Telegram Web
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔸صفحه «سهند ایرانمهر» در اینستاگرام:

https://www.instagram.com/sahandiranmehr
🔸جاستین ترودو: امکان ندارد کانادا بخشی از ایالات متحده شود.
کارگران و جوامع هر دو کشور از شراکت بزرگ تجاری و امنیتی یکدیگر سود می‌برند.

🔸ایلان ماسک: دختر! تو دیگه کاره‌ای نیستی ، مهم نیست چی می‌گی!
@sahandiranmehr
🔸کشتن نخستین وزیر، و در این مورد امیرکبیر، اتابک تاج بخش، در سنت بسیاری از سلسله‌های ممالک اسلامی که آن را از عهد بنی‌عباس به ارث برده بودند امری چندان نامتعارف نبود. کثرت وزیران به قتل رسیده به اندازه‌ای است که می‌توان آن را رسم دیرین فرهنگ سیاسی ایران به شمار آورد. قربانی کردن وزیر اول، اگر چه فجیع و بی رحمانه، برای بسیاری از سلاطین جوان حکم آیین تشرف به دنیای بلوغ سیاسی داشت، و نشانه تأكید و تسجيل استقلال پادشاه بود.

🔸در ایران همچون عثمانی در سرتاسر دوره اسلامی، کشمکش‌های مکرر شاهان و وزیران شان برای به دست آوردن سهم بیشتری از‌ قدرت به خاطر رقابت‌های جناحی دیوانیان تشدید شد و جان وزیران بی شماری بر سر این کشمکش از کف رفت. در چگونگی و شرایط سقوط واضمحلال بسیاری از وزیران و منتسبان‌شان شباهت های در خور توجهی دیده می شود.

🔸یکی از مشهورترین آنان خاندان نامدار برمکیان (بین سالهای ۱۸۷ - ۱۵۸ ه ق) در اوایل عهد بنی‌عباس است. ابو على‌حسن ابن میکال معروف به حسنک وزیر در دوران غزنویان به سعایت بدخواهان در ۴۲۲ ه ق به دار آویخته شد و پیکر او هفت سال بردار بماند؛ عميد‌الملک کندری وزیر مشهور سلاجقه ابتدا به امر طغرل به حاشیه رانده شد و ده سال بعد در سال ۴۵۶ ه ق در زمان آلپ ارسلان معزول و مقتول گردید؛ شمس‌الدين جوینی معروف به صاحب دیوان از وزرا و رجال پرآوازه عهد مغول به نمامی حاسدان در سال ۶۸۳ ه. ق به قتل رسید؛ خواجه رشیدالدین فضل الله طبیب همدانی وزیر و مستوفی و مورخ و دولت مدار بزرگ عهد ایلخانی به سبب نقار بين درباریان در سال ۷۱۸ ه ق، نخست پسرش را پیش چشمش گردن زدند و سپس خود خواجه سال خورده را نیز هلاک کردند؛ و در سالیان بعد، مرشد قلی استاجلو از امرای مشهور قزلباش، که وکیل السلطنه شاه عباس صفوی و گرداننده تمام امور مملکت بود، در سال ۹۹۷ ه. ق به فرمان آن پادشاه به هلاکت رسید؛ و میرزا محمد‌تقی اعتمادالدوله مشهور به ساروتقی از وزرا و رجال نامی عهد صفوی با آن که وزارت عظما يافت ولی او هم ابتدا به امر شاه عباس اول خصی و بعدها به امر شاه عباس دوم در سال ۱۰۵۵ ه ق مقتول گردید. در میان وزیرانی که لَلِه وار شاه زاده - شاگرد سپرده به ایشان را پروریدند و به مثابه دست نشانده خود بر تخت نشاندند و سرانجام قربانی آنان شدند، سرنوشت مرشد قلی خان که در ابتدای سلطنت شاه عباس اول (۱۰۳۸ - ۹۹۶ ه ق) تلف شد، به ویژه عبرت آموز بود. هیچ بعید نیست که ناصر الدین با معلوماتی که از زندگی شاه عباس صفوی، پس از خسرو نوشیروان ( ۵۳۱-۵۷۹ میلادی) مشهورترین پادشاه تاریخ ایران، داشت، از نمونه او تقلید کرده بر سلطه امیر کبیر مربی خویش پایان داده باشد. طرفه آن که امیر کبیر همواره به ناصر الدین توصیه میکرد همانند پادشاهان جوان صفوی در ابتدای سلطنت شان با اطمینان و اعتماد به نفس عمل کند. علاقه ناصر الدین به تاريخ دودمان های پیشین چه بسا باعث گردید که وی شیوه زمامداری جسورانه، اگرچه بی رحمانه، آنها را سرمشق قرار بدهد.

