tgoop.com/EveDaughters/3826
Last Update:
تقصیر ماست که خدا زن‌ستیز نیست؟!
١. این روزها فیلم «موسی کلیم الله؛ به وقت طلوع» در جشنواره‌ی فجر به نمایش درآمده و توجه بسیاری از مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کرده است. من هنوز فیلم را ندیده‌ام و درباره‌ی آن نمی‌نویسم. این یادداشت به بهانه‌ی یکی از پرتکرارترین نقدهایی است که درباره‌ی موسی، چه در فضای نقد تخصصی و چه در فضای عمومی شنیدم؛ چرا موسی فیلمی زنانه است و چرا این فیلم نشان داده که به یک زن وحی شده است؟!
٢. همان روزهای نخست جشنواره این مسئله را در یکی از نقدها خواندم. منتقد محترم باور داشت این فیلم تحت تاثیر زن، زندگی، آزادی - به زعم وی - روایتی زنانه از داستان موسی ارائه داده و به همین دلیل، وحی بر یک زن را نشان داده است. بعدتر منتقدی در برنامه‌ای تلویزیونی نیز این امر را در سینمای ایران بی‌سابقه خواند. منتقد دیگری نیز شمشیر را از رو بست و فیلم را به بی‌خاصیت‌سازی مردان متهم کرد و پرسید چرا نقش یوکابد، مادر موسی از نقش عمران، پدر او برجسته‌تر است؟
٣. این انتقاد به نشست خبری فیلم هم راه پیدا کرد. یکی از منتقدان از ابراهیم حاتمی کیا، کارگردان فیلم، پرسید: «نگران نبودید از این که در این فیلم نشان دادید خدا به یک زن وحی می‌کند؟» کارگردان پاسخی کوتاه و روشن به این پرسش عجیب داد:
«من از خودم چیزی را در نیاوردم و این فیلم بر مبنای آیات قرآن ساخته شده است.»
۴. حاتمی کیا راست می‌گوید. این آیه‌ی صریح قرآن است که خدا به مادر موسی وحی کرده. نه الهام و نه هیچ چیز دیگر. وحی! همان‌گونه که به موسی و نوح و ابراهیم و عیسی وحی شده! پدر موسی نه تنها در روایت قرآنی نقشی ندارد، بلکه اصلا هیچ اشاره‌ای به او نشده. روایت میلاد موسی در قرآن کاملاً زنانه است و چهار شخصیت اصلی دارد؛ یوکابد، مادر موسی. میریام، خواهر موسی. فرعون و آسیه، همسر او. سه شخصیت مثبت و یک شخصیت منفی؛ سه زن و یک مرد!
۵. منتقدان احتمالاً فراموش کرده‌اند که شهریار بحرانی پیش‌تر در مریم مقدس، بخش مهمی از روایت خود را بر مسئله‌ی وحی به مریم و خشم کاهنان مردسالار زن‌ستیز از این مسئله متمرکز ساخته بود. سینمای ایران پیش‌تر هم ارتباط وحیانی زنان با خدا را نمایش داده است. جالب توجه است که مهم‌ترین شخصیت‌های زن قرآن، با خدا یا فرشتگان او سخن گفته‌اند. حوا، سارا، یوکابد و مریم...
۶. امیدوارم فیلم «موسی؛ به وقت طلوع» که به میلاد موسی پرداخته است، به روایت قرآنی پایبند باشد و همان‌گونه که منتقدان گفته‌اند، روایتی زنانه ارائه داده باشد. اگر جز این باشد، می‌توان نقدی جدی به فیلم وارد ساخت و از عدم صداقت آن گله کرد. گله‌ی دیگر از رسوخ این حجم از زن‌ستیزی و مردسالاری در اندیشه‌ی ماست. کوچک‌ترین انتظار از کسانی که ادعای دین‌داری دارند این است که با روایت اصیل دین‌شان در قرآن آشنا باشند و ببینند شخصیت‌های زن، کجای روایت‌های قرآن ایستاده‌اند.
٧. و فقط یک پرسش از مردان دغدغه‌مندی که نگران وحی به یک زن شده‌اند... تقصیر ماست که خدا زن‌ستیز نیست؟!
✍🏻 روح الله طالبی توتی
پژوهشگر مطالعات جنسیت و زنان
@tadaeeat
@EveDaughters
BY دختران حوا
Share with your friend now:
tgoop.com/EveDaughters/3826