پاسخ به شبهات

چرا در اسلام ارزش شهادت زن کمتر از مرد در نظر گرفته شده است؟ این تبعیض زن ستیزانه چه علتی دارد؟ نقش جنسیت در امر مهمِ شهادت دادن چیست؟


💠#پاسخ💠

👌خلاصه پاسخ آن است که اگر شهادت دو زن برابر شهادت یک مرد است به خاطر آن است که عواطف بر زنان غلبه دارد و ای بسا تحت تاثیر عواطف واقع شوند و به نفع کسی و به زیان دیگری شهادت دهند .

📚پیام امام امیر المومنین ج 3 ص 291

🔸اینک تفصیل پاسخ ؛

👌بايد دانست شهادت پيش از آنكه يك حق و امتياز باشد، يك تكليف اجتماعى است كه سود و ضرر آن به ديگران برمى گردد. طرح دعوى و اثبات آن سه دسته است ؛ 1 ادعا،. 2 اقرار،. 3 شهادت و گواهى.

❕گاهى كسى ادعا مى كند فلان چيز مال من است و گاهى ادعا مى كند فلان كار ناروا را انجام داده ام و مسئول خسارت هستم و گاهى نه به سود خود و نه به ضرر خود، بلكه به سود كسى عليه كسى ديگر شهادت مى دهد.

🔸در مسئله ادّعا كه بازگشت سود آن به خود مدّعى است زن و مرد مساوى اند و در مسئله اقرار نيز كه بازگشت ضرر آن به خود اقراركننده است، تفاوتى وجود ندارد. پس تفاوت در جايى است كه يك تكليف اجتماعى مبنى بر عدالت ورزى و احياى حق متوجّه او است و سود و زيان گفتار و شهادت او مربوط به ديگران است و براى جلوگيرى از تضييع حقوق ديگران به لحاظ ساختار عاطفى و احساساتى زنان كه مانع ضبط جزئيات و نيز احتمال تأثير قلبى در مقام اداء گردد، شهادت زنان به شكل محدودتر پذيرفته مى شود.

🔹درباره راز و حكمت تفاوت هاى حقوقى زن و مرد در مسأله شهادت و گواهى شايان توجه است كه ؛

1⃣شهادت زن در مواردى به طور فردى نيز پذيرفته است، در حالى كه در مردان هيچ موردى نداريم كه شهادت يك مرد پذيرفته شود بلكه حداقل بايد دو نفر باشند يعنى، حكم «تساوى دو زن با يك مرد» مطلق نيست. به طور مثال در مورد اثبات زنده متولّد شدن طفل، شهادت مرد چيزى از ارث را براى طفل ثابت نمى كند ولى با شهادت هر زن «يك چهارم» از ارث ثابت مى شود و در اين مورد فقط شهادت زنان مسموع است. شهادت بر بكارت و يا عيوب جنسى نيز موارد ديگرى است كه در آن تنها شهادت زنان پذيرفته است.

2⃣در مواردى شهادت دو زن برابر يك مرد دانسته شده كه نوعاً در مورد حدود و حقوق است. حكمت هاى اين تفاوت حقوقى زن و مرد، از زوايايى قابل توجه است ؛

🔸الف ؛ زن موجودى است كه احساسات و عواطفش جنبه غالب شخصيتى او را تشكيل مى دهد. لازم به ذكر است كه اين موضوع هيچ نقصى براى زن نيست بلكه اگر چنين نبود آن گاه نظام خلقت دچار اشكال بود، چرا كه زن و مرد مكمّل يكديگرند و جنبه هاى شخصيتى يكديگر را تكميل مى كنند. به دليل همين ويژگى و واقعيت ، زن بيشتر از مرد تحت تأثير احساسات قرار مى گيرد و لذا ممكن است تحت تأثير احساسات و عواطف مختلف، شهادتى بدهد كه تنها موافق احساسات او باشد. اجتماع دو زن براى شهادت بر چيزى، ضريب اطمينان را در شهادت بالا مى برد.

