برای ناهار منتظر دختر و دامادشان هستند به تازگی از سفری به مصر بازگشته‌اند. دامادشان تنها از راه می‌رسد و دربارهٔ غیبت زنش دلیل موجهی نمی‌آورد و حرف‌های عجیب و غریبی می‌زند. از رفتارش معلوم است که موضوعی را پنهان می‌کند. حقیقت چیست؟ چه بر سر دخترشان آمده؟
رامسِس دوم نمایش‌نامه‌ای است کمدی، میان واقعیت و توهم، حقیقت و رؤیا، و شک و یقین.

ـ آره… در اصل، می‌خواستم شوخی کنم باهاتون… شوخی‌شوخی جدی شد. نمی‌دونم چی شد… اوضاع کلاً از دستم دررفت… و یهو دیدم، خیلی دیر شده… دیگه نمی‌دونستم چه‌جوری جمع‌وجورش کنم. متوجه می‌شین؟
ـ نه زیاد، نه.
ـ مثل یه قایق بود وسط طوفان. باد مخالف بود که به سمتم می‌وزید… برخلاف میلم از ساحل دور می‌شدم… نمی‌تونستم بگردم عقب. باد این‌قدر شدید بود که به خودم گفتم… «عیب نداره، فقط مستقیم برو! برو وسط دریا»… (از متن نمایش‌نامه)

‌

‌«کشمکش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در خاورمیانه (غرب آسیا) و شمال افریقا»
نوشتهٔ حمید احمدی

برگزیدهٔ سی‌ودومین دورهٔ کتاب سال در حوزهٔ علوم سیاسی

فهم تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی خاورمیانه و شمال افریقا در دورهٔ معاصر را می‌توان با گونه‌بندی کشمکش‌های گسترده‌ی موجود آن در ابعاد داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی امکان‌پذیر ساخت. این کتاب در چهار بخش و ده فصل به این مسائل می‌پردازد. بخش نخست به جایگاه خاورمیانه در نظام جهانی می‌پردازد و بخش دوم اختلافات سرزمینی، مرزی و قومی و قبیله‌ای میان کشورهای منطقه را از اوایل قرن بیستم به بعد تشریح و تحلیل کرده است. بخش سوم به کشمکش‌های سیاسی ـ ایدئولوژیک اختصاص یافته و در آن نقش ایدئولوژی ناسیونالیستی و اسلام‌گرایانه در کشمکش‌های میان کشورهای منطقه بررسی شده است و بخش چهارم کشمکش‌های میان اعراب و اسرائیل را در بر می‌گیرد. در فصل‌های مختلف بخش آخر، جنگ‌های میان اعراب و اسرائیل و موضوع صلح میان طرفین از اوایل دههٔ ۱۹۲۰ تا سال ۲۰۲۲، یعنی قراردادهای ابراهیم میان اسرائیل و چند کشور عرب، تشریح شده است...

‌
منتشر شد
«از دارالفنون تا امیرکبیر»
تاریخ ایجاد و رشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)
عباس عبدی

تدوین و مطالعهٔ تاریخ نه‌تنها ما را به گذشته پیوند می‌دهد بلکه نشان می‌دهد که آنچه اکنون در دست داریم محصول کوشش‌ها و درایت‌های گذشتگان است و این کار انگیزهٔ ما را در حفظ این دستاوردهای مثبت و گرانسنگ و تجربه‌آموزی برای ساختن آینده تقویت می‌کند.
امروز که یک جوان ۱۸ ساله، در مرحلهٔ جدی‌تر زندگی اجتماعی خود، پا به دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)، قطب مهم تربیت نیروی مهندسی و فنی و علمی کشور، می‌گذارد باید بداند که این نهاد مهم چگونه ایجاد شده و رشد کرده است؛ و او چرا و چگونه می‌تواند در حفظ و ارتقا و تحویل دادن آن به نسل آینده عمل کند.
این کتاب کوششی است جمعی برای به تصویر کشیدن تاریخ پرفرازونشیب ۶۰ سالهٔ دانشگاهی که با اتکا به پیشینه‌ای ۱۰۰ ساله توانسته است از مجموعه‌ای کوچک، اکنون به دانشگاهی معتبر، بزرگ و تأثیرگذار تبدیل شود و نقش مهمی را در توسعه و آبادانی ایران و خدمت به مردم برعهده بگیرد و ببالد و پرثمر باشد.

