«صدمه‌ای که از این مخالفتها خدا نکرده ملحوظست جزء ‌اعظم متوجه بخانواده‌ی سلطنت است».

«رفتار و حرکات مخالفانه‌ و خائنانه‌ی این شخص خائن دولت و ملت و وطن مسبوق شده بلادرنگ باقدامات مادی و معنوی مؤثره قیام نمایند که دارالشورا و مبعوثین محترم ملت در خطر مهاجمات خائنین موقع غیرت و فتوت است که از برکت یک قوه‌ی متحده‌‌ی ملی عموم ملت ایران را از شر و فساد خائنین مستخلص نموده و بسعادت ابدی نائل شویم. انجمن ایالتی آذربایجان»

«شاه نقض قسم قرآن مجید و مخالفت مجلس در صدد اساس مقدس مشروطیت ملت آذربایجان با تفدیه‌ی جان و مال در مدافعه حاضر و منتظر امر مبارک آقایان هستیم. انجمن ایالتی آذربایجان»

از تلگرافخانه‌ی قزوین بتوسط رئیس‌المجاهدین بعموم سوار و صاحب‌منصبان کشیکخانه‌ی آذربایجان حاضرین اردوی تهران بموجب این تلگراف بهمه‌ی آن برادران دینی و وطنی اعلام و اخطار می‌شود بر تمام ملت غیور آذربایجان ثابت و محقق شده است شاه بنای مخالفت و عصیان را که با اساس مقدس مشروطیت و دارالشورای کبرا گذاشته باتکای و اطمینان شماها می‌کند توضیحاً و صراحتاً می‌نویسیم که اگر بمجرد وصول این تلگراف بدارالشورای کبرا ملتجی و تلگراف با نشانه گرفته مخابره نمودید فبها و الا بدانید که معامله یک خاین ملت و وطن در آذربایجان با خانه و کسان شماها شده بهیچ ‌چیز شماها ابقا نخواهد شد البته ننگ ‌ملی را که باعقاب شماها نیز متوجه خواهد شد از خود بردارید.

انجمن ایالتی آذربایجان

خدمت اعضای انجمن محترم ایالتی دامت توفیقاتهم ، تلگراف مبنی بر نقض عهد و خلاف قسم محمدعلی‌میرزا رسید خیلی غریب است که ملت نجیب ایران با این خلافهای متواتره و متکاثره که هر روز ملاحظه می‌نماید باز آن را بسلطنت شناخته بودند. ملت فارس که بالغ بر چهار کرور است از اتراک و اعراب و عموم رعایا با ملت آذربایجان هم‌رأی و عقیده است چون اهالی آذربایجان در اینگونه موارد پیشقدم بوده‌اند و به هر طریقی دستورالعمل بدهند از جان و مال بهیچ‌وجه مضایقه ندارند (از دوست یک اشارت از ما بسر دویدن)

اردویی مرکب از بیست‌هزار ‌نفر قشقایی ، اعراب و سایر ایلات مستعد حرکت طهران هستند در حفظ حقوق مجلس مقدس و اساس مشروطیت از بذل جان و مال خودداری نخواهند داشت. (انجمن ایالتی فارس و عموم ملت)

خدمت اعضای انجمن محترم ایالتی دامت ‌برکاتهم بمجرد استماع خبر وحشت‌اثر مخالفت محمدعلی‌میرزای خاین با مجلس مقدس دارالشورای کبرا‌ شیدالله ‌ارکانه انجمن ولایتی و سایر انجمنهای ملی و عموم ملت در هیجان کلیه‌ی ادارات دولتی را تعطیل رؤسای آنها توقیف قولا واحداً به آواز بلند با شماها هم‌آواز من ‌بعد ممکن نیست این شخص خاین هواپرست که لیاقت هیچ‌ کاری را ندارد چه رسد بسلطنت مملکت اسلامی او را بسلطنت بپذیریم از حالا ببعد تعیین سلطان از طرف پارلمان باشد تلگرافات متعدده بمراکز لازمه مخابره نموده‌ایم. (انجمن ولایتی اصفهان)

