نشست‌های پژوهشی موزۀ شیعه (۶)
(به مناسب ۲۳ ذی‌القعده)

🔸تحلیل در زمان و هم‌زمانی سکۀ ولایت‌عهدی امام رضا (علیه السلام)🔸 
ارائه دهندگان: 
🔹دکتر حمیدرضا آذری‌نیا؛ دکتری مردم‌شناسی دانشگاه تهران 
🔹حسین محسنی؛ دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تربیت مدرس  
🗓 زمان: شنبه ۱۲خرداد ۱۴۰۳، ساعت ۱۶ تا ۱۷.


💻 لینک پخش زنده

موزه شیعه
انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شعبۀ خراسان رضوی

نشست‌های پژوهشی موزۀ شیعه (۶)
(به مناسب ۲۳ ذی‌القعده)
🔸تحلیل در زمان و هم‌زمانی سکۀ ولایت‌عهدی امام رضا (علیه السلام)🔸 
🔹دکتر حمیدرضا آذری‌نیا؛ دکتری مردم‌شناسی دانشگاه تهران 
🔹حسین محسنی؛ دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تربیت مدرس  
🗓 زمان: شنبه ۱۲خرداد ۱۴۰۳.
#VOICE
موزه شیعه
انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شعبۀ خراسان رضوی

کتیبهٔ بقعهٔ پیربکران، فلاورجان اصفهان، سال 712

این بقعه در سال 712 و به دستور اولجایتو ساخته شده و کتیبه های با نمادهای شیعی بسیاری دارد.

کتیبه ای که تصویر آن تقدیم دوستان شد، شامل صلوات کبیره چهارده معصوم و حضرت خدیجه صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین می باشد.

این کتیبه از وجود گرایش های شیعی در جامعهٔ آن دوران و همچنین حمایت اولجایتو از این باورها، حکایت می کند.


متن کتیبه:
اللهم صل علی محمد المصطفی و صل علی علی المرتضی و صل علی فاطمة زهرا و صل علی خدیجة الکبرا و صل علی حسن المجتبا و صل علی حسین شهید کربلا و صل علی علی زین العابدین و صل علی محمد باقر و صل علی جعفر صادق و صل علی موسی الکاظم و صل علی علی موسی رضا و صل علی محمد تقی و صل علی نقی و صل علی حسن العسکری و صل علی محمد مهدی

پ.ن: ذکر نام حضرت خدیجه سلام الله علیها در این کتیبه، با لقب «الکبری» بسیار جالب توجه است.

#پیربکران
#اثنی_عشری
#اولجایتو
#کتیبه
#بنا
#قرن_هشتم


@shia_museum

‍ زوزن امروز روستایی در نزديکی خواف است ولی در گذشته شهر بزرگی بوده که تنها مسجدی از آن امروز قابل مشاهده است. در حفار‌ی‌های قسمت شمالی مسجد زوزن، محراب نفیسی که تقریبا به صورت کامل محفوظ باقی مانده، از زیر خاک بیرون آمد. علت سالم باقی  ماندن محراب، دفن برنامه‌ریزی شده آن توسط سازندگان بنا در همان زمان ساخت بوده، به صورتی که جلوی محراب را با خشت صندوقه‌چینی کرده و فضای میانی را نیز با ماسۀ بادی پر ساخته بودند.
سازنده این محراب استاد محمد ساربان و زمان ساخت آن احتمالا برای دوره خوارزمشاهیان است.

دور این محراب، در بخش لاجوردی رنگ، مزین به آیۀ ولایت است. آیۀ ولایت (مائده: ۵۵) بیان‌گر ولایت آسمانی حق تعالی، رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و مؤمنانی است که در رکوعِ نماز انفاق می‌کنند. از نظر مفسران شیعه و اهل‌سنت، شأن نزول این آیه، انفاق امیرمومنان علی بن ابی طالب(علیه السلام) در رکوع نماز بوده است. بر همین اساس، شیعیان برای اثبات ولایت الهی حضرت امیرمومنان(علیه السلام) به این آیه استناد می‌کنند.

