tgoop.com/quranicfragments/332
Last Update:
پرسش از آرِشی سراسر فراموش‌شده: شکنجه، زخم یا واگذاشته شدن؟
۱- پیش‌تر در یادداشت «شکنجه یا درد» نوشته بودم که در نخستین «فروق‌اللغویة»های عربی و برگردان‌های قرآن به فارسی برای واژه‌ی «عذاب» در کنار بن‌های گذرایی مانند رنجاندن و شکنجه کردن واژگانی مانند زخم، درد، دردمندی، سختی، ناخوشی، گرسنگی و آسیب آمده است که ناگذر هستند.
۲- اکنون آقای سلیمانی که تازه به تلگرام پی‌وسته‌اند در یادداشتشان درباره‌ی موضوعی دیگر، چشم‌انداز سراسر تازه‌ای را برای ما گشوده‌اند. ایشان بسیار کوتاه در بخشی از یادداشت به خواننده یادآوری می‌کنند ریشه‌ی عبری ע-ז-ב که برابر همان نویسه‌های ع-ذ-ب در عربی است از نخستین برگردان‌های عبری کتاب مقدس تا ام‌روز به معنای رهاکردن یا واگذاشتن به کار می‌رود.
۳- هم‌سانی این ریشه‌های عربی و عبری و از آن بن‌یادین‌تر، به کار رفتن این ریشه در بافتار نوشته‌های کهن دینی و به‌ویژه این‌جا در میان فرازهای مزامیر که قرآن بارها به آن ارجاع داده است، آدم را خیالاتی می‌کند که مبادا عذاب در قرآن معنا و آرِشی سراسر فراموش‌شده دارد.
۴- اگر پرسیده باشید که مگر می‌شود چنین چیزی که هم‌واره به صورت نوشته در دست‌رس و دیدرس همه‌ی ما بوده است برای سده‌ها فراموش شود، پاسخم آری است. مثلا یادداشت «ذوالقرنین و کژبرداشتی برای چندین سده در دو سنت اسلامی و مسیحی» را ببینید. این دو فراموشی درست هم‌ریخت نیستند؟
۵- بارها (مثلا این‌جا ) گفته‌ام و گفته‌اند که قرآن نخستین نوشته‌ی عربی است و «معلقات سبع» اگر دیرتر نوشته نشده باشند، دست کم دیرتر ویرایش شده‌اند. پس ما نوشته‌ای در دست نداریم و نمی‌توانیم بدانیم این ریشه هم‌زمان با پیدایش قرآن، چگونه از سوی گویش‌وران زبان عربی شنیده می‌شده است.
۶- به هر رو، اکنون ما هیچ پشت‌وانه‌ای جز معنای تبارشناسانه در بافتار نوشته‌های دینی برای پافشاری بر برابرنهادن «عذاب» با واگذاشتن و رهاکردن نداریم. گرچه می‌دانیم این تبارشناسی گواه بسیار ارزش‌مندی است اما بس نیست؛ چون واژگان تنها معنای درزمانی ندارند و چه بسا ما معانی درزمانی بسیاری از واژگان را سراسر از یاد برده باشیم.
۷- برخی فرازهای قرآنی مانند «کردارشان پوشیده دل‌شان را ز زنگاران پس این‌چنین از خانه‌دار خویش در پرده‌اند آن‌روز- کلّا بل رانَ علیٰ قلوبِهِم ما کانوا يَكسِبون کلّا إنّهم عن ربّهِم یَومئذٍ لَمَحجوبون (۸۳:۱۴-۱۵)» و «برده‌اند مهر را از یاد، او ز یاد برده هم ایشان را- نسوا الله فنسيهم (۹:۶۷)» از چنین واگذاشته‌شدگی‌ای سخن می‌گویند که نشان می‌دهد این انگاره در اندیشه‌ی پیام‌آور قرآن بوده است. اما می‌دانیم این‌ها برای کنکاش درباره‌ی معنای یک ریشه، گواه‌هایی دور و نابسنده‌اند.
#قرآن #ترجمه #تفسیر #زبان_دین #قصه_ها #دخیل_کردن_پیش_فرض_ها #غلط_رایج_در_ترجمه #زبان_عبری #تورات #مزامیر #حجیت_ظاهر #ریشه_ها #ع_ذ_ب
BY یادداشت‌های قرآنی
Share with your friend now:
tgoop.com/quranicfragments/332