🔸از مثال های تاریخی گذشته کهن که بگذریم، در عهد قاجاریه نیز در مورد چشمگیر کشتن وزیران می‌تواند که در نظر ناصرالدین بوده باشد. حاجی ابراهیم‌خان اعتمادالدوله شیرازی، کلانتر شیراز و بعدها صدر اعظم مقتدر زمان آقا محمد‌خان و نیز سال های اولیه پادشاهی فتحعلی شاه، در سال ۱۲۱۵ ه ق به طرز وحشتناکی به قتل رسید و بیشتر کسان صاحب منصبش هم با او کشته شدند. نقش اعتماد‌الدوله در تحكيم سلطنت قاجاریه و همچنین تسلط کامل او بر حکومت بسیار با اهمیت بود. او هم، مانند امیرکبیر، قربانی حساسیت شاه در امر جانشینی شد. صدر اعظم نخست محمد شاه، میرزا ابوالقاسم قائم مقام، هم همين سرنوشت را داشت. قساوتی که در کشتن اعتماد الدوله به کار رفت - او را ابتدا کور کردند، سپس زبانش را بریدند و چند هفته بعد به دست جلاد سپردند.

✍🏻قبله عالم / عباس امانت / ترجمه: حسن کامشاد

✔️سالروز قتل امیرکبیر

@sahandiranmehr
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
در روزهای اخیر، آتش‌سوزی‌های گسترده‌ای در مناطق جنگلی شمال‌شرقی لس‌آنجلس، کالیفرنیا رخ داده است که خسارات جانی و مالی قابل‌توجهی به‌همراه داشته است.
تعداد ساختمان‌های تخریب‌شده حدود ۲ هزار واحد برآورد شده است.  برآوردهای اولیه نشان می‌دهد که خسارات مالی این آتش‌سوزی‌ها به حدود ۵۰ میلیارد دلار رسیده است. 
رابرت لونا، کلانتر لس‌آنجلس، در مصاحبه‌ای اظهار داشت: «ما نمی‌دانیم از نظر تعداد نهایی کشته‌شدگان چه انتظاری باید داشته باشیم». کارشناسان محیط‌زیست هشدار داده‌اند که با ادامه وزش بادها و خشکی هوا، احتمال گسترش بیشتر آتش وجود دارد.
@sahandiranmehr
🔸اپیزود جدید( هشتم) پادکست سهند ایرانمهر نیز تهیه شده و آماده انتشار است. در این اپیزود به بررسی نمونه‌های تاریخی و نقش سوتفاهم و برداشت‌های اشتباه در بروز تنش و جنگ‌ها پرداخته‌ام.
موسسات یا شرکت‌های فرهنگی، تولیدی و خدماتی که تمایل دارند حامی مالی( اسپانسر) این اپیزود شوند و از مزایای معرفی در این پادکست بهره‌مند شوند و در عین حال از تداوم انتشار این پادکست حمایت کنند، می‌توانند با ارسال پیام در همین صفحه آمادگی خود را اعلام کنند.
@sahandiranmehr
✔️تاریخ و پیچیدگی‌های آن
✍️سهند ایرانمهر


