نقش لمپن بورژوازی در استمرار وضعیت موجود
#اقتصاد_امروز_ما
پیشتر در این پرونده گفته شد که اقتصاد ایران که یک اقتصاد سرمایه‌داری دولتی است که بنا به منافع، سیاست‌های نئولیبرالی یا سوسياليستی پیاده می‌کند. همچنین از دو گروه در دولت و جامعه به عنوان عاملان و حامیان وضع موجود سخن گفته شد.
نومانکلاتورا و تیول‌داران که مناصب کلیدی در بروکراسی کشور دارند و طبقه لمپن برخوردار یا لمپن بورژوازی که از رانت‌های دسته اول بهره برده و در امتداد وضع موجود همدست این جریانند. پیشتر به توصیف این دو جریان پرداخته شد. در زیر به برخی از معایب طبقه لمپن بورژوازی اشاره می‌شود:
▎1. فقدان مسئولیت اجتماعی:
به دلیل تمرکز بر منافع شخصی و آنی، از مسئولیت‌های اجتماعی خود غافلند. این امر می‌تواند منجر به تضعیف همبستگی اجتماعی شود.
▎2. تشدید فساد:
با سوءاستفاده از موقعیت‌های اقتصادی و سیاسی، به فساد دامن می‌زنند. فساد اقتصادی نه تنها به نفع خود آنان بوده که می‌تواند به کاهش سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی و تضعیف اقتصاد کشور منجر شود.
▎3. نابودی ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی:
با ترویج رفتارهای غیر اخلاقی و غیرمسئولانه، ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این امر می‌تواند به کاهش اخلاقیات اجتماعی و فرهنگی منجر شود.
▎4. ممانعت از تغییرات مثبت:
به دلیل عدم تمایل به تغییرات ساختاری، مانع از پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی می‌شوند. ممکن است به وضعیت موجود راضی باشند و از هرگونه تحولی که به نفع جامعه باشد، جلوگیری کنند.
▎5. تقویت نظام‌های غیر دموکراتیک:
به عنوان ابزاری برای قدرت‌های سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گروه می‌تواند به راحتی تحت تأثیر تبلیغات و پروپاگاندا قرار گیرد و در نتیجه، به تقویت نظام‌های غیر دموکراتیک کمک کند.
▎6. افزایش نابرابری اجتماعی:
با توجه به رفتارهای اقتصادی این گروه، ممکن است نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی در جامعه افزایش یابد. این امر می‌تواند به بروز تنش‌ها و اعتراضات اجتماعی منجر شود.
▎7. عدم مشارکت در فرآیندهای سیاسی:
لمپن بورژوازی معمولاً تمایلی به مشارکت فعال در فرآیندهای سیاسی ندارد. این عدم مشارکت می‌تواند به کاهش دموکراسی و ضعف نهادهای مدنی منجر شود.
▎8. تأثیر منفی بر جوانان:
رفتارهای لمپن بورژوازی می‌تواند الگویی نامناسب برای جوانان باشد و آنان را به سمت رفتارهای غیرمسئولانه سوق دهد.
به طور کلی، لمپن بورژوازی در ایران امروز می‌تواند چالش‌های جدی برای توسعه پایدار اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایجاد کند.
https://www.instagram.com/p/DC_X9NouwiM/?igsh=MWZzbjVvYWgyazBxMg==
#اقتصاد_امروز_ما
پیشتر در این پرونده گفته شد که اقتصاد ایران که یک اقتصاد سرمایه‌داری دولتی است که بنا به منافع، سیاست‌های نئولیبرالی یا سوسياليستی پیاده می‌کند. همچنین از دو گروه در دولت و جامعه به عنوان عاملان و حامیان وضع موجود سخن گفته شد.
نومانکلاتورا و تیول‌داران که مناصب کلیدی در بروکراسی کشور دارند و طبقه لمپن برخوردار یا لمپن بورژوازی که از رانت‌های دسته اول بهره برده و در امتداد وضع موجود همدست این جریانند. پیشتر به توصیف این دو جریان پرداخته شد. در زیر به برخی از معایب طبقه لمپن بورژوازی اشاره می‌شود:
▎1. فقدان مسئولیت اجتماعی:
به دلیل تمرکز بر منافع شخصی و آنی، از مسئولیت‌های اجتماعی خود غافلند. این امر می‌تواند منجر به تضعیف همبستگی اجتماعی شود.
▎2. تشدید فساد:
با سوءاستفاده از موقعیت‌های اقتصادی و سیاسی، به فساد دامن می‌زنند. فساد اقتصادی نه تنها به نفع خود آنان بوده که می‌تواند به کاهش سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی و تضعیف اقتصاد کشور منجر شود.
▎3. نابودی ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی:
با ترویج رفتارهای غیر اخلاقی و غیرمسئولانه، ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این امر می‌تواند به کاهش اخلاقیات اجتماعی و فرهنگی منجر شود.
▎4. ممانعت از تغییرات مثبت:
به دلیل عدم تمایل به تغییرات ساختاری، مانع از پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی می‌شوند. ممکن است به وضعیت موجود راضی باشند و از هرگونه تحولی که به نفع جامعه باشد، جلوگیری کنند.
▎5. تقویت نظام‌های غیر دموکراتیک:
به عنوان ابزاری برای قدرت‌های سیاسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گروه می‌تواند به راحتی تحت تأثیر تبلیغات و پروپاگاندا قرار گیرد و در نتیجه، به تقویت نظام‌های غیر دموکراتیک کمک کند.
▎6. افزایش نابرابری اجتماعی:
با توجه به رفتارهای اقتصادی این گروه، ممکن است نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی در جامعه افزایش یابد. این امر می‌تواند به بروز تنش‌ها و اعتراضات اجتماعی منجر شود.
▎7. عدم مشارکت در فرآیندهای سیاسی:
لمپن بورژوازی معمولاً تمایلی به مشارکت فعال در فرآیندهای سیاسی ندارد. این عدم مشارکت می‌تواند به کاهش دموکراسی و ضعف نهادهای مدنی منجر شود.
▎8. تأثیر منفی بر جوانان:
رفتارهای لمپن بورژوازی می‌تواند الگویی نامناسب برای جوانان باشد و آنان را به سمت رفتارهای غیرمسئولانه سوق دهد.
به طور کلی، لمپن بورژوازی در ایران امروز می‌تواند چالش‌های جدی برای توسعه پایدار اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایجاد کند.
https://www.instagram.com/p/DC_X9NouwiM/?igsh=MWZzbjVvYWgyazBxMg==
لمپن بورژوازی (Lumpenbourgeoisie) اصطلاحی است که به گروهی از افراد در جامعه اشاره دارد که به رغم داشتن ویژگی‌های اقتصادی و اجتماعی مرتبط با طبقه متوسط یا بورژوازی، فاقد ارزش‌ها، هنجارها و فرهنگ‌های مرتبط با آن طبقه هستند. این اصطلاح معمولاً در نقدهای مارکسیستی و سوسیالیستی به کار می‌رود و می‌تواند به افراد یا گروه‌هایی اشاره کند که در فرآیندهای اقتصادی و اجتماعی به نوعی انحراف از هنجارهای رایج دچار شده‌اند.
▎نقد لمپن بورژوازی:
1. فقدان هویت اجتماعی: لمپن بورژوازی ممکن است به دلیل نداشتن هویت مشخص اجتماعی، نتواند نقش مثبتی در تحولات اجتماعی ایفا کند. این گروه معمولاً به دنبال منافع شخصی و آنی خود هستند و در نتیجه، نمی‌توانند به تغییرات ساختاری در جامعه کمک کنند.
2. تضاد با ارزش‌های بورژوازی: اعضای لمپن بورژوازی ممکن است از لحاظ اقتصادی در طبقه‌ای مشابه با بورژوازی قرار داشته باشند، اما به دلیل رفتارها و انتخاب‌های غیرمسئولانه، مانند فساد یا سوءاستفاده از موقعیت، به نوعی از ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی این طبقه دور می‌شوند.
