💢حكمت و حركت💢

🔸دکتر ياسر آئين در پانزدهمين نشست «مدرسۀ حکمت و حرکت» با عنوان «ظرفیت‌سنجی کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی» ابتدا به گزاره‌های درست و نادرستی که تاکنون در سطح وب فارسی دربارۀ کاربرد هوش مصنوعی در علوم‌ انسانی مطرح شده اشاره کرد و گفت: مدل‌های هوش مصنوعی مانند مغزهای دیجیتالی، می‌توانند یاد بگیرند و تکامل یابند، تصاویر را بشناساند، زبان‌های مختلف را ترجمه کنند، موسیقی بسازند و حتی به بازی‌های پیچیده بپردازند.
🔻وی مراحل به‌کارگیری مدل‌های هوش مصنوعی را چنین برشمرد:
🔹جمع‌آوری داده
🔹آماده‌سازی داده
🔹آموزش مدل با استفاده از الگوریتم‌ها
🔹ارزیابی مدل
🔹استقرار مدل
🔻دکتر آئين با بیان اينکه GPT (Generative Pre-trained Transformer) به معنای «ترانسفورمر از پیش آموزش‌دیدۀ مولّد» است، گفت: این مدل‌های زبانی بزرگ که اولین بار توسط OpenAI توسعه یافتند، با آموزش بر روی حجم عظیمی از داده‌های متنی، توانایی تولید متن، ترجمۀ زبان‌ها، نوشتن انواع مختلف محتوای خلاقانه و پاسخ دادن به سؤالات کاربران را به دست آورده‌اند و می‌توانند متن‌هایی شبیه به متن نوشته‌شده توسط انسان تولید کنند.
🔻وی اظهار داشت که GPTها با پیش‌بینی کلمۀ بعدی در یک جمله کار می‌کنند. آن‌ها این کار را با در نظرگرفتن کلمات قبلی در جمله و همچنین کل متن انجام می‌دهند. این فرآیند به آن‌ها اجازه می‌دهد تا متن‌های روان و منسجمی تولید کنند که از نظر گرامری و معنایی صحیح باشند.
🔻در اين ميان،ChatGPT یکی از معروف‌ترین مدل‌های GPT است که می‌تواند به صورت تعاملی با کاربران گفتگو کند و به سؤالات آن‌ها پاسخ دهد.
🔻مدل‌های GPT قادرند برخلاف مدل‌های سنتی هوش مصنوعی که عمدتاً بر روی تحلیل و طبقه‌بندی داده‌های موجود تمرکز دارند، خلاقیت نشان داده و اطلاعات جدیدی تولید کنند.
🔻در نتیجه،GPT یک پیشرفت بزرگ در زمینۀ هوش مصنوعی است و پتانسیل زیادی برای تغییر نحوۀ تعامل ما با کامپیوترها دارد.
🔻او اذعان داشت که با این حال، همچنان چالش‌هایی مانند تولید اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده (به خصوص اگر بر روی داده‌های با کیفیت پایین آموزش دیده باشند) و نیز هزینۀ محاسباتی بالا وجود دارد.
🔻دکتر ياسر آئين در ادامه به بیان سطوح کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی پرداخت و گفت: اکنون می‌توان تصور کرد که به کمک هوش مصنوعی، پژوهشگران می‌توانند به سؤالات پیچیده‌ای پاسخ دهند که در گذشته پاسخ دادن به آن‌ها دشوار بود. با این حال، مهم است به یاد داشته باشیم که هوش مصنوعی تنها یک ابزار است و نمی‌تواند جایگزین خلاقیت و تفکر انتقادی پژوهشگران شود. هوش مصنوعی به پژوهشگران علوم انسانی اجازه می‌دهد تا به روش‌های جدیدی داده‌ها را تحلیل کنند، الگوها را شناسایی کنند و درک عمیق‌تری از پدیده‌های انسانی به دست آورند. در این راستا، سه سطح استفاده را می‌توان از یکدیگر تفکیک کرد.
🔸الف) حوزۀ بنیادی هوش مصنوعی در علوم انسانی
این حوزه به تحقیقاتی اختصاص دارد که به دنبال درک عمیق‌تر از چگونگی کارکرد هوش مصنوعی و چگونگی کاربرد آن در علوم انسانی است.
🔸ب) حوزۀ توسعه‌ای هوش مصنوعی در علوم انسانی
در این حوزه، پژوهشگران به دنبال توسعۀ ابزارها و فناوری‌های جدیدی هستند که بتوانند به پژوهشگران علوم انسانی کمک کنند تا کار خود را به صورت مؤثرتر و کارآمدتر انجام دهند.
🔸ج) حوزۀ کاربردی هوش مصنوعی در علوم انسانی
این حوزه به کاربردهای عملی هوش مصنوعی در حل مسائل واقعی در علوم انسانی اختصاص دارد.
🔻وی با بیان این نکته که روش‌های کمّی و کیفی در علوم انسانی، دوشادوش یکدیگر به درک جامع‌تر مسائل و پدیده‌ها کمک می‌کنند گفت: اغلب مصادیقی که برای کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی در نظرگرفته می‌شود، به داده‌های کمّی و حوزه‌های آماری مربوط است؛ چیزی که تقریباً شکی در آن نداریم. اما آیا در رویکردهای کیفی هم می‌توان چنین امیدوار بود؟
🔻از جمله روش‌های کیفی پرکاربرد در علوم انسانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
🔸تحلیل محتوا
🔸تحلیل گفتمان
🔸پدیدارشناسی
🔸گراندد تئوری
🔻دکتر یاسر آئین در پايان خاطر نشان کرد: بدون شک دانش پیشین مدل نقش مؤثری در ایفای نقشGPT برعهده دارد. همچنین، خطر تولید اطلاعات نادرست وجود دارد و ممکن است اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده تولید شود، به‌خصوص اگر بر روی داده‌های آموزشی با کیفیت پایین آموزش دیده باشند. در کل، GPTها ابزارهای قدرتمندی برای تحلیل موضوعات از زوایای مختلف هستند، اما باید با احتیاط و آگاهی از محدودیت‌های آن‌ها استفاده شوند. برای دستیابی به نتایج دقیق و قابل اعتماد، ترکیب خروجی‌های GPTها با دانش تخصصی انسان و استفاده از روش‌های ارزیابی دقیق ضروری است.
🔻🔻🔻
@Hekmat_Harkat

