آ‌کادمی علوم اجتماعی سپنتا

یادداشتی بر مجموعه پنج معصوم، نوشته هوشنگ گلشیری، بخش چهارم

نیلوفر باغبان، دکتری جامعه شناسی

معصوم چهارم- روایت زین‌العابدین

🔳و اما داستان چهارم؛ که به یک معنا، روایت ترس است؛ ترس کسانی که از ورود به جنگ پیش رویشان شانه خالی می‌کنند؛ «تظاهر» می‌کنند؛ از پدرانشان اعلام برائت می‌کنند؛ در خواب با صدای بلند برای سلامتی «سعدبن زیاد» دعا می‌کنند؛ کسانی که «از سایه خودشان هم می‌ترسند» و به همین دلیل هم در نهایت بناست که در کنار لشکر شام بایستند؛ یا به عبارتی در جبهه فاشیسم. در حقیقت اگر «به گروهی، جماعتی، حزبی، باشگاهی، یا حتی سازمان و شرکتی» وابسته نباشند؛ «هر کدامشان فقط یک نفر است، در برابر بقیه مردم، در برابر آسمان یا خدا». و به ناچار، تنها انتخاب پیش رویشان، پیوستن به کسی است مثل «زین‌العابدینی» که «سر نترسی دارد، فکر می‌کند جنگ لازمه پیشرفت و تنها وسیله بقای نوع انسان است. تمام اختراعات و اکتشافات نیم‌قرن اخیر را حاصل جنگ‌طلبی می‌داند»، برابری را به مسخره می‌گیرد، به هیتلر و گوبلز درود می‌فرستد، از دنیای یکپارچه و زبان و تمدن واحد سخن می‌گوید، و معتقد است زندگی همان «نفله کردن سهم گوشت و نان و جماع» است. «تصمیم گرفته‌ام نام فامیلم را عوض کنم. چی؟ نمی‌دانم. شاید هم از زین‌العابدینی خواهش کردم اجازه بدهد از نام فامیلش استفاده کنم.»

🔳گلشیری، باز هم نگرانی دیگری را شرح و درباره خطر تازه‌ای هشدار می‌دهد؛ نه از سوی باورهای فتیشیستی یا سردرگمی میان اصل زیربنا و روساختارهای فرعی که این بار از طرف بی‌باوری، بی‌تعلقی و بی‌معنایی. از میان معصوم‌ها، این تنها روایتی است که داستانش در شهر به معنای امروزیِ آن رخ می‌دهد و برخلاف روایات دیگر «مسئله» خصلت جمعی ندارد. شاید گلشیری درباره جامعه اتمیزه یا گروه‌هایی در آن احساس خطر می‌کند. اما روایت او، گویا تجربه‌ای فردی است که در حیات فردی متعلق به اقلیت رخ می‌دهد. خطری که گلشیری از آن سخن می گوید؛ تهدیدی چندان غیر واقعی به نظر نمی رسد؛ حتی اگر تجربه واقعی، همیشه به سرراستی چنین روایت  هایی نباشد: «تا دنیا دنیاست همین‌طورها بوده. یک طرف اشقیا هستند؛ همه یک شکل با کلاه‌خود و زره و چشم‌های دریده و آن طرف هم احبا با ابروهای پیوسته و یک خال توی پیشانی و یک طبق نور دور سرشان.» 

❇️آکادمی علوم اجتماعی سپنتا 

https://www.tgoop.com/sepantasocialscience
 



#آکادمی_سپنتا  #معرفی_کتاب  #هوشنگ_گلشیری   #نیلوفر_باغبان

Telegram

آ‌کادمی علوم اجتماعی سپنتا

این کانال جهت توسعه علوم اجتماعی در ایران در قالب کلاس،کارگاه،حلقه‌های کتابخوانی و تورهای علمی فعالیت می‌کند.
اینستاگرام سپنتا
https://www.instagram.com/sepantaacademy?igsh=dzN4ZGV5YTc0N2I1

www.tgoop.com/sepantasocialscience/258

1.9K viewsOct 26 at 08:30

یادداشتی بر مجموعه پنج معصوم، نوشته هوشنگ گلشیری، بخش چهارم

نیلوفر باغبان، دکتری جامعه شناسی

معصوم چهارم- روایت زین‌العابدین

🔳و اما داستان چهارم؛ که به یک معنا، روایت ترس است؛ ترس کسانی که از ورود به جنگ پیش رویشان شانه خالی می‌کنند؛ «تظاهر» می‌کنند؛ از پدرانشان اعلام برائت می‌کنند؛ در خواب با صدای بلند برای سلامتی «سعدبن زیاد» دعا می‌کنند؛ کسانی که «از سایه خودشان هم می‌ترسند» و به همین دلیل هم در نهایت بناست که در کنار لشکر شام بایستند؛ یا به عبارتی در جبهه فاشیسم. در حقیقت اگر «به گروهی، جماعتی، حزبی، باشگاهی، یا حتی سازمان و شرکتی» وابسته نباشند؛ «هر کدامشان فقط یک نفر است، در برابر بقیه مردم، در برابر آسمان یا خدا». و به ناچار، تنها انتخاب پیش رویشان، پیوستن به کسی است مثل «زین‌العابدینی» که «سر نترسی دارد، فکر می‌کند جنگ لازمه پیشرفت و تنها وسیله بقای نوع انسان است. تمام اختراعات و اکتشافات نیم‌قرن اخیر را حاصل جنگ‌طلبی می‌داند»، برابری را به مسخره می‌گیرد، به هیتلر و گوبلز درود می‌فرستد، از دنیای یکپارچه و زبان و تمدن واحد سخن می‌گوید، و معتقد است زندگی همان «نفله کردن سهم گوشت و نان و جماع» است. «تصمیم گرفته‌ام نام فامیلم را عوض کنم. چی؟ نمی‌دانم. شاید هم از زین‌العابدینی خواهش کردم اجازه بدهد از نام فامیلش استفاده کنم.»

🔳گلشیری، باز هم نگرانی دیگری را شرح و درباره خطر تازه‌ای هشدار می‌دهد؛ نه از سوی باورهای فتیشیستی یا سردرگمی میان اصل زیربنا و روساختارهای فرعی که این بار از طرف بی‌باوری، بی‌تعلقی و بی‌معنایی. از میان معصوم‌ها، این تنها روایتی است که داستانش در شهر به معنای امروزیِ آن رخ می‌دهد و برخلاف روایات دیگر «مسئله» خصلت جمعی ندارد. شاید گلشیری درباره جامعه اتمیزه یا گروه‌هایی در آن احساس خطر می‌کند. اما روایت او، گویا تجربه‌ای فردی است که در حیات فردی متعلق به اقلیت رخ می‌دهد. خطری که گلشیری از آن سخن می گوید؛ تهدیدی چندان غیر واقعی به نظر نمی رسد؛ حتی اگر تجربه واقعی، همیشه به سرراستی چنین روایت  هایی نباشد: «تا دنیا دنیاست همین‌طورها بوده. یک طرف اشقیا هستند؛ همه یک شکل با کلاه‌خود و زره و چشم‌های دریده و آن طرف هم احبا با ابروهای پیوسته و یک خال توی پیشانی و یک طبق نور دور سرشان.» 

❇️آکادمی علوم اجتماعی سپنتا 

https://www.tgoop.com/sepantasocialscience
 



#آکادمی_سپنتا  #معرفی_کتاب  #هوشنگ_گلشیری   #نیلوفر_باغبان

BY آ‌کادمی علوم اجتماعی سپنتا