Mental wellness የአእምሮ ጤና

የለውጥ ሂደቶች

▪️ሰዎች በህይወት ዘመናቸው በተለያዩ የለውጥ ሂደቶች ያልፋሉ:: ለውጥ በአንድ ጀምበር አይመጣም:: ሂደት ነው:: ብዙ መውደደቅና መነሳቶች: ብዙ ተስፋ ሰጪና ተስፋ አስቆራጭ ጊዜያቶች ታልፈው ነው ስኬት ላይ የሚደረሰው:: ምናልባት አንዳንዶቹ እድል: ብርታት ወይንም ብልጠት በታከለበት ሁኔታ ነገሮች ቶሎ ተፈጽመውላቸው ይሆናል::

▪️እንደ Prochaska እና DiClemente እይታ ከሆነ: መለወጥ በሽክርክሪት ይመሰላል::

▪️ ለዛሬ ለዚህ ጽንሰ ሃሳብ አስረጅ እንዲሆነን: ሱስ የማቆም ሂደትን እንመለከታለን

▶️ Pre-contemplation/ቅድመ ውጥን:-

▫️ በዚህ የለውጥ ሂደት ላይ ያሉ ሰዎች ስለችግሮቻቸው ያላቸው ግንዛቤ እምብዛም ነው::

▫️ብዙ ሱስ አስያዥ እጾችን የሚጠቀሙ ግለሰቦች: ሱሱ በሚታይ ሁኔታ አሉታዊ ተጽዕኖ እያደረሰባቸው ቢሆን እንኳን: ችግሩን አምኖ ከመቀበል ይልቅ: ምንም ችግር እንዳልተከሰተባቸው በመካድ (denial) እና ሱሰኛ እንዳልሆኑና ማቆም ከፈለጉ በየትኛውም ጊዜ ማቆም እንደሚችሉ ሲናገሩ ይስተዋላል:: በዚህ ወቅት የባለሙያው ሚና እነዚህን ጉዳቶች እንዲያስተውሏቸው (impact assessment): እጽ ተጠቃሚ መሆናቸው የጠቀማቸውንና የጎዳቸውን ነገር (pros and cons) እንዲዘረዝሩ በማድረግ ነገሮችን እንዲያሰላስሉ መፍቀድ ይሆናል::

▶️ Contemplation/ውጥን-

▫️በዚህ የለውጥ ሂደት ላይ ያሉ ሰዎች ስለ ችግሩ እውቅና ይኖራቸዋል:: ንግግሮቻቸው በመለወጥና ባለመለወጥ ሃሳቦች መሃል ይዋልላሉ::

▫️ 'እጹን መጠቀሜ ከባለቤቴ ጋር እንዳጋጨኝ አውቃለሁ: ግን ደሞ ጓደኞቼን ሳገኝ መጠቀሜ አይቀርም: የክፋ ቀን ወዳጆቼን ማጣት ደሞ አልፈልግም' አይነት ንግግሮች ይስተዋላሉ::

▫️ብዙዎቹ የዕጽ ተጠቃሚዎች እዚህኛው ደረጃ ሲደርሱ ወደ ባለሙያ እርዳታን ለማግኘት የማቅናት እድላቸው ይጨምራል::

▫️በዚህ ወቅት የባለሙያው ሚና ወደ መለወጥ ሃሳቦች እንዲዘነብሉ ማበረታታት ይሆናል::

▫️ የችግሩን ግዝፈት እንዲረዱ እና ለውጥ ለማምጣት ብቁ እንደሆኑ እንዲገነዘቡ በማድረግ ወደ ቀጣዩ ምዕራፍ ማሻገር ይቻላል::

▶️ Preparation/ የዝግጅት ምዕራፍ

▫️በዚህ ደረጃ ላይ ሲደርሱ የመለወጥ ውጥናቸው ሚዛን መድፋት ይጀምራል::

▶️ Action/ ተግባራዊ የመለወጥ ስራዎች

▫️የለውጥ ስራዎቻቸው መታየት ይጀምራሉ:: የሚጠቀሙትን ሱስ መጠን ሲቀንሱ: ከፍ ሲልም ሲያቆሙት ይስተዋላል::

▫️በዚህ ሂደት ውስጥ ያሉ ሰዎች: የለውጥ ሂደቱን የሚያሳልጡ መሰረታዊ ክህሎቶችን እንዲማሩ ይደረጋል::

▶️ Maintenance/ ለውጥን ማስቀጠል

▫️በዚህ ሂደት ላይ ያሉ ሰዎች: የቀድሞ ባህርያቸው እንዳያገረሽ ስራን ይፈልጋል::

▶️ Relapse/ ወደ ቀደመ ባህርይ መመለስ

▫️ሰዎች በተለያዩ ምክንያቶች ወደቀደመ ባህርያቸው ሊመለሱ ይችላሉ:: እነዚህ ምክንያቶችን መለየትና መስራት መቋቋምያ መንገዶችን መፈለግ ያሻል::

▪️የሱስ ማቆም ህክምናዎች እነዚህ የለውጥ ሂደቶቾን መሰረት አድርገው ይካሄዳሉ::
▪️በግል ወይንም በቡድን ሊሰጡ ይችላሉ::
▪️የሱስ ማቆም ህክምናን ለማግኘት የተለያዩ የህክምና ተቋም አማራጮች በመዲናችን ይገኛሉ::
▪️በቀጣይ ስለ ህክምና አማራጮቹ እንቃኛለን::

