tgoop.com/IRAN_PATARMIC/1953
Last Update:
🔻بازتاب ایده ایرانشهری در تاریخ نگاری و جهان بینی عصر نادرشاه افشار (شماره 12)
#ایده_ایرانشهری
#افشار_شناسی
🔹نبرد بخارا و دوگانه ایران - توران
🟢نادرشاه و دستگاه حکومتی‌اش هر چند دارای خاستگاه ایلی ترکمانی و قزلباشی هم بودند، اما در مقام حکومت‌داری و مسند دولت چیزی جز ایران در تصورشان نمیگنجید، چنان که خواهیم آورد این جادوی فرهنگ ایران بود که در کنار یک هسته سخت نژادی، زبانی و تمدنی تازه واردان را مانند معجونی در «دیگ جوشان» ادغام کرده و فرهنگی جدید و نوین به نام «ایرانیت» به آنها میداد. تصویرگری که مورخ عالم آراء از نبرد نادرشاه با ازبکان بخارا به سرکردگی ابوالفیض‌خان دارد، نشان میدهد که چگونه سپاه نادر خود را در خدمت ایران میدیدند و در مواجهه با ازبکان خاطره دوگانه تاریخی ایران - توران در ذهن لشکر نادر زنده میشد در حالی که بخشی از همین سپاه به لحاظ تاریخی و زبان و احتمالاً نژادی به همان تورانیان نزدیکتر بودند اما به لحاظ «سرزمینی» ایرانی شده و خود را در خدمت ایران میدیدند. بخش منظوم روایت نبرد بخارا در عالم آراء چنین روایتی به دست میدهد که سپاه نادر در مصاف با ازبکان خاطره تاریخی جنگ‌های ایران و توران را مجسم میکند و در مقام سردارانی چون «رستم» درصدد دفاع از ایران هستند:
دگرباره آن خسرو تاجدار
چو خورشید به چرخ برین شد سوار
به آهنگ تسخیر تورانیان
چو رعدی که شور افکند در جهان
همه نامداران ایران زمین
همه پردلان و همه خشمگین
به آیین رستم همه جنگ‌جوی
همه نامدار و همه تندخوی
نهادند رو اندر آن کارزار
که آرند از جان ترکان دمار [1]
🟣و در توصیف جنگ دیگر با ازبکان یکبار دیگر همین تعبیرات با الهام از حافظه تاریخی و دوگانه ایران - توران به کار میرود:
دلیران ایران و تورانیان
به هم ریختند همچو باد خزان
تن و تارک ترک‌ها بی‌دریغ
شده چاک چاک از چکاچاک تیغ [2]
📚منابع:
۱. مروی، محمدکاظم. عالم آرای نادری(۱۳۶۴)، به تصحیح محمدامین ریاحی، زوار ج۲ ص۷۸۹-۹۰.
۲. همان، ۷۹۱-۹۲.
⚜️ @IRAN_PATARMIC ⚜️
BY پاترم ایرانشَهری
Share with your friend now:
tgoop.com/IRAN_PATARMIC/1953