سی مرغ

.

💢 اختصاص خطابات قرآنی به مشافهین 💢


✅ همانطور که (اینجا) آوردیم، قرآن یک متن شفاهی است و لذا اوامر و نواهی آن چون قتال کنید، گردن بزنید، تازیانه بزنید، دست قطع کنید، تا ۴ همسر می‌توانید اختیار کنید، از کنیزان حق تمتع جنسی دارید، و .... مختص به مشافهین(مردم صدر اسلام) بوده و تعمیم آن اوامر و نواهی به مردم روزگار ما نیاز به دلیل دارد. یعنی اصل بر اختصاص است و مدعیان تعمیم باید دلیل اقامه کنند.
بحث در مورد خطاب شفاهی بودن قرآن بسیار مبنایی است و ریشه‌ی تمام اختلافاتی است که در شاخه‌های مختلف فقهی و اصولی  و بالتبع در حوزه‌های سیاسی/اجتماعی/فرهنگی/اقتصادی بین ما وجود دارد. لذا خالی از فایده نخواهد بود که به مطالبی که در (اینجا) توسط صاحب این قلم بیان شده است، عنایت شود.
عجیب اینکه این مبنای متفاوت با نگاه مشهور فعلی، نه صرفا یک نظر از طرف روشنفکران و نواندیشان امروز، بلکه میراث سنت اصولی و فقهی ما بوده است.

✅ تا قبل از ۲۰۰ سال اخیر مبنای امامیه "اختصاص" بوده است و بزرگانی چون وحید بهبهانی و میرزای قمی و صاحب جواهر بر آن صحه گذاشته‌اند و ادعای اجماع نزد امامیه کرده‌اند و مبنای "تعمیم" را فقط به اهل‌سنت نسبت داده‌اند.
وحید بهبهانی مجدد و احیاگر علم اصول و مبارز بزرگ علیه اخباری‌گرایی در (اینجا)، میرزای قمی شاگرد برجسته ی وحید بهبهانی و صاحب قوانین الاصول در (اینجا)، و صاحب جواهر در (اینجا) اذعان می‌کنند قرآن یک متن شفاهی است که خطابات آن چون "یا ایها الذین آمنوا" و ضمائر خطاب چون "کُم" و افعال با صیغه مخاطب چون "اضربوا" فقط شامل مشافهین می شوند و تعمیم آنها به غائبان و آیندگان، نیازمند دلیل است. در ادامه آنها تصریح می‌کنند که این نظر، اجماع امامیه است و نظر مخالف نظر اشاعره(جریان مسلط اهل سنت) می‌باشد.
البته این بزرگان در ادامه با پیوست دلیلی قائل به تعمیم این خطابات می‌شوند. این دلیل نزد وحید بهبهانی، اجماع فقهای سلف است و در نزد میرزای قمی، قاعده‌ای است به نام "قاعده اشتراک". البته این دو دلیل هر دو مردودند. زیرا هم برای اجماع و هم قاعده اشتراک "اتحاد صنفی" بین موضوعات لازم است که در این میان داور نهایی عقل و عرف خواهند بود.(در این باره بیشتر خواهیم نوشت.)
بدیهی است بر این مبنا با رد شدن این دو دلیل، تعمیم خطابات نیز فرو خواهد ریخت.

✅ حدود ۲۰۰ سال قبل شیخ مرتضی انصاری این مبنای امامیه را معکوس کرد و مانند اهل‌سنت قائل شد که اصل بر "تعمیم" است و اثبات اختصاص هر امر و نهی‌ای به مردم صدر اسلام، نیازمند دلیل است. از آنجا که بعد از او شاگردانش تسلط بلا منازع بر حوزه‌های علمیه‌ی امامیه پیدا کردند، و تمام مراجع از آن زمان تا کنون پیرو همین مبنا هستند، لذا این مبنای جدید تفکر غالب امامیه در ۲۰۰ سال اخیر شده است. 
شیخ انصاری(اینجا) و آخوند خراسانی(اینجا) و میرزای نائینی(اینجا)، صرفنظر از اختلافات فرعی بین آنها، این نظر جدید مسلط بر حوزه های علمیه را صورتبندی کرده‌اند.
این مبنای متاخر نادرست است زیرا  قرآن یک متن شفاهی است و خطابات شفاهی به دلالت لفظی اختصاص به مشافهین دارد. مانند سخنرانی یک خطیب که بعدها متن آن به نوشتار درآید. یک سخنران وقتی وسط صحبت خود می گوید آب بیاورید و کمی از هم فاصله بگیرید، به این معنی نیست که هرکس صوت یا متن این سخنرانی را مطلع شد، طرف خطاب این درخواست است. چه بسا در حین سخنرانی کسی از هوش رفته باشد و این سخن خطیب ناظر به آن واقعه بوده باشد.  یعنی سخنان یک خطیب دو قسمت دارد: قضایای حقیقیه(قسمت حاوی پیام اصلی سخنرانی) و قضایای خارجیه(قسمت حاوی مطالب حاشیه‌ای). 

