ایوان چراغانی دانش ( معرفت شناسی ، منطق کاربردی ، تفکر نقادانه ، تکامل)

💠مسئله استقرای هیوم💠

در #استدلال استقرایی، شخص تعدادی مشاهده می‌کند و بر اساس آن‌ها یک قاعده کلی را بصورت احتمالی استنباط  می‌کند. مثلاً از روی یک رشته مشاهده که زنی با سگش در ساعت ۸ صبح روز دوشنبه در کنار بازار راه می‌رود، استتناج می شود که دوشنبه بعد هم او همان کار را خواهد کرد، یا به‌طور کلی زن هر دوشنبه با سگش از کنار بازار راه می‌رود. این که دوشنبه بعد زن با سگش از کنار بازار راه برود صرفاً به رشته مشاهدات می‌افزاید، اثبات نمی‌کند که او هر دوشنبه از کنار بازار گذر خواهد کرد. اول از همه، فارغ از تعداد مشاهدات، قطعی نیست که زن همیشه در ساعت ۸ دوشنبه از کنار بازار راه برود.
#هیوم استدلال می‌کند که ما حتی نمی‌توانیم ادعا کنیم وقوع این رخداد «محتمل تر» است، زیرا این نیز همچنان نیازمند این فرض است که گذشته پیش‌بینی کنندهٔ آینده باشد.
برتراند راسل در 'مسائل فلسفه' این مسئله را اینگونه بیان کرده‌است:

حیوانات اهلی وقتی کسی را می‌بینند که معمولاً به آنها غذا می‌دهد ، انتظار غذا دارند. می‌دانیم که همه این انتظارات خام یکنواختی احتمالاً گمراه کننده‌اند. کسی که هر روز مرغ را در طول زندگیش غذا می‌دهد در نهایت گردن او را می‌برد.

⭕️دو پاسخ

گیریم که یکنواختی طبیعت را نتوانیم اثبات کنیم ، ولی همین دست کم می توانیم امیدوار باشیم که دلیل تجربی محکمی به سود آن بیابیم ، بالاخره همین که فرض یکنواختی طبیعت تا به حال همواره صحیح بوده است ، آیا دلیل محکم و مسلمی به سود آن نیست؟!
اما هیوم در جواب می‌گوید: این نوع استدلال #مصادره_به_مطلوب است. چون خود این استدلال نیز استقرایی است و با این حساب منوط است به اینکه یکنواختی طبیعت را از پیش فرض کرده باشیم.
معلوم استدلالی که از آغاز فرضش یکنواختی طبیعت است دیگر خودش نمی‌تواند نمودار صدق این فرض باشد، به عبارت دیگر در این واقعیت جای چون و چرا نیست که طبیعتاً تاکنون عموماً یکنوخت عملکرده است ولی ما نمی‌توانیم به پشتوانه این واقعیت استدلال کنیم که طبیعت همچنان یکنواخت عمل خواهد کرد.

استدلال بسیار جالب هیوم تاثیری عمیق بر #فلسفه_علم گذاشت و دامنه این تأثیر تا به امروز باقی است. مثلاً کوشش ناموفق #پوپر برای اینکه نشان دهد دانشمندان تنها چیزی که لازم دارند استنتاج قیاسی است از این اعتقاد هیوم نشأت می‌گرفت که استدلال استقرایی یکسره غیرعقلانی است.
فیلسوفان به مسئله هیوم چندین جواب جورواجور داده اند.برخی معتقدند که کلید حل معما مفهوم #احتمال است. عقیده کاملا معقولی است. چون اگرچه در استنتاج استقرایی نتیجه به نحو ضروری از مقدمات حاصل نمی‌شود ، اما اینقدر هست که مقدمات نتیجه را کاملا محتمل می سازند.
بنابراین شناخت علمی حتی اگر یقینی نباشد بسیار محتمل است، اما این جواب به مسئله مشکلات خودش را هم دارد و به هیچ وجه از قبول عام برخوردار نیست.
جواب مشهور دیگر اینست که بپذیریم استقرا توجیه عقلانی ندارد ، امامیتوان این مسئله را ، مسئله چندان مهمی ندانیم
برخی فیلسوفان در دفاع از این موضوع گفته اند که در فرایند تفکر ، استدلال استقرایی نقشی چنان بنیادی دارد که اساسا توجیه آن بی توجیه است بی وجه است.
پیتر #استراسون فیلسوف بانفوذ معاصر طرفدار این رای ست وبا تمثیل زیر از آن دفاع می‌کند ومی‌گوید :
اگر دغدغه کسی این باشد که فلان عمل قانونی هست یا نه ؟می تواند به کتاب قانون مراجعه کند و ببیند قانون درباره آن عمل خاص چگونه حکم می کند؟ اما شخصی را تصور کنید که دغدغه اش این باشد آیا خود قانون قانونی است یا نه؟ این دیگر الحق دغدغه عجیبی است چون قانون دقیقا معیاری است که بر مبنای آن درباره اینکه سایر امور ، قانونی هستند یا نه قضاوت صورت می‌گیرد ، ولی تحقیق در این باره که آیا خود معیار هم قانونی است یا نه ؟ دیگر چه معنایی دارد؟او معتقد است که استقرا هم مشمول همین قاعده است چون استقرا قانونی ست که ما به کار می‌گیریم تا معین کنیم آنچه درباره جهان گفته می‌شود موجه است یا نه. برای نمونه فلان کارخانه داروسازی مدعی می شود که داروی جدید تاثیر معجزه آسا دارد اما برای اینکه معلوم کنیم آیا این ادعا موجه است یا نه به استقرا متوسل می‌شویم ولی اصلا چه معنی دارد که موجه بودن یا نبودن خود استقراء موضوع سوال ما باشد؟