🔸سریال Outlander (غریبه)اقتباسی از رمان‌های دیانا گابالدون، سفری است به دل تاریخ و اسطوره. داستان، با محوریت کلر رندال، پرستاری انگلیسی در دوران جنگ جهانی دوم آغاز می‌شود که به‌واسطه پدیده‌ای مرموز، به سال ۱۷۴۳ اسکاتلند منتقل می‌شود. این انتقال زمانی او را در میان دو جهان متفاوت قرار می‌دهد؛ جهانی مدرن که به‌دلیل جنگ جهانی در بحران است و گذشته‌ای پرآشوب که سرشار از جنگ‌های داخلی و نبرد قدرت است. 

🔸سریال را می‌توان از دیدگاه نظریه چرخه‌های تاریخ آرنولد توین‌بی تحلیل کرد. توین‌بی معتقد بود که تمدن‌ها و جوامع از طریق چالش‌ها و پاسخ‌ها شکل می‌گیرند و پیشرفت یا سقوط آن‌ها وابسته به مواجهه با این بحران‌هاست. در این سریال، بحران سفر در زمان استعاره‌ای است از چالش‌هایی که فرد در مواجهه با تاریخ تجربه می‌کند؛ کلر، به‌عنوان نمادی از انسان مدرن، مجبور است با ساختارهای اجتماعی و فرهنگی یک دنیای پیشامدرن سازگار شود. او نه تنها با سختی‌های تاریخی، بلکه با مسائلی همچون عشق، قدرت، آزادی و جنسیت مواجه می‌شود که همچنان در جهان مدرن هم تکرار می‌شوند.

🔸در بسیاری از نظریه‌های فلسفه تاریخ، یکی از ایده‌های اساسی این است که تاریخ به‌طور طبیعی و تدریجی در پاسخ به شرایط اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی در حال تحول است. هگل یکی از مطرح‌ترین فیلسوفانی است که باور داشت تاریخ یک روند عقلانی است که در آن روح مطلق (یا اراده تاریخی) از طریق تکامل خود را تحقق می‌بخشد. طبق این نظر، تغییرات تاریخی باید به‌طور طبیعی و در پی تعاملات میان انسان‌ها و شرایط مختلف شکل بگیرد.

حال اگر فرض کنیم که فردی از آینده وارد گذشته شود و سعی کند آگاهی‌هایی را به مردم آن دوران منتقل کند، پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا این اقدام عقلانی و مفید است؟ بسیاری از فیلسوفان تاریخ مانند فوکو و آلتوسر معتقدند که هر جامعه‌ای فهم خاص خود را از جهان دارد که از طریق ساختارهای اجتماعی و فرهنگی خاص خود شکل می‌گیرد. از این رو، آگاهی دادن به مردم در گذشته، بدون درک کامل از شرایط و پیچیدگی‌های آن زمان، ممکن است به‌جای ایجاد تغییرات مثبت، به‌طور ناخواسته منجر به اختلال در روند طبیعی تکامل آن‌ها شود.

در سریال Outlander این ایده به‌خوبی در داستان گنجانده شده است. کلر، به‌عنوان یک فرد از زمان حال، با آگاهی از آینده و ویژگی‌های تمدن مدرن، در موقعیت‌هایی قرار می‌گیرد که می‌خواهد به مردم گذشته کمک کند. اما در عین حال، او با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود، چرا که مردم آن دوران، با باورها و ارزش‌های خود، نمی‌توانند تغییرات فوری و آگاهی‌هایی که او به‌دنبال انتقال آن‌هاست، بپذیرند.

