فرهیختگان

تجربۀ زیستۀ معلمان از  کلاس درس
محمدباقر تاج الدین

در پی انتشار یادداشتی کوتاه با عنوان «پیام های مهم معدل ۱۰ دانش آموزان»  به منظور  دقیق تر شدن ابعاد موضوع  گزارشی کوتاه از تجارب زیستۀ معلمان از کلاس درس ارائه می شود. این گزارش محصول  جستجوگری هایی به شرح زیر  است:

1. پایان  نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا؛ طی بیش از یک  دهۀ گذشته تعدادی از  دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری(بیش تر این دانشجویان  خودشان معلم بوده اند و به طور کامل با موضوع آشنایی هم داشتند) با راهنمایی من دربارۀ تجارب زیستۀ معلمان از کلاس درس پژوهش های قابل اعتنایی انجام داده اند که نتایج بیش تر این پژوهش ها نشان می دهد که عموم  معلمان برای تدریس برخی دروس مشکلات زیادی دارند که یکی از آن ها عدم روزآمد و کارآمد بودن این دروس است. معلمانی که در پژوهش های مورد نظر مشارکت داشتند به طور عموم معتقدند که مطالب دروس مختلف هیچ سنخیت و مطابقتی با نیازهای واقعی و امروزین دانش آموزان ندارند که این موضوع بیش از همه درخصوص کتاب های درسی علوم انسانی بارزتر است. لذا دانش آموزان هیچ علاقه ای به خواندن  و یاد گرفتن دروس مورد نظر ندارند. مبتنی بر پژوهش های مورد اشاره تقریباً تمامی معلمان براین  باور  اَند که ضرورت دارد  تجدید نظری اساسی در دروس و کتاب های درسی انجام گیرد و در عین حال اعتقاد دارند که این اقدام مهم و زیربنایی ضرورت دارد که به دست متخصصان حوزه های فلسفه،  روان شناسی، علوم تربیتی، جامعه شناسی و انسان شناسی که شناخت همه جانبه و دقیق  با روندهای جهان و جامعۀ مدرن و هم شناخت مطلوب نسبت به نسل جدید  و نیازهای شان دارند، صورت پذیرد. نکتۀ مهم دیگری که معلمان از تجربة زیستۀ خود گفته اند این است که دانش آموزان عموماً می پرسند که این دروس و کتاب ها چه فایده و کارکردی برای  زندگی مان دارد؟ و قرار است کدام یک از مشکلات و مسائل مان را حل کند؟ آن هم در این عصر و زمانۀ شتابناک مدرن با تغییرات و تحولات گسترده و عمیق؟

2.روایت معلمان؛ در هر نیمسال تحصیلی تعدادی از دانشجویانم از معلمان عزیز و ارجمند از استان‌های مختلف کشورمان هستند که دربارۀ مشکلات و مسائل گوناگون آموزشی و تربیتی در کلاس‌های درس خودشان  روایت می‌کنند. بیش‌تر این معلمان از عقب‌ماندگی نظام آموزشی کشور در مدارس و به ویژه مطالب کتاب‌های درسی شکایت دارند که به هیچ‌وجه روزآمد و مطابق با نیازهای امروزینِ دانش‌آموزان نیستند. این معلمان بیان می‌کنند که دانش‌آموزان دارای انبوهی از پرسش‌های جدید هستند که هیچ‌کدام از کتاب‌های درسی موجود توان پاسخگویی به پرسش‌های مورد نظر را ندارند.  این موضوع بیش از همه مربوط به کتاب های دینی و کتاب‌های مربوط به علوم انسانی مانند روان‌شناسی، جامعه‌شناسی،  تاریخ و حتی ادبیات فارسی هستند که عموماً با نگاه ایدئولوژیک و غیرعلمی یا شِبْهِ‌علمی نوشته شده‌اند.  بنابر روایت این معلمان گرامی، دانش‌آموزان با بسیاری از مطالبی که در کتاب‌های درسی به ویژه در حوزۀ علوم انسانی آمده است ارتباط مؤثر و مفیدی برقرار نمی‌کنند و در حقیقت روایت‌های موجود در کتاب‌های موردنظر را قبول نمی‌کنند چرا که معتقدند با واقعیت‌های موجود در جامعه و جهان امروزین هیچ مطابقتی نداشته و در ضمن از میزان شناخت و فهم دانش‌آموزان نیز عقب‌ترند.  همچنین معلمان مورد اشاره می‌گویند ما همواره در کلاس‌های درس با دانش آموزان چالش‌های اساسی بر سر بسیاری از موضوعات داریم به گونه‌ای که قانع کردن آنان برای‌مان بسیار دشوار شده است چرا که هم کتاب‌های درسی موجود دچار محدودیت‌های معرفتی و روشی‌اند و هم فضای حاکم بر مدارس به گونه‌ای است که در بیان آزادانۀ برخی موضوعات در تنگنا قرار داریم. برای مثال در درس "تاریخ معاصر ایران" فقط یک روایت خاص در این کتاب درسی ارائه شده است در حالی که چندین روایت  دیگر هم وجود دارد و لذا دانش‌آموزان به دلیل دسترسی به منابع گوناگون در این زمینه روایت ارائه شده در کتاب مورد اشاره را نمی‌پذیرند و در کلاس با ما معلمان وارد چالش و اعتراض جدی می‌شوند.

#فرهیختگان راهی به رهایی

Telegram

فرهیختگان

آسمانِ فکرِ آزاد رنگ و لباس نمی‌شناسد

از زمینِ سنت تا آسمانِ تجدد با اراده پرواز

فرهیختگی پایی در زمین و فکری آسمانی می‌خواهد


ارتباط با ادمین
@farhikhtehgan_bot

امام علی(ع):

شجاع‌تر از خردمند، وجود ندارد...