3. عدم تعهد به تغییر اجتماعی: لمپن بورژوازی معمولاً تمایلی به مشارکت در جنبش‌های اجتماعی یا سیاسی ندارد و این می‌تواند مانع از پیشرفت‌های اجتماعی و سیاسی شود. این گروه ممکن است به جای تلاش برای تغییرات مثبت، به حفظ وضعیت موجود تمایل داشته باشد.
4. تأثیر منفی بر اقتصاد: رفتارهای غیرمسئولانه اقتصادی این گروه می‌تواند به ایجاد ناپایداری‌های اقتصادی منجر شود. عدم توجه به اصول اخلاقی و اجتماعی در فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند به فساد و ناکارآمدی در سیستم اقتصادی منجر شود.
5. نقش در سیاست: لمپن بورژوازی ممکن است به عنوان ابزاری برای قدرت‌های سیاسی مورد استفاده قرار گیرد، چرا که این گروه می‌تواند به راحتی تحت تأثیر تبلیغات و پروپاگاندا قرار گیرد. این امر می‌تواند منجر به تقویت نظام‌های غیر دموکراتیک و فساد شود.
به طور کلی، نقد لمپن بورژوازی بر این نکته تأکید دارد که این گروه نه تنها فاقد ارزش‌های مثبت اجتماعی و اقتصادی است، بلکه می‌تواند مانع از پیشرفت‌های مثبت در جامعه شود.
▎نقد لمپن بورژوازی:
1. فقدان هویت اجتماعی: لمپن بورژوازی ممکن است به دلیل نداشتن هویت مشخص اجتماعی، نتواند نقش مثبتی در تحولات اجتماعی ایفا کند. این گروه معمولاً به دنبال منافع شخصی و آنی خود هستند و در نتیجه، نمی‌توانند به تغییرات ساختاری در جامعه کمک کنند.
2. تضاد با ارزش‌های بورژوازی: اعضای لمپن بورژوازی ممکن است از لحاظ اقتصادی در طبقه‌ای مشابه با بورژوازی قرار داشته باشند، اما به دلیل رفتارها و انتخاب‌های غیرمسئولانه، مانند فساد یا سوءاستفاده از موقعیت، به نوعی از ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی این طبقه دور می‌شوند.
3. عدم تعهد به تغییر اجتماعی: لمپن بورژوازی معمولاً تمایلی به مشارکت در جنبش‌های اجتماعی یا سیاسی ندارد و این می‌تواند مانع از پیشرفت‌های اجتماعی و سیاسی شود. این گروه ممکن است به جای تلاش برای تغییرات مثبت، به حفظ وضعیت موجود تمایل داشته باشد.
4. تأثیر منفی بر اقتصاد: رفتارهای غیرمسئولانه اقتصادی این گروه می‌تواند به ایجاد ناپایداری‌های اقتصادی منجر شود. عدم توجه به اصول اخلاقی و اجتماعی در فعالیت‌های اقتصادی می‌تواند به فساد و ناکارآمدی در سیستم اقتصادی منجر شود.
5. نقش در سیاست: لمپن بورژوازی ممکن است به عنوان ابزاری برای قدرت‌های سیاسی مورد استفاده قرار گیرد، چرا که این گروه می‌تواند به راحتی تحت تأثیر تبلیغات و پروپاگاندا قرار گیرد. این امر می‌تواند منجر به تقویت نظام‌های غیر دموکراتیک و فساد شود.
به طور کلی، نقد لمپن بورژوازی بر این نکته تأکید دارد که این گروه نه تنها فاقد ارزش‌های مثبت اجتماعی و اقتصادی است، بلکه می‌تواند مانع از پیشرفت‌های مثبت در جامعه شود.
آیا چادر مشکی میراث فاطمه زهرا است؟
چادر پوشش ایرانی است یا اسلامی؟
چادر ریشه در فرهنگ‌های ایرانی پیش از اسلام دارد. در دوران ساسانیان و حتی پیش از آن، زنان ایرانی معمولاً پوشش‌هایی به نام "چادر" یا "پوشش‌های مشابه" می‌پوشیدند که معمولاً از پارچه‌های بلند و سراسری بودند و تمام بدن را می‌پوشاندند. این نوع پوشش به‌ویژه برای حفاظت از زن در برابر نگاه‌های غیرمجاز و حفظ حجاب عمومی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
پس از فتح ایران، فرهنگ ایرانی تأثیر زیادی بر روی فرهنگ اسلامی گذاشت. از جمله این تأثیرات، می‌توان به استفاده از پوشش‌های کامل برای زنان اشاره کرد که در برخی نقاط جهان اسلام به تدریج پذیرفته شد.
در قرآن و حدیث، به پوشش بدن زنان تأکید شده است. اما نوع پوشش دقیقاً به شکل چادر مشکی و به سبک امروز نبوده است. در آن زمان، پوشش‌ها می‌توانست متنوع باشد و زنان مسلمان از لباس‌های بلند و سراسری برای پوشاندن بدن خود استفاده می‌کردند و چادر به عنوان نوع خاصی از پوشش بعداً در جوامع اسلامی رواج یافت.
تصویری که از زنان خاندان پیامبر در تاریخ و هنر اسلامی وجود دارد، بیشتر تحت تأثیر سنت‌ها و نمادهای فرهنگی پس از دوران آنها شکل گرفته است. در دوران زندگی این امامان، پوشش چادر به شکلی که امروز در ایران و بسیاری از کشورهای مسلمان شناخته می‌شود (یعنی چادر مشکی)، وجود نداشت.
چادر مشکی که بعد از قرون اولیه اسلام و به تدریج در دوران‌های بعدی (به‌ویژه پس از دوره‌های صفویه و قاجاریه) توسعه یافت، در دوران امامان نبوده و یک نماد فرهنگی و اجتماعی است که در قرون بعدی شکل گرفته است.
در هنر اسلامی تصاویر زنان اهل بیت غالباً به گونه‌ای ترسیم شده‌اند که در آنها زنان با چادر مشکی دیده می‌شوند. این تصاویر معمولاً نمادین و نمایشی هستند تا مقام و جایگاه ویژه اهل بیت را نشان دهند و با توجه به فرهنگ‌های بعدی اسلام و ایران، چادر مشکی به‌عنوان نماد حجاب و پاکدامنی در این تصاویر انتخاب شده است.
ضدیتی که امروز در اثر عملکرد بنیادگرایان دینی با چادر به عنوان یک نماد اسلامی وجود دارد، خطاست. چادر مشکی یک پوشش عرفی تاریخی ایرانی است نه پوشش شرعی اسلامی و میراث فاطمه زهرا. اسلام فقاهتی چادر مشکی را میراث فاطمه می‌خواند که چنین چیزی واقعیت تاریخی ندارد.
ایشان همانطور که از فاطمه زنی پستونشین ساختند، از او زنی با چادر مشکی و برقع نیز ساختند که باب میل ایشان باشد. فاطمه اما همان است که در جنگ‌ها مجروحان را درمان می‌کرد و پس از وفات پدر در مقام اپوزیسیون شیخین که خلیفه عام مسلمانان بودند عمل می‌کرد.
https://www.instagram.com/p/DDM7WjVO89B/?igsh=MW41cmhqaXVkejc1aw==
چادر پوشش ایرانی است یا اسلامی؟
چادر ریشه در فرهنگ‌های ایرانی پیش از اسلام دارد. در دوران ساسانیان و حتی پیش از آن، زنان ایرانی معمولاً پوشش‌هایی به نام "چادر" یا "پوشش‌های مشابه" می‌پوشیدند که معمولاً از پارچه‌های بلند و سراسری بودند و تمام بدن را می‌پوشاندند. این نوع پوشش به‌ویژه برای حفاظت از زن در برابر نگاه‌های غیرمجاز و حفظ حجاب عمومی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
پس از فتح ایران، فرهنگ ایرانی تأثیر زیادی بر روی فرهنگ اسلامی گذاشت. از جمله این تأثیرات، می‌توان به استفاده از پوشش‌های کامل برای زنان اشاره کرد که در برخی نقاط جهان اسلام به تدریج پذیرفته شد.
