📢دکتر ناصر نوروززاده چگینی- باستان‌شناس پیشکسوت و سرپرست کاوش‌های مسجد-مدرسه حیدریه در محله بلاغی در آذرماه ۹۳ ( در مصاحبه با نگارنده)اعلام کرد: این بخش از شهر قزوین به میزان زیادی از بقایای مستور شهر قزوین را در دل زمینهای خودش جای داده و می‌تواند در آینده با توسعه پژوهش‌ها بخشی از تاریخ قزوین را از دوره سلجوقی –صفوی روشن کند.
وقتی زمین را بشکافند به عمق ۴ متر لایه تاریخی را کشف می‌کنند ما در محل کاوش با توجه به کشف بقایای فرهنگی حدس می‌زنیم آثاری از دوره آل بویه تا قاجار یافت شود.

🔸مجموعه آثار حاصل از کاوش این امکان را فراهم می‌کند که نخست ما بتوانیم تحولات شهری قزوین را بازسازی کنیم. چون شهر قزوین دوره‌های قاجاری، صفوی،سلجوقی را در برمی‌گیرد اما ما نمی‌دانیم دوره بین اواخر سلجوقی تا اوایل صفوی کجاست؟ نتایج این کاوش نشان داده که توسعه شهری قزوین از دوره پس از سلجوقی در جبهه شرقی خیابان سپه تا کنارهای شرقی باغ شهر قدیم ادامه دارد. دوم بقایای فرهنگی (سفال ) هم توالی تحولات فرهنگی شهر را همراه با یک بانک اطلاعات مناسبی از سفال شهر قزوین به ما می‌دهد که این را قبلاً نمی‌دانستیم.

🔸ضمن آنکه اعتقاد دارم توسعه شهر قزوین بعد از دوره سلجوقی یعنی در دوره ایلخانی و تیموری در واقع در این محدوده مورد تهاجم واقع شده است.با عبور خیابان انصاری شرقی بخشی از گروه‌های اطلاعاتی که چه به صورت بناهای سرپا و چه به صورت آثار زیر خاک و پنهان از بین خواهد رفت.

http://instagram.com/miras_bashi
@mirasbashi

🎥 باغ جهانی عباس‌آباد چقدر در خطر است؟ ماجرای مشکوک الحاق این باغ به شهر بهشهر با یک مصوبه عجیب / احتمال خروج باغ از فهرست میراث جهانی (فیلم)

▪️حسن ظهوری و آتنا فلاحتی

فیلم گزارش را اینجا ببینید: asriran.com/004L18

📽 ویدئوهای دیدنی دیگر در کانال های آپارات و یوتیوب عصر ایران
👇👇👇
https://www.aparat.com/asriran/videos

youtube.com/@asriran_official/videos

@MyAsriran

کارشناسان میراث فرهنگی در گفت‌وگو با «پیام ما» انحلال پژوهشگاه میراث‌فرهنگی را تهدیدی برای آینده حفاظت از هویت تاریخی ایران عنوان کردند

چوب حراج بر دانش میراث
| فرزانه قبادی |

🔺نتایج بررسی‌های صورت‌گرفته توسط مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، به‌عنوان نهاد تخصصی پژوهشی و علمی این حوزه، دچار مشکلات جدی از جمله محقق نشدن اهداف و ضعف در استفاده از ظرفیت‌های موجود شده است. به‌رغم تلاش‌های اولیه برای تبدیل این پژوهشگاه به بازوی علمی و پژوهشی میراث‌فرهنگی کشور، تغییرات پی‌درپی ساختاری و نبود یک سند راهبردی مشخص، تحقق اهداف این مجموعه را با چالش مواجه کرده است. بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد تنها ۲۷ درصد از اهداف تعریف‌شده در اساسنامه پژوهشگاه محقق شده است و بیش از ۸۵ درصد اهداف برنامه‌های بالادستی این نهاد به نتیجه نرسیده است. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد بازنگری در ساختار، تقویت نظارت علمی و عملیاتی بر پروژه‌های اجرایی و استفاده مؤثر از ظرفیت‌های موجود در این مرکز از ضروریات است.