🔸یکی دیگر از موضوعات اصلی سریال، مفهوم «اختیار در مقابل جبر تاریخی» است. کلر در هر لحظه باید میان تصمیم‌هایی که در یک جهان ناشناخته می‌گیرد و پیامدهای این تصمیم‌ها در تاریخ انتخاب کند. این انتخاب‌ها نشان‌دهنده رابطه پیچیده انسان با گذشته است: آیا ما می‌توانیم تاریخ را تغییر دهیم یا خود قربانی آن هستیم؟ این پرسش در بستر وقایع تاریخی واقعی، همچون نبرد کولودن و مبارزات استقلال‌طلبانه اسکاتلند، برجسته می‌شود.

🔸دیگر محور برجسته سریال، بازنمایی فرهنگ اسکاتلند و تأثیر استعمار انگلیس است. سریال، از خلال روایت شخصیت‌های محلی مانند جیمی فریزر، تصویر دقیقی از سرکوب فرهنگی و تلاش برای حفظ هویت ارائه می‌دهد. در طول سریال بارها نقطه‌نظرات ادوارد سعید با شاهدمثال‌های قابل تامل سریال به ذهنم خطور کرد.

🔸نکته جالب دیگر اینکه سریال به‌خوبی قادر است تصاویری از سنت‌ها، فرهنگ، و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی قرن هجدهم را به نمایش بگذارد. یکی از ویژگی‌های برجسته این سریال، دقت در بازسازی جزئیات تاریخی است. بیننده، از طریق لباس‌ها، معماری، آداب و رسوم، رفتارهای اجتماعی و حتی گفتار شخصیت‌ها، به خوبی با دنیای آن دوران آشنا می‌شود.

تماشای این سریال را توصیه می‌کنم نه فقط برای اینکه دایره‌المعارفی از اطلاعات تاریخی است بلکه به این دلیل که حوادث تاریخ را نه به شکل حوادث اتفاقی یا ناشی از بدبیاری و مجرد  که به شکل روندی کاملا مرتبط با تعاملات، سنت‌ها و افکار انسان‌‌ها نشان می‌دهد. 
#تاریخ
#معرفی_سریال
  @sahandiranmehr
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
روستای «ونگ‌دینگ» در شهرستان «کانگ یوآن» در جنوب غربی استان یوننان چین، به عنوان نمونه‌ای از همزیستی معماری و بافت سنتی با فناوری پیشرفته است. خانه‌های چوبی دهکده که بر روی دامنه‌های تپه‌های اطراف قرار گرفته‌اند و با پایه‌های محکم ده‌متری تقویت شده‌اند، دارای طرح‌های پیچیده با تیرهای چوبی کنده‌شده و نماهای پر جنب و جوشی هستند که قدمت آن به قرن‌ها پیش می‌رسد. آتش سوزی ویرانگر در سال ۲۰۲۱، باعث برنامه‌ریزی سریع برای حفاظت از میراث منحصر به فرد روستا شد. ونگدینگ اکنون با تفنگ های آبی مجزا که به طور هوشمندانه برای رصد آتش و خاموش کردن آتش سوزی های احتمالی نصب شده‌اند، نمونه خارق‌العاده‌ای از اجرای طرح ایمن‌سازی این منطقه است. در روزهای اخیر آتش‌سوزی مهیب در لس‌آنجلس توجه برخی کاربران آمریکایی را به این طرح مبتکرانه چینی‌ها جلب کرده است.
@sahandiranmehr
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔸کتاب لئوناردوی کبیر در دو بخش مجزا نگاشته شده و تلاش می‌کند تصویری کامل از زندگی و هنر نابغهٔ ایتالیایی، لئوناردو داوینچی ارائه دهد. بخش نخست، زندگینامهٔ لئوناردو را از تولد در روستایی کوچک در توسکانی تا روزهای پایانی زندگی‌اش در فرانسه روایت می‌کند.