#فلسفه_علم
#سمیر_اکاشا

#قیاس
#استقرا
#معرفت_شناسی
#انواع_استدلال
#قوی_سیاه

@persian_organon | ایران‌چراغانی‌دانش
@mghlte | عصر روشنگری

▪️کتاب صوتی قوی سیاه
▪️ انواع استدلال غیر مباشر
▪️ استدلال مباشر
▪️ مشگلات استقرا گرایی
▪️استقرا
▪️ علوم قیاسی
▪️انکارگرایی ( #شکاکیت_افراطی )

Telegram

مجله‌ی اینترنتی عصر روشنگری

دیباچه
#قوی_سیاه
#نسیم_طالب

#کتاب_صوتی
#فلسفه_اقتصاد
#فلسفه_مدیریت

نسیم نیکلاس طالب که با نوشتن این کتاب به شهرت جهانی رسید ، می‌گوید : توانسته در بازار #بورس اندوخته‌ای به دست آورد که دیگر ناچار نباشد برای گذران زندگی وقت خود را به دیگران بفروشد.
از…

www.tgoop.com/persian_organon/614

296 viewsedited  Jan 1, 2022 at 16:22

💠مسئله استقرای هیوم💠

در #استدلال استقرایی، شخص تعدادی مشاهده می‌کند و بر اساس آن‌ها یک قاعده کلی را بصورت احتمالی استنباط  می‌کند. مثلاً از روی یک رشته مشاهده که زنی با سگش در ساعت ۸ صبح روز دوشنبه در کنار بازار راه می‌رود، استتناج می شود که دوشنبه بعد هم او همان کار را خواهد کرد، یا به‌طور کلی زن هر دوشنبه با سگش از کنار بازار راه می‌رود. این که دوشنبه بعد زن با سگش از کنار بازار راه برود صرفاً به رشته مشاهدات می‌افزاید، اثبات نمی‌کند که او هر دوشنبه از کنار بازار گذر خواهد کرد. اول از همه، فارغ از تعداد مشاهدات، قطعی نیست که زن همیشه در ساعت ۸ دوشنبه از کنار بازار راه برود.
#هیوم استدلال می‌کند که ما حتی نمی‌توانیم ادعا کنیم وقوع این رخداد «محتمل تر» است، زیرا این نیز همچنان نیازمند این فرض است که گذشته پیش‌بینی کنندهٔ آینده باشد.
برتراند راسل در 'مسائل فلسفه' این مسئله را اینگونه بیان کرده‌است:

حیوانات اهلی وقتی کسی را می‌بینند که معمولاً به آنها غذا می‌دهد ، انتظار غذا دارند. می‌دانیم که همه این انتظارات خام یکنواختی احتمالاً گمراه کننده‌اند. کسی که هر روز مرغ را در طول زندگیش غذا می‌دهد در نهایت گردن او را می‌برد.