www.tgoop.com/Hekmat_Harkat/115

446 viewsedited  Oct 14 at 08:52

🔸دکتر ياسر آئين در پانزدهمين نشست «مدرسۀ حکمت و حرکت» با عنوان «ظرفیت‌سنجی کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی» ابتدا به گزاره‌های درست و نادرستی که تاکنون در سطح وب فارسی دربارۀ کاربرد هوش مصنوعی در علوم‌ انسانی مطرح شده اشاره کرد و گفت: مدل‌های هوش مصنوعی مانند مغزهای دیجیتالی، می‌توانند یاد بگیرند و تکامل یابند، تصاویر را بشناساند، زبان‌های مختلف را ترجمه کنند، موسیقی بسازند و حتی به بازی‌های پیچیده بپردازند.
🔻وی مراحل به‌کارگیری مدل‌های هوش مصنوعی را چنین برشمرد:
🔹جمع‌آوری داده
🔹آماده‌سازی داده
🔹آموزش مدل با استفاده از الگوریتم‌ها
🔹ارزیابی مدل
🔹استقرار مدل
🔻دکتر آئين با بیان اينکه GPT (Generative Pre-trained Transformer) به معنای «ترانسفورمر از پیش آموزش‌دیدۀ مولّد» است، گفت: این مدل‌های زبانی بزرگ که اولین بار توسط OpenAI توسعه یافتند، با آموزش بر روی حجم عظیمی از داده‌های متنی، توانایی تولید متن، ترجمۀ زبان‌ها، نوشتن انواع مختلف محتوای خلاقانه و پاسخ دادن به سؤالات کاربران را به دست آورده‌اند و می‌توانند متن‌هایی شبیه به متن نوشته‌شده توسط انسان تولید کنند.
🔻وی اظهار داشت که GPTها با پیش‌بینی کلمۀ بعدی در یک جمله کار می‌کنند. آن‌ها این کار را با در نظرگرفتن کلمات قبلی در جمله و همچنین کل متن انجام می‌دهند. این فرآیند به آن‌ها اجازه می‌دهد تا متن‌های روان و منسجمی تولید کنند که از نظر گرامری و معنایی صحیح باشند.
🔻در اين ميان،ChatGPT یکی از معروف‌ترین مدل‌های GPT است که می‌تواند به صورت تعاملی با کاربران گفتگو کند و به سؤالات آن‌ها پاسخ دهد.
🔻مدل‌های GPT قادرند برخلاف مدل‌های سنتی هوش مصنوعی که عمدتاً بر روی تحلیل و طبقه‌بندی داده‌های موجود تمرکز دارند، خلاقیت نشان داده و اطلاعات جدیدی تولید کنند.
🔻در نتیجه،GPT یک پیشرفت بزرگ در زمینۀ هوش مصنوعی است و پتانسیل زیادی برای تغییر نحوۀ تعامل ما با کامپیوترها دارد.
🔻او اذعان داشت که با این حال، همچنان چالش‌هایی مانند تولید اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده (به خصوص اگر بر روی داده‌های با کیفیت پایین آموزش دیده باشند) و نیز هزینۀ محاسباتی بالا وجود دارد.