🔸در این بخش، خواننده با جوانی
جست‌وجوگر و متفاوت آشنا می‌شود که دوران شاگردی خود را در کارگاه‌های هنری فلورانس گذراند و بعدها به هنرمندی برجسته و متفکری چندوجهی تبدیل شد. این بخش به جزئیات کمتر شنیده‌شده‌ای از زندگی داوینچی نیز می‌پردازد؛ از ماجراجویی‌های او در دادگاه‌های اشرافی ایتالیا گرفته تا ارتباط نزدیکش با پادشاه فرانسه. بخش دوم کتاب، تحلیلی موشکافانه از دو شاهکار «شام آخر» و «مونالیزا» است. این آثار، بیش از آنچه در نگاه نخست به نظر می‌رسند، رازهای پنهان و معانی نمادین دارند.

🔸نویسنده با بهره‌گیری از نظریات صاحب‌نظران و تاریخ‌نگاران هنر، سعی می‌کند رمز و راز مونالیزا و شام آخر را برای خواننده آشکار کند. این تحلیل‌ها، نگاهی تازه به ذهن پیچیده و خلاق داوینچی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه او از مرزهای زمان خود فراتر رفت و دنیایی جدید در هنر، علم و فلسفه آفرید. این کتاب، کاوشی است در قلب دنیای رمزآلود داوینچی که خواننده را حیرت‌زده می‌کند

لینک خرید کتاب در طاقچه:

https://tinyurl.com/vkae5cup
#معرفی_کتاب
@sahandiranmehr
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔸رستم عصا را بین پاهای پدرش گذاشت و آمد جواب بدهد که ناگهان تلنگ پیرمرد در رفت و صدای ضرطه بلندش در اتاق پیچید.

بالا مجلسی‌ها جلوی خنده‌شان را گرفتند اما پایین‌مجلسی‌ها زدند زیر خنده.

به صورت سرد و بی‌اعتنای «تقی کمرنگ» که کنارم نشسته بود نگاه کردم و گفتم: «عجب!»

تقی بدون این که نگاهم کند آه کشید و گفت: «ده خشک، مردم علاف، جوون بيكار، موضوع جلسه: تِلنگ کبله‌ای».

✔️«گزارش آخرین تابستان»
سهند ایرانمهر
نشر ثالث

@sahandiranmehr
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔸در نظام آموزشی فنلاند، آموزش سواد رسانه‌ای از دوره پیش‌دبستانی آغاز می‌شود و به‌عنوان بخشی اساسی از برنامه درسی ملی تدریس می‌گردد. هدف اصلی این آموزش، توانمندسازی دانش‌آموزان در تشخیص اطلاعات نادرست و اخبار جعلی است.
تقویت تفکر انتقادی، شناخت انگیزه‌های پشت محتوای رسانه‌ای،آشنایی با تکنیک‌های دستکاری اطلاعات، درک عملکرد الگوریتم‌های جست‌وجو و مقابله با پروپاگاندا و اطلاعات گمراه‌کننده از جمله اهداف این برنامه است.
این رویکرد جامع به آموزش سواد رسانه‌ای، فنلاند را به یکی از پیشگامان در مقابله با انتشار اطلاعات نادرست تبدیل کرده است.
ویدیو از ص اینستاگرامی:

real_psychologi
@sahandiranmehr
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔸 تقدیم به پدرانی که از فرزندان‌شان دورافتاده‌اند، به زور خاک یا به نفرین سفر یا جور روزگار.

🔸تقدیم به پدرانی که تنها، زمان و زندگی‌شان به دفاع از آنها برمی‌خیزد. پدرانِ سکوت. پدرانِ زمزمه زیرلب. پدران فشار ناخن انگشت بر کف دست. پدران نگرانی‌های در پستو پنهان.

🔸تقدیم به پدرانی که همه‌چیز علیه آنهاست جز غنچه‌ای که می‌شکفد و جوجه‌ای که برای پرواز می‌بالد و فرزندی که شاید زمانی به دفاعِ متهمِ محکوم در ذهنش برخیزد.

🔸تقدیم به پدران تپش نامنظم قلب، پدران سیگار پشت سیگار. پدران انتظار. پدران تماشای فرزند هنگام خواب یا پاییدن قدم‌ها پشت‌سر. پدران پشت دیوار. پدران ساکن خاطرات. پدران خویگر به مزه تلخ صبوری.

