tgoop.com/techx/1379
Last Update:
📡 ماده‌ی #تاریک به زبان ساده؛
🔘 حدود ۸۰ درصد کل جرم کیهان از موادی تشکیل شده که دانشمندان قادر به رصد مستقیم آن نیستند و ماهیتش همچنان بر بشر پوشیده است. از سال ۱۹۲۰ این باور بین دانشمندان ایجاد شد که مواد تشکیل دهنده‌ی کیهان باید بسیار بیش‌تر از چیزی باشد که با چشم قابل مشاهده است.
🔘 حدود سال ۱۶۰۰ میلادی: آقای یوهانس کپلر گفت و محاسبه کرد: هر چه از خورشید، دورتر شویم، سرعت چرخش به دور خورشید کمتر خواهد شد؛ به این طریق، سرعت اجرام کیهانی رو محاسبه کرد.
🔘 در ادامه و در اواخر دهه‌ی ۱۶۰۰: نیوتن با فرمول گرانشِ خود و اطلاعات کپلر توانست گرانشِ خورشید رو محاسبه کنه، که میشه جرم خورشید رو هم با این روابط به دست آورد.
🔘 در ابعاد بزرگ‌تر و در کهکشان‌ها؛ اگر مقدار و چگونگی چرخش آن‌ها محسابه شود، اگر سرعت چرخش ابرهای گازی در لبه‌های کهکشان‌ها محاسبه شود، این امکان رو خواهیم داشت که جرم کل کهکشان رو محاسبه کنیم. پس، طبق گفته‌ی کپلر، انتظار داریم هر چه از مرکز کهکشان‌ها دورتر می‌شیم، سرعت چرخش و حرکت اجرام کیهانی و سحابی‌ها و گازها و کل مواد تشکیل‌دهنده کمتر شه.
🔘 اما، اینطور نبود و نیست. در دهه‌ی ۱۹۶۰ خانم وِرا روبین (Vera Rubin) و همچنین آقای زوئیکی (در دهه‌ی۱۹۳۰) به نتایجی در این مورد دست پیدا کردند؛ نتایج آن‌ها نشان می‌داد، در بسیاری از کهکشان‌ها، هر چه از مرکز دور می‌شیم، سرعت ابرهای گازی زیادتر میشه و سرعت تحت هیچ شرایطی کاهش پیدا نمی‌کنه!
🔘 هر چه از مرکز کهکشان دور می‌شیم پراکندگی اجرام و گازها کاهش پیدا می‌کنه، در حالیکه سرعت ابرهای گازی زیادتر میشه و این‌ها از لحاظ قوانین فیزیک درست نیستند. مگر اینکه مادهای باشد که ما قادر به کشف و دیدن آن نیستیم. مادهای وجود داشته باشه که بشر از آن بی‌اطلاع است. این ماده‌ی نامعلوم که هیچگونه تابش نور و انرژی‌ای ندارد و تراکنشی با ماده‌ی معمولی ایجاد نمی‌کند، به «ماده‌ی تاریک» معروف شده. 🌐
🔘 بنابرین برای این عبارت: «افزایش سرعت با دور شدن از مرکز کهکشان‌ها در حالیکه ماده و جرم کمتر میشه»، تنها توجیه اینه که حتما باید یک مادهای تاریک و ناشناخته وجود داشته باشه که قابل رویت نیست! و برای اینکه کهکشان‌ها، خوشه‌های کهکشانی یا هر ساختار بزرگ کیهانی از هم فرونپاشه، باید مقدار این ماده حدود ۵ تا ۶ برابر مواد قابل رویت باشه (ستاره‌ها، گازها، سیاره‌ها و ...)، و باید کل کهکشان و ساختارهای عظیم کیهان رو هاله‌ای از این ماده‌ی تاریک دربرگرفته باشه!
🔘 موادی که با آن آشنا هستیم رو مواد باریونی گفته میشه (واژه‌ای یونانی به معنی سنگین)—[Baryonic Matter]؛ مثل ذرات سازنده‌ی اتم، همچون پروتون، نوترون و الکترون. یک فرضیه‌ای که وجود دارد، ماده‌ی تاریک رو تشکیل شده از ترکیب موادِ باریونی و غیرباریونیِ نامعلومی می‌داند.
🔘 فرضیه‌ی دیگری که وجود دارد، مواد غیرباریونی رو به عنوان ماده‌ی تاریک معرفی می‌کند که هنوز شناخته نشده‌اند. کاندید اصلی در این زمینه WIMPs نام گرفته؛ کوتاه شده‌ی عبارت "Weakly Interacting Massive Particles"، به معنی «ذرات سنگین با تراکنش و برهم‌کنش ضعیف». انتظار میره WIMP'ها جرمی معادل ده تا صدها برابر پروتون داشته باشن، اما برهم‌کنش بسیار ضعیفی با ماده‌ی معمولی شناخته شده در کیهان؛ این باعث میشه کشف این ذرات بسیار دشوار و تا الان ناممکن بوده باشه.
🔘 و البته این پایان کار نیست! ماده‌ی تاریک حدود ۲۵ درصد کل کیهان رو تشکیل می‌ده، مقدار اندکی (حدود ۴-۵ درصد) ماده‌ی قابل مشاده داریم، که شامل همه‌چیز که با چشم می‌بینیم میشه، و بقیه‌ی کیهان (حدود ۷۰ درصد) از انرژی تاریکِ ناشناخته‌ای تشکیل شده. دانشمندان بر این باور بودند که چون کیهان از انفجاری در حدود ۱۳.۸ میلیارد سال پیش تشکیل شده، سرانجام بخاطر نیروی گرانش، دچار فروپاشی خواهد شد؛ اما مشاهداتی که طی ۱۰۰ سال اخیر انجام گرفته، نشان از انبساط کیهان داره! #رصد_کیهان — 🌐
🛰 @TechX
BY آسمان شب
Share with your friend now:
tgoop.com/techx/1379