✅ علیرغم تسلط ۲۰۰ سال اخیر مبنای شیخ و پیروانش بر حوزه‌های علمیه، علامه طباطبایی در بخش‌های فراوانی از تفسیر المیزان از جمله در (اینجا) و (اینجا) و (اینجا) و (اینجا) و ... عباراتی چون "الذین کفروا" و "الذین آمنوا" را شامل کل کافران و مومنان از زمان صدر اسلام تا کنون نمی‌داند و بلکه عبارت اول را مختص سران قریش آن زمان و عبارت دوم را ویژه‌ی مومنان صدر اسلام می‌داند.
بدیهی است بر اساس چنین مبنایی تمام دستورهای قرآن خطاب به مومنان در مورد قتال با کافران و اجرای حدود و دیگر تکالیف، اختصاص به مومنان صدر اسلام خواهد داشت و تعمیم آنها نیازمند دلیل خواهد بود.
اینکه کسانی چون علامه طباطبایی و بزرگان اصولی قبل از شیخ انصاری چنین نگاهی داشته‌اند، ما را وادار می کند که به دیده‌ی تردید به نظر مشهور فعلی بنگریم.
اصل اولی در پیام شفاهی این است که مخاطب آن، مشافهین باشند و تعمیم آن به غائبان و آیندگان نیازمند دلیل و قرینه است.



@Cmorghgrom30

.

www.tgoop.com/Cmorghgrom30/265

21.7K viewsALI TABIATPOOR, edited  Apr 8 at 21:32

.

💢 اختصاص خطابات قرآنی به مشافهین 💢


✅ همانطور که (اینجا) آوردیم، قرآن یک متن شفاهی است و لذا اوامر و نواهی آن چون قتال کنید، گردن بزنید، تازیانه بزنید، دست قطع کنید، تا ۴ همسر می‌توانید اختیار کنید، از کنیزان حق تمتع جنسی دارید، و .... مختص به مشافهین(مردم صدر اسلام) بوده و تعمیم آن اوامر و نواهی به مردم روزگار ما نیاز به دلیل دارد. یعنی اصل بر اختصاص است و مدعیان تعمیم باید دلیل اقامه کنند.
بحث در مورد خطاب شفاهی بودن قرآن بسیار مبنایی است و ریشه‌ی تمام اختلافاتی است که در شاخه‌های مختلف فقهی و اصولی  و بالتبع در حوزه‌های سیاسی/اجتماعی/فرهنگی/اقتصادی بین ما وجود دارد. لذا خالی از فایده نخواهد بود که به مطالبی که در (اینجا) توسط صاحب این قلم بیان شده است، عنایت شود.
عجیب اینکه این مبنای متفاوت با نگاه مشهور فعلی، نه صرفا یک نظر از طرف روشنفکران و نواندیشان امروز، بلکه میراث سنت اصولی و فقهی ما بوده است.

✅ تا قبل از ۲۰۰ سال اخیر مبنای امامیه "اختصاص" بوده است و بزرگانی چون وحید بهبهانی و میرزای قمی و صاحب جواهر بر آن صحه گذاشته‌اند و ادعای اجماع نزد امامیه کرده‌اند و مبنای "تعمیم" را فقط به اهل‌سنت نسبت داده‌اند.
وحید بهبهانی مجدد و احیاگر علم اصول و مبارز بزرگ علیه اخباری‌گرایی در (اینجا)، میرزای قمی شاگرد برجسته ی وحید بهبهانی و صاحب قوانین الاصول در (اینجا)، و صاحب جواهر در (اینجا) اذعان می‌کنند قرآن یک متن شفاهی است که خطابات آن چون "یا ایها الذین آمنوا" و ضمائر خطاب چون "کُم" و افعال با صیغه مخاطب چون "اضربوا" فقط شامل مشافهین می شوند و تعمیم آنها به غائبان و آیندگان، نیازمند دلیل است. در ادامه آنها تصریح می‌کنند که این نظر، اجماع امامیه است و نظر مخالف نظر اشاعره(جریان مسلط اهل سنت) می‌باشد.
البته این بزرگان در ادامه با پیوست دلیلی قائل به تعمیم این خطابات می‌شوند. این دلیل نزد وحید بهبهانی، اجماع فقهای سلف است و در نزد میرزای قمی، قاعده‌ای است به نام "قاعده اشتراک". البته این دو دلیل هر دو مردودند. زیرا هم برای اجماع و هم قاعده اشتراک "اتحاد صنفی" بین موضوعات لازم است که در این میان داور نهایی عقل و عرف خواهند بود.(در این باره بیشتر خواهیم نوشت.)
بدیهی است بر این مبنا با رد شدن این دو دلیل، تعمیم خطابات نیز فرو خواهد ریخت.

✅ حدود ۲۰۰ سال قبل شیخ مرتضی انصاری این مبنای امامیه را معکوس کرد و مانند اهل‌سنت قائل شد که اصل بر "تعمیم" است و اثبات اختصاص هر امر و نهی‌ای به مردم صدر اسلام، نیازمند دلیل است. از آنجا که بعد از او شاگردانش تسلط بلا منازع بر حوزه‌های علمیه‌ی امامیه پیدا کردند، و تمام مراجع از آن زمان تا کنون پیرو همین مبنا هستند، لذا این مبنای جدید تفکر غالب امامیه در ۲۰۰ سال اخیر شده است. 
شیخ انصاری(اینجا) و آخوند خراسانی(اینجا) و میرزای نائینی(اینجا)، صرفنظر از اختلافات فرعی بین آنها، این نظر جدید مسلط بر حوزه های علمیه را صورتبندی کرده‌اند.
این مبنای متاخر نادرست است زیرا  قرآن یک متن شفاهی است و خطابات شفاهی به دلالت لفظی اختصاص به مشافهین دارد. مانند سخنرانی یک خطیب که بعدها متن آن به نوشتار درآید. یک سخنران وقتی وسط صحبت خود می گوید آب بیاورید و کمی از هم فاصله بگیرید، به این معنی نیست که هرکس صوت یا متن این سخنرانی را مطلع شد، طرف خطاب این درخواست است. چه بسا در حین سخنرانی کسی از هوش رفته باشد و این سخن خطیب ناظر به آن واقعه بوده باشد.  یعنی سخنان یک خطیب دو قسمت دارد: قضایای حقیقیه(قسمت حاوی پیام اصلی سخنرانی) و قضایای خارجیه(قسمت حاوی مطالب حاشیه‌ای). 

✅ علیرغم تسلط ۲۰۰ سال اخیر مبنای شیخ و پیروانش بر حوزه‌های علمیه، علامه طباطبایی در بخش‌های فراوانی از تفسیر المیزان از جمله در (اینجا) و (اینجا) و (اینجا) و (اینجا) و ... عباراتی چون "الذین کفروا" و "الذین آمنوا" را شامل کل کافران و مومنان از زمان صدر اسلام تا کنون نمی‌داند و بلکه عبارت اول را مختص سران قریش آن زمان و عبارت دوم را ویژه‌ی مومنان صدر اسلام می‌داند.
بدیهی است بر اساس چنین مبنایی تمام دستورهای قرآن خطاب به مومنان در مورد قتال با کافران و اجرای حدود و دیگر تکالیف، اختصاص به مومنان صدر اسلام خواهد داشت و تعمیم آنها نیازمند دلیل خواهد بود.
اینکه کسانی چون علامه طباطبایی و بزرگان اصولی قبل از شیخ انصاری چنین نگاهی داشته‌اند، ما را وادار می کند که به دیده‌ی تردید به نظر مشهور فعلی بنگریم.
اصل اولی در پیام شفاهی این است که مخاطب آن، مشافهین باشند و تعمیم آن به غائبان و آیندگان نیازمند دلیل و قرینه است.



@Cmorghgrom30

.

BY سی مرغ