در قرآن و حدیث، به پوشش بدن زنان تأکید شده است. اما نوع پوشش دقیقاً به شکل چادر مشکی و به سبک امروز نبوده است. در آن زمان، پوشش‌ها می‌توانست متنوع باشد و زنان مسلمان از لباس‌های بلند و سراسری برای پوشاندن بدن خود استفاده می‌کردند و چادر به عنوان نوع خاصی از پوشش بعداً در جوامع اسلامی رواج یافت.
تصویری که از زنان خاندان پیامبر در تاریخ و هنر اسلامی وجود دارد، بیشتر تحت تأثیر سنت‌ها و نمادهای فرهنگی پس از دوران آنها شکل گرفته است. در دوران زندگی این امامان، پوشش چادر به شکلی که امروز در ایران و بسیاری از کشورهای مسلمان شناخته می‌شود (یعنی چادر مشکی)، وجود نداشت.
چادر مشکی که بعد از قرون اولیه اسلام و به تدریج در دوران‌های بعدی (به‌ویژه پس از دوره‌های صفویه و قاجاریه) توسعه یافت، در دوران امامان نبوده و یک نماد فرهنگی و اجتماعی است که در قرون بعدی شکل گرفته است.
در هنر اسلامی تصاویر زنان اهل بیت غالباً به گونه‌ای ترسیم شده‌اند که در آنها زنان با چادر مشکی دیده می‌شوند. این تصاویر معمولاً نمادین و نمایشی هستند تا مقام و جایگاه ویژه اهل بیت را نشان دهند و با توجه به فرهنگ‌های بعدی اسلام و ایران، چادر مشکی به‌عنوان نماد حجاب و پاکدامنی در این تصاویر انتخاب شده است.
ضدیتی که امروز در اثر عملکرد بنیادگرایان دینی با چادر به عنوان یک نماد اسلامی وجود دارد، خطاست. چادر مشکی یک پوشش عرفی تاریخی ایرانی است نه پوشش شرعی اسلامی و میراث فاطمه زهرا. اسلام فقاهتی چادر مشکی را میراث فاطمه می‌خواند که چنین چیزی واقعیت تاریخی ندارد.
ایشان همانطور که از فاطمه زنی پستونشین ساختند، از او زنی با چادر مشکی و برقع نیز ساختند که باب میل ایشان باشد. فاطمه اما همان است که در جنگ‌ها مجروحان را درمان می‌کرد و پس از وفات پدر در مقام اپوزیسیون شیخین که خلیفه عام مسلمانان بودند عمل می‌کرد.
https://www.instagram.com/p/DDM7WjVO89B/?igsh=MW41cmhqaXVkejc1aw==
#پیرامون_اسلامیسم
سید قطب و مجتبی نواب صفوی تقریبا پدران بنیادگرایی سنی و شیعی در جهان اسلام محسوب می‌شوند. معادل جمعیت اخوان‌المسلمین در مصر، جمعیت فدائیان اسلام در ایران شکل گرفت. بعد از کودتای ۲۸ مرداد، نواب صفوی در شهریور ۱۳۳۲ به دعوت سیدقطب از رهبران اخوان‌المسلمین مصر در «کنگره اسلامی قدس» در بیت‌المقدس شرکت کرد.
نواب صفوی هنگام بازگشت از مصر،در سوریه با رهبران اخوان المسلمین ملاقات و مذاکره کرد و دکتر مصطفی السباعی رهبر اخوان المسلمین #سوریه، در دیدار با نواب صفوی گلایه کرد که چرا جوانان شیعه به گروه‌ها و جریان‌های ملی‌گرا و سکولار می پیوندند؟ و به سازمان‌های اسلام‌گرای سنی نمی‌پیوندند؟ و نواب صفوی در سخنرانی خود از جوانان شیعی سوریه خواست که به سازمان اخوان المسلمین بپیوندند.
فدائیان اسلام و نواب صفوی تا حدود زیادی شبیه اخوان‌المسلمین مصر و سیدقطب رهبرش هستند؛ هر دو در اندیشه ایجاد حکومتی مبتنی بر شرع تلاش می‌کردند و هر دو توسط رژیم‌های سکولاری که در جامعه مسلط بودند، اعدام شدند.
این دو اعدام شدند اما ایده‌هایشان از میان نرفت. به تدریج وارثان ایشان در برخی از کشورهای خاورمیانه قدرت را تسخیر کردند. نسل سوم از بنیادگرایان دینی سنی که امروز در افغانستان و سوریه حاکم شده‌اند همانطور که در اسلایدها آمد از رویکردهای فرامرزی دست کشیده و درون مرزهای خویش ایده‌هایشان را پی می‌گیرند. باید دید که آیا نسل جدید اسلام‌گرایان شیعه نیز چنین می‌کنند؟
https://www.instagram.com/p/DDej-TZuI5C/?igsh=emkwaW1wODdsbjk5
سید قطب و مجتبی نواب صفوی تقریبا پدران بنیادگرایی سنی و شیعی در جهان اسلام محسوب می‌شوند. معادل جمعیت اخوان‌المسلمین در مصر، جمعیت فدائیان اسلام در ایران شکل گرفت. بعد از کودتای ۲۸ مرداد، نواب صفوی در شهریور ۱۳۳۲ به دعوت سیدقطب از رهبران اخوان‌المسلمین مصر در «کنگره اسلامی قدس» در بیت‌المقدس شرکت کرد.
نواب صفوی هنگام بازگشت از مصر،در سوریه با رهبران اخوان المسلمین ملاقات و مذاکره کرد و دکتر مصطفی السباعی رهبر اخوان المسلمین #سوریه، در دیدار با نواب صفوی گلایه کرد که چرا جوانان شیعه به گروه‌ها و جریان‌های ملی‌گرا و سکولار می پیوندند؟ و به سازمان‌های اسلام‌گرای سنی نمی‌پیوندند؟ و نواب صفوی در سخنرانی خود از جوانان شیعی سوریه خواست که به سازمان اخوان المسلمین بپیوندند.
فدائیان اسلام و نواب صفوی تا حدود زیادی شبیه اخوان‌المسلمین مصر و سیدقطب رهبرش هستند؛ هر دو در اندیشه ایجاد حکومتی مبتنی بر شرع تلاش می‌کردند و هر دو توسط رژیم‌های سکولاری که در جامعه مسلط بودند، اعدام شدند.
این دو اعدام شدند اما ایده‌هایشان از میان نرفت. به تدریج وارثان ایشان در برخی از کشورهای خاورمیانه قدرت را تسخیر کردند. نسل سوم از بنیادگرایان دینی سنی که امروز در افغانستان و سوریه حاکم شده‌اند همانطور که در اسلایدها آمد از رویکردهای فرامرزی دست کشیده و درون مرزهای خویش ایده‌هایشان را پی می‌گیرند. باید دید که آیا نسل جدید اسلام‌گرایان شیعه نیز چنین می‌کنند؟
https://www.instagram.com/p/DDej-TZuI5C/?igsh=emkwaW1wODdsbjk5
Forwarded from کانال رسمی محسن کدیور
Haqunnas-II.pdf
8.3 MB
حق‌الناس: اسلام نواندیش و حقوق بشر (ویرایش دوم). نشر اندیشه‌های نو، ۱۴۰۱، ۵۳۲ صفحه.