🔸تقدیم به پدرانی که عمری به امید دل بستند، پدران اکنون مردد، پدران از فردا بیمناک، پدران ایران

✍️سهند ایرانمهر
#روز_پدر

✔️آهنگ کهکشان عشق، گروه بمرانی
ویدیو از ص اینستاگرام cinema.psycho
@sahandiranmehr
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
🔸 وثوق الدوله از این گونه اعمال و کارهایی که انجام می‌داد ایجاد محیطی آکنده از رعب و وحشت، بستن دهان مخالفان و شکستن قلم معترضان بود تا نمایندگان دوره چهارم مجلس شورای ملی درست همان گونه اشخاصی باشند که او می‌خواست و از میان همان افرادی برگزیده شوند که او می‌پسندید. انتخابات این دوره، از مفتضح‌ترین انتخاباتی بود که تاریخ مشروطیت ایران به یاد دارد. جراید مخالف دولت توقیف و مدیران آنها تبعید شدند. یک عده کاندیداهای معلوم الحال، که قبلا التزام سپرده بودند در مجلس آتی به نفع قرارداد رأی بدهند، سر از صندوق های انتخابات درآوردند. از نویسندگان معروف این دوره که در اواخر کابینه وثوق الدوله به جرم نوشتن شبنامه‌های تند و همکاری با تیپ جوان و عناصر آزادیخواه ضد قرارداد توقیف و تبعید شد «علی دشتی» را می توان نام برد.

دشتی را پس از دو روز توقیف در شهربانی تهران، بدون هزینه‌ سفر و بی آنکه وسایل مسافرت برایش فراهم کنند یا این که اقلا اجازه دهند. خودش آن وسایل را به هزینه شخصی آماده کند، همراه دو مأمور ژاندارم با پای پیاده به سوی قزوین حرکت دادند. کتاب «ایام محبس» دشتی بازگوی احساسات نویسنده در این دوره و یادآور رنج‌ها و محنت‌هایی است که مخالفان قرارداد برای حفظ استقلال ایران تحمل کرده‌اند. من در این جا چند دقیقه ای زمام قلم را به دست خود دشتی ( دشتی شصت و هشت سال پیش که وضع خفقان‌آور آن ایام را روح و جسما احساس کرده است ) می‌سپارم تا محنت‌هایی را که در سفر تبعید کشیده، برای خوانندگان این کتاب شرح دهد

مقارن ظهر بود که به نزدیکی های قصبه‌ی کرج رسیدیم. دورنمای مسرت بخش صحاری سر سبز و مزارع طلایی رنگ، منظره درختان بید و مجرای پر پیچ و خم رودخانه‌ کرج در زیر پای من گسترده بود... صیف‌کاری‌های کنار رودخانه و شاخسارهای درختان جملگی سرسبز و شاداب بودند. چه منظره‌ی قشنگی دارد آزادی!

من این مسافت را از تهران تا کرج در زیر آفتاب سوزان با پای پیاده پیموده‌ام. مقاومت کردن در مقابل یک سرباز و یک صاحب منصب جزء (افسریار) که حکم توقیف مرا در دست داشتند بی فایده بود. آنها چه می توانستند بکنند؟ خودم ورقه‌ی حکم را خواندم.
نوشته بودند مرا مانند غریقی که امواج دیوانه دریا آن را دست به دست داده و تا سرحد فنا به همدیگر را تحویل می‌دهند، پست به پست (پاسگاه به پاسگاه) تا سرحد ایران و عراق بفرستند. دیگر کسی مسئول ضعف و ناتوانی من نیست. باید پیاده راه بروم. درست است که در اولین شهر سر راه ، ممكن است این حکم جابرانه فسخ شود، ولی میان من و اولين شهر (قزوین) بیست و چهار فرسنگ مسافت حائل است که باید با پای پیاده طی شود!

