فراز از درفش

🔸با سقوط اشکانیان به دست ساسانیان ارمنستان تصمیم به جدایی از ایران گرفت. جدایی ای که حاصل به رسمیت شناختن آیین مسیحیت در۳۰۱م به دستور تیرداد سوم اشکانی بود. سرانجام در سال ۴۲۸م سلسله اشکانی ارمنستان به دست ساسانیان سرنگون شد اما بازماندگان آنان در کلیسای گریگوری نقشی موثر داشتند. ظهور مسیحیت وانتشار آن از سوی قدیسانی که گهگاه از میان پارتیان بودند سبب شد ارمنستان به مرور زمان به آیین مسیحیت متمایل شود. با به تخت نشستن اردشیر اول ساسانی و رسمی شدن آیین زرتشت در ایران، سرزمین ارمنستان دچار تضادهای جدی سیاسی اجتماعی با دولت ساسانی شد. حکومت ارمنستان در دست شاخه ای از اشکانیان ارمنی بود که در ایران از حکومت ساقط شده بودند. ساسانیان معتقد بودند که باید حکومت اشکانی ارمنستان مانند اشکانیان سرنگون شود و این تعارض سیاسی ضربه سختی به استقلال ارمنیان وارد کرد.

🔹ریشه های نبرد:
از مهمترین دلایل یزدگرد برای حمله به ارمنستان کشمکش های درباری ساسانیان بود. پدیده کشمکش قدرت در دربار ایرانی ها در عصر ساسانی بین درباریان، شاهنشاه و روحانیان مشابه پدیده سیفتیکوف است که در آن سه عنصر تلاش میکردند تا قدرت را قبضه کنند. البته ریشه های اصلی این نبرد به منزله بزرگترین نبرد نظامی ساسانیان و مسیحیت در ارمنستان را باید در جایی خارج از ارمنستان و در کاخ شاهنشاه ساسانی جست و جو کرد. از دلایل دیگر این نبرد این است که ارمنستان پایگاهی برای توسعه مسیحیت در ایران بود و در نزدیکی یکی از با ارزش ترین میراث های معنوی زرتشتیان یعنی آتشکده آذرگشنسب قرار داشت و از منظر نظامی هم وجود یک نیروی قدرتمند نظامی دارای آیین مخالف در نزدیکی ارزشمندترین آتشکده ایران موبدان را دچار نارضایتی میکرد و یزدگرد نیز خود از حمایت برخی بزرگان ارمنستان برخوردار بود.

🔸نبرد آوارایر:
در۲ ژوئن ۴۵۱م، ۲۳۰ هزار سرباز ساسانی که بیشترین رقم مربوط به ارتش ساسانیان است به مقابله با ۶۶ هزار ارمنی به رهبری وارتان مامیگونیان رفتند. سپاه ایران شامل ۹۰ هزار نفر به همراهی ۱۳ فیل جنگی به فرماندهی موشکاننودسالاورد بوده است. هرچند ساسانیان در نبرد آوارایر پیروز شدند اما از نظر اجتماعی این نبرد یک شکست برای ساسانیان بود.

🔹پیامد های نبرد آوارایر:
نخستین نتیجه اجتماعی پیروزی ساسانیان ایجاد شکاف اجتماعی بین اکثریت مسیحی ارمنستان در برابر اقلیت متمایل به ساسانیان بود. بدیهی است که این اکثریت تمایلی به ادامه حضور سیاسی ساسانیان در سرزمین ارمنستان نداشتند. آوارایر در حقیقت نقطه جدایی اجتماعی و فکری جامعه ارمنستان مسیحی از ساسانیان زرتشتی بوده است.

🔸در نتیجه مهم ترین دلیل روی گردانی مردم از دین زرتشتی در برابر مسیحیت مسائل و مشکلات داخلی وافر دین زرتشتی در برابر مشکلات روز جامعه بود.