🔺در ماه‌های اخیر برخی افراد مسائلی درباره انحلال پژوهشگاه مطرح کرده‌اند که با واکنش‌ پیشکسوتان و کارشناسان میراث فرهنگی روبه‌رو شده است. در گفت‌وگو با «جلیل گلشن»، رئیس اسبق پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و «سعید شفیعا»، معاون دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس، دیدگاه آنها را در مورد عملکرد پژوهشگاه، ایده‌های مطرح‌شده در مورد تغییرات ساختاری آن و راهکار بهبود عملکرد این مرکز جویا شدیم. آنها معتقدند انحلال پژوهشگاه اشتباه بزرگی است و ضربه جبران‌ناپذیری به میراث فرهنگی کشور وارد می‌کند، اما درعین‌حال این نهاد نیاز جدی به بازنگری در راهبردها و اصلاحات اساسی در رویکردهای مدیریتی دارد.

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.
https://payamema.ir/payam/125325

#میراث_فرهنگی #پژوهشکده_میراث #گردشگری #پیام_ما
@payamema

🔺از افتتاح غیرقانونی تا آتش سوزی در محوطه باستانی  ویگل

📍پاسخگوی وضعیت بغرنج ویگل چه کسی است ؟


🖋#مهدی_عرشی

‼️با گذشت بیش از دو هفته از افتتاح نمایشگاه میراث فرهنگی در محوطه باستانی ویگل (هراسکان) واقع در آران و بیدگل با آثار و اشیا متعلق به دوران ساسانیان و دوران اسلامی هیچگونه اقدام‌ حفاطتی و حراستی برای نگهداری این مکان انجام‌ نشده است.

🔸به گزارش میراث‌باشی؛ با وجود افتتاح غیرقانونی این نمایشگاه بدلیل عدم رعایت اصول حفاظتی،  چند شب قبل کانکس پایگاه ویگل مستقر در ورودی محوطه دچار آتش سوزی شد، هر چند آتش خسارتی به محوطه ایجاد نکرد ولی هشداری بود به مسئولان وزارت میراث فرهنگی و شهرستان آران و بیدگل که این محوطه باستانی با برخورداری از وجود آتشکده ساسانی و اشیا ارزشمند نیازمند رعایت اصول ایمنی است.

🔸در ۲۵ دی ماه محوطه باستانی ویگل تنها با حضور چند مسئول شهرستان آران و بیدگل از جمله امام جمعه و شهردار و رییس اداره میراث فرهنگی و عدم‌ حضور مسئولان وزارتخانه میراث‌فرهنگی کشور، استانی و مقامات دولتی آران و بیدگل از جمله فرماندار و‌ نماینده مجلس با جمعیت کمی افتتاح شد تا این‌سوال پیش آید که آیا غیبت مسئولان با غیرقانونی بودن افتتاح این نمایشگاه مرتبط است؟

🔸افتتاح محوطه ویگل در حالی رقم خورد که در تاریخ ۱۰ مرداد ماه فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی استان اصفهان در نامه ای به «سیدجواد حسین زاده ساداتی» مدیر پایگاه باستانی ویگل بازگشایی این نمایشگاه را منوط به رعایت دستورالعمل و موارد ایمنی  استاندارد اعلام کرده و بازگشایی آن را به صلاح ندانسته بود، نامه ای که رییس اداره میراث فرهنگی آران و بیدگل در تاریخ پانزدهم مهرماه به شهردار آران و بیدگل مجددا ارجاع داده و بازگشایی ویگل را با شرایط موجود جایز ندانسته بود.