بعموم ایالات و ولایات ممالک محروسه‌ی ایران اخبار می‌شود که این خیانت ظاهری و سعی در خرابی مملکت محمدعلی‌میرزا را (جز) بجنون نمی‌توان حمل کرد چنانکه عقلای مملکت حکم بجنون خمری او کرده‌اند. در اینحال استدعای خلع این مجنون خاین و معرفی شاهنشاه جدید از مجلس مقدس شده است ملت سلحشور از اطراف از سواره و پیاده مجتمع برای حرکت بدارالخلافه شده‌اند عنقریب بالغ بر پنجاه‌هزار ‌نفر خواهد شد ساعت بساعت سواره و پیاده از اطراف می‌رسد. از طرف عموم ملت (انجمن ایالتی فارس)

انجمن ولایتی اساس مشروطیت از کارشکنی محمدعلی‌میرزا در تزلزل دارالشوری دچار نفوذ استبداد است عموم ملت در اجرای نیات مقدس دارالشوری حاضر مجاهدین با تمام قوا مصمم عزیمت به طهران بسایر انجمنها اطلاع دهید.
(مجاهدین)

انجمن ملی کرمانشاه ما نایب‌السلطنه را معین کردیم چهارده ولایات امضا نمودند فقط کرمانشاه باقی ماند فورا جواب (انجمن ملی اصفهان)

در جواب با کمال امتنان زحمت می‌دهم از این تلگراف نهایت امتنان حاصل شد. در راه ملت‌پرستی همه قسم امتحان داده‌ام امتحان فرزند هم لازم بود که خوب به برادران عزیزم مکشوف شود و مفاخرت می‌نمایم و هیچ وجه نگرانی نیست بلکه : سر و پسر که نه در راه عزیزان بود بارگرانیست ... (ظل‌السلطان)

در همراهی ملت و خلاص علاء‌الدوله و جلال‌الدوله اگر مسامحه شود نه خسرو بماند نه خسروپرست (ظل‌السلطان)

توسط وکلای محترم آذربایجان حضور مبارک مجلس شورای ملی شیدالله ‌ارکانه این خادم وطن امروز در اردوی اهر هزار نفر سوار مسلح و هفتصد ‌نفر سرباز برای انتظام امور قرجه‌داغ و مشگین و اردبیل حاضر نموده چون بعضی اخبار راجع بحرکت مستبدین برخلاف مشروطیت شنیده می‌شود بر خود لازم دانسته که باین چند کلمه جسارت نمایم.

سر که نه در راه عزیزان بود
بار گرانیست کشیدن بدوش

حمد می‌کنم خالقی را امروز به این ذره‌ی بی‌مقدار توانایی کرم فرموده بمحض اشارت از طرف ملت خود در مدت سه روز اقلاً سه‌هزار ‌نفر سوار جنگ‌دیده و غالب با تفنگ پنج‌تیر حاضر نموده تماماً جز برای ربودن گوی نیکنامی و شرف ملت‌خواهی آرزویی ندارد از فضل ‌الهی می‌توانم علاوه از مصارف این عده سوار هم بر حسب لزوم در این موقع تحمل مخارج دوهزار پیاده‌ی تفنگچی را نموده و کمک بملت مظلوم خود نمایم. همین قدر عرض می‌کنم (گوش بر حکم و دیده بر فرمان) منتظرم و تا آخرین نفس که در خود و بازماندگانم باشد در اوامر مقدسه‌ی وکلای دارالشورای ملی کوشم نهایت آرزو دارد هم ندای غیبی مژده رساند (رحیم بیا) خادم همان هستم که از تهران به تبریز چهار روزه آمدم حالا از دوست یک اشارت از من بسر دویدن. (رحیم ‌چلبیانلو سردار نصرت)