Reference
- Curriculum based motivational group by Ann Fields and Internet

ቸር ይግጠመን!
ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው: የአእምሮ ህክምና ስፔሻሊስት
Hakim

www.tgoop.com/DrYonasLakew/2582

1.4K viewsApr 23 at 02:38

የለውጥ ሂደቶች

▪️ሰዎች በህይወት ዘመናቸው በተለያዩ የለውጥ ሂደቶች ያልፋሉ:: ለውጥ በአንድ ጀምበር አይመጣም:: ሂደት ነው:: ብዙ መውደደቅና መነሳቶች: ብዙ ተስፋ ሰጪና ተስፋ አስቆራጭ ጊዜያቶች ታልፈው ነው ስኬት ላይ የሚደረሰው:: ምናልባት አንዳንዶቹ እድል: ብርታት ወይንም ብልጠት በታከለበት ሁኔታ ነገሮች ቶሎ ተፈጽመውላቸው ይሆናል::

▪️እንደ Prochaska እና DiClemente እይታ ከሆነ: መለወጥ በሽክርክሪት ይመሰላል::

▪️ ለዛሬ ለዚህ ጽንሰ ሃሳብ አስረጅ እንዲሆነን: ሱስ የማቆም ሂደትን እንመለከታለን

▶️ Pre-contemplation/ቅድመ ውጥን:-

▫️ በዚህ የለውጥ ሂደት ላይ ያሉ ሰዎች ስለችግሮቻቸው ያላቸው ግንዛቤ እምብዛም ነው::

▫️ብዙ ሱስ አስያዥ እጾችን የሚጠቀሙ ግለሰቦች: ሱሱ በሚታይ ሁኔታ አሉታዊ ተጽዕኖ እያደረሰባቸው ቢሆን እንኳን: ችግሩን አምኖ ከመቀበል ይልቅ: ምንም ችግር እንዳልተከሰተባቸው በመካድ (denial) እና ሱሰኛ እንዳልሆኑና ማቆም ከፈለጉ በየትኛውም ጊዜ ማቆም እንደሚችሉ ሲናገሩ ይስተዋላል:: በዚህ ወቅት የባለሙያው ሚና እነዚህን ጉዳቶች እንዲያስተውሏቸው (impact assessment): እጽ ተጠቃሚ መሆናቸው የጠቀማቸውንና የጎዳቸውን ነገር (pros and cons) እንዲዘረዝሩ በማድረግ ነገሮችን እንዲያሰላስሉ መፍቀድ ይሆናል::

▶️ Contemplation/ውጥን-

▫️በዚህ የለውጥ ሂደት ላይ ያሉ ሰዎች ስለ ችግሩ እውቅና ይኖራቸዋል:: ንግግሮቻቸው በመለወጥና ባለመለወጥ ሃሳቦች መሃል ይዋልላሉ::

▫️ 'እጹን መጠቀሜ ከባለቤቴ ጋር እንዳጋጨኝ አውቃለሁ: ግን ደሞ ጓደኞቼን ሳገኝ መጠቀሜ አይቀርም: የክፋ ቀን ወዳጆቼን ማጣት ደሞ አልፈልግም' አይነት ንግግሮች ይስተዋላሉ::

▫️ብዙዎቹ የዕጽ ተጠቃሚዎች እዚህኛው ደረጃ ሲደርሱ ወደ ባለሙያ እርዳታን ለማግኘት የማቅናት እድላቸው ይጨምራል::

▫️በዚህ ወቅት የባለሙያው ሚና ወደ መለወጥ ሃሳቦች እንዲዘነብሉ ማበረታታት ይሆናል::

▫️ የችግሩን ግዝፈት እንዲረዱ እና ለውጥ ለማምጣት ብቁ እንደሆኑ እንዲገነዘቡ በማድረግ ወደ ቀጣዩ ምዕራፍ ማሻገር ይቻላል::

▶️ Preparation/ የዝግጅት ምዕራፍ

▫️በዚህ ደረጃ ላይ ሲደርሱ የመለወጥ ውጥናቸው ሚዛን መድፋት ይጀምራል::

▶️ Action/ ተግባራዊ የመለወጥ ስራዎች

▫️የለውጥ ስራዎቻቸው መታየት ይጀምራሉ:: የሚጠቀሙትን ሱስ መጠን ሲቀንሱ: ከፍ ሲልም ሲያቆሙት ይስተዋላል::

▫️በዚህ ሂደት ውስጥ ያሉ ሰዎች: የለውጥ ሂደቱን የሚያሳልጡ መሰረታዊ ክህሎቶችን እንዲማሩ ይደረጋል::

▶️ Maintenance/ ለውጥን ማስቀጠል

▫️በዚህ ሂደት ላይ ያሉ ሰዎች: የቀድሞ ባህርያቸው እንዳያገረሽ ስራን ይፈልጋል::

▶️ Relapse/ ወደ ቀደመ ባህርይ መመለስ

▫️ሰዎች በተለያዩ ምክንያቶች ወደቀደመ ባህርያቸው ሊመለሱ ይችላሉ:: እነዚህ ምክንያቶችን መለየትና መስራት መቋቋምያ መንገዶችን መፈለግ ያሻል::

▪️የሱስ ማቆም ህክምናዎች እነዚህ የለውጥ ሂደቶቾን መሰረት አድርገው ይካሄዳሉ::
▪️በግል ወይንም በቡድን ሊሰጡ ይችላሉ::
▪️የሱስ ማቆም ህክምናን ለማግኘት የተለያዩ የህክምና ተቋም አማራጮች በመዲናችን ይገኛሉ::
▪️በቀጣይ ስለ ህክምና አማራጮቹ እንቃኛለን::

Reference
- Curriculum based motivational group by Ann Fields and Internet

ቸር ይግጠመን!
ዶ/ር እስጢፋኖስ እንዳላማው: የአእምሮ ህክምና ስፔሻሊስት
Hakim

BY Mental wellness የአእምሮ ጤና