#موزه_شیعه
#کتیبه
#سده_هفتم_هجری
#زوزن

خوانش محراب مزین به آیه ولایت امیرالمومنین علیه السلام

‍ ‍ 🔺بارگاه امام‌زاده محمد بن جعفر صادق (علیه السلام) در شهر بسطام، یادگاری از دورۀ دو ایلخان بزرگ غازان‌خان و اولجایتو محمد خدابنده🔻

🔷 مقبرۀ امام‌زاده در مجموعۀ تاریخی بایزید واقع در میدان مرکزی شهر بسطام قرار دارد. به دلیل شواهد تاریخی به نظر می‌رسد بر خلاف نظر مشهور که این مقبره را مدفن محمد دیباج فرزند امام صادق (علیه السلام) می‌دانند، این بنا مقبرۀ محمد الاصغر فرزند دیگر امام صادق (علیه السلام) باشد.
🔶 حرم امام‌‌زاده محمد بن جعفرصادق (علیه السلام) در مرکز مجموعه واقع شده است. بازسازی بنای امام‌زاده محمد را به غازان خان (670- 703هـ) و پس از او برادرش سلطان اولجایتو محمد خدابنده (709-716هـ) نسبت داده‌اند. ازاره‌های گرداگرد حرم با کاشی‌های شش ضلعی فیروزه‌ای با حاشیه‌ای از کاشی‌های گل‌دار آراسته شده‌اند. گنبد امام‌زاده که قرینۀ گنبد غازان‌خان است، با کاشی‌های فیروزه‌ای تزئین شده‌اند. پایان ساخت ایوان اصلی این امام‌زاده در سال 713هـ در دوره سلطنت اولجایتو محمد خدابنده بوده است. در دو طرف ورودی دالان نام امیرمومنان علی (علیه السلام) به خط کوفی بنایی بر سفال لعابدار اجرا شده است.

#امامزاده_محمد_بن_جعفر_صادق_علیه_السلام
#مجموعه_بایزید_بسطامی
#بسطام
#غازان
#اولجایتو
#سده_هشتم_هجری
#موزه_شیعه
https://www.tgoop.com/shia_museum

🔸نام امیرمؤمنان علی علیه السلام بر دیوارۀ دالان اولجایتو منتهی به حرم امام‌زاده محمد بن جعفر صادق (علیه السلام)

#امامزاده_محمد_بن_جعفر_صادق_علیه_السلام
#مجموعه_بایزید_بسطامی
#بسطام
#غازان
#اولجایتو
#سده_هشتم_هجری
#موزه_شیعه
https://www.tgoop.com/shia_museum

🔸صندوق قبر امام‌زاده محمد بن جعفر صادق (علیه السلام)

#امامزاده_محمد_بن_جعفر_صادق_علیه_السلام
#مجموعه_بایزید_بسطامی
#بسطام
#غازان
#اولجایتو
#سده_هشتم_هجری
#موزه_شیعه
https://www.tgoop.com/shia_museum

‍ 🔸 نگارگری واقعۀ غدیر خم در تبریزِ دورۀ ایلخانی🔸

🔻 نگارۀ «غدیرخم» از نسخۀ آثارالباقیه عن‌القرون‌الخالیه تالیف ابوریحان بیرونی، دانشمند ایرانی به سال ۳۹۱هـ است. این نسخه جزء اولین نسخی است که نگاره‌هایی در مورد وقایع مرتبط با رسول‌ خدا (صلی الله علیه و آله) در آن دیده می‌شود. نسخۀ حاضر در سال707هـ تحت‌حمایت اُلجایتو و به دستور رشیدالدین فضل الله همدانی در ربع رشیدی تبریز تنظیم شده‌‌‌‌‌است. از «آثارالباقیه عن ‌القرون‌ الخالیه» نسخه‌های متعددی در کتابخانه‌های ایران و کشورهای دیگر جهان وجود دارد. نسخۀ موجود در کتابخانه اِدینبورگ، به قطع رحلی (5/13*30 سانتی‌متر) و مشتمل بر 178 صفحه و هر صفحه 21 سطر است که به‌خط عربی و به قلم نستعلیق توسط ابن شهیرالکتبی کتابت شده‌است. این نسخه دارای 25 مجلس نگارگری است که 6 نگارۀ آن به بازتاب گوشه‌هایی از زندگانی پیامبر (صلی الله علیه و آلع) پرداخته‌است.

