VAHIDIDGAH Telegram 240
نگیرد شتاب

یکی از بیت‌هایی که در هر سه چاپ معتبر شاهنامه یعنی مسکو، جیحونی و خالقی مطلق به صورت نادرست آمده است، بیت زیر است از داستان رستم و اسفندیار، آنجا که رستم اسفندیار را به ماندن و خوش‌گذرانی در سیستان ترغیب می‌کند:

همه دشت نخچیر و مرغ اندر آب
اگر دیر مانی بگیرد شتاب.

در یادداشتهای شاهنامه دکتر خالقی مطلق شتاب گرفتن را به نادرست، «دیر شدن» معنی کرده‌اند، یعنی اگر دست دست کنی فرصت از دست می‌رود و دیر می‌شود (ج ۲، ص ۲۸۵)
در فرهنگ شاهنامهٔ دکتر رواقی شتاب گرفتن در بیت مورد نظر «به سرعت رفتن» معنی شده (ج ۲، ص ۱۶۰۱) که آن هم پذیرفتنی نیست.
در لغت‌نامهٔ دهخدا نیز معنای نادرستی از این بیت برداشت شده‌است و شتاب گرفتن در آن «عجله کردن و تندی کردن» معنی شده است. اما جالب است که فراهم‌آورندگان لغتنامه با وجود اشتباه در دریافت معنی بیت، آن را به صورت درست ضبط کرده‌اند:

همه دشت نخچیر و مرغ اندر آب
اگر دیر مانی نگیرد شتاب.
شتاب گرفتن به معنای ملول شدن است. دکتر رواقی شاهدهای خوبی را برای این کاربرد و این معنا به دست داده‌است (فرهنگ شاهنامه، ج ۲، ص ۱۶۰۲).
وقتی می‌گفته‌اند فلان را شتاب گرفت یعنی او ملول و خسته شد. در اینجا رستم به اسفندیار می‌گوید اگر مدت درازی در سیستان بمانی خسته و دل‌زده نمی‌شوی و ترا شتاب نمی‌گیرد.
در بخشی از داستان یازده رخ، خسته شدن و ملول شدن سپاهیان توران از یک هفته ماندن بی‌نتیجه و جنگ نکردن با ایرانیان با همین فعل بیان شده است:

که ای پهلوان رد افراسیاب
گرفت اندرین دشت ما را شتاب
به هفتم فراز آمد این روزگار
میان‌بستهٔ جنگ، چندین سوار
(چاپ دکتر خالقی مطلق، ۱۳۸۶، ج ۲، ص ۲۸)
معنی درست با ضبط نیمه‌درست «نگیری شتاب» در برخی از شرح‌های شاهنامه و کتابهای درسی مربوط به داستان رستم و اسفندیار دیده می‌شود. از جمله بنگرید به گزارش دکتر حسن انوری و شادروان دکتر جعفر شعار ازین بیت (رزمنامهٔ رستم و اسفندیار، ص ۱۱۲) و نیز شرح دکتر کزٌازی (نامهٔ باستان، ج ۶، ص ۶۸۷ و ۶۸۸).
همچنین در برخی از مقاله‌ها از صورت «نگیرد شتاب» و معنای درست بیت مورد بحث سخن گفته شده است. از جمله بنگرید به مقالهٔ مهندس جیحونی دربارهٔ برتری‌های ضبط نسخهٔ بیروت (جستارهای نوین ادبی، پاییز ۱۳۹۰، ص ۹۵) که نشان می‌دهد که ایشان از نظر پیشین خود برگشته‌اند.
با توجه به برخی از منابع یادشده انتظار می‌رفت در ویراست نهایی دکتر خالقی مطلق بیت مورد نظر اصلاح شود امّا چنین نشد (بنگرید به شاهنامه، چاپ سخن، ۱۴۰۰، ج ۲، ص ۱۵۱).


◽️ وحید عیدگاه طرقبه‌ای

@vahididgah



tgoop.com/vahididgah/240
Create:
Last Update:

نگیرد شتاب

یکی از بیت‌هایی که در هر سه چاپ معتبر شاهنامه یعنی مسکو، جیحونی و خالقی مطلق به صورت نادرست آمده است، بیت زیر است از داستان رستم و اسفندیار، آنجا که رستم اسفندیار را به ماندن و خوش‌گذرانی در سیستان ترغیب می‌کند:

همه دشت نخچیر و مرغ اندر آب
اگر دیر مانی بگیرد شتاب.

