رضا موسوی طبری

🔸سرتاسر پارک قیطریه را مسجد بسازید

دیروز مهرداد فرهمند در واکنش به برنامۀ احداث مسجد در پارک قیطریه ذیل تصویری از نماز جماعت مردم ترکیه در پارکی (در استانبول) یادداشتی نوشته و گفته "هر وقت اینقدر نمازگزار جمع کردید آن‌جا مسجد بسازید."
به این می‌گویند حرف حساب. به نظرم تمامِ سخن و سخنِ تمام همین است. اگرچه دوست فاضل و محققم دکتر حسن حضرتی که تألیفاتش در حوزۀ تاریخ عثمانی شناخته شده است در گروهی تلگرامی بر این یادداشت حاشیه‌ای افزود که آن هم مفید است. عین نوشتۀ ایشان را جهت مزید فایده نقل می‌کنم:
"جالب است که مردم متدین و نه البته حزب اللهی استانبول هیچ علاقه‌ای به نمازگزاردن در مسجد باشکوهی که اردوغان در بلندترین قسمت استانبول ساخته و از همه جای شهر دیده می‌شود نشان نمی‌دهند و با کنایه از آن به مسجد رجب یاد می‌کنند. این مسجد عموماً محل رفت و آمد حکومتی‌هاست."

باری، دیشب با خود می‌اندیشیدم که چرا علی رغم توصیه‌های بسیار به قرآن و نماز و تقوی، در مذمّت مسجد و قاری و عالم دین اینقدر حکایت و روایت داریم؟ از جمله، این عباراتِ حضرت امیر (ع) که فرمود:

یأتی علی النّاس زمان لا یبقی فیه من القرآن الا رسمه ومن الإسلام الا اسمه. مساجدهم یومئذ عامرة من البناء خراب من الهدی. سکّانها و عمّارها شرّ اهل الارض. منهم تخرج الفتنة والیهم تأوی الخطیئة یردّون من شذّ عنها فیها. ویسوقون من تأخّر الیها...

مردم را روزگاری رسد که در آن از قرآن جز نشان نماند و از اسلام جز نام آن. در آن روزگار بنای مسجدهای آنان از بنیان آبادان است و از رستگاری ویران. ساکنان و سازندگان آن مسجدها بدترین مردم زمین‌اند، فتنه از آنان خیزد و خطا به آنان درآویزد. آن که از فتنه به کنار ماند بدان بازش گردانند، و آن که پس افتد به سویش برانند. (نهج البلاغه، ترجمۀ سیدجعفر شهیدی، ص 426)

اصلا خوب است باورمندان به اسلام در این شب‌ها از خود بپرسند حضرت امیر (ع) در زمان حیات خود چه تعداد مسجد ساخت؟ و چه مقدار از همت خود را صرف کارهای دیگر همچون آبادانی زمین کرد؟ چرا در روایات مربوط به غیبت و آخرالزمان بناست حضرت بیاید و این همه مسجد را ویران کند؟ و چرا مقرر نیست که مسجد بسازد؟ چرا در دولت انقلابی و اسلامی از وزیر بهداشت و آموزش و پرورش گرفته تا شهردار تهران و حومه همه با هم مسابقۀ احداث مسجد و نمازخانه گذاشته‌اند؟ نمازگزار کو؟ این وضع مصداق آن مثل معروف است که "آفتابه لگن هفت دست، شام و ناهار هیچی".
البته آقایان دغدغۀ نمازگزار ندارند و نیِّت‌شان از این کار روشن است. نماینده‌ای گفت: ساختن مسجد در قیطریه تیری است در چشم دشمنان. علناً می‌گویند برای دشمنی و روکم‌کنی می‌خواهند مسجد بسازند نه برای نیایش و رضای خدا. لذا کاری به رونق و کسادی آن هم ندارند.
بسازید. تمام قیطریه را مسجد بسازید. مجموعه‌مساجد زنجیره‌ای چشمِ‌دشمن‌کورکُنِ جیبِ‌رفیق‌پُرکن.
حالا می‌فهمیم که چرا اینقدر در متون کهن ما در مذمّت مسجد سخن گفته‌اند. فرقی هم نمی‌کند. عارف و ذاکر و فقیه و شاعر جملگی در شِکوه از مسجد و اهل مسجد داد سخن داده‌اند. مثلا سنایی غزنوی که گویا با جمعی شبیه همین دسته‌جات آماده برای اعزام به غزّه مواجه بوده، گفته است:

ننگ این مسجدپرستان را درِ دیگر زنیم
چون که مسجد لافگه شد قبله را ویران کنیم

شاید بگویید سنایی، عارف که نه، صوفی بود، یا شافعی که نه، حنفی بود... چه می‌دانم؟ یک وجهی برای تکذیبش بتراشید، با صغیر اصفهانی که ذاکر اهل بیت و مرثیه‌خوان خاندان بوده چه می‌کنید:

ببخش ای شیخ ما را گر برون رفتیم از مسجد
ز مسجد آنچه می‌جستیم در میخانه پیدا شد

لابد خواهید گفت "این که تکلیفش روشن است، نامش صغیر است"، آن وقت با خمینی کبیر چه خواهید کرد؟

در میخانه گشایید به رویم شب و روز
که من از مسجد و از مدرسه بیزار شدم

تازه این اندازه مذمّت "مسجد و تظاهر به دیانت" از سوی متدینین زمانی بود که مساجد غالباً با سرمایۀ مردم پاکدل و مستضعف یا با هزینۀ فردی زحمت‌کش و متمکّن که مال حلال اندوخته بود بنا می‌شد چه رسد به اینکه ساختش بی اطلاع و رضایت از جیب خلق بی‌نوا باشد و محلّش در جایی که خلاف نیّت واقف است و در نهایت هم برای احداثش ناچار به حذف یا قطع چندین درخت (یا به چشم باریک‌بین فلانی؛ نهال) باشند. راستی سعدی چه خوب گفته:

رعیت چو بیخ‌اند و سلطان درخت
درخت ای پسر باشد از بیخ سخت

مکُن تا توانی دلِ خلق ریش
وگر می‌کُنی، می‌کَنی بیخ خویش


https://www.tgoop.com/rezamousavitabari

Telegram

رضا موسوی طبری

پاره‌هایی از مکتوبات و منشورات نگارنده در ادب و تاریخ و سیاست
@mousavitabari

www.tgoop.com/rezamousavitabari/427

13.4K viewsرضا موسوی طبری, edited  Mar 30, 2024 at 08:52

🔸سرتاسر پارک قیطریه را مسجد بسازید

دیروز مهرداد فرهمند در واکنش به برنامۀ احداث مسجد در پارک قیطریه ذیل تصویری از نماز جماعت مردم ترکیه در پارکی (در استانبول) یادداشتی نوشته و گفته "هر وقت اینقدر نمازگزار جمع کردید آن‌جا مسجد بسازید."
به این می‌گویند حرف حساب. به نظرم تمامِ سخن و سخنِ تمام همین است. اگرچه دوست فاضل و محققم دکتر حسن حضرتی که تألیفاتش در حوزۀ تاریخ عثمانی شناخته شده است در گروهی تلگرامی بر این یادداشت حاشیه‌ای افزود که آن هم مفید است. عین نوشتۀ ایشان را جهت مزید فایده نقل می‌کنم:
"جالب است که مردم متدین و نه البته حزب اللهی استانبول هیچ علاقه‌ای به نمازگزاردن در مسجد باشکوهی که اردوغان در بلندترین قسمت استانبول ساخته و از همه جای شهر دیده می‌شود نشان نمی‌دهند و با کنایه از آن به مسجد رجب یاد می‌کنند. این مسجد عموماً محل رفت و آمد حکومتی‌هاست."

باری، دیشب با خود می‌اندیشیدم که چرا علی رغم توصیه‌های بسیار به قرآن و نماز و تقوی، در مذمّت مسجد و قاری و عالم دین اینقدر حکایت و روایت داریم؟ از جمله، این عباراتِ حضرت امیر (ع) که فرمود:

یأتی علی النّاس زمان لا یبقی فیه من القرآن الا رسمه ومن الإسلام الا اسمه. مساجدهم یومئذ عامرة من البناء خراب من الهدی. سکّانها و عمّارها شرّ اهل الارض. منهم تخرج الفتنة والیهم تأوی الخطیئة یردّون من شذّ عنها فیها. ویسوقون من تأخّر الیها...

