tgoop.com/ostadhasheminasab/1289
Last Update:
♦️گفتنی است که استاد جوادی آملی در کتاب «توحید در قرآن» در بحثی به عنوان «جمع بين تشبیه و تنزیه» که مبنای ابن عربی است مذهب امامیه را در شناخت خدا جمع بين تشبیه و تنزیه معرفی میکنند و سپس روایت امام رضا (علیه السّلام) - که دلالت بر نفی تشبیه میکند - را دلیل این امر قرار میدهند. مینویسند:
«جمع بين تشبیه و تنزیه: پس از شناخت اجمالی مسلك افراطی تشبیه و منهج تفریطی تنزیه صرف و ابطال هردو منهج، نوبت میرسد به بررسی مذهب وسط بين افراط و تفریط و جمع بین تشبیه و تنزیه، توحید در قرآن که مذهب اماميه است. علی بن موسی الرضا (علیه السّلام) فرمود: «للنّاس في التوحيد ثلاثة مذاهب؛ نفی و تشبيه وإثبات بغیر تشبيهٍ فمذهب النفي لايجوز، و مذهب التشبيه لايجوز، لأنّ الله تبارك و تعالى لا يشبهه شيءٌ و السَبيل في الطّريقة الثالثة إثبات بلاتشبیه» ؛ مردم در توحید دارای سه مذهب اند: نفي (تعطيل)، تشبيه واثبات صفات بدون تشبیه. مذهب نفی و تشبیه هردو باطل است؛ چون هیچ چیزی شبیه خدا نیست و راه حق، همان طريقه سوم است که اثبات صفات بدون تشبیه باشد. توحید تام در صفات خدا، همان جمع بین تشبیه و نفی است. » [١٨]
✍️ شگفت آنکه روایت مذکور به وضوح دلالت بر نفی تشبیه میکند و در ترجمه روایت نفی تشبیه را بیان کرده اند ولی در پایان نتیجه میگیرند که توحید تام در صفات همان جمع بین تشبیه و نفی (تعطیل) که مبنای ابن عربی است، میباشد.
ایشان در صفحه ۲۸۷ روایات متعددی بر نفی تشبیه ذکر میکنند ولی نتیجه میگیرند که باید قائل به تشبیه در عین تنزيه شد. این بیان در حقیقت حمل کردن نفی بر اثبات است که از عجائب علمی است!!
------------------------------------
📚 منابع :
[١]: شوری: ۱۱
[٢]: بحار ج۳ ص۲۹۴
[٣]: التوحید ص۳۵
[۴]: همان ص ۶۸
[۵]: بحار ج ۴ ص ۳۰۳
[۶]: همان ج ۳ ص ۲۹۸
[٧]: همان ج۳ ص ۲۹۷
[٨]: الله شناسی ج۲ ص ۱۴۳ - ۱۴۴
[٩]: قَالَ (علیه السَّلَامُ): يا معاويه انَّ مُحَمَّداً (صلّی اللَّهِ علیه وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ) لَمْ يَرَ الرَّبَّ تبارک وَ تعالی بِمُشَاهَدَةِ الْعِيَانِ وَانِ الرُّؤْيَةِ عَلَى وَجْهَيْنِ: رَوَيْتُ الْقَلْبِ وَ رُؤْيَةَ الْبَصَرِ فَمَنْ عَنَى بِرُؤْيَةِ الْقَلْبِ فَهُوَ مُصِيبُ وَ مَنْ عَنَى بِرُؤْيَةِ الْبَصَرِ فَقَدْ كَفَرَ بِاللَّهِ وَ بِآيَاتِهِ لِقَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ (صلّی اللَّهِ علیه وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ) مَنْ شَبَّهَ اللَّهَ بِخَلْقِهِ فَقَدْ كَفَرَ. بِحَارِ ج ۴ ص ۵۴
[١٠]: فتوحات ج۱ ص۶۰۳
[١١]: همان ج ۱ ص ۳۳۴
[١٢]: بحار ج ۴ ص ۳۲
[١٣]: بحار ج ۳ ص ۲۸۷
[١۴]: شرح فصوص (قیصری) ص ۷۴۱
[١۵]: فصوص الحکم ص ۹۳
[١۶]: الله شناسی ج۳ ص ۲۴۲
[١٧]: همان ج۳ ص۲۰۵
[١٨]: توحید در قرآن ص ۲۸۰-۲۸۱
📚 تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
----------------------
@ostadhasheminasab
BY کانال رسمی استاد هاشمی نسب
Share with your friend now:
tgoop.com/ostadhasheminasab/1289