🔻دکتر ياسر آئين در ادامه به بیان سطوح کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی پرداخت و گفت: اکنون می‌توان تصور کرد که به کمک هوش مصنوعی، پژوهشگران می‌توانند به سؤالات پیچیده‌ای پاسخ دهند که در گذشته پاسخ دادن به آن‌ها دشوار بود. با این حال، مهم است به یاد داشته باشیم که هوش مصنوعی تنها یک ابزار است و نمی‌تواند جایگزین خلاقیت و تفکر انتقادی پژوهشگران شود. هوش مصنوعی به پژوهشگران علوم انسانی اجازه می‌دهد تا به روش‌های جدیدی داده‌ها را تحلیل کنند، الگوها را شناسایی کنند و درک عمیق‌تری از پدیده‌های انسانی به دست آورند. در این راستا، سه سطح استفاده را می‌توان از یکدیگر تفکیک کرد.
🔸الف) حوزۀ بنیادی هوش مصنوعی در علوم انسانی
این حوزه به تحقیقاتی اختصاص دارد که به دنبال درک عمیق‌تر از چگونگی کارکرد هوش مصنوعی و چگونگی کاربرد آن در علوم انسانی است.
🔸ب) حوزۀ توسعه‌ای هوش مصنوعی در علوم انسانی
در این حوزه، پژوهشگران به دنبال توسعۀ ابزارها و فناوری‌های جدیدی هستند که بتوانند به پژوهشگران علوم انسانی کمک کنند تا کار خود را به صورت مؤثرتر و کارآمدتر انجام دهند.
🔸ج) حوزۀ کاربردی هوش مصنوعی در علوم انسانی
این حوزه به کاربردهای عملی هوش مصنوعی در حل مسائل واقعی در علوم انسانی اختصاص دارد.
🔻وی با بیان این نکته که روش‌های کمّی و کیفی در علوم انسانی، دوشادوش یکدیگر به درک جامع‌تر مسائل و پدیده‌ها کمک می‌کنند گفت: اغلب مصادیقی که برای کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی در نظرگرفته می‌شود، به داده‌های کمّی و حوزه‌های آماری مربوط است؛ چیزی که تقریباً شکی در آن نداریم. اما آیا در رویکردهای کیفی هم می‌توان چنین امیدوار بود؟
🔻از جمله روش‌های کیفی پرکاربرد در علوم انسانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
🔸تحلیل محتوا
🔸تحلیل گفتمان
🔸پدیدارشناسی
🔸گراندد تئوری
🔻دکتر یاسر آئین در پايان خاطر نشان کرد: بدون شک دانش پیشین مدل نقش مؤثری در ایفای نقشGPT برعهده دارد. همچنین، خطر تولید اطلاعات نادرست وجود دارد و ممکن است اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده تولید شود، به‌خصوص اگر بر روی داده‌های آموزشی با کیفیت پایین آموزش دیده باشند. در کل، GPTها ابزارهای قدرتمندی برای تحلیل موضوعات از زوایای مختلف هستند، اما باید با احتیاط و آگاهی از محدودیت‌های آن‌ها استفاده شوند. برای دستیابی به نتایج دقیق و قابل اعتماد، ترکیب خروجی‌های GPTها با دانش تخصصی انسان و استفاده از روش‌های ارزیابی دقیق ضروری است.
🔻🔻🔻
@Hekmat_Harkat

BY 💢حكمت و حركت💢