tgoop.com/vahididgah/238
Last Update:
دولت تیز
در یکی از یادداشت‌های پیشین یادآور شدم که دست یازیدن به تصحیح قیاسی و کنار گذاشتن نویسش همهٔ نسخه‌های مورد استفاده باعث شده‌است که در بیت زیر از شاهنامه، ترکیب اصیل «دولت تیز» با گذاشتن یک واو از میان برود:
همه گنج تاراج و لشکر اسیر
جوان دولت [و] تیز برگشته پیر
(تصحیح دکتر خالقی مطلق، ج۲، ص ۱۶).
در این یادداشت می‌افزایم که ترکیب مورد نظر در برخی از دیگر متن‌های چاپ‌شده نیز دچارِ گشتگی شده‌است و از میان رفته. از جمله در این بیت فرّخی سیستانی:
تا به قوی بخت تو و دولت سلطان
امر تو اندر زمانه گردد جاری
(دیوان، چاپ دکتر دبیرسیاقی، ص ۳۸۷)
در نسخهٔ م ترکیب وصفی «تیز دولت» به کار رفته و همین درست است:
تا به قوی بخت و تیز دولت سلطان... (همان، پانوشت)
در مطلع قطعه‌ای از خاقانی نیز ترکیب مورد نظر تحریف شده‌است:
هر که را غرّه کرد دولت نیز
غدر آن دولتش هلاک رساند
(دیوان، چاپ دکتر سجّادی، ص ۸۶۷)
همچنین است در بیت زیر از اثیر اخسیکتی که باید «نیز» را در آن به «تیز» بدل کرد:
در تو تو رسی و دولتی باید نیز
تا من تو شوم پس آنگهی در تو رسم
(دیوان، چاپ دکتر براتی خوانساری، ص ۸۱۴)
◽️ وحید عیدگاه طرقبه‌ای
@vahididgah
BY عیدگاه
Share with your friend now:
tgoop.com/vahididgah/238