مجلس شورای ملی مورخه‌ی پانزدهم جمادی‌الاولی 1326

بشرف سده سنیه اعلیحضرت اقدس شاهنشاهی خلدالله ملکه و سلطانه

در حالتی که از دولت چند هزار ساله‌ی ایران نمانده بود مگر اسمی بلامسمی و قوای حیاتیه‌ی آن با تسلط خارجه و جهل و بی‌قیدی داخله باسفل مراتب سقوط رسیده و سلاسل امنیت و استقلال آن منتهی بود بموئی موسوم به اراده‌ی ملوکانه که آن هم در مقابل تندباد اغراض اجانب سفیل و سرگردان رو بمخاطرات عظیمیه سیر مراتب مضره می‌نمود چون مشیت خداوندی منشور اضمحلال آن را امضاء نفرموده بودند ندای غیبی اسلامیت و ایرانیت افراد اهالی را از خواب غفلت طولانی بیدار و براهی هدایت فرموده که هادی عقل و تجربه در طی مراحل تاریخ اختیار نموده لهذا یکباره خاص و عام مملکت با وجود اختلاف مدارک پی بمخاطرات و مهالک برده به یک حرکت غیورانه از فضاحت بی‌حسی خود را دور ساخته متنبه باین دو اصل اصیل استقلال ملت و استحکام قومیت شدند که قوای مملکت ناشی از ملت است و سلطنت ودیعه‌ایست که بموهبت الهی از طرف ملت به شخص پادشاه مفوض شده است. لاجرم خواستار تغییر مسلک سلطنت شدند و اعلیحضرت شاهنشاه مبرور انارالله برهانه بامضای فرمان مشروطیت و اعطای سعادت حریت منتی بزرگ بر ملت نهاده نام خود را برحمت ابدی زینت تاریخ ایران ساختند ولی تکمیل این عطیت و تتمیم این موهبت را روزگار برای تقدیس و تکریم نام نامی اعلیحضرت همایونی ذخیره کرده بود این است که مساعدت بخت بلند و طالع ارجمند همایونی در اواخر ولایت عهد و اول جلوس میمنت مأنوس رضای شاهانه را به تصدیق مشروطیت جالب شده و در 27 ذیحجه حسن نیت شاهانه را با آرزوی ملت که بصورت هیجان عمومی ظاهر گشته بود توفیق داده باکمال نواقص قانون ‌اساسی فرمان دادند. در صورتی که جهانیان منتظر بودند که از این تجاذب حقیقی که بین پادشاه و رعیت حاصل و با این سرمایه‌ی سعادت که بتوفیقات خداوندی کامل گردید آثار ترقی و تمدن به سرعت و سهولتی که شایسته‌ی نجابت ملی و فطانت جبلی ایرانیان است ظاهر و موجبات امن و آسایش عمومی فراهم گردد روز بروز اغتشاش ولایات و ناامنی طرق و شوارع و انقلابات سرحدات زیادتر و در خود پایتخت که در تحت نظر مستقیم اعلیحضرت شاهنشاهی