🔸ب ؛ از سوى ديگر از آسيب پذيرى يك زن نيز در جريان شهادت و خصومت ها و درگيرى هاى پس از آن نيز تا حدودى مى كاهد.

❕پس در آيين دادرسى اسلام، شهادت زن همچون شهادت مرد، به عنوان يك اصل پذيرفته شده است، اگر چه در برخى موارد قدرت اثبات شهادت مرد و زن متفاوت است.

🔸ج ؛ در اداى شهادت نيز زنان هم به دليل ويژگى درونى و هم به لحاظ آسيب پذيرى از تهديدات خارجى بيشتر تحت تأثير فشار عاطفه مثبت و يا منفى و يا ارعاب خارجى قرار گرفته، آن گونه كه بايد شهادت ندهد و يا شهادت برخلاف دهد .

👌بنابراين، شهادت زن در موضوعات مختلف متفاوت مى باشد. حكمت امر، در مورد اشکال مطرح شده ، دور نگاه داشتن زنان از مخاطرات اجتماعى و حفظ حقوق ديگران بوده است. زيرا شهادت در نظام اسلامى يك تكليف است. شخصى كه شهادت او پذيرفتنى است و شاهد قضيه اى بوده است مكلّف به حضور در دادگاه جهت اداى شهادت مى باشد. از اين رو، اگر شهادت یک زن در موارد حادى نظير قتل پذيرفته بود، نبايد از آمدن به دادگاه و دادن شهادت امتناع ورزد. اسلام با نپذيرفتن شهادت زن در اين موارد، اين تكليف را از زن برداشته است، چرا كه شخصى كه عليه او شهادت داده مى شود، امكان دارد براساس آن شهادت، به اعدام، يا تحمّل ضربات شلاق محكوم گردد و لذا امكان اعمال تهديداتى از سوى محكوم و يا اطرافيانش نسبت به شاهد وجود دارد.

www.tgoop.com/zdeshobehat/11043

404 viewsاحمد خدارحمی, May 1, 2022 at 13:08

چرا در اسلام ارزش شهادت زن کمتر از مرد در نظر گرفته شده است؟ این تبعیض زن ستیزانه چه علتی دارد؟ نقش جنسیت در امر مهمِ شهادت دادن چیست؟


💠#پاسخ💠

👌خلاصه پاسخ آن است که اگر شهادت دو زن برابر شهادت یک مرد است به خاطر آن است که عواطف بر زنان غلبه دارد و ای بسا تحت تاثیر عواطف واقع شوند و به نفع کسی و به زیان دیگری شهادت دهند .

📚پیام امام امیر المومنین ج 3 ص 291

🔸اینک تفصیل پاسخ ؛

👌بايد دانست شهادت پيش از آنكه يك حق و امتياز باشد، يك تكليف اجتماعى است كه سود و ضرر آن به ديگران برمى گردد. طرح دعوى و اثبات آن سه دسته است ؛ 1 ادعا،. 2 اقرار،. 3 شهادت و گواهى.

❕گاهى كسى ادعا مى كند فلان چيز مال من است و گاهى ادعا مى كند فلان كار ناروا را انجام داده ام و مسئول خسارت هستم و گاهى نه به سود خود و نه به ضرر خود، بلكه به سود كسى عليه كسى ديگر شهادت مى دهد.

🔸در مسئله ادّعا كه بازگشت سود آن به خود مدّعى است زن و مرد مساوى اند و در مسئله اقرار نيز كه بازگشت ضرر آن به خود اقراركننده است، تفاوتى وجود ندارد. پس تفاوت در جايى است كه يك تكليف اجتماعى مبنى بر عدالت ورزى و احياى حق متوجّه او است و سود و زيان گفتار و شهادت او مربوط به ديگران است و براى جلوگيرى از تضييع حقوق ديگران به لحاظ ساختار عاطفى و احساساتى زنان كه مانع ضبط جزئيات و نيز احتمال تأثير قلبى در مقام اداء گردد، شهادت زنان به شكل محدودتر پذيرفته مى شود.