🔸افتتاح نمایشگاه محوطه باستانی ویگل  بدون‌مجوز و‌ در نبود شرایط حفاظتی لازم نگرانی های زیادی به وجود آورده و این‌سوال را پیش آورده است چرا با وجود نمایشگاه بودن ،اشیا ارزشمند موزه ای مانند نیمکت های دارای کتیبه و سفال های کامل قرن هفتم در آن نگهداری می شود ؟! مگر نه اینکه این اشیا موزه ای در پایان کاوش باستان شناسی طبق قانون می بایست به امین اموال تحویل داده شده و در موزه از آن مراقبت گردد! این بی سامانی از کجا نشات می گیرد؟ و چه کسی باید پاسخگو باشد؟

🔸گفتنی است بعد از بازگشایی این‌نمایشگاه خبر استعفای «سیدجواد حسین زاده ساداتی» به گوش رسیده و ایشان نیز در حال حاضر در ایران حضور ندارند تا درباره وضعیت محوطه ویگل که جزو  رزومه اش است پاسخگو باشد و در شرایط کنونی این محوطه باستانی بدون‌ سرپرست یا مدیر اداره می شود!


🔸افتتاح نمایشگاه ویگل تنها معضل این‌محوطه باستانی ۱۲۰ هکتاری که در سال ۸۱ در فهرست آثار ملی به شماره ۶۵۴۰ به ثبت رسیده نیست بلکه مجوز احداث جاده ترانزیتی برای توسعه یک‌ شهرک صنعتی در فاصله ۱۵ متری عرصه محوطه از دیگر مواردی است که خوشبختانه به همت بازرسی وزارت میراث فرهنگی کشور از این‌ اقدام غیرقانونی جلوگیری به عمل آمده است.

🔸با توجه به این اوضاع مسئولان وزارت میراث فرهنگی کشور، اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و شورای تامین شهرستان آران و بیدگل باید پاسخگوی هر اتفاقی برای محوطه باستانی ویگل باشند و این سوالات هم باید پاسخ داده شود چرا این محوطه باستانی که سال ها میزبان حفاران غیر مجاز  بوده، بدون شرایط استاندارد توسط شهرداری آران و بیدگل افتتاح می‌شود؟ اگر اتفاقی برای این محوطه با اشیا موجود در نمایشگاه بوجود آید چه کسی پاسخگو خواهد بود؟ و اینکه سرانجام مجوز جاده کشی در حریم درجه یک ویگل چه خواهد شد و چرا با عاملان این تجاوز غیرقانونی به حریم محوطه و شخم زدن بستر حریم منظری بر خلاف ضوابط مصوب اثر برخوردی صورت نگرفته است؟

🔻لینک عکس‌ها🔻
https://www.tgoop.com/mirasbashi/18108

http://instagram.com/miras_bashi
@mirasbashi

تپه حصار را دریابیم!

دیروز (۱۴۰۳/۱۱/۱۱) به اتفاق استاد خطیب زاده سری به تپه حصار زدیم. همانند سایر آثار تاریخی وضع و حال خوبی ندارد.
هر چقدر اطراف این کهن شهر را می گردیم، آه و افسوس مان بیشتر می‌شود. امیدوارم جابه جایی ریل قطار از دل تپه حصار و ایجاد «سایت موزه» با جدیت بیشتری پیگیری شود تا گره های بعدی نیز به مرور باز شود.
تقاضا می‌کنم این چند دقیقه توضیحات استاد خطیب زاده را بشنوید تا اگر روزی فرزندمان یا غریبه ای در مورد تپه حصار پرسید، حداقل چند دقیقه‌ای بتوانیم توضیحات مختصری تقدیمش کنیم.