https://kadivar.com/21571/
@Mohsen_Kadivar_Official
https://kadivar.com/21571/
@Mohsen_Kadivar_Official
#نقد_پهلویسم
نقش خاندان پهلوی به عنوان مانع در رسیدن ایران به دموکراسی در چهار برهه تاریخی:
▎۱. نابودی مشروطیت توسط رضاشاه
پس از پیروزی مشروطه، ایران به سمت یک نظام سیاسی دموکراتیک‌تر حرکت کرد. اما با روی کار آمدن رضاشاه، او به تدریج نهادهای مشروطه را تضعیف کرد و قدرت را به صورت متمرکز در دست خود گرفت. او با استفاده از سرکوب سیاسی، مخالفان را حذف و احزاب سیاسی را ممنوع کرد. این اقدامات باعث شد که مشروطیت به عنوان یک دستاورد تاریخی از بین برود و ایران به سمت یک نظام استبدادی حرکت کند
▎۲. اعلام نکردن جمهوری در ایران توسط فروغی و راضی کردن انگلیس به سلطنت محمدرضا پهلوی
در سال ۱۹۴۱ و پس از اشغال ایران توسط متفقین، محمدرضا پهلوی به سلطنت رسید. پیش از این، برخی از شخصیت‌های سیاسی و سفیر انگلیس پیشنهادهایی برای ایجاد یک جمهوری مطرح کرده بودند. اما با تلاش محمد علی فروغی سلطنت محمدرضا تثبیت شد. این تصمیم نه تنها مانع از شکل‌گیری یک نظام دموکراتیک شد، بلکه موجب ادامه سلطنت استبدادی در ایران گردید.
▎۳. کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت مصدق و آغاز سلطنت مطلقه
این کودتا با حمایت مستقیم سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا انجام شد و نشان‌دهنده عدم تحمل قدرت‌های خارجی نسبت به یک حکومت مستقل و دموکراتیک بود. پس از این کودتا، محمدرضا پهلوی به سلطنت مطلقه دست یافت و فضای سیاسی کشور به شدت سرکوب شد. این روند نه تنها دموکراسی را در ایران نابود کرد، بلکه زمینه‌ساز نارضایتی‌های گسترده اجتماعی گردید.
▎۴. تن ندادن به گذار مسالمت‌آمیز به دموکراسی در سال ۵۷
در سال ۵۷، با افزایش نارضایتی‌ها و اعتراضات عمومی علیه رژیم پهلوی، فرصت‌هایی برای گذار مسالمت‌آمیز به دموکراسی وجود داشت. اما محمدرضا پهلوی به جای پذیرش اصلاحات سیاسی و اجتماعی، به سرکوب خشونت‌آمیز مخالفان ادامه داد که نه تنها منجر به افزایش تنش‌ها شد، بلکه باعث شکل‌گیری انقلاب گردید. در این مرحله، عدم توانایی پهلوی در پذیرش تغییرات و گذار، موجب ایجاد یک بحران عمیق سیاسی و اجتماعی شد که پیامدهای آن تا سال‌ها پس از انقلاب نیز ادامه داشت.
این خاندان در طول تاریخ معاصر ایران به عنوان مانعی بزرگ در برابر تحقق دموکراسی عمل کرده‌اند. از نابودی مشروطیت تا سرکوب‌های شدید پس از کودتای ۲۸ مرداد و عدم پذیرش گذار در سال ۵۷، همواره بر روند سیاسی کشور تأثیر منفی گذاشته‌اند و زمینه‌ساز نارضایتی‌ها و بحران‌های اجتماعی شده‌اند که نهایتاً منجر به انقلاب گردید. حتی در دوران امروز نیز عملکرد پهلوی سوم یکی از موانع گذار به دموکراسی است.
https://www.instagram.com/p/DDmRVErubky/?igsh=M2JkN3RndzR3ZTJo
نقش خاندان پهلوی به عنوان مانع در رسیدن ایران به دموکراسی در چهار برهه تاریخی:
▎۱. نابودی مشروطیت توسط رضاشاه
پس از پیروزی مشروطه، ایران به سمت یک نظام سیاسی دموکراتیک‌تر حرکت کرد. اما با روی کار آمدن رضاشاه، او به تدریج نهادهای مشروطه را تضعیف کرد و قدرت را به صورت متمرکز در دست خود گرفت. او با استفاده از سرکوب سیاسی، مخالفان را حذف و احزاب سیاسی را ممنوع کرد. این اقدامات باعث شد که مشروطیت به عنوان یک دستاورد تاریخی از بین برود و ایران به سمت یک نظام استبدادی حرکت کند
▎۲. اعلام نکردن جمهوری در ایران توسط فروغی و راضی کردن انگلیس به سلطنت محمدرضا پهلوی
در سال ۱۹۴۱ و پس از اشغال ایران توسط متفقین، محمدرضا پهلوی به سلطنت رسید. پیش از این، برخی از شخصیت‌های سیاسی و سفیر انگلیس پیشنهادهایی برای ایجاد یک جمهوری مطرح کرده بودند. اما با تلاش محمد علی فروغی سلطنت محمدرضا تثبیت شد. این تصمیم نه تنها مانع از شکل‌گیری یک نظام دموکراتیک شد، بلکه موجب ادامه سلطنت استبدادی در ایران گردید.
▎۳. کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت مصدق و آغاز سلطنت مطلقه
این کودتا با حمایت مستقیم سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا انجام شد و نشان‌دهنده عدم تحمل قدرت‌های خارجی نسبت به یک حکومت مستقل و دموکراتیک بود. پس از این کودتا، محمدرضا پهلوی به سلطنت مطلقه دست یافت و فضای سیاسی کشور به شدت سرکوب شد. این روند نه تنها دموکراسی را در ایران نابود کرد، بلکه زمینه‌ساز نارضایتی‌های گسترده اجتماعی گردید.
▎۴. تن ندادن به گذار مسالمت‌آمیز به دموکراسی در سال ۵۷
در سال ۵۷، با افزایش نارضایتی‌ها و اعتراضات عمومی علیه رژیم پهلوی، فرصت‌هایی برای گذار مسالمت‌آمیز به دموکراسی وجود داشت. اما محمدرضا پهلوی به جای پذیرش اصلاحات سیاسی و اجتماعی، به سرکوب خشونت‌آمیز مخالفان ادامه داد که نه تنها منجر به افزایش تنش‌ها شد، بلکه باعث شکل‌گیری انقلاب گردید. در این مرحله، عدم توانایی پهلوی در پذیرش تغییرات و گذار، موجب ایجاد یک بحران عمیق سیاسی و اجتماعی شد که پیامدهای آن تا سال‌ها پس از انقلاب نیز ادامه داشت.
این خاندان در طول تاریخ معاصر ایران به عنوان مانعی بزرگ در برابر تحقق دموکراسی عمل کرده‌اند. از نابودی مشروطیت تا سرکوب‌های شدید پس از کودتای ۲۸ مرداد و عدم پذیرش گذار در سال ۵۷، همواره بر روند سیاسی کشور تأثیر منفی گذاشته‌اند و زمینه‌ساز نارضایتی‌ها و بحران‌های اجتماعی شده‌اند که نهایتاً منجر به انقلاب گردید. حتی در دوران امروز نیز عملکرد پهلوی سوم یکی از موانع گذار به دموکراسی است.
https://www.instagram.com/p/DDmRVErubky/?igsh=M2JkN3RndzR3ZTJo
فتوحات خلفا، ابزاری برای کنترل
#نقد_فتوحات_اسلامی
گشودن جبهه خارجی در زمانی که حکومتی در داخل با بحران مشروعیت مواجه است یکی از ابزارهای حاکمان برای کنترل و تثبیت است. تهاجم پوتین به اوکراین نمونه‌ای از این رویکرد است. در زمان صدر اسلام نیز خلفا از این روش استفاده نمودند.
علی‌ابن‌ابی‌طالب فتوحات را متوقف ساخت. اگر این کار را نمی‌کرد و مخالفینش را سرگرم فتوحات و غنائم‌اش می‌نمود، حکومتش نه دچار بحران مالی و نه سیاسی می‌شد.
