انجمن علمی دانشجویی تاریخ دانشگاه تبریز

♦️جشن سده یکی از قدیمی ترین جشن های ایران است (حتی قدیمی تر از نوروز ).این جشن هزاران سال قدمت دارد و از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی به‌شمار می‌رود. آن را در آغاز شامگاه ۱۰بهمن برگزار می کنند. این جشن، جشن پیدایش آتش است. بر اساس گفته های شاهنامه فردوسی ، پیشینهٔ این جشن به دوران  هوشنگ شاه ، از دومین شاهان پیشدادی ، بازمی‌گردد.

♦️آمده‌است که هوشنگ‌شاه به هنگام شکار، چون مار دراز سیاه‌رنگی را می‌بیند، به سوی آن سنگی پرتاب می‌کند که از برخورد این سنگ به سنگ دیگر، جرقه‌ای شکل می‌گیرد و بوته خشکی آتش می‌گیرد که آنجا بوده است. ایرانیان از آن هنگام به بعد از آن آتش پاسداری می‌کنند.
یکی روز شاه جهان سوی کوه
گذر کرد با چند کس هم گروه
پدید آمد از دور چیزی دراز
سیه رنگ و تیره تن و تیزتاز
دو چشم از برسر چو دو چشمه خون
ز دود دهانش جهان تیره گون
نگه کرد هوشنگ با هوش و سنگ
گرفتش یکی سنگ و شد تیز چنگ
به زور کیانی رهانید دست
جهانسوز مار از جهانجوی جست
برآمد به سنگ گران سنگ خرد
همین و همان سنگ بشکست گرد
فروغی پدید آمد از هر دو سنگ
دل سنگ گشت از فروغ آذرنگ
نشد مار کشته ولیکن ز راز
ازین طبع سنگ آتش آمد فراز
جهاندار پیش جهان آفرین
نیایش همی کرد و خواند آفرین
که او را فروغی چنین هدیه داد
همین آتش آنگاه قبله نهاد
بگفتا فروغیست این ایزدی
پرستید باید اگر بخردی
شب آمد برافروخت آتش چو کوه
همان شاه بر گرد او با گروه
یکی جشن کرد آن شب و باده خورد
سده نام آن جشن فرخنده کرد
ز هوشنگ ماند این سده یادگار
بسی باد چون او دگر شهریار.

♦️ جشن سَده در میان زرتشتیان با روشن کردن آتش برگزار می‌شود و به نیایش می‌پردازند ، در واقع این جشن به نوعی نمایانگر همدلی و همکاری مردم است ، زرتشتیان یزد و کرمان به رسم دیرینه خود شامگاه دهم بهمن ماه صدمین روز زمستان مصادف با روز مهرایزد را با برپایی آیین سده سوزی جشن می‌گیرند.

♦️آیین این جشن آتش افروزی است ، مردم با جمع کردن هیزم آتش درست می کنند.در رو به روی آتش تهیه شده  در حضور پادشاه، شعرا قصائدی را که در توصیف پادشاه سروده بودند را با صدای بلند و رسا می‌خواندند و مردم هم همراه با آن‌ها به شادی می‌پرداختند و از روی آتش می‌پریدند تا نشاط خود را آشکار سازند.
در پایان جشن، وقتی آتش خاموش می شد، کشاورزان خاکسترهای آتش را بر می‌داشتند و با خود می برند تا بر روی زمین‌هایشان بریزند. اینگونه اعتقاد داشتند که با این کار، خیر و برکت به زمین هایشان بر می‌گردد.

www.tgoop.com/tabrizuhistory/31

272 viewsJan 30 at 14:23

♦️جشن سده یکی از قدیمی ترین جشن های ایران است (حتی قدیمی تر از نوروز ).این جشن هزاران سال قدمت دارد و از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی به‌شمار می‌رود. آن را در آغاز شامگاه ۱۰بهمن برگزار می کنند. این جشن، جشن پیدایش آتش است. بر اساس گفته های شاهنامه فردوسی ، پیشینهٔ این جشن به دوران  هوشنگ شاه ، از دومین شاهان پیشدادی ، بازمی‌گردد.

♦️آمده‌است که هوشنگ‌شاه به هنگام شکار، چون مار دراز سیاه‌رنگی را می‌بیند، به سوی آن سنگی پرتاب می‌کند که از برخورد این سنگ به سنگ دیگر، جرقه‌ای شکل می‌گیرد و بوته خشکی آتش می‌گیرد که آنجا بوده است. ایرانیان از آن هنگام به بعد از آن آتش پاسداری می‌کنند.
یکی روز شاه جهان سوی کوه
گذر کرد با چند کس هم گروه
پدید آمد از دور چیزی دراز
سیه رنگ و تیره تن و تیزتاز
دو چشم از برسر چو دو چشمه خون
ز دود دهانش جهان تیره گون
نگه کرد هوشنگ با هوش و سنگ
گرفتش یکی سنگ و شد تیز چنگ
به زور کیانی رهانید دست
جهانسوز مار از جهانجوی جست
برآمد به سنگ گران سنگ خرد
همین و همان سنگ بشکست گرد
فروغی پدید آمد از هر دو سنگ
دل سنگ گشت از فروغ آذرنگ
نشد مار کشته ولیکن ز راز
ازین طبع سنگ آتش آمد فراز
جهاندار پیش جهان آفرین
نیایش همی کرد و خواند آفرین
که او را فروغی چنین هدیه داد
همین آتش آنگاه قبله نهاد
بگفتا فروغیست این ایزدی
پرستید باید اگر بخردی
شب آمد برافروخت آتش چو کوه
همان شاه بر گرد او با گروه
یکی جشن کرد آن شب و باده خورد
سده نام آن جشن فرخنده کرد
ز هوشنگ ماند این سده یادگار
بسی باد چون او دگر شهریار.

♦️ جشن سَده در میان زرتشتیان با روشن کردن آتش برگزار می‌شود و به نیایش می‌پردازند ، در واقع این جشن به نوعی نمایانگر همدلی و همکاری مردم است ، زرتشتیان یزد و کرمان به رسم دیرینه خود شامگاه دهم بهمن ماه صدمین روز زمستان مصادف با روز مهرایزد را با برپایی آیین سده سوزی جشن می‌گیرند.

♦️آیین این جشن آتش افروزی است ، مردم با جمع کردن هیزم آتش درست می کنند.در رو به روی آتش تهیه شده  در حضور پادشاه، شعرا قصائدی را که در توصیف پادشاه سروده بودند را با صدای بلند و رسا می‌خواندند و مردم هم همراه با آن‌ها به شادی می‌پرداختند و از روی آتش می‌پریدند تا نشاط خود را آشکار سازند.
در پایان جشن، وقتی آتش خاموش می شد، کشاورزان خاکسترهای آتش را بر می‌داشتند و با خود می برند تا بر روی زمین‌هایشان بریزند. اینگونه اعتقاد داشتند که با این کار، خیر و برکت به زمین هایشان بر می‌گردد.

BY انجمن علمی دانشجویی تاریخ دانشگاه تبریز