tgoop.com/persian_organon/386
Last Update:
🔰هیوم ، علیت ، تیغ اوکام و روش تحقیق در علوم انسانی
#هیوم استدلال می‌کند که ما معرفت به علت و معلول را تنها از طریق تجربه به‌دست می‌آوریم ، زیرا هیچ تناقضی در این فرض وجود ندارد که رابطۀ علّی خاصی برقرار نباشد. ( #علیت از نظر عقلی قابل اثبات نیست و نمی‌توان بین همبستگی و علیت تفاوت قائل شد )
همچنین هیوم استدلال می‌کند که از آنجا که تنها از طریق تجربه میتوان روابط عِلّی را دریافت و بر اساس آن، استقرایی را دربارۀ رفتار آیندۀ اشیاء در جهان انجام داد، تنها با بررسی تجربه‌مان دربارۀ رابطۀ علت و معلول است که می‌توانیم ماهیت آن را بفهمیم.
بسیاری از فلاسفه به این نظر معتقد بوده‌اند که «الف علت ب است» بدین معنی است که نوعی ارتباط ضروری میان رخ دادن الف و رخ دادن ب وجود دارد، اما هیوم استدلال می‌کند که این تصور مطابق آنچه در واقع در می‌یابیم، نیست. ( از نظر نظریِ صرف طلوع خورشید و روشنی زمین ممکن‌ست صرفا یک هم‌رخدادی باشد. )
#تجربه_گرایی وی باعث می‌شود که این‌گونه استدلال کند که از آنجا که ما تجربه‌ای از ارتباط ضروری فرای تجربۀ مقارنتِ دائمی نداریم ، دلیلی هم نداریم تا باور داشته باشیم که چیزی متناظر با مفهوم ارتباط ضروری در طبیعت وجود دارد.
دو نظریه دربارۀ علیت را در نظر بگیرید.
مطابق با نظریۀ اول : ارتباط علّی چیزی فراتر از تحلیل هیومی نیست
و
مطابق با نظریۀ دوم ، علاوه بر این‌ها گونه‌ای از ارتباط ضروری نیز در میان است.
هیوم خاطر نشان می‌کند این دو فرضیه با هم سازگارند اما تحلیل هیومی را برمی‌گزینیم زیرا این تحلیل بدون پیچیدگی‌های متافیزیکی عمل می‌کند.
مبانی روش شناسی هیوم
روش مورد تأیید هیوم، شناسایی و بررسی روابط علی میان اشیا است و این بدون مشاهده امکان پذیر نیست؛ همچنین روشن می شود که هرگز نمی توان بدون مشاهده به شناختی درباره امور واقع دست یافت، چرا که اولا، درباره امور واقع نمی توانیم به روش برهانی، که روشی پیشینی است اتکا کنیم و ثانیا، در صورتی که بخواهیم به روش آزمایشی (کشف روابط علی) توسل جوییم، چاره ای جز مشاهده و تجربه نداریم.
از اینجا می توان دریافت که چرا برای پیشرفت در فلسفه اخلاقی یا به تعبیر امروزی آن، #علوم_انسانی ، اولا، باید در روش تحصیل معرفت در قلمرو این علوم تجدید نظر کرد و انسان را، علی رغم دارا بودن ابعادی ویژه، جزئی از طبیعت شمرد و آن را موضوعی برای پژوهش تجربی در نظر گرفت و بر آن شد که انسان و احوال مربوط به او جزئی از امور واقع است؛ پس نمی توان با روش برهانی پیشین درباره او داوری کرد.
ثانیا، پس از نفی کاربرد روش قیاسی در عرصه علوم انسانی، روش جایگزین را شناسایی کرد و به کار بست؛ یعنی روش استدلال آزمایشی را که روشی است متکی و مستند به رابطه علی که خود رابطه ای است که منحصرا از طریق مشاهده و تجربه قابل شناسایی و بررسی است.
زینب سیار ✍
خبرگزاری مهر
#معرفت_شناسی
#استقراگرایی
#عقلانیت_جربه_گرایانه
#بیکن
#کنت
#پوزیتیویسم_اجتماعی
منابع:
جیمز لیدیمن، فلسفۀ علم، ترجمۀ حسین کرمی
فردریک کاپلستون، تاریخ فلسفه، ترجمۀ امیر جلال الدین اعلم
فصلنامۀ حوزه و دانشگاه، شمارۀ ۳۸
@persian_organon | معرفت شناسی
@mghlte | عصر روشنگری
مطالب مربوط :
ادعاهای علمی :
www.tgoop.com/persian_organon/82
#استقرای_علی از نظر جان استوارت میل :
www.tgoop.com/persian_organon/49
خلط همبستگی و علیت
www.tgoop.com/mghlte/1160
BY ایوان چراغانی دانش ( معرفت شناسی ، منطق کاربردی ، تفکر نقادانه ، تکامل)
Share with your friend now:
tgoop.com/persian_organon/386