tgoop.com/zecra/747
Last Update:
رسوایی دیگری از خصیبی
تحریف نسبِ جعدة و نسبت دادن آن به امام صادق (ع)
همه میدانیم جعده همسر و قاتلِ امام حسن (ع) دختر اشعث بن قیس بوده است. یک جستجوی ساده در منابعِ شیعه و سنی نشان میدهد که این مسأله مورد اتّفاق همه است و حتّی در روایات منسوب به امامان ع نیز وارد شده است (نمونه: کافی، ۱/ ۴۶۲؛ ۸/ ۱۶۷).
بنا بر شواهد موجود تنها کسی که با این مطلب واضح مخالفت کرده، حسین بن حمدان الخصیبی است! او جعدة را دختر محمد بن اشعث پنداشته است! (تصویر۱ و تصویر۲). جالب این که این اشتباه فاحش و پندار غلط را در روایت مشهور خود درباره رجعت نیز وارد کرده و به امام صادق ع نسبت داده است (تصویر۲).
اگر چه برخی ناسخان این اشتباه خصیبی را در یک موضع اصلاح کردهاند امّا همه قرائن تاریخی مؤید آن است که این اشتباه در کتاب خصیبی وجود داشته است:
۱. در برخی نسخ در ابتدای باب امام حسن (ع)، اشتباه خصیبی اصلاح شده ولی ناسخ فراموش کرده در باب امام مهدی (عج) و در ضمن حدیث طولانی رجعت منسوب به امام صادق (ع) اشتباه خصیبی را اصلاح کند و رسوایی خصیبی باقی مانده است (نمونه: تصویر۳)
۲. در تحقیقات مفصّل نشان داده شده که بخشی از دلائل الامامة برگرفته از الهدایة خصیبی است. دقیقاً این بخش نیز از بخشهای انتحالی دلائل الامامة است. در دلائل الامامة متن خصیبی دستنخورده باقی مانده و به صورت «جعدة بنت محمد بن الاشعث» ثبت شده است (تصویر۴). عین همین متن از دلائل الامامة به کتاب یوسف بن حاتم شامی نیز منتقل شده است (الدر النظيم، ۵۱۱).
۳. متن الهدایة به عیون المعجزات نیز انتقال یافته و در آن نسبت جعدة به صورت «بنت محمد بن الاشعث» ثبت شده است (بحار، ۴۴/ ۱۴۰؛ مدینة المعاجز، ۳/ ۳۷۲). درباره اثرپذیری عیون المعجزات از الهدایة الکبری نیز تحقیقات مفصلی صورت گرفته است.
۴. این را هم میدانیم که بنا بر شواهد بسیار، ابن شهرآشوب از خط ترجمهنویسی و دلائلنگاری خصیبی -با واسطه و بیواسطه- اثر پذیرفته و لذا عبارتی که در این زمینه در مناقب آورده کاملاً متأثر از عبارت خصیبی است. در این عبارت هم «جعدة بنت محمد بن اشعث» ثبت شده است (مناقب آل أبي طالب، ۴/ ۲۹). بعد از او نیز در کتبی که از مناقب ابن شهرآشوب رونویسی کردهاند نسبت جعدة را به همین صورت آوردهاند (تسلية المجالس، ۲/ ۳۲).
۵. اما جالبترین شاهد آن که میمون طبرانی نیز متن رساله رستباشیه خصیبی را آورده و در آن نسب جعدة به صورت «بنت محمد بن الاشعث» ثبت شده است! (تصویر۵) دقیقاً به همان دلیل که نسخ الهدایة به دست ناسخان اصلاح شده، نسخ رستباشیه نیز به دست ناسخان اصلاح شده است؛ ولی روایت طبرانی از رستباشیه سند محکمی است بر این که در متن اصلی رستباشیه نیز نسب جعدة دقیقاً مانند متن اصلی الهدایة ثبت شده است.
👈نتیجه بحث:
۱. خصیبی درباره نسب جعدة دچار اشتباه فاحش و بیسابقهای شده است که این اشتباه به کتب متأثر از خصیبی انتقال یافته و اگر چه برخی ناسخان در اصلاح آن کوشیدهاند، دم خروس در چند جا باقی مانده است!
۲. خصیبی این اشتباه را در متن روایت طولانی رجعت نیز بروز داده و این قرینهای است در کنار صدها قرینه دیگر که متن روایت طولانی رجعت را خود خصیبی جعل کرده و به امام صادق ع بسته است.
۳. #خصیبی این اشتباه را در رستباشیه نیز تکرار کرده است. این گونه اشتراکات متنی، ادبی، محتوایی، لفظی بین رستباشیه و الهدایة بسیار زیاد است که -بر خلاف ادّعای چند غالی وطنی بیسواد- در کنار دهها شاهد بیرونی مؤیدِ اتحاد مؤلف رستباشیه و الهدایة است.
#احذروا_علی_شبابکم_الغلاة
@zecra
BY ذِکری
Share with your friend now:
tgoop.com/zecra/747