‌
‌مشهور است كه لاک مى‌پرسيد آيا مردان آن‌قدر احمق هستند كه براى پرهيز از خطر راسوها و روباه‌ها به دنبال جاى امن در كنام شيران درنده بگردند؟ اين تصويرى رايج از فرمانفرماى هابزى است، يعنى جبارى داراى مجوز و آزاد براى دريدن و بلعيدن آن‌چه مى‌خواهد. چنين قرائتى از هابز نظريه‌اى اصالتاً قانونى را پيش چشم مى‌آورد كه مبلّغ استقرار قدرت مطلقهٔ سياسى است. اين نظر با نظر فايده‌گرايان قرن نوزدهمى و برخى نويسندگان بعدى، كه در نظرشان هابز فقط اندكى پا را از تحليل منطقى انديشه فرمانفرمايى فراتر گذاشته است مغايرت دارد. اگر چنين باشد، آن‌گاه فرمانفرمايى كه يک جبار داراى مجوز است به پس‌زمينه‏اى رانده مى‌شود كه لاک آن همه نگرانش بود.
اگر ضمانت‌هاى صورى را به كنارى بگذاريم، نگراني‌هاى لاک را مى‌توان يا با كشيدن خط و خطوطى درست در برابر قدرت فرمانفرما تسكين و تخفيف داد، يا با شناسايى كلّى‌تر عنصرى ضد جباريت، متساهلانه، يا حتى ليبرال دموكراتیک در استدلال هابز.

از کتابِ «تفسیرهای جدید بر فیلسوفان سیاسی مدرن»
از ماکیاولی تا مارکس
ویراستهٔ الستر ادواردز و جولز تاونزند
ترجمهٔ خشایار دیهیمی

‌
«تجاری‌سازی و مصرف‌گرایی»
تحول فضا و فرهنگ شهری در تهران
میثم سفرچی

توسعهٔ مال‌ها در تهران از اواخر دههٔ ۸۰ تاکنون روندی صعودی داشته است. کتاب حاضر در پی فهم جنبه‌های کالبدی، اجتماعی و فرهنگی این تحول و توضیح رابطهٔ اقتصاد شهرداری، توسعهٔ مال‌ها و فرهنگ مصرف در تهران است. نویسنده رابطهٔ توسعهٔ فضاهای تجاری و تأمین منابع مالی شهرداری، بودجه‌ها، طرح جامع و برنامه‌های پنج‌سالهٔ شهرداری تهران را در فاصلهٔ سال‌های ۱۳۹۶-۱۳۸۴ با روش کیفی تحلیل کرده است.
مصاحبه با مشتریان مال‌ها مبنای شناسایی ارزش‌ها، داوری‌ها و نظام شناختی آن‌ها در مواجهه با مال‌ها بوده است. از نظر مشتریان مال‌ها این فضا نماد پیشرفت، آزادی، بازشناسی حق انتخاب و امنیت هستند. تحول مفهوم نیاز و تبدیل‌شدن نفس خرید به نیاز، تحول فرهنگ مصرفی در تهران را توضیح می‌دهند. برند، مد و تمایز مهم‌ترین عوامل مؤثر بر خرید لباس در مال‌ها هستند و تحلیل معنای خرید و مصرف لباس نشان می‌دهد که احساساتی مثل توانایی، برتری، خاص‌بودن، اعتمادبه‌نفس، پذیرفته‌شدن از طرف دیگران، آرامش و استقلال با خرید از مال پیوند دارد.

‌
‌شناختن عبارت است از فراچنگ گرفتن امرِ خاص و منفرد كه به‌تنهايى وجود دارد، آن هم نه از حيث خاص و منفرد بودنش، كه به حساب نمى‌آيد، بلكه از حيث كليت يا عموميتش... و در اين‌جاست كه هر قدرتى آغاز مى‌شود. تسليم‌كردن چيزهاى خارجى به اختيار انسانى از طريق كليت يا عموميت‌شان نه‌فقط... به معناى فراگرفتن آن‌هاست بلكه به معناى به دست گرفتن آن‌ها، اهلى ساختن‌شان و تملک آن‌ها نيز هست... عقل، كه ديگرى يا غير را تحويل مى‌كند، از آنِ خودسازى و قدرت است.
بدين‌قرار لويناس به مفهوم «هستى‌شناسى قدرت» راه مى‌برد و مدعى مى‌شود كه قدرت، سلطه، بهره‌كشى و تماميت‌خواهى سياسى در نهايت در همين تماميت‌خواهى هستى‌شناسانه و معرفت‌شناسانه سرچشمه دارد. «خود»ى كه بدين‌سان شكل مى‌گيرد، «طرح نظام‌هايى را مى‌ريزد كه او را قادر مى‌سازند بدين نحو در خود فروبسته بماند».