در حومه‌ کرج برای رفع خستگی و تخفيف شدت گرما، در کنار جویباری زیر سایه‌ی بید افتادم. درشکه‌ای به سرعت رهسپار تهران بود و یکی از کسبه‌ی متمول کرج با زنش در کمال فراغت در آن نشسته بودند. هر دوی آنها ضمن درخت‌های اطراف و صخره های کوه و اراضی دو طرف جاده مرا هم با نظرهای ساده و به‌کلی بی اعتنا می‌نگریستند... دیدن آنها زمانی را به خاطرم آورد که خود از اصفهان به تهران می آمدم و در یکی از منازل قبل از کاشان به دو نفر دزد مصادف شدم که ژاندارمی آنها را کت بسته جلو اسب خود انداخته بود و می‌برد.

همان‌طوری که من آن روز از درشکه به آنها نگاه می‌کردم، این زن و شوهر نیز امروز از دریچه کالسکه‌ پستی همان طور به من نگریستند و شاید همان تصوراتی را که من درباره‌ی آن دزدها میکردم این مسافران فارغ البال هم درباره‌ی من می‌کردند.

«سیمای احمدشاه قاجار»
محمدجواد شیخ الاسلامی
نشر ماهی

✔️سالروز درگذشت علی دشتی
@sahandiranmehr
✔️آتش‌بس میان حماس و اسرائیل: از ویرانی غزه تا بازتعریف خاورمیانه

✍️سهند ایرانمهر

توافق آتش‌بس اخیر میان حماس و اسرائیل، با بندهایی نظیر عقب‌نشینی تدریجی اسرائیل از غزه، آزادی زندانیان فلسطینی، گشایش گذرگاه رفح لحظه‌ای سرنوشت‌ساز در یکی از پیچیده‌ترین منازعات جهان است. 

بندهای منتشرشده از این توافق به ویژه بخش‌های مربوط به سازوکار نظارت اسراییل بر گذرگاه‌های رفح و نتساریم نشانه‌‌هایی از عقب‌نشینی تدریجی اسرائیل در برابر فشارهای منطقه‌ای و بین‌المللی است.

این توافق شاید در نگاه اول نشانه‌ای از پیشرفت دیپلماتیک به نظر برسد، اما واقعیت خاورمیانه‌ای که از دل این توافق بیرون آمده، نشان می‌دهد که این منطقه همچنان گرفتار درگیری‌های پیچیده و تغییرات سریع ژئوپلتیکی است.

یکی از نکات قابل‌توجه در شرایط کنونی خاورمیانه این است که برخلاف روایت‌های متداول، محور مقاومت وضعیتی بسیار متفاوت با قبل از طوفان‌الاقصی دارد. سقوط دولت بشار اسد در سوریه، که زمانی به‌عنوان ستون کلیدی این محور شناخته می‌شد، چالشی جدی به موقعیت منطقه‌ای جریان مقاومت وارد کرده است.  
حماس، که پیش‌تر به‌عنوان یکی از بازوهای مهم محور مقاومت عمل می‌کرد، امروز در وضعیتی نامطلوب قرار دارد. اگرچه این گروه توانست با عملیات طوفان‌الاقصی اسرائیل را غافلگیر کند، اما بهای آن نابودی زیرساخت‌های غزه و گسترش بحران انسانی در این منطقه بود. حماس ممکن است در آغاز ماجرا توانسته باشد نوعی پیروزی نمادین به دست آورد، اما واقعیت این است که توان نظامی و سیاسی آن در برابر فشارهای گسترده اسرائیل و جامعه بین‌المللی کاملا کاهش یافته است.  

حزب‌الله لبنان نیز، با وجود قدرت نظامی و سیاسی قبل از طوفان الاقصی اکنون توان خود را برای پیشبرد اهداف محور مقاومت محدودتر می‌بیند و ساختار قدرت سیاسی حاکم شکل‌گرفته تا حد زیادی مستقل از اراده حزب‌الله عمل خواهد کرد.
 