امروز جمعیت مناطقی که به روش فرهنگی و غیرنظامی مسلمان شده‌اند بیشتر از کشورهایی است که فتح شده‌اند. همین امر و اعمالی که در فتوحات انجام شد، نامشروع بودن این فتوحات از جمله فتح ایران را نشان می‌دهد.
علی شیوه پیامبر را ادامه داد. در دوران رسالت پیامبر، گسترش اسلام عمدتاً از طریق تبلیغ، رفتار نیکو، هجرت به مدینه و تعاملات اجتماعی صورت گرفت. گسترش اسلام پس از پیامبر اما به دو شیوه عمده نظامی و غیرنظامی انجام شده است.
▎فتوحات نظامی
1. شام (سوریه و فلسطین): فتوحات مسلمانان در این منطقه عمدتاً از طریق جنگ‌های نظامی و نبردهای مهمی مانند نبرد یرموک (636 میلادی) صورت گرفت.
2. مصر: فتح مصر نیز با فتوحات نظامی و نبردهایی مانند نبرد الافرین انجام شد.
3. ایران: مسلمانان با فتوحات نظامی و نبردهای مهمی مانند نبرد قادسیه (636 میلادی) و نبرد نهاوند (642 میلادی) به ایران وارد شدند.
4. شبه‌جزیره هند: برخی از فتوحات در شمال هند نیز به صورت نظامی انجام شد، اگرچه تأثیرات فرهنگی و تجاری نیز در این منطقه وجود داشت.
5. آفریقای شمالی: فتوحات در این منطقه نیز عمدتاً از طریق لشکرکشی‌های نظامی انجام شد.
▎فتوحات غیرنظامی
1. اندلس (اسپانیا): فتح اندلس به تدریج و با تأثیرات فرهنگی، تجاری و علمی صورت گرفت، اگرچه جنگ‌هایی نیز در این زمینه وجود داشت.
2. آسیای مرکزی: در برخی مناطق آسیای مرکزی، اسلام از طریق تجارت، مسافرت‌های مذهبی و تبادل فرهنگی گسترش یافت.
3. بخش‌هایی از آفریقا: در برخی مناطق آفریقا، اسلام از طریق تجارت و فعالیت‌های اقتصادی به تدریج گسترش پیدا کرد، به ویژه در نواحی غربی و شرقی قاره.
4. جنوب شرق آسیا: گسترش اسلام در این منطقه عمدتاً از طریق تجار مسلمان و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی صورت گرفت.
حدود ۶۲٪ مسلمانان جهان برابر یک‌میلیارد نفر در جنوب و جنوب‌شرق آسیا زندگی می‌کنند. بزرگترین کشورهای اسلامی به ترتیب اندونزی با ۱۲٫۷٪ مسلمانان جهان، پاکستان با ۱۱٫۰٪، هندوستان با ۱۰٫۹٪، بنگلادش با ۹٫۲٪اند. نزدیک ۲۰٪ مسلمانان ساکن کشورهای عرب‌اند.
https://www.instagram.com/p/DDsLYgiSVZU/?igsh=eWh4cmpxbHBsMzM4
#نقد_فتوحات_اسلامی
گشودن جبهه خارجی در زمانی که حکومتی در داخل با بحران مشروعیت مواجه است یکی از ابزارهای حاکمان برای کنترل و تثبیت است. تهاجم پوتین به اوکراین نمونه‌ای از این رویکرد است. در زمان صدر اسلام نیز خلفا از این روش استفاده نمودند.
علی‌ابن‌ابی‌طالب فتوحات را متوقف ساخت. اگر این کار را نمی‌کرد و مخالفینش را سرگرم فتوحات و غنائم‌اش می‌نمود، حکومتش نه دچار بحران مالی و نه سیاسی می‌شد.
امروز جمعیت مناطقی که به روش فرهنگی و غیرنظامی مسلمان شده‌اند بیشتر از کشورهایی است که فتح شده‌اند. همین امر و اعمالی که در فتوحات انجام شد، نامشروع بودن این فتوحات از جمله فتح ایران را نشان می‌دهد.
علی شیوه پیامبر را ادامه داد. در دوران رسالت پیامبر، گسترش اسلام عمدتاً از طریق تبلیغ، رفتار نیکو، هجرت به مدینه و تعاملات اجتماعی صورت گرفت. گسترش اسلام پس از پیامبر اما به دو شیوه عمده نظامی و غیرنظامی انجام شده است.
▎فتوحات نظامی
1. شام (سوریه و فلسطین): فتوحات مسلمانان در این منطقه عمدتاً از طریق جنگ‌های نظامی و نبردهای مهمی مانند نبرد یرموک (636 میلادی) صورت گرفت.
2. مصر: فتح مصر نیز با فتوحات نظامی و نبردهایی مانند نبرد الافرین انجام شد.
3. ایران: مسلمانان با فتوحات نظامی و نبردهای مهمی مانند نبرد قادسیه (636 میلادی) و نبرد نهاوند (642 میلادی) به ایران وارد شدند.
4. شبه‌جزیره هند: برخی از فتوحات در شمال هند نیز به صورت نظامی انجام شد، اگرچه تأثیرات فرهنگی و تجاری نیز در این منطقه وجود داشت.
5. آفریقای شمالی: فتوحات در این منطقه نیز عمدتاً از طریق لشکرکشی‌های نظامی انجام شد.
▎فتوحات غیرنظامی
1. اندلس (اسپانیا): فتح اندلس به تدریج و با تأثیرات فرهنگی، تجاری و علمی صورت گرفت، اگرچه جنگ‌هایی نیز در این زمینه وجود داشت.
2. آسیای مرکزی: در برخی مناطق آسیای مرکزی، اسلام از طریق تجارت، مسافرت‌های مذهبی و تبادل فرهنگی گسترش یافت.
3. بخش‌هایی از آفریقا: در برخی مناطق آفریقا، اسلام از طریق تجارت و فعالیت‌های اقتصادی به تدریج گسترش پیدا کرد، به ویژه در نواحی غربی و شرقی قاره.
4. جنوب شرق آسیا: گسترش اسلام در این منطقه عمدتاً از طریق تجار مسلمان و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی صورت گرفت.
حدود ۶۲٪ مسلمانان جهان برابر یک‌میلیارد نفر در جنوب و جنوب‌شرق آسیا زندگی می‌کنند. بزرگترین کشورهای اسلامی به ترتیب اندونزی با ۱۲٫۷٪ مسلمانان جهان، پاکستان با ۱۱٫۰٪، هندوستان با ۱۰٫۹٪، بنگلادش با ۹٫۲٪اند. نزدیک ۲۰٪ مسلمانان ساکن کشورهای عرب‌اند.
https://www.instagram.com/p/DDsLYgiSVZU/?igsh=eWh4cmpxbHBsMzM4
🔹سیمای زن در اسلام نوگرایانه
✍محمد قطبی
زن در نگاه اسلام سنتی شهروندی درجه دوم است. همچنین زن در نگاه فقه سنتی جزوی از اموال مرد محسوب می‌شود. این تصویر از زن در جهان مدرن قابل پذیرش نیست و احکام زن و خانواده نیاز به اجتهاد ساختاری در اصول و مبانی دارد.
به مناسبت میلاد فاطمه زهرا، این مجموعه نوشتار که برگرفته از فصل سوم کتاب شریعت در الهیات دوبُنی ۳ بوده و در آن به زن در نگاه اسلام نوگرایانه پرداخته شده است، ارائه می‌شود. در این نوشتارها تلاش شده است که سیمای زن در اسلام مورد بازخوانی انتقادی قرار گیرد و الگویی از زن مسلمان مدرن ارائه شود.
