tgoop.com/radiomazmoon/1542
Last Update:
تصویب و لغو کاپیتولاسیون در ایران چطور رقم خورد؟
[انتشار به مناسبت ۲۳ اردیبهشت‌ماه؛ سالروز لغو کاپیتولاسیون در ایران]
📌 مجلس سنا در ۲۵ مردادماه سال ۱۳۴۳ الحاق ایران به قرارداد جهانی وین را تصویب کرد؛ ولی ضمیمهٔ پرچالش این قرارداد که به کاپیتولاسیون معروف بود، مسکوت ماند. همه می‌ترسیدند درباره‌اش حرفی بزنند. ایرانی‌ها اولین بار با معنی چنین چیزی در قرارداد ترکمانچای آشنا شده بودند و جزئی از تلخ‌ترین و تحقیرآمیزترین خاطرات جمعی‌شان بود.
📌 حسنعلی منصور، نخست‌وزیری بود که با حمایت آمریکا سرکار آمده بود تا لایحهٔ پرچالش را در مجلس شورای کلی و سنا، از تصویب بگذراند. منصور با مجلس‌گردانی ماهرانه، این ضمیمه را از تصویب سنا گذراند. ساعت ۱۲ شب وقتی مذاکره‌ها تمام شد و هیچ‌کس نایی برای صحبت نداشت، نخست‌وزیر گفت برای این ضمیمه هم رأی‌گیری کنیم.
📌 بعد از سنا نوبت مجلس شورا بود. منصور باز هم از اصل غافلگیری استفاده کرد. وقتی وکلای مجلس خسته شده بودند، منصور پشت تریبون مجلس رفت و خواست که بمانند و لایحه‌ای را جلوتر از بقیه بررسی کنند. با وجود همهٔ مقدمه‌چینی‌های قبلی و دانه‌پاشی‌های چند ماههٔ نخست‌وزیر، باز هم یک‌سوم‌شان به این لایحه رأی منفی دادند.
📌 مدتی طول کشید تا خبر تصویب این لایحه به بیرون درز کند. سند فوراً به دست آیت‌الله خمینی رسید.
[بخشی از سخنرانی آیت‌الله خمینی در ۴ آبان ۱۳۴۳]:
قانونی به مجلس بردند که در آن اولاً ما را ملحق کردند به پیمان وین و ثانیاً الحاق کردند به آن که تمام مستشاران نظامی آمریکا با هرکس که به آنها بستگی دارد، از هر جنایتی که در ایران بکنند، مصون هستند. دادگاه‌های ایران حق محاکمه و بازپرسی ندارند. باید پرونده به آمریکا برود و در آنجا ارباب‌ها تکلیف را معین کنند!
📌 دولت با کمال وقاحت از این امر ننگین طرفداری کرد. ملت ایران را از سگ‌های آمریکایی پست‌تر کردند. اگر کسی یک سگ آمریکایی را با اتومبیل زیر بگیرد، او را بازخواست می‌کنند. ما این قانون را که به اصطلاح خودشان از تصویب گذرانیده‌اند، قانون نمی‌دانیم. ما این مجلس را مجلس نمی‌دانیم. ما این دولت را دولت نمی‌دانیم. این ها خائنند؛ خائن به کشورند.
📌 در بهمن ۱۳۵۷ مردم اصفهان برای اولین مرتبه گام عملی در جهت نقض قانون مصوب مجلس شورای ملی برداشتند. در این شهر یکی از اتباع آمریکا راننده‌ای را مضروب کرد و مردم هم دستگیرش کردند و توسط محکمه‌ای که توسط اهالی منطقه برگزار شد، تبعهٔ آمریکایی پس از پرداخت دیه آزاد شد. این اقدام نخستین گام اساسی در جهت محو کاپیتولاسیون بود. در نهایت کاپیتولاسیون، در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۵۸ به پیشنهاد هیئت وزیران و با تصویب شورای انقلاب اسلامی، لغو شد.
@radiomazmoon
🎧 برای شنیدن داستان کامل تصویب کاپیتولاسیون در ایران، با فیلترشکن روشن روی پیوند پایین بزنید و پروندهٔ پهلوی رادیو مضمون را بشنوید 👇
https://castbox.fm/vb/580647611
BY رادیو مضمون
Share with your friend now:
tgoop.com/radiomazmoon/1542