مرکز دامغان شناسی

🔹کاخ کیومرث داراب به‌جای مرمت، تعمیر شده!/ کارشناسان: بنای تاریخی کاخ کیومرث طرح مرمتی نداشته و صرفا رفع تکلیف شده است

🔹مرمت کاخ کیومرث داراب به‌تازگی به‌پایان رسیده است اما مرمت‌گران باتجربه استان فارس معتقدند، این نوع شیوه که در مرمت کاخ کیومرث به‌کار گرفته شده نامش حتی مرمت غیراصولی نیست بلکه یک نوع جعل تاریخ است. آنها می‌گویند، این کاخ با اینکه در فهرست آثار ملی کشور به‌ثبت رسیده اما هیچ گاه در شورای فنی استان فارس مطرح نشده و فاقد طرح مرمتی بوده است.

🔗https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1590766


@ilnair

‍ سلسله تخریب‌ها در خوزستان ادامه دارد
«خانه» حافظ اهواز خراب شد
 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻
✍🏻مجتبی گهستونی
🔺در روز جمعه 12 بهمن بنای با ارزش دیگری در خیابان کاوه نبش موسوی (حافظ) در شهر اهواز زیر چنگال‌های بیل میکانیکی آوار شد تا نام این خانه هم به فهرست دیگر بناهای تخریب شده در بافت تاریخی اضافه شود. در سال‌های اخیر خانه پدری احمد محمود و خانه پدری کیانوش عیاری که در هر دو در بافت تاریخی قرار داشتند به واسطه ناتوانی متولیان مختلف تخریب شدند. البته به این لیست باید نام خانه‌هایی در خیابان‌های خسروی (غلامپور)، فردوسی (خوانساری)، سعدی (کتانباف) و حتی عامری را اضافه کرد.
 
🔺به محض اطلاع از ماجرا سریعا موضوع را به یگان حفاظت میراث‌فرهنگی، معاون میراث‌فرهنگی و رئیس اداره اهواز اطلاع دادم.
البته در روزهای گذشته برخی از بناهای قدیمی موجود در بافت تاریخی اهواز یکی پس از دیگری با تخریب مواجه شده‌اند. در خانه خرابی بافت تاریخی این شهر خیلی‌ها را مقصر می‌دانم. شاید از 40 اثر ثبت ملی شده اهواز در فهرست میراث‌فرهنگی بیش از 30 اثر در شرایط ناگوار قرار دارند.
🔺در دو روز گذشته علاوه بر بازدید از بافت مسکونی و تجاری در مرکز شهر، با وضعیت به شدت بحرانی محوطه باستانی ثبت ملی کوهساران مواجه شدم که به مکان امنی برای حفاران غیرمجاز تبدیل شده است.
🔺🔺از مدت‌ها پیش در خصوص وضعیت بحرانی بافت تاریخی و سایر محوطه‌های باستانی اهواز به شدت هشدار داده بودم.
اینجانب به عنوان یکی از بنیانگذاران اداره میراث‌فرهنگی شهرستان اهواز در سال 1394 در هنگامی که مشاور مدیرکل وقت بودم بی‌نهایت به راه‌اندازی اداره‌ای مختص شهرستان اهواز اصرار داشتیم و معتقد بودیم که این اداره باید از کارشناسان درجه اول و نیروی یگان حفاظت کیفی برخوردار باشد، اما در دوره‌های بعدی به گونه‌ای با این اداره برخورد شد که گویی این اداره تبعیدگاه است. با این شرایط رئیس اداره شهرستان اهواز باید چگونه به وظیفه خود عمل کند.
🔺البته کوتاهی اداره کل میراث‌فرهنگی خوزستان برای مصوب نکردن محدوده بافت تاریخی قصه دیگری است که کم کاری‌های شهرداری اهواز که بافت تاریخی را بافت فرسوده می‌شمارد و از تخریب تا نوسازی، انواع عوارض‌ها را تامین می‌کند را توجیه نمی‌کند.
🔺از سویی دیگر خانه‌های تاریخی و با ارزش معماری موجود در بافت تاریخی اهواز یکی پی از دیگری با چراغ سبز شهرداری و استعلام نکردن این نهاد از میراث‌فرهنگی تخریب می‌شوند تا روح بافت مصوب این شهر بیش از پیش زخمی شود.
🔺شهرداری اهواز که به خوبی متوجه شده است انگیزه‌های لازم به منظور حفاظت، مرمت و تملک وجود ندارد خود دست به کار شده و بی‌توجه به قوانین، حتی به خود زحمت استعلام گرفتن را نمی‌دهد و یکی پی از دیگری مجوز تخریب بخشی از بناهای با ارزش موجود در حریم بافت تاریخی اهواز را می‌دهد.
🔺بافت تاریخی اهواز قربانی معامله، بی‌توجهی، کم‌توجهی، مرمت نشدن، تملک نشدن، توجه نکردن به ضوابط عرصه و حریم است.
کم توجهی به بافت تاریخی اهواز به حدی است که برای هر شهروند و یا گردشگر این پرسش پیش می‎آید که چرا اهواز با وجود قابلیت‌های نهفته در خود و برخورداری از صنایع پر درآمد، اما اینچنین محروم است.
🔺در بافت تاریخی اهواز تعداد قابل توجه‌ای تک بنا داریم که نیازمند توجه هرچه بیشتر شهرداری و اداره میراث‌فرهنگی هستند.
اهواز به واسطه رودخانه کارون از شهرهای باستانی خوزستان است که در بخش شرقی از بافت کهن برخوردار بود اما مدتهاست که منظر معماری بومی و جنوبی اهواز از پریشانی و پلشتی‌های گوناگون رنج می‌برد.
🔺مدتها با مستندنگاری کردن و انجام انواع جلسات از پلاک‌های سنگی اهواز به‌عنوان نسل اول تابلو معرفی خیابان و کوچه‌ها با جان دل مراقبت کردیم. اما تا به امروز متولیان امر از پس حفاظت و مرمت این پلاک‌ها بر نیامده‌اند.
#نه_به_تخریب_آثار_فرهنگی_تاریخی #خوزستان#خانه حافظ#میراث‌فرهنگی#میراث خبر