از کتابِ «کشف دیگری همراه با لویناس»
مسعود علیا

‌
‌یان وات نشان مى‌دهد كه ميان پيام اخلاقى رابينسون كروزوئه و پيام اخلاقى سه نمونهٔ برجسته از داستان‌هاى انسان‌هاى خطاكار در قرن‌هاى شانزده و هفده، چه تفاوت نظرگيرى وجود دارد. فاوست، دُن ژوان و دُن كيشوت، هر سه از براى فردگرايى‌شان (يا ناهمرنگى با جماعت) به عقوبت مى‌رسند - فاوست به خاطر آن‌كه مى‌خواهد بيش از حد بداند، دُن خوان براى اغواى زنان متعدد [يا زن‌بارگى بيش از حدش] و دن كيشوت به خاطر ناهمنوايى با هنجارهاى عمومى - حال آن‏كه فردگرايى كروزوئه ستوده مى‌شود. در رمان دانيل دفو، سير و سلوک شخصى كروزوئه در عالم تنهايى خويش، به‌دنبال معنا گشتن براى زندگى‌اش و برقرارى رابطه با خدا از راه ابتكارات شخصىِ خاص خودش، ديگر جرم و خطايى عليه جامعه به‌شمار نمى‌آيد. اين مورد را مى‌توان به‌عنوان نمونه‌اى براى [چگونگى] دنبال‌روى اجتماع برنگريست.

از کتابِ « نظريه‌هاى فلسفى و جامعه‌شناختى در هنر»
ترجمه و نگارش: على رامين

‌
منتشر شد
«دختران خاک»
جواد خاوری
رمان (ادبیات افغانستان)

زن بودن تقدیری است که سایهٔ سنگینش را بر سر دختران خاک گسترده است؛ دخترانی که پذیرای تقدیرند و خوشبختی را فقط در قامت آن می‌بینند. اما تقدیر بی‌رحم است و مرگی زودهنگام بر آنان روا می‌دارد. والدین دختران دو سال تمام در ماتم آن‌ها می‌گریند، اما ناگهان دخترانشان زنده از راه می‌رسند. دخترانی که دو سال گم بودند، کجا بودند و چه بر سرشان آمده بود؟ والدین داغدار به مصیبت دیگری گرفتار می‌شوند. زنده شدن دختران فاجعه‌بارتر از مرگشان است. والدین نمی‌دانند با دخترانی که از جهان مرگ بازگشته‌اند و آبستن هزار ابهامند چه کنند.

▫️بخشی از رمان

‌
‌تصادفی نیست که بدترین ستیزه‌ها میان دختربچه‌ها و مادرانشان در حدود هجده‌ماهگی روی می‌دهد، یعنی زمانی که دم به ساعت از بچه‌ها خواسته می‌شود که رفتاری مناسب با جنس خود داشته باشند. درحالی‌که آن‌ها دخترـ‌پسرهای کوچک و بسیار فعالی هستند که هنوز متمایز نشده‌اند. اگر دختربچه با الگوی مطلوب خانواده سازگار نشود، از هر سو زیر فشار قرار می‌گیرد، با مخالفت روبه‌رو می‌گردد و نفی و تنبیه می‌شود؛ او میان گرایش‌اش به همانند شدن با مادر و نیروهای سرشار خود گیر کرده است که به‌هیچ‌وجه مصرف نمی‌شوند، به او فشار می‌آورند و خواهان آن‌اند که آزادانه به حرکت درآیند؛ چنین دختربچه‌ای پیکار سختی را با خود و دیگران آغاز می‌کند، پیکاری ناروشن و متضاد که در آن نیروی ارزش‌مندی بیهوده هدر می‌رود.