و هیئت دولت و مجلس شورای ملی است وقایعی بس ناگوار اتفاق افتاد که اگر در صور و علل آنها شور دقیق و غور عمیق بعمل آید هریک از آنها لکه‌ی مبرمی است که از انتساب آن بادنی مقربین دربار هرچند قلم ایرانی را شرم آید تاریخ که در محور حقایق امور متحرک لایزال است بدبختانه در ثبت و ضبط آن شرم و ترحم نخواهد داشت تعداد آن قبایح و تذکار آن فضایح را چه حاجت که اجتماعات حضرت عبدالعظیم و وقعه‌ی میدان توپخانه و غیره و غیره هنوز در السنه و افواه مثل سال وبا و طاعون در عداد تواریخ بدبختی این مملکت مذکور و مرکوز اذهان است از اثرات آن اتفاقات فضیحه هنوز دلهای رمیده‌ی رعیت آرام نیافته و جراحتهای وارده بر قلوب ملت کاملا التیام نپذیرفته بود که باز مفسدین بی‌ایمان امان نداده برای اخلال روابط بین پادشاه و رعیت وقایع چند روز قبل را حاضر و احوال ماه ذی‌القعده را بوجهی شدیدتر تجدید و در ظرف دو روز از حاصل زحمات دو ساله قسمت کلی را بهدر داده از جمله اصل (نهم دهم دوازدهم چهاردهم و بیست‌و‌سوم را) که روح‌ قوانین ‌اساسی است نقض نمودند مجدداً نونهال امید را که بهزاران آب تدبیر و خون ‌دل در قلوب رعایا می‌روید از بیخ و بن برانداخته بجای آن یأس و حیرت و بأس و شدت نشاندند و مخصوصاً در موقعی که سرحدات مملکت دچار مخاطرات عظیمه است نفاق خانه‌برانداز خانگی را باین شدت حادث نمودند که خاطر مقدس همایون را مثل مساعی وکلای ملت و وزرای دولت و قوای مادی و معنوی مملکت که ناشی از اطاعت رعیت است مشغول یکدیگر سازند و بر مقاصد سوء خود بپردازند بدیهی است که دوام این حال ملازم است با اضمحلال دولت قدیم و قویم ایران و ایرانی مسلمان که بمدلول فرمان قضا جریان استاد ازل از آب حیات حب‌الوطن من‌الایمان آب خورده با بیداری حواس بطور خاص تشنه‌ی حفظ حقوق خویش است متحمل نخواهد شد که ایران و اسلام خود را با هرچه در اوست آلت بازیچه‌ی چند نفر مفسد درباری ببیند دستخط همایون که روز جمعه بر تفرقه‌ی معدودی رعایا که بطور صلح و سلم جبر کسور واقعه بر قوانین اساسی و اعاده‌ی حقوق رفته‌ی خویش را متظلماً استدعا می‌کردند به هر تدبیر و اصرار بود از طرف مجلس شورای ملی که در طی تمامی طرق چاره‌‌

