tgoop.com/wisedany_kordewary/2018
Last Update:
کەیخەسرەو چۆن ئاشووریەکانی سڕیەوە؟
(هووەخشەترە یان کەیخەسرەو) ٦٢٤- ٥٨٥ پ.ز پاشای سێهەمی ماد بوو بە مەزنترین و بیرتیژترین و پاشای ماد ناسراوە جەنگاوەرێ زۆر ئازاش بووە بووە باوکی (فراوەرتیس) باپیری (دیاکۆ) دامەزرێنەری دەوڵەتی ماد،
سەرەتای دەسەڵاتداری کەیخەسرەو توشی زۆر کێشە و کۆسپ و ناهەموواری بۆیەوە چونکە مادەکان ئەوکات لەژێر دەستی ئاشووریەکان و سکتییەکان بوون
ئاشووریەکان چەندین وڵات و میرنشین و هۆزیان لەژێر دەس بوو کە باج و سەرای لێ ئەسەندن و بە بیانووی هیچ هیچ هێرشی ئەکردە سەریان و دەسی نە ئەپاراست مناڵ و گەنج و پیری بە زیندووی ئەسوتان لە (مادەکان و بابلەکان و ماناییەکان هتد…) سەرەتا بە کورتی ئاشورییەکان کێن:
یەکێک بوون لە دیارترین و بەهێزترن ئیمپڕاتۆریەتەکان،
سەرەتا میرنشین بوون و دواتر دەوڵەتیان پێکهێناو و هێزیان فراوانکرد بەرەو دەوروبەری شاری موسڵی ئێستا،
لە هونەرسازی و چەک و دروستکردنی سەنگەر و قولە و قەڵا زۆر پێشکەوتوو بوونە نەینەوا پایتەختی وڵاتەکەی بووە.
کەیخەسرەو مناڵ بوو کە باوکی مرد دوای ماوەیەک کە گەورەبوو شوێنی باوکی گرتەوە و ئەو ڕق و کینەیەی بەرامبەر باوکی و گەلەکەی وایکرد هەر زوو لەگەڵ دەستبەکاربوونی مادەکان لە ژێردەستەی سکتییەکان ڕزگارت بکات و (مادیاسی کوڕی پروتونی) بکوژێت، توانیوێتی هەموو مادەکان یەک بخاتەوە کە بەلایەنی کەمەوە توانیوێتی هەموو ئەو ناوچانەی باوکی لەدەستی دابوو بیکاتەوە ژێر ڕکێفی مادەوە، دوای ئەوە توانیوێتی سوپایەکی تۆکمە و بەهێز دروست بکات و (هیرۆدۆت) ئەڵێ کە ئەڵێ لەشکرەکەی لە دەستەی جۆراوجۆری وەک (سەربازی سوارە و پیادە و نێزەدارەکان، تیرهاوێژی) بووە وە باس لە ئازایی و چاونەترسی سوارەکانی کەیخەسرەو ئەکا، ئیتر دوای ئەوەی کە کەیخەسرەو سوپایەکی تۆکمەو بەهێزی دروست کرد و هاوپەیمانی پێکهێنا لەگەڵ کلدانییەکان کە ئەوانیش چەوساوە و ژێردەستەی ئاشووریەکان بوون، ئیتر کەیخەسرەو بەڕێ کەوت بە سوپایەکی چوارسەد هەزار کەسیەوە بەرەو شاری نەینەوا لە ساڵی (٦١٥ پ.ز)، دوای کەمتر لە ساڵێک ئارابخای گرت (کەرکوک)ـی ئێستا، ئیتر ئاوها یەک لەدوای یەک شارەکانی ئاشووری داگیر ئەکرد و هەتا گەیشتە نەینەوا، شارەکە بە شوراوی بەرز دەوردرابوو وە بەردی گەورە و پتەو دروست کرابوون، دوای گەمارۆیەکی زۆر دەوترێت ئیتر مادەکان بیریان کردەوە و توانیان لەڕێی چەند خەندەقێکەوە ئاوی ڕووباری دیجلە ئاراستەی شارەکە بکەن و شوورا گڵینەکانی دەورووبەری شارەکەی ڕووخاند، ئینجا مادەکان توانیان بچنە ناو شارەکە، دوای ئەوە فەرماندەی ئاشورییەکان (ئاشوور ئۆبڵات) کە لە خۆرئاوای وڵات خەریک شەڕ بوو بە خێرایی ئەو سەربازانەی کۆکردەوە کە ڕزگاریان بووە و چوون خۆیان گەیاندە شاری (حەیان)، دواتر مادەکان بابلیەکان ڕێک ئەکەون بۆ ئەوەی هێرش بکەنە سەر ئەو شارە بەڵام (ئاشوور ئۆبڵات) لە ترسی ئەو سوپایە ڕا ئەکا، دوای ماوەیەکی کەم دەگەڕێنەوە بۆ حەیان و بە مەبەستی ئەوەی کە بیگرنەوە ژێر دەسەڵاتی خۆیان بەڵام سەرکەوتوو نابن و ئەویش ئەکوژرێ ئیتر لە دوای ئەمەوە ئاشووریەکان نەمان و مادەکان و بابلیەکان لەنێوان خۆیان ناوچەی و قەڵاکانیان دابەش کرد لەنێو خۆیان.
سەرچاوەکان:
هیرۆدۆت: مێژووی جەنگی پارسەکان
کتێبی دەوڵەتی ماد
دکتۆری جمال ڕشید - دکتۆر فوزی ڕشید:
مێژووی کۆنی کورد
https://www.tgoop.com/joinchat-NVjHBDqDQoA4ZjJk
BY وشەی دانسقەی کوردی
Share with your friend now:
tgoop.com/wisedany_kordewary/2018