از کتابِ «اگر فرزند دختر دارید»
النا جانینی بلوتی
ترجمه‌ی محمدجعفر پوینده

‌
‌چاپ ششم منتشر شد
«افول و سقوط شاهنشاهی ساسانی»
اتحادیهٔ ساسانی‌ ــ پارتی و فتح ایران به‌دست عرب‌ها
پروانه پورشریعتی
ترجمهٔ آوا واحدی نوایی

افول و سقوط شاهنشاهی ساسانی (اتحادیهٔ ساسانی ـ پارتی و فتح ایران به دست عرب‌ها)، اثر ارزشمند پروانه پورشریعتی، پژوهشی است ژرف با نظریه‌پردازی‌های بی‌باکانه. نویسنده بر سر آن بوده است تا از تاریخ دورهٔ پسین ساسانی ابهام‌زدایی و از بخشی از اطلاعات پراکنده و آشفته دربارهٔ این تاریخ رمزگشایی کند؛ بدان‌سان که از آن‌چه در این دوره و پس از یورش عرب‌ها بر سرزمین ایران رفت تصویری روشن و معنادار از منظر ایرانی به دست دهد. پایمردی نویسنده در یافتن روزنه‌های امید و آزمودن همهٔ راه‌های ممکن برای روشنگری دربارهٔ ابهامات و یافتن حلقه‌های اتصال پراکندگی‌های تاریخی به‌راستی در خور ستایش است. بدین‌سان، نویسنده با رویکردی ریشه‌ای، انتقادی و مقایسه‌ای دربارهٔ یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین عرصه‌های تاریخ نظریه‌های زیر و زبرکننده و شورانگیز پیش رو نهاده است.

‌
منتشر شد
«حقوق تطبیقی نسب»
در قلمرو روش‌های کمک باروری
محمد راسخ و فائزه عامری

اکنون دو دهه از تصویب قانون نحوهٔ اهدای جنین به زوجین نابارور در کشور می‌گذرد. سال‌ها پیش از تصویب چنین قانونی، روش‌های کمک‌باروری با مداخلهٔ ثالث در کشور به کار بسته شده و زوجین نابارور از این طریق صاحب فرزند شده بودند. این امر رویدادی عجیب نیست، چه قانون در همهٔ جوامع آهسته و بطیء حرکت می‌کند؛ بر خلاف رویّهٔ علم و فناوری که به‌سرعت به پیش می‌تازد. باری، قانون یادشده از جمله به دو دلیل جامع نیست؛ نخست آن‌که همهٔ روش‌های کمک‌باروری را در بر نمی‌گیرد و به اهدای جنین محدود است. دوم آن‌که بیانی غریب و مبهم از نسب کودکان متولد‌شده از این روش‌ها به دست می‌دهد. به تعبیر قانون، متقاضیانِ دریافت جنین والدین نیستند؛ اما باید از کودک نگهداری و مراقبت کنند؛ گویی فرزندی را به سرپرستی قبول کرده‌اند. آیا وضعیت در همهٔ نظام‌های حقوقی همین‌گونه است؟ با مطالعهٔ نظام‌های حقوقی گوناگون چرایی و چگونگی به رسمیت شناختن ورود شخص ثالث به فرایند تولید مثل، که امری آسان نیست، و نیز نقش وی در نسب کودکِ حاصل از این فرایند آشکار می‌شود...

▫️ بخشی از کتاب

‌
‌چند سال پيش هنگامى كه محاكمهٔ آيشمن را در اورشليم تشريح مى‌كردم از «عادى شدن بدى» سخن گفتم و منظورم از آن، نظريه يا آيين ويژه‌اى نبود بلكه امرى بود كاملاً واقعى، پديده ارتكاب جنايت هولناكى بود در مقياس عظيم، كه امكان نداشت بتوان به نوعى شرارت، يا به‌نوعى بيمارى، و يا به مرام و مسلک مرتكب نسبت داد، كه شايد تنها وجه تمايزش سطحى بودن خارق‌العادهٔ او بود.
با آنكه واقعيات، بى‌نهايت هولناک بود اما شخص مرتكب نه هراس‌انگيز بود و نه ديوانه، تنها ويژگى او در گذشته و نيز در رفتارش در جريان دادرسى و بازجويى‌هاى پليس، واقعيتى منفى (سلبى) بود: حماقت نبود، ناتوانى شگفت‌انگيز و ذاتىِ انديشيدن بود. او در نقش جنايتكار بزرگ جنگى همان‌گونه ظاهر مى‌شد كه در رژيم نازى. پذيرش قواعدى كاملاً مغاير، كوچك‏ترين دشوارى برايش نداشت.
مى‌دانست كه آنچه در آن زمان وظيفه خود تشخيص مى‌داد اكنون جنايت نام گرفته است و قوانين كيفرى جديد را مانند يک زبان جديد مى‌پذيرفت و بس.

از کتابِ «اندیشیدن و ملاحظات اخلاقی»
هانا آرنت
ترجمه‌ی عباس باقری