⭕️دو پاسخ

گیریم که یکنواختی طبیعت را نتوانیم اثبات کنیم ، ولی همین دست کم می توانیم امیدوار باشیم که دلیل تجربی محکمی به سود آن بیابیم ، بالاخره همین که فرض یکنواختی طبیعت تا به حال همواره صحیح بوده است ، آیا دلیل محکم و مسلمی به سود آن نیست؟!
اما هیوم در جواب می‌گوید: این نوع استدلال #مصادره_به_مطلوب است. چون خود این استدلال نیز استقرایی است و با این حساب منوط است به اینکه یکنواختی طبیعت را از پیش فرض کرده باشیم.
معلوم استدلالی که از آغاز فرضش یکنواختی طبیعت است دیگر خودش نمی‌تواند نمودار صدق این فرض باشد، به عبارت دیگر در این واقعیت جای چون و چرا نیست که طبیعتاً تاکنون عموماً یکنوخت عملکرده است ولی ما نمی‌توانیم به پشتوانه این واقعیت استدلال کنیم که طبیعت همچنان یکنواخت عمل خواهد کرد.

استدلال بسیار جالب هیوم تاثیری عمیق بر #فلسفه_علم گذاشت و دامنه این تأثیر تا به امروز باقی است. مثلاً کوشش ناموفق #پوپر برای اینکه نشان دهد دانشمندان تنها چیزی که لازم دارند استنتاج قیاسی است از این اعتقاد هیوم نشأت می‌گرفت که استدلال استقرایی یکسره غیرعقلانی است.
فیلسوفان به مسئله هیوم چندین جواب جورواجور داده اند.برخی معتقدند که کلید حل معما مفهوم #احتمال است. عقیده کاملا معقولی است. چون اگرچه در استنتاج استقرایی نتیجه به نحو ضروری از مقدمات حاصل نمی‌شود ، اما اینقدر هست که مقدمات نتیجه را کاملا محتمل می سازند.
بنابراین شناخت علمی حتی اگر یقینی نباشد بسیار محتمل است، اما این جواب به مسئله مشکلات خودش را هم دارد و به هیچ وجه از قبول عام برخوردار نیست.
جواب مشهور دیگر اینست که بپذیریم استقرا توجیه عقلانی ندارد ، امامیتوان این مسئله را ، مسئله چندان مهمی ندانیم
برخی فیلسوفان در دفاع از این موضوع گفته اند که در فرایند تفکر ، استدلال استقرایی نقشی چنان بنیادی دارد که اساسا توجیه آن بی توجیه است بی وجه است.
پیتر #استراسون فیلسوف بانفوذ معاصر طرفدار این رای ست وبا تمثیل زیر از آن دفاع می‌کند ومی‌گوید :
اگر دغدغه کسی این باشد که فلان عمل قانونی هست یا نه ؟می تواند به کتاب قانون مراجعه کند و ببیند قانون درباره آن عمل خاص چگونه حکم می کند؟ اما شخصی را تصور کنید که دغدغه اش این باشد آیا خود قانون قانونی است یا نه؟ این دیگر الحق دغدغه عجیبی است چون قانون دقیقا معیاری است که بر مبنای آن درباره اینکه سایر امور ، قانونی هستند یا نه قضاوت صورت می‌گیرد ، ولی تحقیق در این باره که آیا خود معیار هم قانونی است یا نه ؟ دیگر چه معنایی دارد؟او معتقد است که استقرا هم مشمول همین قاعده است چون استقرا قانونی ست که ما به کار می‌گیریم تا معین کنیم آنچه درباره جهان گفته می‌شود موجه است یا نه. برای نمونه فلان کارخانه داروسازی مدعی می شود که داروی جدید تاثیر معجزه آسا دارد اما برای اینکه معلوم کنیم آیا این ادعا موجه است یا نه به استقرا متوسل می‌شویم ولی اصلا چه معنی دارد که موجه بودن یا نبودن خود استقراء موضوع سوال ما باشد؟


#فلسفه_علم
#سمیر_اکاشا

#قیاس
#استقرا
#معرفت_شناسی
#انواع_استدلال
#قوی_سیاه

@persian_organon | ایران‌چراغانی‌دانش
@mghlte | عصر روشنگری

▪️کتاب صوتی قوی سیاه
▪️ انواع استدلال غیر مباشر
▪️ استدلال مباشر
▪️ مشگلات استقرا گرایی
▪️استقرا
▪️ علوم قیاسی
▪️انکارگرایی ( #شکاکیت_افراطی )

BY ایوان چراغانی دانش ( معرفت شناسی ، منطق کاربردی ، تفکر نقادانه ، تکامل)