پیام ارسالی از مخاطبان دیده‌بان

فرافکنی به سبک شهرداری زاکانی
تکذیب قطع درخت به جای عذرخواهی و توقف فعالیت عمرانی / آیا سکوت میراث فرهنگی در مقابل ساخت و ساز در بنای ثبت ملی ادامه خواهد داشت؟

چند روز پیش خبری را شخصا در مورد ساخت و ساز در باغ موزه قصر خدمتتان ارسال کردم و با کمال تعجب با جوابیه عجیب و عجولانه روابط عمومی شهرداری منطقه ۷  به جای مسئولین باغ موزه قصر مواجه شدم.
چند نکته را در جواب آن مسئول محترم ذکر می کنم:

۱. همه ورزشکاران و هم‌محلی های قصر می دانند در سال‌های اخیر صدها درخت باغ موزه قصر قطع شده اند، برای نمونه آخرین تصویری که در اواخر آبانماه در ضلع جنوب شرق قصر گرفتم را ارسال میکنم ولی نکته اینجاست در متن خبر اشاره ای به قطع جدید درختان نشده بود !

۲. دیروز به کارکنان باغ موزه مراجعه کردم و اعلام شد بنای یادبود شهدا در این مکان در حال احداث است! روابط عمومی محترم بهتر بود ضمن  احترام به شعور مخاطب بتن ریزی در این سطح را به نصب مجسمه تقلیل ندهد.

۳. باغ موزه قصر ثبت میراث ملی و دارای حریم قانونی است و هر گونه دخل تصرف و تخریب و ساخت و ساز و حتی بازسازی بدون اخذ مجوز از میراث فرهنگی در این مکان غیرقانونی و مطابق قانون دادستان بایستی با متخلفان برخورد کند حتی اگر از نظر عزیزان فنی شهرداری که متأسفانه هیچ دانشی در امر میراث فرهنگی ندارند تخلفی روی نداده باشد.