پیش از طوفان‌الاقصی، اسرائیل در حال عادی‌سازی روابط خود با کشورهای عربی نظیر عربستان سعودی بود. اما این روند اکنون با موانع جدی مواجه شده است. کشورهای عربی، تحت فشار افکار عمومی داخلی، لحن خود را نسبت به مسئله فلسطین تغییر داده‌اند. با این حال، این تغییر موضع بیشتر به دلایل تاکتیکی است تا استراتژیک؛ چرا که بسیاری از این دولت‌ها همچنان به روابط پشت‌پرده خود با اسرائیل ادامه می‌دهند و توافق آتش‌بس فرصت دوباره‌ای برای ازسرگیری روند عادی‌سازی فراهم خواهد کرد.  

اگرچه اسرائیل با این آتش‌بس توانسته به نوعی ثبات موقت دست یابد، اما هزینه‌های داخلی و بین‌المللی این درگیری برای آن بسیار سنگین بوده است. دولت نتانیاهو اکنون بیش از هر زمان دیگری در معرض انتقاد داخلی قرار دارد. از سوی دیگر، اعتبار اسرائیل در صحنه جهانی به دلیل شدت حملات به غزه به‌شدت کاهش یافته است.  

خاورمیانه پس از این آتش‌بس، منطقه‌ای است که در آن نفوذ و قدرت‌های سنتی مانند ایران و محور مقاومت دچار چالش شده‌اند، در حالی که نفوذ و قدرت نوظهوری مانند ترکیه، قطر و مصر تلاش می‌کنند خلأ موجود را پر کنند(سنتی و نو نسبت به طوفان الاقصی در نظر گرفته شده است).  

برای حماس که بسیار بعید است همچنان ماهیتی نظامی داشته باشد کسب دوباره اعتماد مردم اولویتی حیاتی است. اما این کار مستلزم توان مالی و حمایت سیاسی است که دستیابی به آن دشوار به نظر می‌رسد. برای اسرائیل، بحران‌های داخلی و کاهش حمایت بین‌المللی چالش‌هایی هستند که می‌توانند معادلات سیاسی این کشور را به‌طور جدی تغییر دهند.  

توافق آتش‌بس میان حماس و اسرائیل، اگرچه به‌عنوان یک نقطه عطف در درگیری‌های غزه تلقی می‌شود، اما نمی‌توان آن را به تنهایی یک تغییر بنیادین در معادلات قدرت خاورمیانه دانست. این توافق بیشتر بازتابی از تحولات محدود و تاکتیکی است تا نشانه‌ای از دگرگونی استراتژیک.

خاورمیانه امروز در شرایطی قرار دارد که نه محور مقاومت به انسجام گذشته خود دست یافته و نه اسرائیل موقعیت بلامنازع خود را حفظ کرده است. محور مقاومت، به دلیل موقعیت ایران، وضعیت حزب‌الله در لبنان، و از دست دادن متحدان کلیدی مانند سوریه، با چالش‌های جدی مواجه است. از سوی دیگر، اسرائیل نیز به دلیل فشارهای بین‌المللی، شکاف‌های داخلی، و ناتوانی در مدیریت بحران غزه، از موقعیت مسلط خود فاصله گرفته است.
در نهایت، آینده خاورمیانه همچنان در گرو رقابت بازیگران داخلی و بین‌المللی و نحوه مدیریت این بحران‌ها توسط قدرت‌های منطقه‌ای است. توافق آتش‌بس، هرچند که می‌تواند یک تنفس کوتاه‌مدت برای مردم غزه باشد، اما به تنهایی تضمین‌کننده صلح یا تغییری اساسی در معادلات قدرت منطقه‌ای نیست.
@sahandiranmehr
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
2025/01/16 04:13:36
Back to Top
HTML Embed Code: