tgoop.com/Cmorghgrom30/205
Last Update:
.
💢 در ستایش عرف 💢
✅ "عرف" در کتب لغت به همان معنای "معروف" و در مقابل "منکر" است.(لسان العرب ، ج ۹ ، ص ۲۳۶) واژه ی "عرف" در یک آیه (اعراف/۱۹۹) به همان معنای "معروف" آمده است. و کلمه ی "معروف" در آیات (بقره/۱۷۸ ، ۱۸۰ ، ۲۲۸ ، ۲۲۹ ، ۲۳۱ ، ۲۳۲ ، ۲۳۴ ، ۲۳۵ ، ۲۳۶ ، ۲۴۰ ، ۲۴۱، ۲۶۳) و (آل عمران/۱۰۴ ، ۱۱۰ ، ۱۱۴) و (نساء/۵ ، ۶ ، ۸ ، ۱۹ ، ۲۵ ، ۱۱۴) و (اعراف/۱۵۷) و (توبه/۶۷ ، ۷۱ ، ۱۱۲) و (حج/۴۱) و نور/۵۳) و (لقمان/۱۵ ، ۱۷) و (احزاب/۶ ، ۳۲) و (محمد/۲۱) و (ممتحنه/۱۲) و (طلاق/۲ ، ۶) یعنی ۳۶ آیه و در یک آیه دو بار آمده است.
تمام ۳۸ مورد کاربرد دو کلمه ی "معروف" و "عرف" در قرآن ، به معنای کاری است که مردم آن را پسندیده و نیک قلمداد می کنند. بنابر این تقسیم "عرف" به صحیح و ناصحیح ، فاقد وجاهت است و هیچ مبنای لغوی و شرعی ندارد. متضاد دو کلمه ی عرف و معروف، "منکر" است که ۲۲ بار در قرآن به معنی امور مورد انکار و بیگانه و ناپسند، به کار رفته است.
در تمام قرآن امر به معروف و نهی از منکر از مردم خواسته شده است و نه امر به حلال و نهی از حرام. عرف و معروف به این معنی قرآنی، همان "سیره عقلا" مطرح در اصول فقه است.
✅ نباید مفهوم "عرف" را با مفهوم "هنجار"(امر رایج، رای اکثریت) خلط کرد. بسیاری مواقع ، اکثریت یک جامعه ممکن است به امری که ناپسند می دانند، از روی "مصلحت" و یا از روی "اضطرار" تن دهند. عرف(و معروف) به این معنا حاصل هم افزایی عقل و وجدان های افراد یک جامعه است. همانطور که عقل و وجدان یک نفر اشتباه نمی کند، عرف جامعه هم اشتباه نمی کند. هر چند یک نفر ممکن است اشتباه کند ولی این اشتباهش بخاطر کنار زدن عقل توسط شهوت یا غضب یا وهم بوده است. به همین ترتیب یک جامعه ممکن است اشتباه کند ولی این اشتباهش بخاطر پس زدن عرف توسط "اتوریته" بوده است. اتوریته، اقتداری است که مردم را به اطاعت کورکورانه وا می دارد که همانا صاحبان زر و زور و تزویرند. و تزویر نیز در دو چهره ی "دین" و "علم" ظاهر می شود. پس صاحبان اتوریته که می توانند در "عرف" دستکاری کنند و آن را به کنار بزنند و بجایش "منکر"ی را هنجار کنند، چهار نفرند : پولدار، حکمران، فقیه و پروفسور.
✅ در تمام جوامع عدالت، پاکدامنی، امنیت خانواده، فرزندآوری و تربیت فرزند، و ... امری پسندیده و معروف است و خلاف آن ناپسند و منکر. این که مشاهده می شود اموری چون ربا، فقر ۹۹٪ مردم جهان، پوشش ناموجه بانوان، تایید همجنسگرایی، آزادی سقط جنین و ... در غرب و سپس در کل دنیا رایج شده است ناشی از همین دستکاری افکار عمومی توسط این چهار اتوریته است. تا ۲۰۰ سال قبل فقها در پیوند با حکمرانان و پولدارها به نفع محافظه کاری و کنسرواتیسم در عرف جامعه دخل و تصرف می کردند و به اسم دین و اخلاق، آزادی و علم را منکوب می نمودند. در ۲۰۰ سال اخیر پرفسورها جای فقها را گرفته و در پیوند با حکمرانان و پولداران، به نفع آزادیخواهی و لیبرالیسم در افکار عمومی دست برده و به اسم آزادی و علم، دین و اخلاق را پس زده اند.در این مورد نیز روشنفکران متعهد دنیا بایستی با شناساندن نقطه ی تعادل و بهینه بین مطلوب های بشری، افکار عمومی را دعوت به آن کنند. این نقطه تعادل بایددر مورد اقتصاد جهانی بین شفقت داراها و تلاش ندارها، در پوشش بانوان بین آزادی فردی و امنیت خانواده، در سقط جنین بین سلامت مادر و حق حیات فرزند، و بطور کلی در تمام موضوعات بین آزادی و عدالت باشد.
مناسباتی هم بعضا ناپسندنما هستند چون"ازدواج سفید" که همان "ازدواج معاطاتی" است که به تدریج در حال پذیرش توسط فقها است کما این که "بیع معاطاتی" شد.
✅ فقها حجیت عرف و سیره عقلا را ذاتی ندانسته و در دوران حضور منوط به تایید و یا لااقل سکوت معصوم (ع) و در دوران غیبت منوط به تایید فقها می دانند. در غیر اینصورت از دید آنان واگذاری این امور به عرف باعث رواج اباحیگری و فساد می شود.
در جواب باید گفت ممکن است واگذاری به عرف فسادهایی در پی داشته باشد، ولی دو نکته را در این داوری باید مد نظر داشت : اولا فساد را فقط در مناسبات نامتعارف جنسی نبینیم بلکه فسادهای بزرگتر دزدی و اختلاس و ظلم و اجرای حدود ناعادلانه قتل و قطع دست و ... است. ثانیا این پیامدهای منفی اقتضای هر نهاد و نظام بشری است. بحث بر سر این است که اگر تشخیص این امور با عرف باشد فساد کمتری رخ می دهد یا در اختیار فقها باشد؟
تصورم بر این است که تجربه ی ۴۳ ساله ی کشورمان و مقایسه ی آن با دیگر کشورها پاسخی بدیهی به ما بدهد.
@Cmorghgrom30
.
BY سی مرغ
Share with your friend now:
tgoop.com/Cmorghgrom30/205