۴. باغ موزه قصر حال خوشی ندارد، عمده این وضع در سال‌های اخیر و با نگهداشت غیر اصولی شهرداری منطقه ۷ و غفلت مدیران موزه صورت گرفته که در قطع درختان، تخریب کامل باغچه های گل کاری شده و تخریب کامل نیمکت های محوطه و حتی نصب بی سلیقه نیمکت های جدید و... می‌توان دید.

۵. مدیران باغ موزه قصر به عنوان متولی ساخت و ساز این بنای یادبود شهدا در ۵۰ متری یک یادمان شهدای دیگر !!! باید بفرمایند چه استدلالی در این ساخت و ساز عجیب و غیرقانونی دارند.

۶. علی رغم قطعی بودن تخلفات میراث فرهنگی دولت وفاق در مقابل این تخلفات سکوت کرده، آیا لابی های پشت پرده موثر بوده یا باید منتظر ورود جدی و جلوگیری از ادامه فعالیت عمرانی در باغ موزه قصر توسط این وزارتخانه باشیم.

https://www.tgoop.com/reesjomhoormiras

🔹ادعای موروثی بودن آثار هخامنشی و ساسانی در موزه خصوصی شیراز! / وزارت میراث فرهنگی: دنبال راهکار برای تعیین تکلیف آثار باستانی موزه جندی شاپور هستیم

🔹موزه خصوصی جندی‌شاپور در اقدامی مغایر با قوانین میراث‌فرهنگی در ایران و یونسکو اقدام به نگهداری و نمایش آثار هخامنشی، ساسانی و اشکانی کرده‌ است. این در حالی است که مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی وزارت میراث فرهنگی درخصوص نگهداری این آثار توسط یک موزه خصوصی، توجیه مشخص و شفاف ندارد و در رابطه با منشاء و چگونگی جمع آوری آثار هزاران ساله موزه جندی شاپور به نقل قول وکیل موزه جندی شاپور پرداخت که گفته است: «این آثار به ‌صورت موروثی به ‌دست آنها رسیده است.»

🔗https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1591791


@ilnair

🔺نصب دو دوربین حفاظتی در عرصه چگاسفلی بدون صدور مجوز از سوی پایگاه میراث فرهنگی!

🔸 منابع محلی از حفر زمین طی این یکی دو روز گذشته برای نصب دوربین حفاظتی برای این روستا به میراث‌باشی خبر می‌دهند. هر چند نفس این عمل ضروری و نیکوست اما با توجه به حساسیت چگاسفلی و احتمال وجود آثار لازم است این اقدام با مجوز پایگاه میراث فرهنگی و نظارت آنها نصب شود و صد البته به گونه‌ای نصب شود که آثار را هم پوشش دهد.

🔸اما منابع محلی می‌گویند یگان حفاظت دیروز از نصب دوربین‌ها تا صدور مجوز ممانعت به عمل آورده اما ظاهرا حفاری مکان برای نصب دوربین‌ها آن هم روی عرصه انجام و بتون‌ریزی شده است!!!

🔸و اینک حفاری برای این دو دوربین یکی کنار خانه‌ای در نزدیکی مدرسه و تپه باستانی و دیگری در جنوب غربی روستا بدون مجوز انجام شده است و اینک یگان حفاظت راهی منطقه است!

🔸این در حالی است که دهیاری می‌توانست به کمک اداره برق این دوربین‌ها را روی دکل‌های برق نصب کند و دیگر نیازی به حفاری زمین نبود.