🔻 در این نگاره ، حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) دارای جامه‌ای سپیدرنگ و عبایی سیاه و دستاری سفیدرنگ است. سفیدی لباس ایشان نشان پاکی و یادآور لباس احرام حجاج می‌باشد و امیرمومنان علی (علیه السلام) دارای لباس سرمه‌ای رنگ و دستاری سفیدرنگ است، دنبالۀ دستارش بر روی شانه‌اش قرارگرفته، در دستش ذوالفقار را نگه داشته‌ و هاله‌ای نورانی چهره‌اش را احاطه کرده‌است. پیامبر (صلی الله علیه و آله) دست خویش را بر شانۀ حضرت امیرمومنان علی (علیه السلام) نهاده و او را به امت اسلامی معرفی می‌کند. پشت حضرت امیر (علیه السلام) فردی با جامه نارنجی‌رنگ و دستار سفیدرنگ ایستاده‌است که حالت دستارش از سایرین متفاوت است؛ همچنین دو نفر با پوشش صورتی‌ و سرمه‌ای‌رنگ در جانب راست حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) قرارگرفته‌اند که فرد صورتی‌پوش دست راستش را به جلو دراز کرده‌است. ظاهرا این صحنه نشان‌دهنده آن بخش از ماجرای «غدیرخم» است که خطبه «غدیر» به پایان‌رسیده و حاضرین در حال بیعت و تهنیت گفتن به امیرالمومنین‌ علی (علیه السلام) هستند و احتمال دارد این سه نفر خلفاء نخستین اسلام باشند، زیرا آن‌ها از اولین افرادی بودند که با امیرمومنان علی (علیه السلام) بیعت کرده و این انتصاب الهی را تبریک گفتند.


#نگارگری
#سده_هشتم_هجری
#غدیر
#تبریز
#اولجایتو
#موزه_شیعه
https://www.tgoop.com/shia_museum

نشست‌های پژوهشی موزۀ شیعه (۷)

🔸بررسی مؤلفه‌های غصب مقام خلافت امیرمومنان علی (علیه السلام) در نگارۀ «نسب‌شناسی پیامبر (صلی الله علیه و آله)» 🔸

ارائه دهنده:

🔹دکتر مرضیه علی‌پور، دانش‌آموخته تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی

🗓تاریخ و محل برگزاری:

چهارشنبه ۱۳ تیر  ۱۴۰۳، ساعت ۱۱ تا ۱۳

تهران، خیابان انقلاب، خیابان قدس، خیابان پورسینا، پلاک 13

مؤسسۀ باستان‌شناسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران


💻 لینک پخش زنده

موزه شیعه
انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شعبه خراسان رضوی

⭕️ سال گذشته مقالۀ «بررسی مؤلفه‌های غصب مقام خلافت امیرمومنان علی (علیه السلام) در نگاره نسب شناسی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)» اثر سرکار خانم دکتر علی‌پور، در دفتر نخست تاریخ تشیع در ایران به روایت فرهنگ مادی از سوی موزۀ شیعه منتشر شد؛ به جهت استفاده اعضای محترم کانال موزۀ شیعه، فایل الکترونیک آن تقدیم می‌شود.

موزۀ شیعه
#مقاله

نام اعلای "علی" در گنبد سلطانیه به شیوه چرخان با زاویه ۷۲درجه با زیبائی هرچه تمامتر.

#اولجایتو
#موزه_شیعه
#گنبد_سلطانیه

تکرار شانزده نام مقدس علی و محمد بر گرد پنج نام مبارک محمد

خانم آنه ماری شیمل در کتاب راز اعداد پژوهشی در مورد استفاده استعاری از اعداد انجام داده اند. عدد شانزده نماد "کمال" در سنت اعداد است.

#گنبد_سلطانیه
#اولجایتو
#موزه_شیعه