tgoop.com/ostadhasheminasab/1119
Last Update:
#نقد_فلاسفه
#تعارض_فلسفه_و_عرفان_در_مبانی_و_نتائج
❎ گفتار متعارض درباره فلاسفه يونان
⏭️ بخش قبلی ⏮️ بخش بعدی
🔷 استاد حسن زاده آملی: «یکی از حکمای بزرگ پیشین انباذقلس است. وی اول حکمای خمسه معروف به اساطین حکمت است.... انباذقلس در زمان داود نبی (علیه السّلام) بود، و حکمت را از لقمان (علیه السّلام) اخذ نمود. » [١]
✍️ ولی نظریات شخص مذکور شباهتی به انبیاء و شاگردان آنان ندارد.
🔷استاد مطهری در باره او می‌گوید: «انباذقلس به طور دیگری تكوّن عالم را بلاغایت توجيه می‌کرده است. به عقیده وی عناصر اولیه بسيطه عالم، آب و هوا و خاك و آتش است و همه مركّبات، از ترکیبات مختلف این چهار عنصر که چهار طبع مختلف دارند تشکیل یافته اند و این ترکیبات گوناگون همه از روی اتفاق یعنی بدون هدف گیری صورت گرفته و هر مرکبی که به حسب اتفاق دارای ساختمانی محکم بوده، باقی مانده. » [٢]
🔷 استاد جوادی آملی: «گفته منسوب به اَنباذُقُلُس حکیم است که جهان را به
بخت و اتفاق استناد داده است، به این معنا که ذرات عالم بر اساس حرکت‌های کور و بی غایت خود، اجزاء و ارکان عالم را به وجود آورده اند. » [٣]
🔷 استاد جوادی آملی می‌گوید: «افلاطون و ارسطو هم از پرورش یافتگان مکتب انبیای الهی بودند. اگرچه آنها از نبوغ بهره داشتند، اما اگر در آن مکتب پرورش نمی یافتند، بدین پایه از علم و معرفت نمی رسیدند. » [۴]
✍️ ولی پرورش آنان در مکتب انبیاء جای تأمل دارد زیرا خدای ارسطو شباهتی به خدای ادیان الهی ندارد.
👈چنانکه استاد مطهری می‌گوید: «فرضا خدای فلاسفه، مثلا « محرّك اول» ارسطو، که تنها با نیروی عقل و اندیشه بشر سرو کار دارد و با دل و احساسات و عواطف او کاری ندارد» [۵]
👈و نیز می‌گوید: «برهان ارسطو از راه «محرك اول» هم ناقص است. محرك اول یعنی موجود ثابت غیرطبیعی، یعنی وجودی که خاصیت طبیعت در آن نباشد، تغیر و تحول در آن نباشد. خوب نباشد، تازه می‌شود يك موجود غیرطبیعی و تازه به قول خود ارسطو می‌شود يك عقل (او اسم هر موجود غیرطبیعی را عقل مجرّد می‌گذارد). (ممکن است کسی بگوید آن عقل معلول عقل دیگری است و او هم معلول عقل دیگری است و... الى غيرالنهایه. پس ما در استدلالات خودمان این اشتباه را نکنیم» [۶]
✍️همان طور که در گزارشی آمده است که ابن عربی، ارسطو را به عنوان جاهل و نادان توصیف نموده است.
🔷 در کتاب کشف الغايات في شرح ما اكتنفت عليه التّجلیات آمده است:
«شرح تجلّى العلّة رأيت الحلّاج في هذا التّجلى (القاضي بتحقیق کونه تعالى! هل هوعلّة تستلزم وجود العالم في الازل و قدمه اولیس بعلّة؟ ) فقلت له: يا حلّاج، هل تصحّ عندك علّية؟ واشرت (اشارة تفهمه انّي لم اقل بها) فتبسّم! (تبسّما يفهمني انّه لم يقل بها) و قال لى: تريد بقول القائل یا علّة العلل و یا قديما لم يزل قلت له: نعم. قال هذه قوله جاهل «یعنی من اسّس قاعدة الفلسفة» [٧]
«حلاج را در این تجلّی دیدم (که این تجلّی دلیل است بر اینکه آیا خداوند علت است که لازمه آن وجود عالم در ازل باشد و از قدیم یا علت نیست) به او گفتم: ای حلاج آیا در نزد تو علّیت ثابت است و اشاره کردم که من قبول ندارم، تبسمی کرد تبسمی که به من فهماند من این مطلب را معتقد نبودم و به من گفت منظورت گفتار کسانی است که به خدا می‌گویند ای علّة العلل وای قدیمی که لم يزل و همیشه بوده؟ گفتم آری. گفت این قول شخص نادان است یعنی کسی که قاعده و قانون فلسفه را تاسیس کرد. »
👈 ابن سودکین می‌گوید: شيخ من گفت: مقصود از این جاهل و نادان ارسطو است. [٨]
--------------------------------
📚منابع :
[١]: دروس معرفت نفس ص۶۲۱
[٢]: مجموعه آثارج۶ ص ۷۰۴
[٣]: رحیق مختوم جا بخش سوم ص۱۵۲
[۴]: فلسفه حقوق بشر ص ۱۴۶
[۵]: مجموعه آثار ج۱ ص۷۲
[۶]: مجموعه آثارج ۴ ص ۱۸۱
[٧]: محيي الدين ابن عربی چهره برجسته عرفان اسلامی ؛ متن؛ ص۱۴۲، شرح التجليات الالهيه ص ۱۵۲
[٨]: همان
📚 تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
----------------------
@ostadhasheminasab
BY کانال رسمی استاد هاشمی نسب
Share with your friend now:
tgoop.com/ostadhasheminasab/1119