🔹درباره راز و حكمت تفاوت هاى حقوقى زن و مرد در مسأله شهادت و گواهى شايان توجه است كه ؛

1⃣شهادت زن در مواردى به طور فردى نيز پذيرفته است، در حالى كه در مردان هيچ موردى نداريم كه شهادت يك مرد پذيرفته شود بلكه حداقل بايد دو نفر باشند يعنى، حكم «تساوى دو زن با يك مرد» مطلق نيست. به طور مثال در مورد اثبات زنده متولّد شدن طفل، شهادت مرد چيزى از ارث را براى طفل ثابت نمى كند ولى با شهادت هر زن «يك چهارم» از ارث ثابت مى شود و در اين مورد فقط شهادت زنان مسموع است. شهادت بر بكارت و يا عيوب جنسى نيز موارد ديگرى است كه در آن تنها شهادت زنان پذيرفته است.

2⃣در مواردى شهادت دو زن برابر يك مرد دانسته شده كه نوعاً در مورد حدود و حقوق است. حكمت هاى اين تفاوت حقوقى زن و مرد، از زوايايى قابل توجه است ؛

🔸الف ؛ زن موجودى است كه احساسات و عواطفش جنبه غالب شخصيتى او را تشكيل مى دهد. لازم به ذكر است كه اين موضوع هيچ نقصى براى زن نيست بلكه اگر چنين نبود آن گاه نظام خلقت دچار اشكال بود، چرا كه زن و مرد مكمّل يكديگرند و جنبه هاى شخصيتى يكديگر را تكميل مى كنند. به دليل همين ويژگى و واقعيت ، زن بيشتر از مرد تحت تأثير احساسات قرار مى گيرد و لذا ممكن است تحت تأثير احساسات و عواطف مختلف، شهادتى بدهد كه تنها موافق احساسات او باشد. اجتماع دو زن براى شهادت بر چيزى، ضريب اطمينان را در شهادت بالا مى برد.

🔸ب ؛ از سوى ديگر از آسيب پذيرى يك زن نيز در جريان شهادت و خصومت ها و درگيرى هاى پس از آن نيز تا حدودى مى كاهد.

❕پس در آيين دادرسى اسلام، شهادت زن همچون شهادت مرد، به عنوان يك اصل پذيرفته شده است، اگر چه در برخى موارد قدرت اثبات شهادت مرد و زن متفاوت است.

🔸ج ؛ در اداى شهادت نيز زنان هم به دليل ويژگى درونى و هم به لحاظ آسيب پذيرى از تهديدات خارجى بيشتر تحت تأثير فشار عاطفه مثبت و يا منفى و يا ارعاب خارجى قرار گرفته، آن گونه كه بايد شهادت ندهد و يا شهادت برخلاف دهد .

👌بنابراين، شهادت زن در موضوعات مختلف متفاوت مى باشد. حكمت امر، در مورد اشکال مطرح شده ، دور نگاه داشتن زنان از مخاطرات اجتماعى و حفظ حقوق ديگران بوده است. زيرا شهادت در نظام اسلامى يك تكليف است. شخصى كه شهادت او پذيرفتنى است و شاهد قضيه اى بوده است مكلّف به حضور در دادگاه جهت اداى شهادت مى باشد. از اين رو، اگر شهادت یک زن در موارد حادى نظير قتل پذيرفته بود، نبايد از آمدن به دادگاه و دادن شهادت امتناع ورزد. اسلام با نپذيرفتن شهادت زن در اين موارد، اين تكليف را از زن برداشته است، چرا كه شخصى كه عليه او شهادت داده مى شود، امكان دارد براساس آن شهادت، به اعدام، يا تحمّل ضربات شلاق محكوم گردد و لذا امكان اعمال تهديداتى از سوى محكوم و يا اطرافيانش نسبت به شاهد وجود دارد.

BY پاسخ به شبهات