🖋️به قلم: خانم نغمه قربانی/ دانش آموخته تاریخ دانشگاه با هنر کرمان

www.tgoop.com/FarazDarfash/11

50 viewsedited  Jan 6 at 15:29

🔸با سقوط اشکانیان به دست ساسانیان ارمنستان تصمیم به جدایی از ایران گرفت. جدایی ای که حاصل به رسمیت شناختن آیین مسیحیت در۳۰۱م به دستور تیرداد سوم اشکانی بود. سرانجام در سال ۴۲۸م سلسله اشکانی ارمنستان به دست ساسانیان سرنگون شد اما بازماندگان آنان در کلیسای گریگوری نقشی موثر داشتند. ظهور مسیحیت وانتشار آن از سوی قدیسانی که گهگاه از میان پارتیان بودند سبب شد ارمنستان به مرور زمان به آیین مسیحیت متمایل شود. با به تخت نشستن اردشیر اول ساسانی و رسمی شدن آیین زرتشت در ایران، سرزمین ارمنستان دچار تضادهای جدی سیاسی اجتماعی با دولت ساسانی شد. حکومت ارمنستان در دست شاخه ای از اشکانیان ارمنی بود که در ایران از حکومت ساقط شده بودند. ساسانیان معتقد بودند که باید حکومت اشکانی ارمنستان مانند اشکانیان سرنگون شود و این تعارض سیاسی ضربه سختی به استقلال ارمنیان وارد کرد.

🔹ریشه های نبرد:
از مهمترین دلایل یزدگرد برای حمله به ارمنستان کشمکش های درباری ساسانیان بود. پدیده کشمکش قدرت در دربار ایرانی ها در عصر ساسانی بین درباریان، شاهنشاه و روحانیان مشابه پدیده سیفتیکوف است که در آن سه عنصر تلاش میکردند تا قدرت را قبضه کنند. البته ریشه های اصلی این نبرد به منزله بزرگترین نبرد نظامی ساسانیان و مسیحیت در ارمنستان را باید در جایی خارج از ارمنستان و در کاخ شاهنشاه ساسانی جست و جو کرد. از دلایل دیگر این نبرد این است که ارمنستان پایگاهی برای توسعه مسیحیت در ایران بود و در نزدیکی یکی از با ارزش ترین میراث های معنوی زرتشتیان یعنی آتشکده آذرگشنسب قرار داشت و از منظر نظامی هم وجود یک نیروی قدرتمند نظامی دارای آیین مخالف در نزدیکی ارزشمندترین آتشکده ایران موبدان را دچار نارضایتی میکرد و یزدگرد نیز خود از حمایت برخی بزرگان ارمنستان برخوردار بود.

🔸نبرد آوارایر:
در۲ ژوئن ۴۵۱م، ۲۳۰ هزار سرباز ساسانی که بیشترین رقم مربوط به ارتش ساسانیان است به مقابله با ۶۶ هزار ارمنی به رهبری وارتان مامیگونیان رفتند. سپاه ایران شامل ۹۰ هزار نفر به همراهی ۱۳ فیل جنگی به فرماندهی موشکاننودسالاورد بوده است. هرچند ساسانیان در نبرد آوارایر پیروز شدند اما از نظر اجتماعی این نبرد یک شکست برای ساسانیان بود.

🔹پیامد های نبرد آوارایر:
نخستین نتیجه اجتماعی پیروزی ساسانیان ایجاد شکاف اجتماعی بین اکثریت مسیحی ارمنستان در برابر اقلیت متمایل به ساسانیان بود. بدیهی است که این اکثریت تمایلی به ادامه حضور سیاسی ساسانیان در سرزمین ارمنستان نداشتند. آوارایر در حقیقت نقطه جدایی اجتماعی و فکری جامعه ارمنستان مسیحی از ساسانیان زرتشتی بوده است.

🔸در نتیجه مهم ترین دلیل روی گردانی مردم از دین زرتشتی در برابر مسیحیت مسائل و مشکلات داخلی وافر دین زرتشتی در برابر مشکلات روز جامعه بود.

🖋️به قلم: خانم نغمه قربانی/ دانش آموخته تاریخ دانشگاه با هنر کرمان

BY فراز از درفش