Reza Jafari

مفهومی در آمار هست به اسم برگشت به میانگین که دونستنش نه تنها برای افراد متخصص این حوزه، بلکه بقیه حوزه‌ها هم کاربردیه.

برگشت به میانگین یه مفهوم آماریه که توضیح می‌ده چرا نتایج خیلی عجیب (چه خیلی بالا چه خیلی پایین) معمولاً در دفعات بعدی به حالت عادی و نزدیک به میانگین برمی‌گردن. این اتفاق لزوماً به خاطر تغییر در شرایط یا توانایی نیست؛ بیشتر به این خاطره که نتیجه اولی تا حدی به شانس ربط داشته.

مثال‌هایی برای درک بهتر موضوع

عملکرد ورزشی
فرض کن یه بازیکن بسکتبال تو یه بازی امتیاز خیلی بالایی بگیره، چون همه چیز اون روز براش خوب پیش رفته (مثلاً دفاع تیم مقابل ضعیف بوده یا شوت‌هاش دقیق‌تر از همیشه گل شدن). احتمال زیادی وجود داره که تو بازی بعدی امتیازش به میانگین عملکرد معمولش برگرده. این تغییر به این معنی نیست که کیفیت بازیش پایین اومده؛ اون عملکرد قبلی تا حدی نتیجه‌ی شرایط استثنایی بوده.

نمره در آزمون
فرض کن دانش‌آموزی تو یه آزمون نمره خیلی بالایی بگیره، شاید به خاطر آمادگی خوب یا شانسی بودن سوالا که دقیقاً چیزایی بوده که بلد بوده. اگه همون آزمون رو بدون مطالعه‌ی بیشتر تکرار کنه، احتمال زیاد نمره‌ش به میانگین نمرات خودش یا کلاس نزدیک‌تر می‌شه. اون نمره اول به‌طور کامل نماینده‌ی توانایی ثابتش نبوده.

سلامت و درمان
در مسائل پزشکی هم همین اتفاق پیش میاد. مثلاً اگه بیماری فشار خون خیلی بالایی داشته باشه و بعد از درمان فشارش پایین بیاد، بخشی از این کاهش ممکنه به خاطر این باشه که اندازه‌گیری اول به‌طور شانسی خیلی بالا بوده. اگر گروه کنترل نداشته باشیم، ممکنه به اشتباه تصور کنیم درمان تأثیر خیلی بزرگی داشته.

چرا این اتفاق می‌افته؟
وقتی یه موضوع هم به توانایی یا شرایط واقعی بستگی داره و هم به یه مقدار شانس، نتایج خیلی بالا یا پایین معمولاً تا حدی به خاطر اون شانس هستن. چون بعیده شانس دقیقاً همون جوری دوباره تکرار بشه، نتیجه بعدی معمولاً به میانگین نزدیک‌تر می‌شه.

نکات مهم:
- ربطی به علت و معلول نداره: این تغییر یه روند طبیعی آماریه و به این معنی نیست که یه اتفاق خاص باعث تغییر شده باشه.
- دقت در تفسیر: در ورزش، تحصیل یا حتی درمان، ممکنه به اشتباه فکر کنیم یه مداخله خاص باعث تغییر نتیجه شده، در حالی که این فقط یه برگشت طبیعی به میانگین بوده.
- پژوهش درست: محقق‌ها باید با استفاده از گروه‌های کنترل و اندازه‌گیری‌های متعدد مطمئن بشن که تغییرات واقعاً به خاطر اون مداخله بوده و نه صرفاً یه رخداد آماری.

در نهایت، آگاهی از برگشت به میانگین کمک می‌کنه که تو تحلیل نتایج و مقایسه‌ی پی‌درپی اون‌ها دچار برداشت اشتباه نشیم.

@reza_jafari_ai

www.tgoop.com/reza_jafari_ai/1034

3.6K viewsFeb 2 at 05:26

مفهومی در آمار هست به اسم برگشت به میانگین که دونستنش نه تنها برای افراد متخصص این حوزه، بلکه بقیه حوزه‌ها هم کاربردیه.

برگشت به میانگین یه مفهوم آماریه که توضیح می‌ده چرا نتایج خیلی عجیب (چه خیلی بالا چه خیلی پایین) معمولاً در دفعات بعدی به حالت عادی و نزدیک به میانگین برمی‌گردن. این اتفاق لزوماً به خاطر تغییر در شرایط یا توانایی نیست؛ بیشتر به این خاطره که نتیجه اولی تا حدی به شانس ربط داشته.

مثال‌هایی برای درک بهتر موضوع

عملکرد ورزشی
فرض کن یه بازیکن بسکتبال تو یه بازی امتیاز خیلی بالایی بگیره، چون همه چیز اون روز براش خوب پیش رفته (مثلاً دفاع تیم مقابل ضعیف بوده یا شوت‌هاش دقیق‌تر از همیشه گل شدن). احتمال زیادی وجود داره که تو بازی بعدی امتیازش به میانگین عملکرد معمولش برگرده. این تغییر به این معنی نیست که کیفیت بازیش پایین اومده؛ اون عملکرد قبلی تا حدی نتیجه‌ی شرایط استثنایی بوده.

نمره در آزمون
فرض کن دانش‌آموزی تو یه آزمون نمره خیلی بالایی بگیره، شاید به خاطر آمادگی خوب یا شانسی بودن سوالا که دقیقاً چیزایی بوده که بلد بوده. اگه همون آزمون رو بدون مطالعه‌ی بیشتر تکرار کنه، احتمال زیاد نمره‌ش به میانگین نمرات خودش یا کلاس نزدیک‌تر می‌شه. اون نمره اول به‌طور کامل نماینده‌ی توانایی ثابتش نبوده.

سلامت و درمان
در مسائل پزشکی هم همین اتفاق پیش میاد. مثلاً اگه بیماری فشار خون خیلی بالایی داشته باشه و بعد از درمان فشارش پایین بیاد، بخشی از این کاهش ممکنه به خاطر این باشه که اندازه‌گیری اول به‌طور شانسی خیلی بالا بوده. اگر گروه کنترل نداشته باشیم، ممکنه به اشتباه تصور کنیم درمان تأثیر خیلی بزرگی داشته.

چرا این اتفاق می‌افته؟
وقتی یه موضوع هم به توانایی یا شرایط واقعی بستگی داره و هم به یه مقدار شانس، نتایج خیلی بالا یا پایین معمولاً تا حدی به خاطر اون شانس هستن. چون بعیده شانس دقیقاً همون جوری دوباره تکرار بشه، نتیجه بعدی معمولاً به میانگین نزدیک‌تر می‌شه.

نکات مهم:
- ربطی به علت و معلول نداره: این تغییر یه روند طبیعی آماریه و به این معنی نیست که یه اتفاق خاص باعث تغییر شده باشه.
- دقت در تفسیر: در ورزش، تحصیل یا حتی درمان، ممکنه به اشتباه فکر کنیم یه مداخله خاص باعث تغییر نتیجه شده، در حالی که این فقط یه برگشت طبیعی به میانگین بوده.
- پژوهش درست: محقق‌ها باید با استفاده از گروه‌های کنترل و اندازه‌گیری‌های متعدد مطمئن بشن که تغییرات واقعاً به خاطر اون مداخله بوده و نه صرفاً یه رخداد آماری.

در نهایت، آگاهی از برگشت به میانگین کمک می‌کنه که تو تحلیل نتایج و مقایسه‌ی پی‌درپی اون‌ها دچار برداشت اشتباه نشیم.

@reza_jafari_ai

BY Reza Jafari