ساعی است بموقع اجرا گذارده شد ولی این اقدام و امثال آن از قبیل سرشک از رخ پاک کردن است در حالتی که خون ‌دلها در فوران و کلیه‌ی ایران در هیجان است نقض قوانین اساسی از شمال تا جنوب و از مشرق تا مغرب ایران را با ناله و افغان پر کرده که اگر این ناله و فریادها یکجا جمع شوند خدای نخواسته چه آهنگ مخالفی از آن ظهور تواند کرد.

بالجمله تکلیف بر وکلای ملت خیلی سخت شده و انتظار مردم طهران و فشار ولایات در اعاده‌ی احترام قوانین و اصلاح کلیه‌ی امور آن بآن در تزاید و فرصت و مجال را از دست می‌برد. آنچه بطور قطع بر عقلای مملکت ثابت شده است علت واقعی اینهمه خرابیها و تکرر اتفاقات ناگوار که شأن عهود و شیشه‌ی دلها را یکجا می‌شکند و حرمت قانون با نوامیس سوگند اسلامی یکسره برطرف می‌کند دو چیز است :

اولاً شبهات مغرضین تاکنون مانع شده است که در قلب شاهانه این اعتقاد راسخ شود که در سلطنت مشروطه تمامی امور در تمام اوقات باید در مجاری قانون سیر نماید تا اصول ذیل قانون‌ اساسی از لفظ بمعنی رسد (اصل چهل‌و‌چهارم شخص پادشاه از مسئولیت مبری است وزراء دولت در هر گونه از امور مسئول مجلس هستند) (اصل چهل‌و‌پنجم کلیه‌ی قوانین و دستخط‌های پادشاه در امور مملکتی وقتی اجرا می‌شود که بامضای وزیر مسئول رسیده باشد و مسئول صحت مدلول فرمان و دستخط همان وزیر است) (اصل پنجاه‌و‌هفتم اختیارات و اقتدارات سلطنتی فقط همان است که در قوانین مشروطیت حاضره تصریح شده است) (اصل شصت‌و‌چهارم وزراء نمی‌توانند احکام شفاهی یا کتبی پادشاه را مستمسک قرار داده سلب مسئولیت از خودشان نمایند) در صورتی که کلیه‌ی امور از جزئی و کلی در مجرای وزارتخانه‌ها فیصل پذیرفت مسئولیت نیک‌ و‌ بد آن از شخص همایون شاهنشاهی مرتفع و بر عهده‌ی وزراء تحقق می‌یابد و قدس مقام منیع سلطنت بتمامه محفوظ می‌ماند و الا در صورت بی‌اطلاعی وزیر از فلان امر کلی یا جزئی ایراد مسئولیت بر آن وزیر بدیهی است که از طریق عقل و عدل خارج است و در اساسی که به تجارب هزار ساله‌ی عقلا و حکمای جهان مرتب شده است البته تصور چنین امر بی‌رویه و عجیب نمی‌گنجد که فعل عمرو را زید مسئول باشد.

ثانیاً آنچه به یقین پیوسته است اغراض مفسدین چند که دشمن ملک و دولت و خائن شخص شخیص همایونی هستند درمیان نیت پاک و فطرت تابناک همایونی که از مزایای سلاطین عظیم‌الشأن است و حقوق رعایای صداقت‌شعار حایل و حاجبند و هر ساعت خاطر مقدس ملوکانه را بر صرافتهایی جلب می‌کند که با خیر و صلاح عامه فرسنگها مسافت دارد و هر دقیقه بالقاء شبهات مغرضانه قلب شاهانه را از معانی اصول مشروطیت و قوانین اساسی منصرف ساخته باقتضای خودخواهی و استبداد ذاتی خودشان یا در راه خدمت به مصلحت غیرمتابعت قوانین مملکتی را گویا در حضور مبارک مغایر شئون سلطنتی جلوه داده بقدر امکان و به هر فرصتی که می‌یابند خاطر مقدس را بر ابقای الفاظ و انهدام معانی اصول قانون وامی‌دارند لهذا مادامی که کسور واقعه بقوانین ‌اساسی جبران نشده و اعاده‌ی احترام قانون بعمل نیامده است و در آینده کلیه‌ی امورات در مجاری قانونی حل و فصل نشود و نمایندگان ملت را اطمینان کامل حاصل نگردد که بر حفظ تمامی حقوق ملت قادر خواهند بود و مثل آنچه تا حال واقع شده بار دیگر نقض عهد قانون نخواهد شد مجبوریت تامه وارد خواهد بود که وکلای ملت باقتضای وظایفی که دیانتاً و وجداناً با شهادت خداوند و توسط قرآن‌ مجید بر عهده گرفته‌اند عدم امکان تحمل خود را به فشار فوق‌العاده مسئولیت یک ملت بموکلین خود اعلام نمایند. اسماعیل محل مهر ممتاز‌الدوله

از تبریز 18 جمادی‌الاولی ـ نمره‌ی 266 وضع شهر حالتی پیدا کرده که از تحریر و تقریر عاجزیم از طرفی جوانان ملت داوطلبانه سواره و پیاده برای وقایه‌‌ی مقصود مقدس و حراست دارالشورا جان بر کف گرفته در حرکتند و از طرفی کمیسیون اعانه تشکیل و اهالی با کمال بشاشت بدادن اعانه بر یکدیگر سبقت می‌جویند علم‌الله و شهد زنهای غیوره‌‌ی آذربایجان امروز شرف ملیت را از تمام عالمیان ربوده و اتصالاً گردنبند و گوشواره و دستبند است که بصندوق اعانه با هزار نیاز تقدیم می‌کنند و تمام اهالی با جان و مال در حفظ مقصود مقدس حاضرند و البته آن حضرات هم از وقایع طهران ما را محروم نفرمایند. (انجمن اتحادیه‌ی تبریز)