tgoop.com/ostadhasheminasab/1314
Last Update:
۳- روایاتی که نفی ازلیت ما سوى الله مطلقا می‌نماید و اسماء مخلوقات را با صراحت نام برده و ازلیت چه در عرض حق تعالی و چه در طول او را منتفی می‌داند.
❇️ عن أمير المؤمنين (علیه السّلام):
« اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلْمَعْرُوفِ مِنْ غَيْرِ رُؤْيَةٍ وَ اَلْخَالِقِ مِنْ غَيْرِ رَوِيَّةٍ اَلَّذِي لَمْ يَزَلْ قَائِماً دَائِماً إِذْ لاَ سَمَاءٌ ذَاتُ أَبْرَاجٍ وَ لاَ حُجُبٌ ذَاتُ إِرْتَاجٍ وَ لاَ لَيْلٌ دَاجٍ وَ لاَ بَحْرٌ سَاجٍ وَ لاَ جَبَلٌ ذُو فِجَاجٍ وَ لاَ فَجٌّ ذُو اِعْوِجَاجٍ وَ لاَ أَرْضٌ ذَاتُ مِهَادٍ وَ لاَ خَلْقٌ ذُو اِعْتِمَادٍ ذَلِكَ مُبْتَدِعُ اَلْخَلْقِ وَ وَارِثُهُ وَ إِلَهُ اَلْخَلْقِ وَ رَازِقُهُ » [۱١]
«سپاس خداوند را بی آن که دیده شود شناخته شده و بی آن که اندیشه ای به کار گیرد آفریننده است خدایی که همیشه بوده و تا ابد خواهد بود آنجا که نه از آسمان دارای برج‌ها خبری بود و نه از پرده‌های فرو افتاده اثری به چشم می‌خورد، نه شبی تاریک و نه دریایی آرام نه کوهی با راه‌های گشوده نه درّه ای پر پیچ و خم نه زمین گسترده و نه آفریده‌های توانگر وجود داشت اوست پدیدآورنده مخلوقات و وارث و
معبود و رازق آنان. »
۴- روایاتی که فاعلیت خداوند متعال را از فاعلیت سایرین متمایز و متفاوت معرفی می‌کند.
❇️ عن الإمام الرضا: (علیه السّلام «أَنَّ كُلَّ صَانِعِ شَيْءٍ فَمِنْ شَيْءٍ صَنَعَ وَ اَللَّهُ اَلْخَالِقُ اَللَّطِيفُ اَلْجَلِيلُ خَلَقَ وَ صَنَعَ لاَ مِنْ شَيْءٍ» [١۲]
«هر صانعی مصنوعش را از چیزی می‌سازد ولی خالق لطيف مخلوقش را آفرید بدون آنکه از چیزی بسازد. »
خلق لا من شیئ با مبنای علّیت فلسفی سازگار نیست زیرا بنابر مبنای مذکور معلول ذاتا و زمانا همواره با علت مقرون است. وانفکاک میان آن دو، ممکن نیست و لذا خلق مسبوق به عدم بی معنی خواهد بود.
۵- روایاتی که دلالت می‌کند بر اینکه اراده و مشیت حق تعالی از صفات فعل است و مسبوق به عدم می‌باشد. پس مخلوقات نیز مسبوق به عدم خواهند بود.
❇️ عن الإمام الرضا (علیه السّلام): « اَلْمَشِيَّةُ وَ اَلْإِرَادَةُ مِنْ صِفَاتِ اَلْأَفْعَالِ فَمَنْ زَعَمَ أَنَّ اَللَّهَ تَعَالَى لَمْ يَزَلْ مُرِيداً شَائِياً فَلَيْسَ بِمُوَحِّدٍ. »۱ [۱٣]
«حضرت رضا (علیه السّلام) فرمودند: مشیت و اراده از صفات افعال هستند پس هرکس گمان کند که خداوند متعال همیشه اراده و مشیت داشته چنین شخصی موحّد نیست. »
❇️ عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: قُلْتُ لَمْ يَزَلِ اَللَّهُ مُرِيداً قَالَ إِنَّ اَلْمُرِيدَ لاَ يَكُونُ إِلاَّ لِمُرَادٍ مَعَهُ لَمْ يَزَلِ اَللَّهُ عَالِماً قَادِراً ثُمَّ أَرَادَ.. » [١۴]
«از امام صادق (علیه السّلام) پرسیدم آیا خداوند همیشه اراده داشته حضرت فرمودند: مرید و اراده کننده متصف به این صفت نمی شود مگر آن هنگام که مراد (آنچه اراده نموده) همراه او باشد (و چون چنین لازمه ای باطل است زیرا مستلزم قدمت مخلوق وانتقاء خلقت خواهد بود (لذا خداوند همیشه عالم و قادر بود سپس اراده نمود»
-------------------------------------
📚 منابع :
[۱]: مجموعه آثار ج، ۱ ص: ۴۲۹
[۲]: العنكبوت: ۱۹
[۳]: لسان العرب ج ۱ ص ۲۶
[۴]: في الزمر: ۶۲
[۵]: النهاية ج۲ ص۷۰
[۶]: البقرة: ۱۱۷
[٧]: لسان العرب ج ۸ ص ۷
[٨]: الكافي ج۱، ص: ۹۰
[٩]: التوحيد ص ۷۸
[۱٠]: الكافي ج۱، ص: ۴۴۱
[۱١]: نهج البلاغه خطبه ۹۰
[١۲]: الكافی ج۱ ص۱۲۰
[۱٣]: التوحید ص: ۳۳۸
[١۴]: الکافی ج ۱، ص: ۱۰۹
📚 تعارض و نقد در آراء فلسفی و عرفانی
-----------------
@ostadhasheminasab
BY کانال رسمی استاد هاشمی نسب
Share with your friend now:
tgoop.com/ostadhasheminasab/1314