مردم را روزگاری رسد که در آن از قرآن جز نشان نماند و از اسلام جز نام آن. در آن روزگار بنای مسجدهای آنان از بنیان آبادان است و از رستگاری ویران. ساکنان و سازندگان آن مسجدها بدترین مردم زمین‌اند، فتنه از آنان خیزد و خطا به آنان درآویزد. آن که از فتنه به کنار ماند بدان بازش گردانند، و آن که پس افتد به سویش برانند. (نهج البلاغه، ترجمۀ سیدجعفر شهیدی، ص 426)

اصلا خوب است باورمندان به اسلام در این شب‌ها از خود بپرسند حضرت امیر (ع) در زمان حیات خود چه تعداد مسجد ساخت؟ و چه مقدار از همت خود را صرف کارهای دیگر همچون آبادانی زمین کرد؟ چرا در روایات مربوط به غیبت و آخرالزمان بناست حضرت بیاید و این همه مسجد را ویران کند؟ و چرا مقرر نیست که مسجد بسازد؟ چرا در دولت انقلابی و اسلامی از وزیر بهداشت و آموزش و پرورش گرفته تا شهردار تهران و حومه همه با هم مسابقۀ احداث مسجد و نمازخانه گذاشته‌اند؟ نمازگزار کو؟ این وضع مصداق آن مثل معروف است که "آفتابه لگن هفت دست، شام و ناهار هیچی".
البته آقایان دغدغۀ نمازگزار ندارند و نیِّت‌شان از این کار روشن است. نماینده‌ای گفت: ساختن مسجد در قیطریه تیری است در چشم دشمنان. علناً می‌گویند برای دشمنی و روکم‌کنی می‌خواهند مسجد بسازند نه برای نیایش و رضای خدا. لذا کاری به رونق و کسادی آن هم ندارند.
بسازید. تمام قیطریه را مسجد بسازید. مجموعه‌مساجد زنجیره‌ای چشمِ‌دشمن‌کورکُنِ جیبِ‌رفیق‌پُرکن.
حالا می‌فهمیم که چرا اینقدر در متون کهن ما در مذمّت مسجد سخن گفته‌اند. فرقی هم نمی‌کند. عارف و ذاکر و فقیه و شاعر جملگی در شِکوه از مسجد و اهل مسجد داد سخن داده‌اند. مثلا سنایی غزنوی که گویا با جمعی شبیه همین دسته‌جات آماده برای اعزام به غزّه مواجه بوده، گفته است:

ننگ این مسجدپرستان را درِ دیگر زنیم
چون که مسجد لافگه شد قبله را ویران کنیم

شاید بگویید سنایی، عارف که نه، صوفی بود، یا شافعی که نه، حنفی بود... چه می‌دانم؟ یک وجهی برای تکذیبش بتراشید، با صغیر اصفهانی که ذاکر اهل بیت و مرثیه‌خوان خاندان بوده چه می‌کنید:

ببخش ای شیخ ما را گر برون رفتیم از مسجد
ز مسجد آنچه می‌جستیم در میخانه پیدا شد

لابد خواهید گفت "این که تکلیفش روشن است، نامش صغیر است"، آن وقت با خمینی کبیر چه خواهید کرد؟

در میخانه گشایید به رویم شب و روز
که من از مسجد و از مدرسه بیزار شدم

تازه این اندازه مذمّت "مسجد و تظاهر به دیانت" از سوی متدینین زمانی بود که مساجد غالباً با سرمایۀ مردم پاکدل و مستضعف یا با هزینۀ فردی زحمت‌کش و متمکّن که مال حلال اندوخته بود بنا می‌شد چه رسد به اینکه ساختش بی اطلاع و رضایت از جیب خلق بی‌نوا باشد و محلّش در جایی که خلاف نیّت واقف است و در نهایت هم برای احداثش ناچار به حذف یا قطع چندین درخت (یا به چشم باریک‌بین فلانی؛ نهال) باشند. راستی سعدی چه خوب گفته:

رعیت چو بیخ‌اند و سلطان درخت
درخت ای پسر باشد از بیخ سخت

مکُن تا توانی دلِ خلق ریش
وگر می‌کُنی، می‌کَنی بیخ خویش


https://www.tgoop.com/rezamousavitabari

BY رضا موسوی طبری