گروه تبادل نظر:
@iranintellectualsgroup

www.tgoop.com/IRANINtellectuals/54280

1.9K viewsedited  Jan 2 at 16:20

تجربۀ زیستۀ معلمان از  کلاس درس
محمدباقر تاج الدین

در پی انتشار یادداشتی کوتاه با عنوان «پیام های مهم معدل ۱۰ دانش آموزان»  به منظور  دقیق تر شدن ابعاد موضوع  گزارشی کوتاه از تجارب زیستۀ معلمان از کلاس درس ارائه می شود. این گزارش محصول  جستجوگری هایی به شرح زیر  است:

1. پایان  نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا؛ طی بیش از یک  دهۀ گذشته تعدادی از  دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری(بیش تر این دانشجویان  خودشان معلم بوده اند و به طور کامل با موضوع آشنایی هم داشتند) با راهنمایی من دربارۀ تجارب زیستۀ معلمان از کلاس درس پژوهش های قابل اعتنایی انجام داده اند که نتایج بیش تر این پژوهش ها نشان می دهد که عموم  معلمان برای تدریس برخی دروس مشکلات زیادی دارند که یکی از آن ها عدم روزآمد و کارآمد بودن این دروس است. معلمانی که در پژوهش های مورد نظر مشارکت داشتند به طور عموم معتقدند که مطالب دروس مختلف هیچ سنخیت و مطابقتی با نیازهای واقعی و امروزین دانش آموزان ندارند که این موضوع بیش از همه درخصوص کتاب های درسی علوم انسانی بارزتر است. لذا دانش آموزان هیچ علاقه ای به خواندن  و یاد گرفتن دروس مورد نظر ندارند. مبتنی بر پژوهش های مورد اشاره تقریباً تمامی معلمان براین  باور  اَند که ضرورت دارد  تجدید نظری اساسی در دروس و کتاب های درسی انجام گیرد و در عین حال اعتقاد دارند که این اقدام مهم و زیربنایی ضرورت دارد که به دست متخصصان حوزه های فلسفه،  روان شناسی، علوم تربیتی، جامعه شناسی و انسان شناسی که شناخت همه جانبه و دقیق  با روندهای جهان و جامعۀ مدرن و هم شناخت مطلوب نسبت به نسل جدید  و نیازهای شان دارند، صورت پذیرد. نکتۀ مهم دیگری که معلمان از تجربة زیستۀ خود گفته اند این است که دانش آموزان عموماً می پرسند که این دروس و کتاب ها چه فایده و کارکردی برای  زندگی مان دارد؟ و قرار است کدام یک از مشکلات و مسائل مان را حل کند؟ آن هم در این عصر و زمانۀ شتابناک مدرن با تغییرات و تحولات گسترده و عمیق؟

2.روایت معلمان؛ در هر نیمسال تحصیلی تعدادی از دانشجویانم از معلمان عزیز و ارجمند از استان‌های مختلف کشورمان هستند که دربارۀ مشکلات و مسائل گوناگون آموزشی و تربیتی در کلاس‌های درس خودشان  روایت می‌کنند. بیش‌تر این معلمان از عقب‌ماندگی نظام آموزشی کشور در مدارس و به ویژه مطالب کتاب‌های درسی شکایت دارند که به هیچ‌وجه روزآمد و مطابق با نیازهای امروزینِ دانش‌آموزان نیستند. این معلمان بیان می‌کنند که دانش‌آموزان دارای انبوهی از پرسش‌های جدید هستند که هیچ‌کدام از کتاب‌های درسی موجود توان پاسخگویی به پرسش‌های مورد نظر را ندارند.  این موضوع بیش از همه مربوط به کتاب های دینی و کتاب‌های مربوط به علوم انسانی مانند روان‌شناسی، جامعه‌شناسی،  تاریخ و حتی ادبیات فارسی هستند که عموماً با نگاه ایدئولوژیک و غیرعلمی یا شِبْهِ‌علمی نوشته شده‌اند.  بنابر روایت این معلمان گرامی، دانش‌آموزان با بسیاری از مطالبی که در کتاب‌های درسی به ویژه در حوزۀ علوم انسانی آمده است ارتباط مؤثر و مفیدی برقرار نمی‌کنند و در حقیقت روایت‌های موجود در کتاب‌های موردنظر را قبول نمی‌کنند چرا که معتقدند با واقعیت‌های موجود در جامعه و جهان امروزین هیچ مطابقتی نداشته و در ضمن از میزان شناخت و فهم دانش‌آموزان نیز عقب‌ترند.  همچنین معلمان مورد اشاره می‌گویند ما همواره در کلاس‌های درس با دانش آموزان چالش‌های اساسی بر سر بسیاری از موضوعات داریم به گونه‌ای که قانع کردن آنان برای‌مان بسیار دشوار شده است چرا که هم کتاب‌های درسی موجود دچار محدودیت‌های معرفتی و روشی‌اند و هم فضای حاکم بر مدارس به گونه‌ای است که در بیان آزادانۀ برخی موضوعات در تنگنا قرار داریم. برای مثال در درس "تاریخ معاصر ایران" فقط یک روایت خاص در این کتاب درسی ارائه شده است در حالی که چندین روایت  دیگر هم وجود دارد و لذا دانش‌آموزان به دلیل دسترسی به منابع گوناگون در این زمینه روایت ارائه شده در کتاب مورد اشاره را نمی‌پذیرند و در کلاس با ما معلمان وارد چالش و اعتراض جدی می‌شوند.

#فرهیختگان راهی به رهایی

BY فرهیختگان