سیمای زن در تاریخ؛ در اسارت ارتجاع سنت و ابتذال تجدد
شریعت و برابری جنسیتی در اجتماع
زنان خاندان پیامبر و اسطوره زن پرده‌نشین در اسلام
احکام ازدواج در اسلام، گزینش‌گری و اصلاح‌گری اخلاقی عرف مردم عربستان باستان
احکام ازدواج، برابری جنسیتی در زندگی مشترک
رویکرد فمینیستی الهیات دوبُنی برای زن خودسالارِ خودآگاهِ متعهد
@noandishi_dini
✍محمد قطبی
زن در نگاه اسلام سنتی شهروندی درجه دوم است. همچنین زن در نگاه فقه سنتی جزوی از اموال مرد محسوب می‌شود. این تصویر از زن در جهان مدرن قابل پذیرش نیست و احکام زن و خانواده نیاز به اجتهاد ساختاری در اصول و مبانی دارد.
به مناسبت میلاد فاطمه زهرا، این مجموعه نوشتار که برگرفته از فصل سوم کتاب شریعت در الهیات دوبُنی ۳ بوده و در آن به زن در نگاه اسلام نوگرایانه پرداخته شده است، ارائه می‌شود. در این نوشتارها تلاش شده است که سیمای زن در اسلام مورد بازخوانی انتقادی قرار گیرد و الگویی از زن مسلمان مدرن ارائه شود.
سیمای زن در تاریخ؛ در اسارت ارتجاع سنت و ابتذال تجدد
شریعت و برابری جنسیتی در اجتماع
زنان خاندان پیامبر و اسطوره زن پرده‌نشین در اسلام
احکام ازدواج در اسلام، گزینش‌گری و اصلاح‌گری اخلاقی عرف مردم عربستان باستان
احکام ازدواج، برابری جنسیتی در زندگی مشترک
رویکرد فمینیستی الهیات دوبُنی برای زن خودسالارِ خودآگاهِ متعهد
@noandishi_dini
ویرگول
سیمای زن در تاریخ؛ در اسارت ارتجاع سنت و ابتذال تجدد - ویرگول
برای درک احکام زنان در شریعت و فقه اسلام، نخست باید تصویر زن در تاریخ و روح زمانه در ادوار مختلف تاریخ را شناخت. تاریخ بشری یک تاریخ مردسال…
نواندیشی دینی pinned «🔹سیمای زن در اسلام نوگرایانه ✍محمد قطبی زن در نگاه اسلام سنتی شهروندی درجه دوم است. همچنین زن در نگاه فقه سنتی جزوی از اموال مرد محسوب می‌شود. این تصویر از زن در جهان مدرن قابل پذیرش نیست و احکام زن و خانواده نیاز به اجتهاد ساختاری در اصول و مبانی دارد.…»
چه می‌شد اگر اسلام‌گرایی در جهان اسلام ظهور نمی‌کرد؟
#پیرامون_اسلامیسم
پیشتر در این پرونده گفته شد که اسلام متمایز است از اسلامیسم. اسلام‌گرایی یک شاخه از اسلام سنتی است و نباید به عنوان نماینده تام مسلمانان شناخته شود. در جریان اسلام سنتی، هواداران اسلام غیرسیاسی سنتی و نوسنتی‌ها با اسلام‌گرایان اختلاف نظر دارند. هواداران اسلام نوگرا نیز منتقد جریان اسلام بنیادگرا هستند.
خود اسلامیسم هم درجات متفاوت از شاخه اعتدالی را شاخه افراطی تروریستی دارد. بنیادگرایی دینی در خاورمیانه از دوران ظهور تا امروز که همانطور که در فرسته‌های پیشین آمد به نسل سوم خود رسیده است، خاورمیانه را دچار چرخه آشوب و خشونت و دین‌ستیزی عکس‌العملی مردم از این اعمال نموده است. اما چه می‌شد اگر اسلام‌گرایی در جهان اسلام ظهور نمی‌کرد؟ در زیر به برخی از این تأثیرات اشاره می‌شود:
۱. ثبات سیاسی بیشتر: ممکن است بسیاری از کشورها در جهان اسلام با ثبات سیاسی بیشتری مواجه می‌شدند و از بروز بحران‌ها و جنگ‌های داخلی که به دنبال ظهور جنبش‌های اسلام‌گرا اتفاق افتاد، جلوگیری می‌شد.
۲. توسعه اقتصادی: بدون وجود تنش‌های ناشی از جنبش‌های اسلام‌گرا، ممکن بود کشورهای اسلامی به سمت توسعه اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی حرکت کنند و بهبود سطح زندگی مردم را تجربه کنند.
۳. تنوع فرهنگی: نبود جنبش اسلام‌گرایی ممکن بود به حفظ و تقویت تنوع فرهنگی و مذهبی در کشورهای اسلامی منجر شود و فضا برای گفتگو و تبادل فرهنگی بیشتر فراهم شود.
۴. روابط بین‌المللی: روابط کشورهای اسلامی با دیگر کشورها ممکن بود بهتر و سازنده‌تر باشد، زیرا عدم وجود تنش‌های ناشی از افراط‌گرایی می‌توانست به تقویت همکاری‌های بین‌المللی کمک کند.
۵. نقش زنان: در غیاب جنبش‌های اسلام‌گرا، ممکن بود موقعیت اجتماعی و حقوق زنان در بسیاری از کشورهای اسلامی بهبود یابد و فرصت‌های بیشتری برای مشارکت آنان در جامعه فراهم شود.
۶. تأثیر بر دین: ممکن است دین اسلام به عنوان یک مذهب بیشتر به عنوان یک نیروی وحدت‌بخش و فرهنگی دیده می‌شد تا یک ابزار سیاسی. ممکن بود دین مدنی میان مسلمانان عمومیت یابد.
گام نهادن به دوران پسااسلام‌گرا یک ضرورت در خاورمیانه است. با این وجود اسلام‌گرایی یک واقعیت است و شاخه معتدل آن باید بتواند به صورت دموکراتیک حزب تشکیل داده و با احزاب دیگر رقابت کند.
https://www.instagram.com/p/DD4spEXvdqU/?igsh=emx3OGRiMWR5aWJ3
#پیرامون_اسلامیسم
پیشتر در این پرونده گفته شد که اسلام متمایز است از اسلامیسم. اسلام‌گرایی یک شاخه از اسلام سنتی است و نباید به عنوان نماینده تام مسلمانان شناخته شود. در جریان اسلام سنتی، هواداران اسلام غیرسیاسی سنتی و نوسنتی‌ها با اسلام‌گرایان اختلاف نظر دارند. هواداران اسلام نوگرا نیز منتقد جریان اسلام بنیادگرا هستند.
خود اسلامیسم هم درجات متفاوت از شاخه اعتدالی را شاخه افراطی تروریستی دارد. بنیادگرایی دینی در خاورمیانه از دوران ظهور تا امروز که همانطور که در فرسته‌های پیشین آمد به نسل سوم خود رسیده است، خاورمیانه را دچار چرخه آشوب و خشونت و دین‌ستیزی عکس‌العملی مردم از این اعمال نموده است. اما چه می‌شد اگر اسلام‌گرایی در جهان اسلام ظهور نمی‌کرد؟ در زیر به برخی از این تأثیرات اشاره می‌شود:
۱. ثبات سیاسی بیشتر: ممکن است بسیاری از کشورها در جهان اسلام با ثبات سیاسی بیشتری مواجه می‌شدند و از بروز بحران‌ها و جنگ‌های داخلی که به دنبال ظهور جنبش‌های اسلام‌گرا اتفاق افتاد، جلوگیری می‌شد.
۲. توسعه اقتصادی: بدون وجود تنش‌های ناشی از جنبش‌های اسلام‌گرا، ممکن بود کشورهای اسلامی به سمت توسعه اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی حرکت کنند و بهبود سطح زندگی مردم را تجربه کنند.
۳. تنوع فرهنگی: نبود جنبش اسلام‌گرایی ممکن بود به حفظ و تقویت تنوع فرهنگی و مذهبی در کشورهای اسلامی منجر شود و فضا برای گفتگو و تبادل فرهنگی بیشتر فراهم شود.