در یادداشتهای شاهنامه دکتر خالقی مطلق شتاب گرفتن را به نادرست، «دیر شدن» معنی کرده‌اند، یعنی اگر دست دست کنی فرصت از دست می‌رود و دیر می‌شود (ج ۲، ص ۲۸۵)
در فرهنگ شاهنامهٔ دکتر رواقی شتاب گرفتن در بیت مورد نظر «به سرعت رفتن» معنی شده (ج ۲، ص ۱۶۰۱) که آن هم پذیرفتنی نیست.
در لغت‌نامهٔ دهخدا نیز معنای نادرستی از این بیت برداشت شده‌است و شتاب گرفتن در آن «عجله کردن و تندی کردن» معنی شده است. اما جالب است که فراهم‌آورندگان لغتنامه با وجود اشتباه در دریافت معنی بیت، آن را به صورت درست ضبط کرده‌اند:

همه دشت نخچیر و مرغ اندر آب
اگر دیر مانی نگیرد شتاب.
شتاب گرفتن به معنای ملول شدن است. دکتر رواقی شاهدهای خوبی را برای این کاربرد و این معنا به دست داده‌است (فرهنگ شاهنامه، ج ۲، ص ۱۶۰۲).
وقتی می‌گفته‌اند فلان را شتاب گرفت یعنی او ملول و خسته شد. در اینجا رستم به اسفندیار می‌گوید اگر مدت درازی در سیستان بمانی خسته و دل‌زده نمی‌شوی و ترا شتاب نمی‌گیرد.
در بخشی از داستان یازده رخ، خسته شدن و ملول شدن سپاهیان توران از یک هفته ماندن بی‌نتیجه و جنگ نکردن با ایرانیان با همین فعل بیان شده است:

که ای پهلوان رد افراسیاب
گرفت اندرین دشت ما را شتاب
به هفتم فراز آمد این روزگار
میان‌بستهٔ جنگ، چندین سوار
(چاپ دکتر خالقی مطلق، ۱۳۸۶، ج ۲، ص ۲۸)
معنی درست با ضبط نیمه‌درست «نگیری شتاب» در برخی از شرح‌های شاهنامه و کتابهای درسی مربوط به داستان رستم و اسفندیار دیده می‌شود. از جمله بنگرید به گزارش دکتر حسن انوری و شادروان دکتر جعفر شعار ازین بیت (رزمنامهٔ رستم و اسفندیار، ص ۱۱۲) و نیز شرح دکتر کزٌازی (نامهٔ باستان، ج ۶، ص ۶۸۷ و ۶۸۸).
همچنین در برخی از مقاله‌ها از صورت «نگیرد شتاب» و معنای درست بیت مورد بحث سخن گفته شده است. از جمله بنگرید به مقالهٔ مهندس جیحونی دربارهٔ برتری‌های ضبط نسخهٔ بیروت (جستارهای نوین ادبی، پاییز ۱۳۹۰، ص ۹۵) که نشان می‌دهد که ایشان از نظر پیشین خود برگشته‌اند.
با توجه به برخی از منابع یادشده انتظار می‌رفت در ویراست نهایی دکتر خالقی مطلق بیت مورد نظر اصلاح شود امّا چنین نشد (بنگرید به شاهنامه، چاپ سخن، ۱۴۰۰، ج ۲، ص ۱۵۱).


◽️ وحید عیدگاه طرقبه‌ای

@vahididgah

BY عیدگاه


Share with your friend now:
tgoop.com/vahididgah/240

View MORE
Open in Telegram


Telegram News

Date: |

In 2018, Telegram’s audience reached 200 million people, with 500,000 new users joining the messenger every day. It was launched for iOS on 14 August 2013 and Android on 20 October 2013. A few years ago, you had to use a special bot to run a poll on Telegram. Now you can easily do that yourself in two clicks. Hit the Menu icon and select “Create Poll.” Write your question and add up to 10 options. Running polls is a powerful strategy for getting feedback from your audience. If you’re considering the possibility of modifying your channel in any way, be sure to ask your subscribers’ opinions first. 4How to customize a Telegram channel? Developing social channels based on exchanging a single message isn’t exactly new, of course. Back in 2014, the “Yo” app was launched with the sole purpose of enabling users to send each other the greeting “Yo.” While the character limit is 255, try to fit into 200 characters. This way, users will be able to take in your text fast and efficiently. Reveal the essence of your channel and provide contact information. For example, you can add a bot name, link to your pricing plans, etc.
from us


Telegram عیدگاه
FROM American