🔸به منظور ارتقاء و بهبود ضریب امنیت در روستاها ، کاهش و جلوگیری از سرقت چند صباحی است دوربین‌های مداربسته در برخی مسیرهای ورودی و نقاط حادثه خیز روستاها نصب می‌شود و فیلم‌ این دوربین ها در صورت لزوم اختیار پلیس قرار خواهد گرفت.اعتبار مورد نیاز برای خرید و نصب دوربین مدار بسته را از محل درآمد و اعتبار دهیاری‌ها و روستاهای که دهیاری ندارند نیز با کمک بخشداری و دهیاریهای همجوار نصب خواهد شد.
http://instagram.com/miras_bashi
@mirasbashi

هتل رزیدانس تهران زیر تیغ تخریب می‌رود

🔹️هتل رزیدانس حیدر غیایی، معمار سرشناس ایرانی در خیابان سمیه پس از دهه‌ها کش و قوس به تیغ تخریبگران سپرده شده است. بنیاد مستضعفان این بنای ارزشمند را نیز سال‌ها پیش در لیست واگذاری‌های خود قرار داد تا زمینه‌ها را برای تخریب این بنا ایجاد کند.

🔸️هر چند که قرار بود واگذاری این بنا به جهت بازسازی آن و ایجاد کاربری هتلی و تجاری باشد؛ اما فعالان میراث معماری معاصر تهران اکنون از قصد مالک برای تخریب هتل خبر می‌دهند. هتل رزیدانس با نام هتل رویال رزیدانس، هتل کارلتون یا اقامتگاه حیدر غیایی نیز شناخته می‌شود. این بنا دهه‌ها است که بخشی از تاریخ معماری تهران را در خیابان سمیه حفظ می‌کند و بخشی از میراث معماری معاصر شهر تهران به شمار می‌رود.

🔗 جزییات بیشتر را در کجارو بخوانید.

✈️@kojaro

💢آفت بی‌توجهی و مدیریت چندگانه در بناهای تاریخی مذهبی اصفهان

🖋مهرناز شهباز

مدیریت چندگانه در بناهای تاریخی مذهبی اصفهان سال‌هاست که آفت این یادمان‌ها شده آنچنان که شانه خالی کردن نهادهای ذی مدخل از زیر بار مسوولیت نگهداری بایسته منجر به نوعی بی‌توجهی در حراست از آن‌ها شده است. علاوه بر این نیز مرمت‌های غیر اصولی و سطحی در این بناها خود رنجی مضاعف بر رنج‌های بی شمار آن‌ها محسوب می‌شود.

مسجدها و امامزاده‌های تاریخی جزو بناهای تاریخی مذهبی به شمار می‌روند که با وجود دخیل بودن چندین نهاد از جمله اداره اوقاف و امور خیریه، هیات امنا و  اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در آن‌ها، از نبود مدیریت یکپارچه و بایسته و در شان یک بنای مذهبی تاریخی رنج می‌برند.

واضح‌ترین و شاخص‌ترین نمونه این بناها در اصفهان که بیشتر از همه در صدر اخبار رسانه ها قرار گرفت، مسجد سید اصفهان است، مسجدی تاریخی متعلق به دوره قاجار که با وجود مدیریت اداره اوقاف و امور خیریه،  مرکز رسیدگی به امور مساجد ، ۲ هیات امنا و حتی دخیل بودن نهاد میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی تا فروپاشیِ حجم زیادی از تزیینات کاشی و چوبی پیش رفته است.

مسجد سلجوقی برسیان نیز یکی دیگر از بناهای مذهبی تاریخی در ۴۳ کیلومتری شرق اصفهان است که سال‌ها بر اثر بی‌توجهی و نداشتن کاربری، رنگ فراموشی می‌خورد این در حالی است که ۱۵ سال پیش مسجد جدیدی در جوار آن بنا و این مسجد کهنسال بیشتر از پیش دچار فراموشی و مهجوری شد.
امامزاده درب امام باز نمونه دیگر از شمار بناهای تاریخی مذهبی اصفهان است که در سال‌های گذشته بدلیل مرمت‌های غیر اصولی، بهره برداری های نادرست مثل ایجاد آشپزخانه در بخش‌های مشتمل بر فضاهای تاریخی با تزیینات مقرنس و همچنین بی‌توجهی در نگهداری و نبود اقدامات حفاظتی بهنگام، دچار آسیب‌های بسیاری شده است.