۴. روابط بین‌المللی: روابط کشورهای اسلامی با دیگر کشورها ممکن بود بهتر و سازنده‌تر باشد، زیرا عدم وجود تنش‌های ناشی از افراط‌گرایی می‌توانست به تقویت همکاری‌های بین‌المللی کمک کند.
۵. نقش زنان: در غیاب جنبش‌های اسلام‌گرا، ممکن بود موقعیت اجتماعی و حقوق زنان در بسیاری از کشورهای اسلامی بهبود یابد و فرصت‌های بیشتری برای مشارکت آنان در جامعه فراهم شود.
۶. تأثیر بر دین: ممکن است دین اسلام به عنوان یک مذهب بیشتر به عنوان یک نیروی وحدت‌بخش و فرهنگی دیده می‌شد تا یک ابزار سیاسی. ممکن بود دین مدنی میان مسلمانان عمومیت یابد.
گام نهادن به دوران پسااسلام‌گرا یک ضرورت در خاورمیانه است. با این وجود اسلام‌گرایی یک واقعیت است و شاخه معتدل آن باید بتواند به صورت دموکراتیک حزب تشکیل داده و با احزاب دیگر رقابت کند.
https://www.instagram.com/p/DD4spEXvdqU/?igsh=emx3OGRiMWR5aWJ3
یگانگی دین و دولت در تاریخ ایران توسط سه فرمانروا
#دین_و_قدرت
یگانگی دین و دولت در تاریخ ایران به ویژه تحت تأثیر سه فرمانروا در دوره‌های مختلف تاریخی قابل بررسی است: اردشیر بابکان، شاه اسماعیل صفوی و آیت‌الله خمینی. هر یک از این شخصیت‌ها به نوعی تلاش کردند تا نهاد دین و نهاد دولت را به هم پیوند دهند.
اردشیر بابکان (دوران باستان)
اردشیر بابکان بنیان‌گذار سلسله ساسانیان بود و در اوایل قرن سوم میلادی بر تخت سلطنت نشست. او به عنوان یک پادشاه زرتشتی، تلاش کرد تا دین زرتشتی را به عنوان دین رسمی ایران معرفی کند و آن را با قدرت سیاسی خود ترکیب کند.
• یگانگی دین و دولت:
• اردشیر به عنوان نماینده خدا بر روی زمین شناخته می‌شد و این امر به او مشروعیت می‌بخشید. او برای تقویت قدرت خود، کلیساهای زرتشتی را تقویت کرد و روحانیون زرتشتی را در امور حکومتی دخالت داد. اردشیر بابکان می‌گفت: " دین و دولت برادر یکدیگرند و هیچکدام از دیگرى بى نیاز نیست. دین شالوده پادشاهى است و پادشاهى نگهبان دین است. هرچه را پایه نباشد از میان برود و هر چه نگهبان نداشته باشد، تباه شود."
شاه اسماعیل صفوی (دوران میانه)
شاه اسماعیل صفوی بنیان‌گذار سلسله صفویه در اوایل قرن شانزدهم میلادی بود. او تلاش کرد تا مذهب شیعه را به عنوان دین رسمی ایران معرفی کند و بر اساس آن یک دولت مرکزی قوی ایجاد کند.
• یگانگی دین و دولت:
• شاه اسماعیل خود را نایب امام زمان می‌دانست و این باور به او مشروعیت بیشتری می‌بخشید. او با استفاده از مذهب شیعه، قدرت سیاسی خود را تقویت کرد. در نیمۀ دوم قرن نهم هجری، رهبر صفویه در تبلیغات این طریقت صرفا نمایندۀ امام غایب نبود بلکه فردی بود که خداوند در او حلول کرده است. مضمون اشعار شاه اسماعیل هم نشان می‌دهدتمایل داشته پیروانش او را وجودی الهی بدانند.
• او همچنین با حمایت از روحانیون شیعه، آنها را به عنوان حامیان اصلی حکومت خود قرار داد و به این ترتیب، یگانگی دین و دولت را تحقق بخشید.
آیت‌الله خمینی (دوران مدرن)
آیت‌الله خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ بود. او با تأسیس جمهوری اسلامی ایران، تلاش کرد تا نظام سیاسی را بر اساس اصول اسلامی بنا نهد.
• یگانگی دین و دولت:
• آیت‌الله خمینی نظامی را بنیان نهاد که در آن دین و سیاست به شدت به هم پیوسته بودند. او به عنوان ولی فقیه، قدرت سیاسی را در دست گرفت و نظارت بر امور کشور را بر اساس اصول اسلامی تعریف کرد.
• روحانیون نیز مانند دوران ساسانی و صفوی در ساختار حکومتی نقش کلیدی پیدا کردند.
https://www.instagram.com/p/DEAt9YUSZuT/?igsh=M3NrOWFyczlzem1l
#دین_و_قدرت
یگانگی دین و دولت در تاریخ ایران به ویژه تحت تأثیر سه فرمانروا در دوره‌های مختلف تاریخی قابل بررسی است: اردشیر بابکان، شاه اسماعیل صفوی و آیت‌الله خمینی. هر یک از این شخصیت‌ها به نوعی تلاش کردند تا نهاد دین و نهاد دولت را به هم پیوند دهند.
اردشیر بابکان (دوران باستان)
اردشیر بابکان بنیان‌گذار سلسله ساسانیان بود و در اوایل قرن سوم میلادی بر تخت سلطنت نشست. او به عنوان یک پادشاه زرتشتی، تلاش کرد تا دین زرتشتی را به عنوان دین رسمی ایران معرفی کند و آن را با قدرت سیاسی خود ترکیب کند.
• یگانگی دین و دولت:
• اردشیر به عنوان نماینده خدا بر روی زمین شناخته می‌شد و این امر به او مشروعیت می‌بخشید. او برای تقویت قدرت خود، کلیساهای زرتشتی را تقویت کرد و روحانیون زرتشتی را در امور حکومتی دخالت داد. اردشیر بابکان می‌گفت: " دین و دولت برادر یکدیگرند و هیچکدام از دیگرى بى نیاز نیست. دین شالوده پادشاهى است و پادشاهى نگهبان دین است. هرچه را پایه نباشد از میان برود و هر چه نگهبان نداشته باشد، تباه شود."
شاه اسماعیل صفوی (دوران میانه)
شاه اسماعیل صفوی بنیان‌گذار سلسله صفویه در اوایل قرن شانزدهم میلادی بود. او تلاش کرد تا مذهب شیعه را به عنوان دین رسمی ایران معرفی کند و بر اساس آن یک دولت مرکزی قوی ایجاد کند.
• یگانگی دین و دولت:
• شاه اسماعیل خود را نایب امام زمان می‌دانست و این باور به او مشروعیت بیشتری می‌بخشید. او با استفاده از مذهب شیعه، قدرت سیاسی خود را تقویت کرد. در نیمۀ دوم قرن نهم هجری، رهبر صفویه در تبلیغات این طریقت صرفا نمایندۀ امام غایب نبود بلکه فردی بود که خداوند در او حلول کرده است. مضمون اشعار شاه اسماعیل هم نشان می‌دهدتمایل داشته پیروانش او را وجودی الهی بدانند.
• او همچنین با حمایت از روحانیون شیعه، آنها را به عنوان حامیان اصلی حکومت خود قرار داد و به این ترتیب، یگانگی دین و دولت را تحقق بخشید.
آیت‌الله خمینی (دوران مدرن)
آیت‌الله خمینی رهبر انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ بود. او با تأسیس جمهوری اسلامی ایران، تلاش کرد تا نظام سیاسی را بر اساس اصول اسلامی بنا نهد.
• یگانگی دین و دولت:
• آیت‌الله خمینی نظامی را بنیان نهاد که در آن دین و سیاست به شدت به هم پیوسته بودند. او به عنوان ولی فقیه، قدرت سیاسی را در دست گرفت و نظارت بر امور کشور را بر اساس اصول اسلامی تعریف کرد.
• روحانیون نیز مانند دوران ساسانی و صفوی در ساختار حکومتی نقش کلیدی پیدا کردند.
https://www.instagram.com/p/DEAt9YUSZuT/?igsh=M3NrOWFyczlzem1l
هویت ملی: باستان‌گرایی مرکزگرا، قوم‌گرایی واگرا، میهن‌دوستی کثرت‌گرا
#هویت_مطلوب_ما
یک قرن مرکزگرایی در ایران که پس از دوران مشروطه که ایران به صورت ایالتی و ولایتی اداره می‌شد، موجب تجميع ثروت و امکانات در مناطق فارس‌نشین و مرکزنشین ایران شده و موجب تقویت قوم‌گرایی واگرایانه از سوی اقوام دیگر شده است. ناسیونالیسم ملی آریایی، ناسیونالیسم قومی را تقویت کرده است. پیشتر گفته شد در مسأله هویت باید به جای ناسیونالیسم باستانی، ناسیونالیسم شیعی و ناسیونالیسم قومی به پاتریوتیسم کثرت‌گرا گذار نمود.
۱. نگاه راست‌گرای مرکزگرا (ناسیونالیسم ملی)
این رویکرد بر اساس فرهنگ قوم فارس و مذهب تشیع، هویت ملی را تعریف می‌کند و سایر اقوام و مذاهب را به عنوان اقلیت‌های قومی و مذهبی در نظر می‌گیرد.
• تمرکز بر فرهنگ فارس: این رویکرد غالباً به تاریخ و فرهنگ قوم فارس به عنوان هسته اصلی هویت ملی تأکید دارد و دیگر فرهنگ‌ها را در حاشیه قرار می‌دهد.
• ترویج ناسیونالیسم ملی: این نوع ناسیونالیسم می‌تواند به احساس برتری قومی منجر شود و ممکن است باعث تبعیض علیه اقوام غیر فارس گردد.
• تحدید هویت: با تعریف هویت ملی به صورت محدود، این نگاه می‌تواند تنوع فرهنگی را نادیده بگیرد و منجر به تضعیف همبستگی اجتماعی شود.
۲. نگاه چپ‌گرای واگرا (ناسیونالیسم قومی)
این رویکرد بر پایه ملیت‌های مختلف، زبان‌ها و فرهنگ‌های گوناگون تأکید دارد و هویت ملی را به هویت قومی تقلیل می‌دهد.
• تأکید بر تنوع فرهنگی: این رویکرد به تنوع فرهنگی و زبانی کشور توجه می‌کند و بر حقوق اقوام مختلف تأکید دارد.
• تقلیل هویت ملی به هویت قومی: با تمرکز بر هویت‌های قومی، ممکن است هویت ملی به گونه‌ای تقلیل یابد که باعث تضعیف احساس تعلق به یک کشور واحد شود.
• احساس جدایی: این نوع ناسیونالیسم می‌تواند احساس جدایی و تضاد بین اقوام مختلف را تقویت کند و منجر به تنش‌های اجتماعی شود.
۳. نگاه میانه‌گرا (پاتریوتیسم کثرت‌گرا)
این رویکرد هویت ملی را در قالب "وحدت در عین کثرت" تعریف می‌کند و ایران را به عنوان کشوری چندقومی و چندمذهبی می‌بیند.
• توازن بین وحدت و تنوع: این رویکرد سعی دارد تا همزمان بر وحدت ملی و تنوع فرهنگی تأکید کند. زبان فارسی به عنوان زبان میانجی و مذهب تشیع به عنوان بخشی از هویت ایرانی، در کنار دیگر فرهنگ‌ها و مذاهب قرار می‌گیرد.
• تقویت همبستگی اجتماعی: با پذیرش تنوع، این نگاه می‌تواند به تقویت همبستگی اجتماعی و کاهش تنش‌ها بین اقوام مختلف کمک کند.
• هویت جامع: این رویکرد به دنبال ایجاد هویتی جامع است که همه اقوام و مذاهب را در بر بگیرد و فضایی برای تعامل فرهنگی فراهم کند.
https://www.instagram.com/p/DEHY8k0ROjk/?igsh=b3lxbHp1bTBpbGg3
#هویت_مطلوب_ما
یک قرن مرکزگرایی در ایران که پس از دوران مشروطه که ایران به صورت ایالتی و ولایتی اداره می‌شد، موجب تجميع ثروت و امکانات در مناطق فارس‌نشین و مرکزنشین ایران شده و موجب تقویت قوم‌گرایی واگرایانه از سوی اقوام دیگر شده است. ناسیونالیسم ملی آریایی، ناسیونالیسم قومی را تقویت کرده است. پیشتر گفته شد در مسأله هویت باید به جای ناسیونالیسم باستانی، ناسیونالیسم شیعی و ناسیونالیسم قومی به پاتریوتیسم کثرت‌گرا گذار نمود.
۱. نگاه راست‌گرای مرکزگرا (ناسیونالیسم ملی)
این رویکرد بر اساس فرهنگ قوم فارس و مذهب تشیع، هویت ملی را تعریف می‌کند و سایر اقوام و مذاهب را به عنوان اقلیت‌های قومی و مذهبی در نظر می‌گیرد.
• تمرکز بر فرهنگ فارس: این رویکرد غالباً به تاریخ و فرهنگ قوم فارس به عنوان هسته اصلی هویت ملی تأکید دارد و دیگر فرهنگ‌ها را در حاشیه قرار می‌دهد.
• ترویج ناسیونالیسم ملی: این نوع ناسیونالیسم می‌تواند به احساس برتری قومی منجر شود و ممکن است باعث تبعیض علیه اقوام غیر فارس گردد.
• تحدید هویت: با تعریف هویت ملی به صورت محدود، این نگاه می‌تواند تنوع فرهنگی را نادیده بگیرد و منجر به تضعیف همبستگی اجتماعی شود.
۲. نگاه چپ‌گرای واگرا (ناسیونالیسم قومی)
این رویکرد بر پایه ملیت‌های مختلف، زبان‌ها و فرهنگ‌های گوناگون تأکید دارد و هویت ملی را به هویت قومی تقلیل می‌دهد.
• تأکید بر تنوع فرهنگی: این رویکرد به تنوع فرهنگی و زبانی کشور توجه می‌کند و بر حقوق اقوام مختلف تأکید دارد.
• تقلیل هویت ملی به هویت قومی: با تمرکز بر هویت‌های قومی، ممکن است هویت ملی به گونه‌ای تقلیل یابد که باعث تضعیف احساس تعلق به یک کشور واحد شود.
• احساس جدایی: این نوع ناسیونالیسم می‌تواند احساس جدایی و تضاد بین اقوام مختلف را تقویت کند و منجر به تنش‌های اجتماعی شود.
۳. نگاه میانه‌گرا (پاتریوتیسم کثرت‌گرا)
این رویکرد هویت ملی را در قالب "وحدت در عین کثرت" تعریف می‌کند و ایران را به عنوان کشوری چندقومی و چندمذهبی می‌بیند.
• توازن بین وحدت و تنوع: این رویکرد سعی دارد تا همزمان بر وحدت ملی و تنوع فرهنگی تأکید کند. زبان فارسی به عنوان زبان میانجی و مذهب تشیع به عنوان بخشی از هویت ایرانی، در کنار دیگر فرهنگ‌ها و مذاهب قرار می‌گیرد.
• تقویت همبستگی اجتماعی: با پذیرش تنوع، این نگاه می‌تواند به تقویت همبستگی اجتماعی و کاهش تنش‌ها بین اقوام مختلف کمک کند.
• هویت جامع: این رویکرد به دنبال ایجاد هویتی جامع است که همه اقوام و مذاهب را در بر بگیرد و فضایی برای تعامل فرهنگی فراهم کند.
https://www.instagram.com/p/DEHY8k0ROjk/?igsh=b3lxbHp1bTBpbGg3