دستکم ۶ امامزاده در شهر اصفهان دارای بنای تاریخی هستند و همه آن‌ها مثل امام زاده درب امام به نوعی بدلیل نبود مدیریت یکپارچه و مناسب، در نگهداری و حفاظتِ درخور بنای تاریخی دچار نقصان هستند.

مسجد جامع عتیق، مسجد جامع عباسی ، مسجد حکیم، مسجد رحیم خان و مسجد رکن الملک از جمله بناهای تاریخی مذهبی در اصفهان هستند که  گاه و بی گاه با مرمت های غیراصولی، بهره‌برداری های خارج از توان ظرفیت یک بنای مسن و یا نبود بی‌توجهی به ضوابط حفاظت و نگهداری از آثار تاریخی، دچار آسیب می‌شوند.

گره همه این مشکلاتِ بناهای مذهبی تاریخی  در نبود شورایی عمل‌گرا و منسجم بین نهادهای مرتبط  چون ادارکل اوقاف، میراث فرهنگی، هیات امناها و مرکز امور رسیدگی به امور مساجد است؛ شورایی که می‌تواند در بزنگاه‌های تصمیم‌گیری و برگزاری مراسم‌ گوناگون، اقدامات تعمیری و مرمتی با احترام به یک  چهارچوب ضابطه مند و قانون مدار، هم کاربری مذهبی را حفظ و هم بنای تاریخی را نگهداری کند.

بدون شک کاربری بناهای مذهبی تاریخی و ادامه پویایی و فعالیت آن‌ها ضمانت بهتری برای پایداری آن‌هاست چراکه دراین صورت بیم متروکی و رهاشدگی آن‌ها کمتر است؛ از همین روست که برخی مساجد کهن اصفهان چون مسجد برسیان از همین منظر دچار فراموشی و آسیب است.

در نقطه مقابل اما مسجدهایی چون ازیران یا جامع دشتی به جهت برقراری نماز و تداوم کاربری شرایط بهتری دارند چراکه با دارا بودن  کاربری، از متروکی و فراموشی در امان هستند و بیشتر مورد مرمت و تعمیرهای دوره‌ای قرار می‌گیرند. 

مسجد ازیران مربوط به دوره ایلخانان و در روستایی به همین نام در در سی کیلومتری شرق اصفهان قرار دارد و مسجد جامع دشتی نیز برجای مانده از دوران ایلخانی و در روستای دشتی از توابع بخش مرکزی شهرستان اصفهان واقع شده است.

رویه بازگشت مساجد تاریخی در چرخه کاربری خود و البته با حفظ چهارچوب‌های حفاظت و نگهداری از آثار میراث فرهنگی در سایه همکاری و تعامل سازمان اوقاف و امور خیریه، وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و ستاد پشتیبانی و هماهنگی امور مساجد می ‌تواند راه نجات آن‌ها باشد.

📌ادامه این گزارش را در لینک زیر بخوانید:


www.irna.ir/xjSMDq
@mehrnaz_shahbaz

🎥 از آثار دزدیده شده از آرامگاه علینقی وزیری خبری نیست / دستبرد به مقبره یکی از مهمترین موسیقیدانان ایران (فیلم)

▪️ساجده عرفانی

فیلم گزارش را اینجا ببینید: asriran.com/004KMK

📽 ویدئوهای دیدنی دیگر در کانال های آپارات و یوتیوب عصر ایران
👇👇👇
https://www.aparat.com/asriran/videos

youtube.com/@asriran_official/videos

@MyAsriran